İçeriğe atla

Akaryakıt pompası

Akaryakıt pompası
Tarihî bir akaryakıt pompası

Akaryakıt pompası ya da akaryakıt dispenseri, akaryakıt istasyonlarında araçlara sıvı yakıt türevi ürünleri doldurmak için kullanılan pompalara denir. Emişli tipi olanlarına "akaryakıt pompası", basınçlı tip olanlara "akaryakıt dispenseri" denir. CNG, LPG, biyodizel gibi alternatif ürünlerin araçlara aktarılması için de kullanılır.

Tarihçe

İlk akaryakıt pompası araçlar için değildi. 5 Eylül 1885'te Fort Wayne, Indiana'da Sylvanus Bowser tarafından gaz lambaları ve sobalara aktarmak için icat edilmiştir. Daha sonra gerekli güvenlik önlemleri ile otomobile yakıtı dağıtmak için bir hortum ekleyerek pompayı geliştirilmiştir.

Erken nesil birçok akaryakıt pompasının üstünde ona kalibre edilmiş bir cam silindir vardı. Kalibrasyon ile gösterildiği gibi, yakıtın arzu edilen miktarı silindir içine pompalanmaktaydı. Sonra pompalama durmakta ve yerçekimi ile aracın tankına akmasına izin veriliyordu.

Akaryakıt tabancası

Akaryakıt tabancaları aracın doldurma girişine yerleştirilmesini sağlayan esnek hortumlar ile pompaya bağlanır. Gerek tabancalar gerekse hortumlar her türlü dış ortama maruz kalabilecek şekilde dizayn edilmiştir. Emniyet açısından breakaway takılarak herhangi bir çekme kuvveti uygulandığında akaryakıt pompası devrilmesin diye kırılan valf takılmıştır. Her tabanca rengi aracın alması gerek ürüne göre renk kodu almıştır. Türkiye’de genellikle Motorin türevleri siyah ve sarı, benzin türevleri yeşil ile tanımlanır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dizel motor</span> motor çeşiti

Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.

<span class="mw-page-title-main">İçten yanmalı motor</span> yakıtın yanma odasında oksitleyici ile yandığı motor

İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pompa</span>

Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.

<span class="mw-page-title-main">Piston</span> pistonlu motorların bir silindir tarafından tutulan ve piston segmanları tarafından gaz sızdırmaz hale getirilen hareketli bileşeni

Piston veya itenek, bir silindir içine 1000'de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motor, pompa ve kompresör gibi makinelerde silindirden dışarı uzanan (biyel) piston koluna bağlı olarak kullanılır. Motorlu araçlarda kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren düzenektir.

<span class="mw-page-title-main">Biyodizel</span>

Biyodizel, organik yağların baz ve alkolle karıştırılarak dizel yakıta çevrilmesi sonucu elde edilen ürün.

<span class="mw-page-title-main">Karbüratör</span> motorun silindirlerinde yanacak benzin-hava karışımını sağlayan aygıt

Karbüratör, içten yanmalı motorlarda, motorun silindirlerinde yanacak benzin-hava karışımını sağlayan aygıt.

<span class="mw-page-title-main">Etanol yakıtı</span>

Etanol yakıtı, otomobiller ve diğer motorlu araçlarda, tek başına kullanılabilen bir yakıt ya da benzine karıştırılan bir katkı maddesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yakıt tankı</span> Yanıcı sıvıların konulduğu konteyner

Yakıt tankı, motorunun çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlamak amacıyla kullanılan yakıtın konulduğu tanklara denir. Yakıt tankları, çok küçük boyuttaki bir çakmak gibi plastikten olacağı gibi uzay mekiği harici yakıt tankı gibi çok büyük olabilir ve birçok değişik malzemeden üretilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Savery</span> İngiliz buhar mühendisi (1650-1715)

Thomas Savery, İngiliz mucit ve mühendis. Ticari olarak kullanılan ilk buhar güçlü cihazı olan ve genellikle "Savery motoru" olarak anılan buhar pompasını icat etmiştir. Savery'nin buhar pompası, maden drenajını iyileştiren ve yaygın kamu su tedarikini uygulanabilir hale getiren devrim niteliğinde bir su pompalama yöntemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Havalı fren sistemi</span>

Bünyesinde hava üreten taşıt araçlarının fren pedalından gelen komutla birlikte; havayı mekanik güce dönüştürerek durmayı sağladığı fren sistemi türüdür. Fren Pedalına uygulanan gücü Kamyon, Tır gibi araçlarda araç lastiklerine iletmek imkânsız olduğu için hava araç tekerine kadar gider ve kampana ya da fren diskine etki etmeden önce pnömatik güçle mekanik hareket oluşturur.

