İçeriğe atla

Akka'nın Fethi (1291)

Akka'nın Fethi
Haçlı Seferleri
Tarih4 Nisan - 18 Mayıs 1291
Bölge
Sonuç Kesin Memlük zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Akka, Memlükler'in oldu, Haçlı Kuvvetleri Kutsal Toprakları terk etmek zorunda kaldı
Taraflar
Memlük Devleti Kudüs Krallığı
Tapınak Şövalyeleri
Hospitalier Şövalyeleri
Töton Şövalyeleri
Aziz Thomas Şövalyeleri
Aziz Lazarus Şovalyeleri
Komutanlar ve liderler
El-Eşref Halil
Güçler
200.000 Akka: 15.000
Kıbrıs: 700
Kayıplar
Bilinmiyor 10.000+

Akka'nın Fethi (Akka Kuşatması olarak da adlandırılmaktadır) 1291 yılındaki kuşatmanın sonucunda Türk Memlûk sultanı El-Eşref Halil komutasındaki Memlûk kuvvetlerinin, Haçlılar'ın himayesi altında bulunan Akka şehrini ele geçirmesi.[1]

Halil komutasındaki Memlûk İslam ordusu, şehri kuşattığında sayıca Haçlı kuvvetlerinden çok daha fazla idi. Yaklaşık bir ay süren savaş kesin Memlûk zaferi ile sonuçlanmıştır. Akka'da Haçlıların mağlup edilip, şehrin Memlûkler tarafından ele geçirilmesi dönemin en önemli savaşlarından biri olarak kabul edilir. Akka'nın düşmesi ile Haçlılar; Kudüs Krallığı'ndaki Müslüman kuvvetlerine karşı son büyük kalelerini de kaybetmiştir. Bu fetih sonrası, bölgede Haçlılar için bir devir kapanmıştır. Şehrin düşmesi ile Haçlılar; bir daha Kutsal Toprakları geri almak için Müslümanlara karşı etkili bir girişimde bulunamamış, Müslüman güçlerin himayesine giren topraklara topyekun bir Haçlı Seferi gerçekleştirememiştir. Akka'nın Fethi ile Haçlılar'ın Levant'taki egemenliğinin son bulduğu kabul edilmektedir.[2] Fetih sonrası; bölgede kalan son Haçlı kuvvetleri Kıbrıs'a gitmek zorunda kalmıştır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ "AL-ASHRAF KHALIL". Al-Ashraf Khalil, the 8th Kipchak Turkic Sultan of Egypt was born in Cairo, the son of Sultan Qalawun. He became heir to the Sultanate and was named co-sultan with his father shortly after the sudden death of his older brother as-Salih Ali in 1288. World Heritage Encyclopedia. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  2. ^ "Acre". Its capture in 1291 by the Mamluk sultan al-Ashraf Khalil (reigned 1290–93) marked the end of Crusader rule in the Holy Land. Encyclopedia Britannica. 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  3. ^ "The Siege of Acre, 1291 CE". The Siege of Acre in 1291 CE was the final fatal blow to Christian Crusader ambitions in the Holy Land. Acre had always been the most important Christian-held port in the Levant, but when it finally fell on 18 May 1291 CE to the armies of the Mamluk Sultan Khalil, the Christians were forced to flee for good and seek refuge on Cyprus. The Fall of Acre, as the shocking defeat became widely known in the West, was the last chapter of the Crusade story in the Middle East. Ancient History Encyclopedia. 17 Eylül 2018. 17 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  4. ^ "HALÎL b. KALAVUN:el-Melikü'l-Eşref Selâhuddîn Halîl b. Kalāvûn el-Elfî es-Sâlihî (ö. 693/1293)". İslâm ordusu Akkâ’yı Haçlı ordusundan her bakımdan üstün bir kuvvetle kuşattı. Kuşatmanın başında gemiler dolusu ihtiyar ve çocuk Kıbrıs’a gönderildi. Kral Henry 4 Mayıs’ta kırk gemilik bir donanma ile Akkâ’ya geldi ve başkumandanlığı üstlendi. Ancak onun getirdiği kuvvetler sonucu etkileyecek düzeyde değildi. Müslümanlar şehri zaptedip çok sayıda kişiyi esir aldılar. 17 Cemâziyelevvel 690 (18 Mayıs 1291) akşamı Templier şövalyelerinin tarikat binası dışında Akkâ’nın tamamı müslümanların eline geçti. 28 Mayıs’ta burası da alındı. Sultan, Hristiyanların Suriye bölgesine yapacakları herhangi bir saldırıda burayı üs olarak kullanmamaları için şehri tahrip ettirdi. Akkâ’nın fethi İslâm ve Hristiyan dünyasında büyük yankılara sebep oldu. Müslümanlar bu zaferi coşkun sevinç gösterileriyle kutladılar. TDV İslam Ansiklopedisi. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ayn Calut Muharebesi</span> 1260 yılında Memlük Sultanlığı ile Moğol İmparatorluğu arasında yapılan muharebe

