Akıl Kârı

Akıl Kârı, Emre Karayel'in sunduğu yarışma programıdır.

Yarışmanın formatı Çoklu zekâ kuramı'na göre belirlenmiştir. 9 zeka türünden 6'sı kullanılmaktadır (Fiziksel, Sözel, Görsel, Müziksel, Sosyal, Mantıksal). Yarışma 6 etap ve 1 final turu halinde yapılmaktadır. Her gün 4 kişi yarışmaktadır. Her etapta birinci 10, ikinci 6, üçüncü 4, dördüncü 0 puan alır. 6 etabın sonunda en çok puan alan 2 kişi final turuna çıkar. Final turunu geçen günün şampiyonu olur. 12 günün şampiyonu sezon finalinde yarışırlar. Sezon finalini kazanan büyük ödül olan 50000 TL'yı alır.

Fiziksel zekâ sahibi insanlar bedenini iyi kullanabilen, çevik ve hızlı insanlardır. Birinci etapta fiziksel zekayı test etmek için her gün farklı bir uygulama kullanılır.

• Butonlar: Yarışmacılar karşılarına çıkan butonlardan hangisi yanıyorsa ona basar. Daha hızlı şekilde daha çok butona basan daha çok puan alır.
• Platform: Yarışmacılar bir platformun üstüne binerek onu hareket ettirirler ve platformdaki labirentin içindeki topu sağa, sola, yukarı ve aşağı hareket ettirerek topu deliğe sokmaya çalışırlar. Bunu daha erken yapan daha çok puan alır.
• Fener: Yarışmacılar gözleri bağlı halde parçaları birleştirerek bir el feneri oluştururlar. Kimin yaptığı el fenerinin ışığı daha erken yanarsa o daha çok puan alır.
• Telefon: Yarışmacılar kendilerine verilen telefon numaralarını dev bir telefonun üstünde tuşlara koşup onların üzerinden basarak yazmaya çalışırlar. Yanlış bir tuşa basan telefon numarasına yeniden başlar. Daha çok telefon numarası yazan daha çok puan alır.
• Bakkal Hesabı: Yarışmacılar karşılarına çıkan 8 kutuyu en ağırdan en hafife doğru sıralamaya çalışırlar. Daha doğru bir sıralama yapan daha çok puan alır.
• Boru: Yarışmacılar ellerindeki topu bir borunun içine atıp düşürmeden yakalamaya çalışırlar. Bunu daha çok yapan daha çok puan alır.
• Kütleli Meyveler: Yarışmacılar karşılarına çıkan sebze ve meyveleri sepetlerine yerleştirerek 5 kiloyu tutturmaya çalışırlar. Hedefe daha yakın olan daha çok puan alır.

Sözel zekâ sahibi insanlar kelime ve dil bilgisi gelişmiş, okuma-yazma bakımından uzman insanlardır. İkinci etapta sözel zekayı test etmek için yapılan uygulama 3 tur halinde yapılır. Her turda yarışmacılara 6 harf verilir ve 30 saniye içinde bu harflerle kelimeler üretilmesi istenir. Üretilen 3, 4 ve 5 harfli kelimelere bir puan; 6 harfli kelimelere 5 puan verilir. 3 turun sonunda daha çok puan alan etap bakımından da çok puan alır.

Görsel zekâ sahibi insanlar gördükleri her şeyi dikkatli bir biçimde inceleyen; hafızasında tutabilen insanlardır. Üçüncü etapta görsel zekayı test etmek için her gün farklı bir uygulama kullanılır.

• Yayalar: Yarışmacılar yoldan hızlıca geçen yayaları inceleyerek "Kaç tanesinde çanta var?"; "Kaç tanesinde şemsiye var?"; "Kaç tanesi yağmurluk giymiş?" "Toplam kaç tane yaya var?" gibi soruları cevaplarlar. Daha çok doğru cevap veren daha çok puan alır.
• Şifreli Metin: Yarışmacılara birkaç paragraf verilir. Bu paragraflarda bir soru sorulur ve sorunun içinde cevabı vardır ama paragraftaki bazı harfler yerleri sayılarla değiştirilerek şifrelenmiştir. Amaç şifreyi çözüp sorunun paragraf içindeki cevabını söylemektir. Daha çok doğru cevap söyleyen daha çok puan alır.
• Hafıza Oyunu: Yarışmacıların karşısına 9 çift ikiz çıkar. Bu ikizler ellerinde tuttukları 1'den 18'e kadar olan sayıları gizlemektedir. Yarışmacılar kendilerine sıra geldiğinde iki sayı söylerler. Eğer bu iki sayıyı elinde tutan kişiler ikiz ise bir puan kazanırlar. Daha çok ikiz eşleştiren daha çok puan alır.
• Küplerden Küp: Yarışmacılar karşılarına çıkan parçaları birleştirerek dev bir küp oluşturmaya çalışırlar. Bunu daha erken yapan daha çok puan alır.
• Simetrik Geometrik Cisimler: Yarışmacılar karşılarına çıkan resimlerde belirli sayıda küplerden oluşmuş simetrisi olan geometrik cisimler görürler ve simetrilerine dikkat ederek toplamda kaç küpten oluştuğunu bulmaya çalışırlar. Daha erken ve daha çok doğru yanıt veren daha çok puan alır.
• Resim-İsim: Yarışmacılar karşılarına çıkan 2, 3 ya da 4 resme bakarak ünlü birisinin ismini bulmaya çalışırlar. Daha erken ve daha çok doğru yanıt veren daha çok puan alır.
• Sayılı Gösteri: Yarışmacılar karşılarına çıkan Poi'ciler adlı dans topluluğunu ve ellerinde tuttukları rakamları izlerler. 3 gösteri yapılır ve her gösteride ikişer soru sorulur. Yarışmacılar "Tüm sayıların toplamı kaçtır?"; "En büyük ve en küçük rakam arasındaki fark kaçtır?" "Rakamlarla oluşabilecek en büyük çift basamaklı sayı kaçtır." gibi sorular cevaplarlar. Daha çok doğru yanıt veren daha çok puan alır.

