Akhiok, Alaska - Turkipedia

Akhiok Kasukuak
Kent
Akhiok

Yüzölçümü
• Toplam	26.9 km²
• Kara	20,6 km² (79 mil²)
• Su	6,4 km² (24 mil²)
Rakım	9 m
Nüfus (2007)
• Toplam	71
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC-09.00 (Alaska (AKST))
• Yaz (YSU)	UTC-08.00 (AKDT)
ZIP code	99615
Alan kodu	907

Akhiok (Supikçe Kasukuak^[1]), Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nın güneybatısında Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehri. Alitak Koyu'nda (Alitak Bay) yer alan kasaba bazen Alitak adıyla da anılır.

Tarih

Ahalinin esas yerleşimi Humpy Cove'de bulunuyordu ve Kashukugniut köyü Ruslarca 19. yüzyılda işgal edilmiştir. Akhiok adı ilk kez 1880 sayımında geçer. 1881 yılında Alitak Koyu'nda bulunan bugünkü Alitak sitine taşınmışlardır. Daha önceki yerlerinde deniz samuru acılığı yaparlarken tehcirle birlikte yeni yerlerinde balıkçılık ile tanışmışlar ve yakınlarındaki konserve fabrikasında Pasifik sombalığı ve halibut işlemek üzere çalışmaya başlamışlardır. Theotokos Şapeli önceki Rus Ortodoks kilisesi kalıntısı üzerine 1900 lerde inşa edilmiştir. Postanesi 1933 yılında kurulmuştur. 1964 depremi ve tsunamiden sonra Kaguyak harap olunca Akhiok'a taşınmışlardır. Şehir statüsünü 1972 yılında almıştır.

Kodiak'ın Rus kürk tüccarlarınca işgalinin ilk yıllarının canlı tanığı olan ve Awa’uq Katliamını yaşayan Arsenti Aminak 1851 yılında adayı ziyaret eden Fin doğa bilimci Heinrich Johann Holmberg'in birincil sözlü tarih kaynağıdır ve adaya gelen ilk Rus gemilerini önce dev bir balina sandıklarını sonra ise ilk kez kokladıkları geminin katran kokusundan hastalandıklarını şöyle tasvir eder:

“	When we saw the ship far off, we believed it was a giant whale and curiosity drove us to examine it more closely. We went out in baidarkas [kayaks], but soon saw that it was not a whale, but a strange monster, never seen before, which we feared and whose stench [of tar] made us sick	”
—Arsenti Aminak (1851), ^[2]

Yerli halk

Kasabanın ana yerli halkı Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerdir.

Nüfus

2000 nüfus sayımına göre şehir 25 hane ve 17 aile olmak üzere nüfusu 80 kişidir. Beyaz % 2.50, Amerikan Yerlisi % 86.25, Asyalı % 3.75 ve iki ya da çok ırklı olanlar da % 7.50 dir. İspanyol ya da Latin kökenliler ise % 1.25 tir.

ANCSA Yapılanması

ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği ayrılan 12 coğrafi bölgeden (geographic region) biri de Kodiak Bölgesi (Koniag Region) coğrafi bölgesidir ve buradaki Koniag, Incorporated adlı bölge şirketine (regional corporation) bağlı olarak kurulan Akhiok-Kaguyak, Inc.^[3] köy şirketi (village corporation) Akhiok ve Kaguyak yerlilerine aittir. Bölge şirketi arazinin yeraltı hakkına, köy şirketleri de yerüstü hakkına sahiptir.

Kaynakça

^ "ANLC : Alaska Native Place Names". 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013.
^ Heinrich J. Holmberg (1985), Holmberg's Ethnographic Sketches. Translated by Marvin W. Falk, edited by Fritz, Limestone Press, Fairbanks (p. 57)
^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013.

Dış bağlantılar

Community information
Akhiok/Kodiak Island21 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Photographs of the community 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Juneau Şehri ve Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin yerli Amerikalı Na-Dene halklarından olan Tlingitlerce meskun olan bir birleşik şehir-ilçesi. Ana şehri Juneau'dur.

<span class="mw-page-title-main">Aleutlar</span>

Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.

Supikçe ya da Supik dili, Güney Alaska'da Supikler tarafından konuşulan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Supikler</span>

Supikler ya da Pasifik Yupikleri, Alutikler, Güney Alaska'da yaşayan Yupik kolundan Eskimo halkıdır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabilmektedir.

Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.

Alaska Yerli Bölge Şirketleri ya da ANCSA Şirketleri, ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında Ruslardan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası gereğince kurulan 13 yerli bölge şirketi.

