İçeriğe atla

Akis (dergi)

Akis
Dergi 25 Ocak 1964 tarihli sayısının kapağına Bedri Baykam'ın fotoğrafını koymuş.
EditörMetin Toker
SıklıkHaftalık
İlk sayı15 Mayıs 1954
Son sayı31 Aralık 1967
ÜlkeTürkiye Türkiye
DilTürkçe

Akis, Metin Toker'in yönetiminde, Batı'da yayınlanan haftalık siyasal dergilerden Time dergisinden örnek alınarak haftalık yayınlanan dergi. 15 Mayıs 1954 - 31 Aralık 1967 arasında 706 sayı çıkan dergi, Türk basınındaki haftalık haber-siyaset dergilerinin ilkidir.

İlk çıkışında dergi tarafsızdı, zamanla giderek Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) destekledi ve Demokrat Parti'ye (DP) karşı sert bir muhalefete girişti. Bu nedenle yazar ve yöneticileri tutuklanarak mahkûm edilen Akis, ana muhalefet partisi CHP'nin etkinliklerini soruşturmakla görevlendirilen Tahkikat Komisyonu tarafından kapatıldı (Nisan 1960). Tahkikat Komisyonu'nun basına baskısı ve dergi yöneticilerini tutuklamasından sonra dergi 27 Mayıs Darbesi'ni (1960) destekledi. 27 Mayıs'tan sonra yeniden yayına başlayarak büyük ölçüde tiraj artışı sağladıysa da çok geçmeden okur desteğini yitirdi.[1]

Metin Toker, Cüneyt Arcayürek, Kurtul Altuğ, Süleyman Ege dergi yöneticileriydi. Yöneticisinin deyimiyle vurduğu yerden ses getiren bir haftalık dergiydi. Mümtaz Soysal, Doğan Avcıoğlu ve İlhami Soysal gibi yazarlar derginin kadrosunda yer almıştır.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kemalizm</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucu ideolojisi

Kemalizm, 1935'ten 1937'ye kadar Kamâlizm veya Atatürk'ün ölümü sonrası yaygınlaşan bir diğer adıyla Atatürkçülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk İlkeleri'ni esas alan kurucu ideolojisidir. Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk tarafından uygulandığı şekliyle laikliğe ve Batı demokrasisine dayanan ulusal ve üniter bir cumhuriyet rejiminin kurulması, ekonomik kalkınma ve sanayileşme, yüksek öğrenime ve bilimsel faaliyetlere devlet desteği, spora ve sanata teşvik, ücretsiz ve zorunlu eğitim gibi kapsamlı siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî reformları içermektedir. Reformların amacı Atatürk'ün ifadesiyle "muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmak", çağdaş bir hayat tarzını benimsemektir.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Avcıoğlu</span> Türk gazeteci, yazar, düşünür ve siyaset adamı

Doğan Avcıoğlu Türk gazeteci, yazar, düşünür ve siyasetçi.

Osman Mümtaz Soysal, 1961 Anayasası'nın imza sahiplerinden biri olarak isim yapan hukukçu, akademisyen ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Polatkan</span> Türk siyasetçi ve maliyeci

Hasan Polatkan, Kırım Tatarı kökenli Türk siyasetçi ve maliyeci. Mayıs ile Aralık 1950 arasında kısa bir dönem Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. 1950-60 yılları arasında ise Maliye Bakanlığı görevinde bulundu. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasında idam edildi.

Vatan Cephesi, Demokrat Parti iktidarı döneminde başbakan Adnan Menderes tarafından kurulan siyasi oluşum. DP'nin il ve ilçe teşkilatları ile gençlik kollarını bir araya getiren oluşumda, DP destekçilerinin isimleri radyodan düzenli olarak halka açıklanmaktaydı. Bunun yapılmasındaki amacın gitgide güçlenen muhalefete karşı gövde gösterisi yapmak olduğu ve halkı kutuplaşmaya ittiği iddia edilmiş, bu uygulama 27 Mayıs 1960 Darbesi'nin de önemli gerekçelerinden biri olmuştur. Bu uygulamayı destekleyenlere göre Vatan Cephesi sadece iktidardan memnun olanların oluşturduğu bir sivil toplum örgütlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">1954 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 10. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1954 Türkiye genel seçimleri, 2 Mayıs 1954 tarihinde TBMM'de görev yapacak 10. dönem milletvekilleri için yapılan seçimlerdir.