Müziksel zekâ sahibi insanlar kulağı gelişmiş; çevresindeki sesleri iyi algılayailen insanlardır. Dördüncü etapta müziksel zekayı test etmek için yapılan uygulamada yarışmacılara 8 enstürmanın sesi verilir. (Bas Gitar, Elektro Gitar, Piyano, Mızıka, Ksilofon, Davul, Saksafon ve Keman) Yarışmacılar bu 8 enstürmandan dördü ile çalınan bir besteyi dinlerler. Hemen ardından aynı besteyi diğer 4 enstürmanın eklenmiş hali ile yeniden dinlerler. Yarışmacılar hangi enstürmanların hangi sırayla eklendiğini bulmak zorundadırlar. Daha çok doğru yanıt veren daha çok puan alır.

Sosyal zekâ sahibi insanlar anlatımı gelişmiş ve iletişim sahibi olan insanlardır. Beşinci etapta sosyal zekayı test etmek için yapılan uygulamada yarışmacılar öncelikle rastgele olarak bir konu seçerler (Evlilik teklifi, Nişan konuşması, Basın toplantısı, Ayrılık, Masal, İşe girme, İşten kovma, Zam isteme, Askerlik anısı, Seyyar satıcılık, Gezi rehberliği vs.) ve konu ile ilgili konuşma yaparlar. Bu konuşma iki kişilik jüriye yapılmaktadır. Jüri üyeleri Çiçek Billigir ve Serdar Orçin'dir. Bu konuşma için 45 saniyeleri vardır ve konuşma sırasında birbiri ile ilişkisiz, farklı konulardan olan 30 kelimeyi kullanmak zorundadır. Kullandıkları her kelime için bir puan verilecektir. Hemen ardından bu iki jüri üyesi anlatımın kalitesine bağlı olarak 10 üzerinden puan verirler. Daha çok puan alan etap bakımından da çok puan alır.

Mantıksal zekâ sahibi insanlar neden sonuç ilişkisi kurmakta başarılıdır ve matematikte uzmandır. Altıncı ve finalden önceki son etapta sosyal zekayı test etmek için yapılan uygulama 3 tur halinde yapılır. Her turda yarışmacılara 8 matematik sorusu verilir ve 40 saniye içinde cevaplanması istenir. (Bir soru için 5 saniye) Bu sorular toplama, çıkarma, çarpma ve bölme sorularıdır. Bazılarında sayıların karesi ya da karekökünün alınması gerekir. Daha çok doğru yanıt veren daha çok puan alır.

Finale çıkan 2 yarışmacı çeşitli zekâ dalları bulunduran bir maratona girmiştir. Önce 2 demir çubuğun arasından onlara dokunmadan geçerler. Sonra 13 basamaklı bir toplama işlemi yaparlar. Daha sonra 16 harfli bir panoda birbirlerine bağlı harfleri eşleştirip 10 kelime türetirler. En sonunda bir kutuyu bir platformun içinden çıkarırlar. Bu maratonu önce bitiren günün şampiyonu olur.

Yarışmanın sezon finaline 12 günün şampiyonu katılır. Bu 12 yarışmacıyı 4'e düşürmek için hızlandırılmış ön eleme turu yapılır. Ön eleme turunda yarışmacılar dört gruba üçerli olarak ayrılırlar. Her gruptaki yarışmacılar mantıksal ve sözel zeka etaplarına katılırlar. Etaplar 3 tur olarak değil bir tur halinde yapılır. Her işlem cevabı ve her kelime bir puandır. En çok puan alan 4 grup şampiyonu normal formatın 6 etabı ve final turunda yarışır. Final turunu önce bitiren 50.000 TL kazanır ve en zeki olarak ilan edilir.