İçeriğe atla

Akdağlar

Akdağlar
Saklıkent Kanyonu yolundan Akdağlar
Harita
En yüksek noktası
YükseklikUyluk Tepe[1] - 3.014 m (9.888 ft)
Ziyaret Tepesi - 2.591 m (8.501 ft)
Aksivir Tepesi - 2.591 m (8.501 ft)
Bozburun Tepesi - 2.354 m (7.723 ft)
ListelenmeUltra zirve
Koordinatlar36°33′0″K 29°34′12″D / 36.55000°K 29.57000°D / 36.55000; 29.57000
Coğrafya
KonumKaş, Antalya, Türkiye
SıradağBeydağları’nın bir kolu
Jeoloji
Dağ türüSıradağlar
Türkiye üzerinde Akdağlar
Akdağlar
Türkiye' deki konumu

Ak Dağlar, Türkiye'de Akdeniz bölgesinde eski Likya bölgesi olarak gösterilen Antalya'da yükselmektedir. Bey Dağları'nın kolu olan Akdağlar Yüksek Tekellioğulları Dağları'nın, Kıyı Beydağları ve Merkezi Beydağları boyunca uzanan sıradağlardır. MÖ 1. yüzyılda yaşayan Amasyalı Strabon'unda bahsettiği Akdağlar'da çoklu zirveler ve ana zirvenin 5 sivriden oluştuğu ve Roma antik yollarının da bulunduğu bölgedir. Fethiye - Kaş arasında heybetle yükselen Akdağlar kütlesi uzaktan bakıldığında ulaşılmaz gibi görünür. Oysa Beydağları'nın bir kolu olan Akdağlar, 3 bin metrelere varan doruklarının hemen altındaki yeşil alanlarıyla yaylacıların yurdudur. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan Teke Yarımadası’nın bu karlı dorukları, zirvelerindeki düzlükleriyle yaz ayları boyunca yerleşime elverişli. Akdağlar’ın en yüksek noktası olan 3 bin 14 metrelik Uyluk Tepe zirvesine çıktığınızda, altınızda uzanan vadilerdeki Yörük çadırlarını görebilir.

Akdağlar, Elmalı Polyesi ile Eşen Çayı arasında uzanır. Çevresi faylı dik yamaçlar ile çevrilidir. Mezozoik yaşlı kalkerlerden oluşan dağ kütlevi bir yapıya sahiptir. Dağın üzerinde çeşitli yüksekliklerde düzlükler bulunur. Yayla olarak kullanılan bu düzlüklerde dolin, uvala gibi karstik şekiller yaygındır. 2300 metrelerden sonra buzul şekilleri de görülmeye başlar. Pleistosen (Buzul) devri buzulları, karstik şekillere buzul şekillerini eklemiştir. Dağ üzerinde Buzul vadileri, hörgüç kayalar ve morenler gözlenir.[1]

Konumu

Akdağlar’ın etrafındaki en güzel yerleşim, mis kokulu elması ve sedir ağaçlarıyla ünlü Gömbe Yaylası. Sabahları Akdağ’ın silueti, Komba antik kentinin bulunduğu bölgenin hemen yakınındaki Akçay Baraj Gölü’ne düşüyor. Batı Toroslar dağ sırasının Kızlar Sivrisi’nden sonra en yüksek tepesi olan Akdağ’ın zirvesine her isteyen kolaylıkla çıkabilir. Gömbe’den araçla yarım saatte ulaşılan Suçıkan Yaylası’ndan başlayan yaklaşık üç buçuk saatlik yürüyüş, etkileyici bir coğrafyanın manzara olarak izlenebileceği dorukta son buluyor. Gömbe ile Kaş arası 60 kilometre, Elmalı ile Gömbe arası ise 30 kilometre.

Gölleri

Akdağlar silsilesinde birkaç göl bulunmaktadır, Kartal Gölleri, Sarı Göl, Bucak Gölü, Yeşil Göl, İkizgöl, Çimenli, Girdev, Baranda, Bulanık ve daha birçok adsız minik gölle Akdağ, “göller diyarı” unvanını fazlasıyla hak ediyor. Akdağlar'ın 1450 (yaklaşık) metrelerden sonrası tamamen çıplaktır. Yazları yaylacıların yoğun ilgi gösterdiği rahat ovası, su başı yaylası, karadere yaylası, kartal yaylaları bu dağ üzerinde bulunmaktadır. Yaylalardan yapılacak küçük yürüyüşlerle göllere ulaşmak mümkün. Bir kısmı buzul gölü olan bu hayat kaynaklarının en güzeli kuşkusuz Yeşilgöl. Ağustos sıcağında bile buz gibi sularında yüzülmesi adeta imkânsız olan gölün hemen yanı başında, metrelerce yüksekten süzülen Uçarsu Şelalesi yer alıyor. Akdağ'ın doruklarına yakın bir kaynaktan gökyüzüne doğru fışkırarak şelaleye dönüştüğü için Uçarsu bu adı alıyor.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b DOĞU ve ark., Doç. Dr. Ali Fuat. "AKDAĞ'IN JEOMORFOLOJİSİ VE BUNUN BEŞERİ FAALİYETLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ" (PDF). 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erciyes</span> Türkiyede, Kayseride bir yanardağ

Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Aladağlar</span>

Aladağlar, Kayseri-Niğde-Adana illeri arasında bulunan dağ sırası, bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliği bakımından zengindir. Bu nedenle dağın 54.524 hektarlık bölümü ilk önce Hacer Ormanı Tabiat Parkı adı altında koruma altına alınmıştır, ardından 1995 yılında biraz daha geniş bir yüz ölçümüyle millî park ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uludağ</span> Bursa ili sınırları içinde, 2.543 m rakımlı, Türkiyenin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan dağ

Uludağ, Bursa ili sınırları içinde, 2.543 m yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan dağ. Uludağ; Marmara Bölgesinin en yüksek dağıdır. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan Uludağ'ın uzunluğu 40 km'yi bulur. Genişliği ise 15–24 km'dir. Toplu ve heybetli bir görünüşe sahip olan bu dağın Bursa'ya bakan yamaçları kademeli, güneye Orhaneli'ne bakan tarafları ise düz ve daha diktir. En yüksek noktası göller bölgesinde yer alan Uludağ tepe'dir. Uzaktan Bursa'ya yaklaşılırken ve oteller bölgesinde görülen yüksek tepe genelde zirve olarak algılanır. Hâlbuki Zirve gibi görünen o tepenin ismi Keşiş Tepedir ve yüksekliği 2.486 m'dir. Uludağ tepe Keşiş Tepenin 5 km güneydoğusunda yer alır. Dağın kuzey tarafında Sarıalan, Kirazlı, Kadı, Sobra yaylaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Yayla</span> yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şekli

Yayla veya plato, yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şeklidir. Yükseklikleri beş yüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Örneğin Türkiye'deki Erzurum-Kars Yaylası'nın yüksekliği 2000 metre civarında olmasına rağmen Orta Asya'da bulunan Pamir Yaylası'nın yüksekliği 4000 m civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Bozdağlar</span> İzmir, Manisa ve Aydın illerinde yer alan dağ sırası

Bozdağlar, İzmir, Manisa ve Aydın illerinde yer alan dağ sırasıdır. Antik dönemlerdeki adı Tmolos'dur.

<span class="mw-page-title-main">Cilo Dağı</span> Türkiyede bir dağ

Cilo Dağı ya da Buzul Dağı, Türkiye'nin 2. en yüksek dağıdır. Zirvesi dört mevsim boyunca erimeyen kar ve buz örtüsü ile kaplı tektonik bir dağ olan Cilo Dağı Güneydoğu Toroslar'ın en doğu uzantısını oluşturur. Türkiye'nin güneydoğu ucunda, Hakkâri ilinin sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buzul</span> büyük kar ve buz kütlesi

Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Eğimli arazilerde yıllar boyunca biriken kar kütlesinin önce buzkar, sonra da buza dönüşmesiyle oluşur. Buzullar okyanuslardan sonra dünya üzerindeki ikinci büyük su deposu ve en büyük tatlı su deposudur, tatlı suyun % 98,5'ini oluştururlar. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya'nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve "buzul" adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz yüzeyinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Ekvator yakınlarında 0° enlem çevresinde buzullara rastlamak için Runewenzorilerin 4.400 m yüksekliğine çıkmak gerekirken, Alplerde (45°) 2500 m'ye, Norveç'te (60°) 1500 m'ye çıkmak yeterlidir. Kutupta buzullara deniz yüzeyinde rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Tahtalı Dağları</span> Türkiye de sıradağlar

Tahtalı Dağları Orta Toroslar'da bulanan bir sıradağdır. Büyük çoğunluğu Kayseri, Adana ve Sivas illerinde yer alır, kuzey kısmının ufak bir bölümü de Sivas ilinde bulunur. Seyhan Nehri'nin Zamantı ve Göksu kolları arasında uzanan dağların tümüne denir. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan bu dağların üzerinde, Koç Dağı, Soğanlı Dağı, Beydağı, Alaylı Dağı, Bakır Dağı gibi doruklar sıralanır.

<span class="mw-page-title-main">Kaçkar Dağları</span> Türkiyenin kuzeyinde, Doğu Karadeniz sahili boyunca uzanan bir dağ sırası

Kaçkar Dağları, Türkiye'nin kuzeyinde, Doğu Karadeniz sahili boyunca uzanan bir dağ sırası. Kuzey Anadolu Dağları'nın doğudaki bölümünü oluşturur. Doğusundaki birçok zirvesi 3500 m üzerindeyken, batı kesimi 2000 m yüksekliğe kadar ulaşır. En yüksek noktası olan Kaçkar Kavrun Dağı 3932 m yüksekliktedir. 1994 yılında Kaçkar Dağları Millî Parkı tesis edilmiştir. Millî parkın büyük bir bölümü Rize ili Çamlıhemşin ilçesi sınırları içinde, küçük bir bölümü de Artvin ili Yusufeli ilçesi sınırları içinde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Süphan Dağı</span> Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölünün hemen kuzeyinde bulunan sönmüş bir stratovolkan