Ayn Calut Muharebesi,, 3 Eylül 1260'ta Memlük Ordusu ile İlhanlılar arasında, Celile Bölgesi'nin Ayn Calut mevkiinde yapılan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Memlûk Devleti</span> Geç dönem Orta Çağda Mısır ve Suriyede hüküm sürmüş olan bir devlet (1250–1517)

Memlûk Devleti resmî adıyla ed-Devletü't-Türkiyye, Eyyûbîlerin çöküşü ile Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır'ı ele geçirmesi arasında geçen üç yüzyıla yakın zaman diliminde Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş olan devlet. Memlûk Devleti'ni 1250 ve 1382 yılları arasında kurucu aile Bahrî Memlûkler idare etmiş, 1517 yılına kadar ise Burcî Memlûkler yönetimi ele almıştır. Tarihyazınında devlet bu iki hâne başlıkları altında incelenmiş olup Bahrî Memlûklerin Türk kökenli olması dolayısıyla bu devirde yöneticiler daha çok Türklerden oluşurken daha sonraki dönemde Çerkesler asıl unsur olmuşlardır. Tarihçiler arasında; Memlûk devletinin Türk sultanlar döneminde askeri ve siyasi olarak doruğa ulaştığı, ardından ise Çerkesler döneminde uzun süreli bir gerileme dönemine girdiğine dair evrensel bir fikir birliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Baybars</span> 1260-1277 arasında Memlûk Devleti sultânı

I. Baybars ya da tam künyesiyle el-Melikü'z-Zâhir Rüknüddîn Baybars el-Bundukdârî, Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş Kıpçak asıllı Memlûk Devleti sultanıdır. Baybars, muhtemelen 15 yaşında köle olarak satın alınıp bir memlûk olarak yetiştirilmiş, yeteneği sayesinde hızla terfi ederek emirliğe kadar yükselmiştir. Mansure Muharebesi ve Ayn Calut Muharebesi'ni başarılı sevk ve idaresiyle bu muharebelerin kazanılmasında başrol oynamış ve ün kazanmıştır. Mısır Eyyûbî sultanı Turanşah'ı bir suikastla öldürmesinden sonra Kutuz sultan olmuş, Baybars çeşitli nedenlerle onu da öldürerek Memluk Sultanlığı hükümdarı olmuştur. Devletin gerçek anlamda kurucusu olarak kabul edilir. Pek çok Haçlı kalesini ve kentini ele geçirmiş, Levant'daki Haçlı varlığını birkaç sahil kentine kadar daraltmış, İlhanlılar'ın Kuzey Suriye'deki varlığına son vermiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'ni İlhanlı işgalinden kurtarmak için Anadolu'ya bir sefer düzenlemiş olmasına rağmen Anadolu Selçuklu yöneticilerinden vadedilen desteği göremeyince ülkesine geri dönmüştür.

Sülemiş ya da tam adıyla Melikü'l-Adil Sultan Bedrüddin Sülemiş Mısır ve Suriye'de 1279 yılında 7 yaşında iken 100 gün kadar hüküm sürmüş altıncı Türk asıllı Bahrî hanedanından Memlûk Sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halil (Memlûk sultanı)</span> Mısır ve Suriyenin sultanı

El-Eşref Halil ya da tam adıyla Meliku'l-Eşref Sultan Salahuddin Halil, Mısır ve Suriye'de 1290 ile 1293 yılları arasında hüküm sürmüş Bahri Memluk hanedanının sekizinci Türk sultanıdır. Bir Kıpçak Türkü olan Memluk sultanı Kalavun'un oğlu ve halefidir. 1293 yılında bir kendi emirleri tarafından suikaste kurban giderek öldürülünceye kadar 3 yıl boyunca Memluk tahtında kalmıştır. Doğu Akdeniz'de Birinci Haçlı seferi sonrasında kurulmuş olan Haçlı devletlerinin kalıntısı olan Haçlı devletini ortadan kaldırıp Haçlı Frankları Doğu Akdeniz'den kıyısından efektif olarak kovması ile ün salmıştır. Akka'nın Fethi bizzat kendi liderliğinde gerçekleştirilmiştir.

