İçeriğe atla

Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu

Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu, 28390 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan yönetmelik ile görevleri yeniden düzenlenen,[1] görevleri arasında bakanlıklar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasında Türkiye Cumhuriyeti'nde akaryakıt kaçakçılığı konusunda koordinasyon sağlanması bulunan kuruldur. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın koordinasyonunda toplantılar, çalışmaların çerçevesi ve raporlamaların gerçekleştirildiği kurulun üyeleri ise Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan müsteşarlar ile Gelir İdaresi Başkanlığı ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı’ndan başkanlardır.

2012 yılında ilk ana amaç olarak, Türkiye’de serbest dolaşımda bulunan akaryakıtın ülkeye girmesinden, son kullanıcı olan tüketicilere ulaşmasına kadar olan sürecin tamamının çevrimiçi izlenmesi amacıyla sistem kurulmasıdır. Ayrıca kurul 2011 yılında akaryakıt kaçakçılığı ile ilgili olarak bir eylem planı oluşturmuştur. Bu kapsamda ilk olarak “10 numara yağ” olarak bilinen üründeki KDV istisnası kaldırılmıştır. Ayrıca akaryakıt kaçakçılığının önlenmesi amacıyla Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı'na mobil araçlar temin edilmiştir. Türkiye'deki genel kolluk kuvvetleri olan bu kurumlara tahsis edilen araçlar, özellikle Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde bulunan Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimleri'nde görevli personelin kontrolüne verilmiştir. Bu ekipler sorumluluk bölgelerinde bulunan dağıtım alanları olan petrol istasyonlarında ihbarlar doğrultusunda ayrıca zamanlı, zamansız kontrol faaliyetlerinde bulunmaktadırlar. Özellikle ulusal marker kontrolü yapan bu ekipler, aldıkları numuneleri kontrol edilmesi amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'na göndermektedirler.

Yönetmelik ile oluşturulan kurullar, ilgili bakanlık ve başkanlıkların iller düzeyinde görevli sorumluları Vali'lerin başkanlığında toplantılar icra ederler. Bu toplantılarda alınan kararlar Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu'na gönderilir.[2] Kurula bağlı ekipler, Türkiye genelinde kaçak akaryakıt kullanımını her alanda denetlediği gibi bunun dışında limanlarda, petrol istasyonlarında, hava limanlarında, yurda giriş-çıkış noktalarında da yoğun olarak denetim ve kontrol görevlerini yerine getirmektedirler.

Ulusal Marker

Ulusal Marker, sürekli olarak güncellenen sıvı bir formüldür. İçeriği hem kimyasal hem de biyolojik olan bu formül, her 1.000 litre akaryakıta 8 mililitre olacak şekilde eklenmektedir. Formül sürekli olarak güncellendiğinden dolayı, takip edilmesi zorlaşmaktadır. Ayrıca takip edilmesine daha da kolaylaştırmak amacıyla her firma için ayrı DNA içeren markerler kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanı sıra ulusal marker kontrolünde, akaryakıt ürününde bu formülün normal düzeyde bulunup, bulunmadığı da kontrol edilir. Böylece, akaryakıt veya lgp ürününe kaçak akaryatık eklemesi yapılıp, yapılmadığı da anlaşılmış olur. Türkiye'de ulusal marker kontrolleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı ekipleri tarafından kontrol edilir. EPDK ile TÜBİTAK'ın birlikte çalıştığı kontrol faaliyetlerinde, EPDK elde ettiği verileri mümkün olan en kısa süre içerisinde TÜBİTAK'ta bulunan ilgili birime gönderir. Ulusal Marker Türkiye'de 2007 yılından bu yana kullanılmaktadır. Ulusal Marker, Türkiye'de akaryakıt ürünlerine 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun birinci bölümünün 44'üncü maddesinde tanımı yapılmakta, altıncı bölüm 18'inci maddesinde ise diğer yasal düzenlemeleri bulunmaktadır.[3] Ayrıca Kaçak Petrolün Tespit ve Tasfiyesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te de numune alınması, analiz sonrası muhafazası ve teknik düzenlemeler ile ilgili usul ve esaslar bulunur.[4]