Süphan Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün hemen kuzeyinde bulunan bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Kaçkar Dağı</span> Karadenizdeki bir dağ

Kaçkar Dağı, Kaçkar Dağları'nın 3.937 m yüksekliğindeki en yüksek doruğu. Türkiye sınırları içindeki dördüncü yüksek doruk. Dağın büyük bir kısmı Rize'de bulunsa da zirve noktası Artvin'dedir. Kaçkar' kelimesi Ermenicede Haçlı taş anlamlı Խաչքար (Haçkar) kelimesinden geldiği düşünülmektedir. Ancak Alman kartograf Richard Kiepert'in 1902-1916 arasına tarihlenen "Tirabzon" haritasında dağın adı Kaçkar değil, Varsambek veya Kaçgar Dağı olarak geçer.

<span class="mw-page-title-main">Titlis Dağı</span>

Titlis, Orta İsviçre'de 3.238 m yükseklikteki bir dağdır. Tercih edielen bir kış sporları ve gezi bölgesi olan Titlis dağı Urn Alpleri'nde bulunur. Obwalden, Bern ve Nidwalden kantonları sınırları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescit Dağı</span>

Mescit Dağı, Erzurum ili sınırları içinde yer alan ve Türkiye'nin 3000 metrenin üstündeki dağlarındandır. 3255 metrelik zirvesi ile Çoruh Nehri'nin çıktığı dağ olan Mescit Dağı, Erzurum şehir merkezinin kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Akdağ (Denizli)</span>

Akdağ: Denizli ve Afyonkarahisar illerinde, Çivril, Kızılören ve Sandıklı ilçeleri arasında kalan bir dağ. İki zirvesinden yüksek olanı 2446 metre, diğeri 2345 metre yüksekliğindedir. Ege Bölgesi'nin 2. en yüksek dağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dedegöl Dağı</span>

Dedegöl Dağı, Isparta'nın doğusunda Yenişarbademli ilçesi sınırı içerisinde 2.992 m. yüksekliğiyle Isparta ilinin en yüksek dağıdır. Anamas Dağı olarak da bilinmektedir. Bilinen 15 km uzunluğuyla Türkiye'nin en uzun mağarası olan Pınargözü Mağarası da bu dağ içerisinde yer alır. Dedegöl Dağı, Batı Toroslar orojenik kuşağı içinde yer alan ana hatlarıyla güneyden kuzeye ve kuzeybatıya doğru uzanış gösteren en yüksek noktası 2992 m olan bir dağdır. Kuzey güney doğrultusunda yaklaşık 12 km uzunluğa, doğu-batı doğrultusunda ise 5–6 km genişliğe sahiptir. Doğa Derneği'nin yayınladığı Önemli Doğa Alanları araştırmasına göre Dedegöl Dağları'nın sınırları doğuda Beyşehir Gölü, kuzeyde Belceğiz köyü ve Sarıidris beldesi, batıda Aksu ilçesi ve güneyde Emerdin Dağı ile Köprüçay Vadisi'nden oluşmaktadır. Dedegöl Dağı, tektonik olarak Türkiye'nin en aktif alanlarından biri olan “Isparta Açısı” içinde, bu alanının doğu kesiminde yer almaktadır. Dağın en yüksek noktası Dedegöl Tepe zirvesidir. Kartal Tepe, Karçukur Tepe dağın diğer yüksek tepeleri arasındadır.

Türkiye'deki buzul gölleri, Kuaterner zamanının Pleistosen döneminde oluşan buzul çağında Anadolu'nun yüksek dağlarında oluşmuş buzul gölleridir. Buzullaşma şekilleri genel olarak üç grupta incelenir:

  1. Toros Dağları,
  2. Doğu Karadeniz Dağları,
  3. Volkanlar ve diğer dağlar
<span class="mw-page-title-main">Buzul jeomorfolojisi</span>

Buzullar kendi ağırlığı altında yavaş yavaş hareket eden sıkıştırılmış kardan oluşan büyük buz kütleleridir. Buzullar şekillerine ve altındaki topoğrafyaya göre; örtü ve küçük örtü (takke) buzulları ve şelf buzulu olarak sınıflandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Dış kuvvetler</span>

Dış kuvvetler; akarsular, rüzgârlar, yer altı suları, buzullar, dalgalar ve akıntılar gibi çeşitli etmenlerin Dünya'yı şekillendirmesidir. Bu etmenler atmosfer kökenli olup enerjilerini güneşten alırlar. Dış kuvvetler, iç kuvvetlerin etkisiyle oluşan yüksek yerleri aşındırarak deniz seviyesine indirmeye çalışır. Dünyanın şekillenmesinde iç ve dış kuvvetler değişim halindedir, bu değişim uzun bir zaman aralığını kapsadığından insanlar tarafından gözlenme şansı yoktur.

Elmalı Ovası, Antalya ili, Elmalı ilçesinin içinde bulunduğu karstik ova. Büyüklüğü 200 km'ye yakın ova kuzeyde Karagöl'e, güneyde Avlan Gölü'ne, GB'da Gömbe'ye doğru uzanır.