Haçlı seferleri kronolojisi:

<span class="mw-page-title-main">Kudüs kralları listesi</span>

Bu liste 1099-1291 döneminde Kudüs Krallığı kralları ve kral naipleri listesidir. Kudüs Krallığı, 1099'da Birinci Haçlı Seferi ile Haçlı ordusunun Kudüs'ün zaptı sonucunda Kudüs başkentli olarak kurulmuş; 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü tekrar fethetmesi ile Akka merkezli olarak 1291'e kadar ismen devam etmiştir. Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın başına geçen krallardan bazıları Akka'da yaşamamışlardır. Gittikçe küçülen Akka etrafında bulunan ve Kudüs Krallığı ülkesi kabul edilen ülke, fiilen taht naipleri tarafından idare edilir olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

Muazzam bin Adil, 1218-1227 döneminde dördüncü Eyyubiler Suriye Sultanı olarak hüküm sürdü.

Filistin'de İslam, Filistin nüfusunun çoğunluğunun dinidir. Batı Şeria nüfusunun % 85'ini Müslümanlar oluşturur, geri kalanını da, İsrail yerleşimcilere aittir.Gazze Şeridi nüfusunun % 99 Müslümandır. Filistinli Müslümanlar genellikle Sünni İslam'ın bir kolu olan Şafidirler.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiye Haçlı Seferi</span> 14. yüzyılda Haçlı seferi

Kısa İskenderiye Haçlı Seferi, İskenderiye'nin yağmalanması olarak da isimlendirilir, Ekim 1365'te meydana geldi ve Kıbrıs Kralı I. Peter tarafından Mısır'da İskenderiye'ye karşı yapıldı. Sıklıkla Haçlı Seferleri arasında sayılıp, öyle anılsa da, daha belirgin Haçlı Seferlerinden farklı olarak nispeten dini itici güçten yoksun, büyük ölçüde ekonomik çıkarlar tarafından tetiklenmiş ve Papa tarafından çağrılmamış veya onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sayda Kuşatması</span> Norveçli Haçlı Seferinde 1110 muharebesi

Sayda Kuşatması Birinci Haçlı Seferi sonrasında bir olaydır. Kıyı kenti Sayda, Venedik doçesi Ordelafo Faliero'nun yardımıyla Kudüs Kralı I. Baudouin ve Norveç Kralı I. Sigurd kuvvetleri tarafından ele geçirildi.

Al-Malik al-Salih Imad al-Din Ismail bin Saif al-Din Ahmed daha çok Salih İsmail olarak bilinir. Şam merkezli Eyyûbî sultanıydı. Biri 1237'de ve ardından 1239'dan 1245'e kadar olmak üzere iki kez hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Dimyat Kuşatması (1218-1219)</span> 1218 Orta Çağ muharebesi

Dimyat Kuşatması, 1218-1219 yılları arasında, Haçlıların Mısır'ın liman kenti Dimyat'a saldırdığı Beşinci Haçlı Seferi'nin bir parçasıdır. Eyyûbî sultanı Kamil bin Adil'in kontrolündeki şehir, 1218'de kuşatılmış ve 1219'da Haçlılar'ın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Guillaume de Beaujeu</span> Fransız şövalye ve Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı (12..-1291)

Guillaume de Beaujeu, diğer adıyla Beaujeu'lu William, 1273'ten 1291'deki Akka Kuşatması sırasındaki ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri'nin 21. Büyük Üstadıdır. Filistin'e Büyük Üstatlık yapan son Büyük Üstaddı.

<span class="mw-page-title-main">Sur Kuşatması (1187)</span> 1187 kuşatması

Sur Kuşatması 12 Kasım 1187'den 1 Ocak 1188'e kadar süren Eyyübiler'in Haçlılar'a karşı başlattığı bir kuşatmadır. Selahaddin Eyyubi komutasındaki bir ordu, Corrado del Monferrato tarafından savunulan şehre hem karadan hem denizden bir saldırı düzenledi. İki ay süren aralıksız mücadelenin ardından sonuç çıkmadı ve Selahaddin ordusuyla birlikte Akka'ya çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Akka Kuşatması (1189-1191)</span>

Akka Kuşatması, Lüzinyanlı Guy'ın Haçlı seferi sayesinde Suriye ve Mısır'ın Müslüman lideri Selahaddin Eyyubi'ye karşı başlattığı kuşatmaydı. Bu kuşatma, daha sonra Üçüncü Haçlı Seferi olarak bilinen sürecin bir parçasını oluşturmuştur. Kuşatma Ağustos 1189'dan Temmuz 1191'e kadar sürmüş, bu süre zarfında şehrin kıyıdaki konumu nedeniyle saldıran Haçlı kuvvetleri şehre tam olarak girememiş, Selahaddin deniz yoluyla ikmal ve kaynak almasıyla şehri tam olarak rahatlatamamıştır. Sonuç olarak, bu kuşatma; Haçlılar için önemli bir zafer ve Selahaddin'in Haçlı devletlerini yok etme hırsının azalmasıyla sonuçlandı.