North Slope ili veya North Slope Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Alaska North Slope denilen coğrafi bölgesinin büyük bir kısmında yer alan ve bir Eskimo halkı olan İnyupiklerlerce meskun olan bir ilsi. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Yönetim merkezi Barrow'dur.

Lake and Peninsula ili veya Lake and Peninsula Borough, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Eskimo halklarından Yupik ve Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi King Salmon'dur ve Alaska'da ayrıksı bir özellik olarak bu ile değil komşu Bristol Bay Borough iline aittir.

Kodiak Island ili veya Kodiak Island Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde büyük ölçüde Kodiak Takımadası'ndan oluşan ve Eskimo halklarından Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Kodiak'tır.

Kenai Peninsula ili veya Kenai Peninsula Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Atabask halklarından Denağinalar ve Eskimo halklarından Supiklerce meskun olan bir ili. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. İlin yönetim merkezi Soldotna'dır.

Southeast Fairbanks Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Deltana ile Tok'tur.

City and Borough of Sitka, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kızılderili Na-Dene halklarından olan Tlingitlerce meskun olan bir birleşik şehir-ilçesi. Ana şehri Sitka'dır.

Alaska Yerlileri, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska eyaletinin yerlisi olan ve Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderililerden oluşan avcı ve toplayıcı Amerika yerlileri. 2006 yılındaki yaklaşık nüfusları 106.660 kişidir.

Awa'uq Katliamı, Rus Amerikası döneminin kurulum yıllarında Alaska'da 14 Ağustos 1784 tarihinde Rus kürk tüccarı Grigoriy Şelihov önderliğinde misket tüfeği ile savaş topları bulunan 130 kadar Rus promışlennik tarafından Kodiak Adası'ndaki Old Harbor'un hemen güney karşı sahilinde yer alan ve Kodiak Takımadası'nın üçüncü en büyük adası olan Sitkalidak adasının orta güney ucunda Partition Cove denen koyun ortasında yer alan üstü düz uçurum gibi yüksek Awa'uq kaya-adacığına sığınan Kodiak Adası'ndaki Qik'rtarmiut kabilesinden Supiklerin 2000 kadarının çoluk çocuk intikamvari vahşice katledilmesidir. Saldırıda Ruslardan herhangi bir kayıp verilmemiştir. 1992 yazında yapılan kazıda künt bir tokmak/sopa nesneyle kafataslarının ezildiği de görülmüştür. Amerika'nın Ruslar tarafından sömürgeleştirilmesi sürecinde işlenen en büyük ve en vahşi katliam olan Awa'uq Katliamı arkeolog Rick Knecht'e göre Wounded Knee Katliamı'nın Alaska versiyonudur. Bu katliam (massacre), Rusların Alaska'daki Supik topraklarına yayılmasını ve yerleşmesini vahşi biçimde sağladığı gibi Kodiak Adasındaki Supikler için de sonun başlangıcı olmuştur. 1784-1864 Rus döneminde Ruslarca Aleutlarla bir tutulan Yupik halklarından en güneyde yaşayanı olan ve Pasifik Yupikleri de denen Supiklere günümüzde gerçek adları olan Sugpiaq yanında hâlâ Rus dönemindeki Aleut kelimesinden bozma olan Alutiiq adı da verildiği gibi, 2000 ABD Nüfus Sayımı'nda Alaska yerlileri kabile birliklerine göre düzenlenen etnik kod listelerinde doğrudan "Aleut" kelimesiyle nitelendirilmiştir.

Afognak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en büyük ikinci ve ABD'nin ise en büyük 18. adasıdır. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir. Adada aynı adla Afognak köyü bulunur.

Shuyak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin güneyinde Alaska Körfezinde bulunan Kodiak Takımadası'nın en kuzeydeki Barren Adaları'nin güneyinde Afognak adasının ise kuzeyinde yer alan ve 168.3 km² olan ada. Kodiak Island Borough ilçesinin sınırları içindeki adanın yerlileri Eskimo halklarından Pasifik Yupikleri de denen Supiklerdir.

Old Harbor, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nın orta güney kıyısında Sitkalidak adasının hemen karşısında Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehri.

Afognak, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Afognak adasında Afognak Koyu'nda Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan köyü.

Port Lions, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Kodiak Adası'nda Kodiak Island Borough ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Chenega, Alaska</span>

Chenega ya da Chanega, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Prince William Sound'da güneybatısında Valdez-Cordova Census Area ilçesi sınırları içinde Eskimo halklarından Supiklerce meskun olunan sayım yerleşimi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.