Hakkı Metin Toker, Türk gazeteci ve yazar.

<i>Yön</i> (dergi)

Yön, Ankara'da 20 Aralık 1961'de yayına başlayan ve 27 Mayıs Darbesi sonrası sol muhalif hareketin sözcülüğünü yapan eski haftalık dergi. İmtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü Doğan Avcıoğlu'ydu (1926-1983); Kurucuları arasında Mümtaz Soysal, Cemal Reşit Eyüboğlu vardı. Dergi, 24 sayfa büyük boy halinde 222 sayı çıktı, 30 Haziran 1967'de son sayısı yayımlandı. Yön’ün ilk sayısı 20.000 nüsha basıldı ve tamamı ilk gün satıldı. İkinci sayısı 50.000 nüsha basıldı. Kapanmadan önceki tirajının 15.000 olduğu tahmin ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Altan Öymen</span> Türk siyasetçi

Mehmet Altan Öymen, Türk gazeteci, siyasetçi ve eski Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı. Genel Başkanlık görevini 1999-2000 yılları arasında sürdüren Öymen, Bülent Ecevit tarafından kurulan 40. Türkiye Hükûmeti'nde Turizm ve Tanıtma Bakanı olarak yer aldı. 1977 ve 1995 Türkiye genel seçimleri'nde CHP milletvekili olarak meclise girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Feyzioğlu</span> Türk siyasetçi

Turhan Feyzioğlu, Türk hukuk profesörü, avukat, akademisyen ve siyasetçi.

Tahkikat Komisyonu, Demokrat Parti tarafından 18 Nisan 1960'ta kurulan 15 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonuydu. 7 Nisan'da Demokrat Parti Meclis Grubunun bir bildiri yayımlamasından sonra kurulan muhalefet ve basının faaliyetlerinin tahkik edilmesi için kurulmuş bir komisyondur. Komisyon sadece Demokrat Partili milletvekillerinden oluşmaktadır. Bildiride "CHP'nin ülkedeki bütün yıkıcı grupları çevresinde topladığı, halkı, orduyu iktidara karşı ayaklanmaya kışkırttığı" öne sürüldü. Bu bildirinin ardından DP Meclis Grubu TBMM Başkanlığına muhalefetin eylemlerinin soruşturulması için bir önerge verdi.

<span class="mw-page-title-main">Cüneyt Arcayürek</span> Türk gazeteci ve yazar

Cüneyt Arcayürek, Türk gazeteci ve yazar.

Dr. Mehmet Alev Coşkun, Türk siyasetçi, gazeteci, yazar.

20 Mayıs 1963 ayaklanması veya 20 Mayıs 1963 darbe teşebbüsü, Kara Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının 27 Mayıs 1960 darbesinde yer alan subayların tasfiyesine karşı başlatılan ve Talat Aydemir'in geri adım atmasıyla sona eren 22 Şubat 1962 ayaklanmasının devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Birgit</span> Türk politikacı

Orhan Birgit, Türk gazeteci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Gülsün Bilgehan</span> Türk siyasetçi

Ayşe Gülsün Bilgehan, Türk siyasetçi.

Suphi Baykam, XI. Dönem Adana, 1. (XII) ve 2. (XIII) Dönem İstanbul milletvekili ve ressam Bedri Baykam'ın babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özden Toker</span> İsmet İnönünün kızı

Özden Toker, İsmet İnönü'nün kızı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Sosyalist İşçi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP), Türkiye'de 12 Mart Dönemi sonrasında kurulan ilk sosyalist partidir. Başlıca kurucuları; Ahmet Kaçmaz, Yalçın Yusufoğlu, Oya Baydar, Osman Sercan, Aydoğan Gezer, Burhan Şahin, Ali Kar, Hamdi Gülen, Hikmet Karahan, İbrahim Şahin olan TSİP'in kuruluş tarihi 16 Haziran 1974 olarak kabul edildi.

Mehmet Nüzhet Ulusoy Samsun belediye başkanlığı, 11. dönem Samsun milletvekilliği ve Samsunspor başkanlığı yapan Türk avukat ve siyasetçi.