2013 yılında Ulusal Marker'ın daha hızlı ve süratli şekilde tespit kontrol edilebilmesi amacıyla TÜBİTAK tarafından Gezici Ulusal Marker Referans Cihazı (GUMREF) isimli bir araç geliştirildiği açıklanmıştır.[5] Bu araç aynı yıl Temmuz ayında kullanılmaya başlanmıştır.[6] Ulusal Marker'ın bulunmadığı tespit edilen kaçak akaryakıt, İl Özel İdareleri tarafından muhafaza edilmektedir ve kapsamda muhafazanın sağlanması için hazineden ilgili kaynak İl Özel İdaresi'ne aktarılır. Kontroller Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ile Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılabildiği gibi EPDK ekipleri ile birlikte ortak olarak da gerçekleştirilebilmektedir.

Akaryakıt istasyonlarında ödeme kaydedici cihaz

Maliye Bakanlığı'nın da üyeleri arasında yer aldığı Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu, akaryakıt kaçakçılığını mali yönden de takip etmektedir. Bu doğrultuda Türkiye Cumhuriyeti'nde akaryakıtta hem vergi kaçakçılığının hem de kaçak akaryakıt kullanımının kontrol edilebilmesi amacıyla 2013 yılından itibaren akaryakıt istasyonlarının tümünde, araçların plakalarının ve alınan akaryakıt miktarının kaydedilmesine yarayan ödeme kaydedici cihazlar faaliyete geçirilmiştir. Bu sistemin ana amaçlarından birisi ise; Türkiye'de 2014 yılına kadar akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar doğrultusunda oluşan, yıllık 2,5 milyar dolarlık vergi kaybının önlenmesi amaçlanmıştır.[7] Akaryakıt istasyonu işletmeciliği faaliyetinde bulunan tüm işletmeler tarafından kullanılması zorunludur. Taşıtlara yapılmayan bidon ve varil gibi depolama alanlarına akaryakıt aktarılması durumunda araç plakası yerine akaryakıtı alan kişinin bilgileri cihaza girilmektedir. Ayrıca petrol istasyonlarının satım işini kolaylaştırmak amacıyla kurdukları taşıt veya müşteri tanıma sistemleri de bu cihaza entegre olarak çalıştırılmaktadır. Ayrıca bu sistem için “Arka Ofis” adı da kullanılmaktadır.[8]

Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu tarafından gerçekleştirilen analizlerde, Türkiye'de 2012 yılında 113 milyon TL, 2013 yılının ilk on ayında ise 130 milyon TL tutarında akaryakıt kaçakçılığının ortaya çıkarıldığı belirlenmiştir. Asıl olarak kurul, 2005 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Fakat 2013 yılı itibarıyla kaçak akaryakıt konusunda faaliyetlerini daha da genişletmiş ve çıkarılan yönetmelik ile diğer kanunlarda düzenlemeler yapılmasını sağlamıştır. Ayrıca, tek bir bakanlık yerine konu ile ilgili tüm bakanlık ve kuruluşların ortak çalışma yapması olanağı bu kurul ile getirilmiştir. 2013 yılındaki yeni düzenleme ile hazırlanan “Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı” toplam 22 maddeden oluşmaktadır. Kurul, yalnızca kontrol amacıyla değil; aynı zamanda akaryakıt konusunda kazanç sağlayan ve bu pazarda çalışan tüm çalışanların da eğitilmesi amacıyla gerekli çalışmaları yapmaktadır. Bunun haricinde akaryakıt pazarında insan kaynakları ve akaryakıt konusunda halkın bilinçlendirilmesi için medyayı da kullanmaktadır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Genelgesi". T.C. Resmî Gazete. 23 Ağustos 2012. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  2. ^ "Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Kurulu Kuruldu". Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 23 Ağustos 2012. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  3. ^ "Petro Piyasas Kanunu" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 20 Aralık 2003. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  4. ^ "Kaçak Petrolün Tespit ve Tasfiyesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik". Resmî Gazete. 27 Mayıs 2007. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  5. ^ "Kaçak Akaryakıt Gezici Marker Cihazıyla Anında Belirlenecek". Tübitak. 7 Haziran 2013. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  6. ^ "GUMREF Kullanıldı". 16 Temmuz 2013. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  7. ^ "Depoyu fulleyene anında takip". Star. 3 Eylül 2013. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  8. ^ "Akaryakıt alacaklar dikkat!". Akşam. 3 Eylül 2013. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  9. ^ "Enerji Gazetecileri Derneği Kahvaltısı". hakimiyet.com. 28 Kasım 2013. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Borsa İstanbul</span> İstanbul menkul kıymetler borsası