Pumpe düse, üreticisi Bosch olan sistem sadece Volkswagen grubuna ait araçlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Değirmen</span>

Değirmen, tahılları öğütmeye yarayan araçlardan biridir. El değirmeni, su değirmeni ve yel değirmeni gibi çeşitleri bulunmaktadır. Günümüzde, neredeyse tamamen terkedilmesi sonucu köy ve kasabalarda ayakta kalan değirmenler günümüzde turistik bir konuma kavuşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cummins B Serisi motoru</span>

B serisi, Cummins'in otomotiv, tarım, güç üretimi ve denizcilik alanlarında kullanılmak üzere geliştirdiği sıralı 4 veya 6 silindirli, "silindir başına bir litre hacimli" su soğutmalı, dört zamanlı dizel motor serisidir. Cummins'in Columbus, Indiana'daki fabrikasında 1983 yılında üretimine başlanan B serisi motoru, ilk başta Case IH'in iş makineleri, traktörleri ve biçerdöverleri için özel olarak geliştirilmiş bir motor olsa da, 1989 yılından sonra Dodge'un 2500, 3500 ve 4500 tipi Ram kamyonet/kamyon modellerinde kullanmaya başlamasıyla popülerlik kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alev makinesi</span> yangın çıkarmak amacıyla tasarlanmış ve alev akışını uzun bir süre kontrol edebilen cihaz

Alev makinesi, yangın çıkarmak amacıyla tasarlanmış ve alev akışını çok uzun bir süre mekanik olarak kontrol edebilen cihaza verilen isimdir. Bu makineler I. Dünya Savaşı sırasında kullanılmasının ardından yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay mekiği ana motoru</span> NASAnın uzay aracına monte edilmiş kriyojenik sıvı yakıt roket motoru

Aerojet Rocketdyne RS-25 diğer adıyla Uzay Mekiği Ana Motoru, dondurucu sıvı yakıtlı bir roket motorudur. NASA’nın uzay istasyonunda kullanılmıştır ve fırlatma rampasında kullanılması düşünülmüştür ve Rocketdyne şirketi tarafından Birleşik devletlerde yapılmıştır. RS-25 dondurucu sıvı hidrojeni ve sıvı oksijeni yakar ve her bir motor kalkış esnasında 1,859 kN(418,000 lb) güç üretir. RS-25 60’lı yılların izinden gitmesine rağmen motorun gelişime açık olması nedeniyle çeşitli geliştirmelere uğramıştır. 1 Nisan 1981 tarihinde ilk denenmesinin yapılmasıyla beraber RS-25 güvenlik, bakım ve motor güvenilirliği açısından birçok geliştirmeye uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pompada ödeme</span>

Pompada ödeme, müşterilerin akaryakıt istasyon görevlisi ile işlem yapma veya yürüme gerekliliğini atlayarak, aracından uzaklaşmaya gerek olmadan, pompadaki bir yuvaya kredi kartı, banka kartı veya yakıt kartı takarak yakıt ücretini ödeyebilecekleri, bazı akaryakıt istasyonlarında kullanılan bir sistemdir. Birkaç bölgede, Portekiz'de kullanılan Via Verde gibi bir ödeme yöntemine benzer, elektronik ücretli transponder kullanan benzin istasyonları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Motor freni</span> fren türü

Motor freni, sürtünme freni veya manyetik fren gibi ek harici frenleme mekanizmaları kullanmak yerine, bir motorlu taşıtın motorunun içindeki yavaşlatma kuvvetleri kullanıldığında meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yağ basıncı</span>

Yağ basıncı, içten yanmalı motorların çoğunun uzun ömürlü olmasında önemli bir faktördür. Haricî yağlama sistemiyle, yağ pozitif bir deplasmanlı yağ pompası tarafından alınır ve yağ olukları yoluyla ana rulmanlar, büyük uç rulmanlar ve eksantrik mili yatakları veya denge mili yatakları gibi yataklara zorlanır. Kam lobları ve silindir duvarları gibi diğer bileşenler yağ jetleri ile yağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Radyatör (motor soğutma)</span>

Radyatörler, içten yanmalı motorları soğutmak için, özellikle otomobiller olmak üzere aynı zamanda piston- motorlu uçak, demiryolu lokomotifleri, motosikletler, sabit üretim tesisi veya bu tür bir motorun benzer herhangi bir kullanımı için kullanılan ısı eşanjörleridir.

<span class="mw-page-title-main">Peristaltik pompa</span>

Peristaltik pompa, makaralı pompa olarak da bilinir ve çeşitli akışkanları pompalamak için kullanılan bir tür pozitif yer değiştirmeli pompa türüdür. Akışkan, dairesel bir pompa gövdene yerleştirilmiş esnek bir hortumdadır. Doğrusal peristaltik pompalar da yapılmış olsa da, çoğu peristaltik pompa döner hareketle çalışır. rotorun, esnek hortumu dönerken sıkıştıran, dış çevresine bağlı bir sıra "makara" veya "silindir" vardır. Hortumun sıkıştırılan kısmı kapatılarak sıvıyı boruda hareket etmeye zorlar. Ayrıca silindirler geçtikten sonra hortum eski haline döndüğü için hortuma daha çok sıvı çekilir. Bu sürece peristalsis denir ve midebağırsak sistem gibi birçok biyolojik sistemde vardır. Genelde hortumu sıkıştıran ve aralarında sıvıyı tutan iki veya daha çok silindir olur. Akışkan, hortumdan pompanın çıkışına basılır. Peristaltik pompalar sürekli çalışabilir veya daha az miktarda sıvı vermek için kısmi devirlerle indekslenipe çalıştırılabilirler.