Borsa İstanbul ya da kısaca BİST, Türkiye'de 1985 yılında açılan sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası olan adı 5 Nisan 2013 tarihinde "Borsa İstanbul" olarak değiştirilmiştir. Ayrıca "Yatırıma değer!" resmî slogan olarak kabul edilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu</span> devlet kurumu

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik piyasalarının düzenlenmesi amacıyla 4628 sayılı Yasa ile 2001 yılında kurulmuştur. Daha sonra çeşitli kanunlarla doğal gaz, petrol ve LPG piyasalarının da düzenlenmesi görevi verilmiştir. 1 Ocak 2005'ten itibaren belli bir aralıkla serbest bırakılan akaryakıt fiyatları dışında, bu alandaki her türlü düzenleme ve faaliyetleri kontrol etme yetkisi bulunmaktadır.

Jandarma Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimleri veya Jandarma KOM Şube Müdürlükleri, Organize suçlarla ve uyuşturucu ile mücadele kapsamında Jandarma Genel Komutanlığı'na bağlı Türkiye'deki İl Jandarma Komutanlıklarında kurulu Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şubelerinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Havaalanı</span> hava aracı operasyonları için genişletilmiş destek olanaklarına sahip, hava araçlarının kalktığı ve indiği yer

Havaalanı, hava meydanı veya havalimanı; hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulunduran yerlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, enerji ve doğal kaynaklarla ilgili işlerden sorumlu olan bakanlık. 4951 Sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak 25 Aralık 1963 tarih ve 4400 Sayılı Cumhurbaşkanlığı onayı ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sağlık işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Gümrük Müsteşarlığı</span>

Gümrük Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına bağlı resmî bir kurumdu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki kolluk kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin asayişten sorumlu birimlerinin genel ismi

Türkiye'deki kolluk kuvvetleri, Türkiye'deki kolluk kuvvetleri veya aynı anlamı taşıyan kolluk kuruluşlarının sınıflandırılması ve türlerine göre ayrımıdır. Türkiye'deki kolluk kuvvetlerinin çoğu Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlıdır.

1956 yılına kadar Genelkurmay Başkanlığına bağlı "Gümrük Muhafaza Umum Komutanlığı" adıyla askeri bir teşkilat olarak hizmet eden Gümrük Muhafaza Memurları günümüzde Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı bünyesinde görev yapan, kolluk kuvveti olup asli görevi kaçakçılıkla mücadeledir. Kaçakçılığı men,takip ve soruşturmakla görevlidirler. Eşyanın gümrük işlemlerinin yapılmadan yurda girişine ya da yurttan çıkışına engel olurlar. Silah taşıma ve kullanma yetkileri vardır. Gümrüklü yer sahalarda herhangi bir izne gerek kalmadan taşıtları, kişileri ve eşyaları arama yetkileri bulunmakla birlikte ayrıca Türkiye Gümrük Bölgesinde istihbarat çalışması yapıp gerektiğinde operasyon yapma yetkileri vardır. Narkotik, çay, para köpekleri olup operasyonlarda kullanırlar. Ayrıca araç tarama (X-Ray) cihazları Türkiye'de birçok kara hudut kapılarında ve limanlarda mevcuttur. Adli kolluk birimi olması nedeniyle cumhuriyet savcısının talimatıyla gümrüklü yer ve sahalarda meydana gelen adli olaylara müdahale edip, gözaltı yapıp adli işlemleri yapılması için savcılığa ve sevk ederler. Alo 136 ihbar hattı ile 7 gün 24 saat alınan ihbarlar değerlendirilip gereği yerine getirilmektedir. Gümrük muhafaza bölge amiri, gümrük muhafaza kısım amiri, gümrük muhafaza memuru şeklinde rütbeler mevcuttur.

Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı veya bilinen kısaltılmış adıyla KİHBİ, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı olarak 20 Kasım 1981 tarihinde kurulmuş olan başkanlıktır. Başkanlık, Bakanlık düzeyinde görevlendirilen bir müsteşar yardımcılığına bağlı olarak; kaçakçılık ve kaçakçılık istihbaratının Türkiye Cumhuriyeti çapında planlanması, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve istihbarat değerlendirilmesine göre yapılacak harekâtın sevk ile idaresinin yönetilmesi amacıyla kurulmuştur.

Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu veya kısa adıyla KİK Kurulu, Türkiye'de Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı'na bağlı olan Kaçakçılık, İstihbarat, Harekat ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı'nın kaçakçılık ile nasıl mücadelede edeceği konusunda alacağı tedbirleri belirleyen, her dört ayda bir toplanan sürekli kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü</span>

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığına bağlı gümrük kontrolünden ve kaçakçılığın önlenmesinden sorumlu devlet kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Irak ve Şam İslam Devleti'nin petrol üretimi ve kaçakçılığı</span>

Irak ve Şam İslam Devleti'nin petrol üretimi ve kaçakçılığı, Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Suriye ve Irak'ta yer alan petrol rafinelerinde petrol üretmesi ve bunları dış ülkelere satmasıdır. Petrol üretimi ve kaçakçılığı, IŞİD'in en büyük gelir kaynakları arasında gösterilir. Bu ürün bazı kaynaklarda "kara bayrağı besleyen kara altın" olarak da adlandırılmıştır. IŞİD kontrolü altındaki sahalardan elde edilen petrol, çoğunlukla kendi bölgeleri içerisinde dağıtılmakta, ancak pazar fiyatlarının altından çevre devletlere de kaçırılmaktadır. Ham petrolden üretilen petrol ve mazot gibi ürünler IŞİD kontrolü altındaki bölgelerin ekonomisinin temel taşı niteliğindedir. Mazot da birçok elektrik jeneratörünün güç kaynağı durumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Lisanssız elektrik üretimi</span>

Lisanssız elektrik üretimi Türkiye'ye has bir sistem olup, 2011 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından yayınlanan yönetmelikle tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi amacıyla lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın, elektrik enerjisi üretebilecek gerçek veya tüzel kişilere uygulanacak usul ve esasların belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği</span>

Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği (TÜREB), kâr gayesi gütmeden, rüzgâr enerjisi ile ilgili bilimsel, teknik ve uygulamalı araştırmaları takip etmek, rüzgâr enerji kaynağının kullanımını yaygınlaştırmak için faaliyetlerde bulunmak amacıyla, 10 Şubat 1992 tarih ve 92/2752 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuştur. TÜREB, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM), Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (EİGM), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordineli çalışmalarıyla Türkiye rüzgâr enerjisi potansiyelinin ülke ekonomisine kazandırılması doğrultusunda çalışmalarda bulunmaktadır. TÜREB, Avrupa Rüzgâr Enerjisi Birliğinin (EWEA) ve Küresel Rüzgâr Enerjisi Konseyi (GWEC)'in üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyenin resmi Ekonomi bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ticaret işlerinden sorumlu bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Tarım ve Orman Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, tarım ve orman işlerinden sorumlu olan bakanlık. Gıda, Tarım ve Hayvancılık ile Orman ve Su İşleri bakanlıklarının teşkilat ve görevlerine ilişkin yasal düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması sonrasında, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yeniden yapılandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Gümrükler Genel Müdürlüğü</span>

Gümrükler Genel Müdürlüğü, görev ve yetki alanına giren hususlar itibarıyla gümrük ve dış ticaret mevzuatının uygulayıcısı olarak faaliyet gösteren Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri ve bağlantıları gümrük müdürlükleri ile eş güdüm içerisinde çalışmakta olup Ticaret Bakanlığı'na bağlı bir genel müdürlüktür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.