İçeriğe atla

Akçay, Terme

Akçay
Mahalle
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Samsun
Samsun
Koordinatlar: 41°08′24″N 37°09′11″E / 41.14°K 37.153°D / 41.14; 37.153
Ülke Türkiye
İlSamsun
İlçeTerme
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Nüfus
 (2000)[1]
989
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0362
İl plaka kodu55
Posta kodu55600
Resmî site
[2]

Akçay, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.Samsun ve Ordu il sınırındadır.

Tarihçe

Bu yerleşmenin adı, kıyısında kurulu olduğu akarsudan gelir. Nitekin eski kaynaklarda Akçay, akarsuyun ve bölgenin adı olarak geçer. 1871 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi'ne göre Akçay Deresi Ünye kazası ile Terme nahiyesi arasında sınır oluşturuyordu. Salnamede derenin Efraz Dağları'ndan doğup Kirazlık Kahvesi civarında denize döküldüğü, kayıkla ulaşıma uygun olmadığı belirtilmiştir.[2]

Akçay bölgesi, 17. yüzyılda Canik sancağının kazalarından biriydi. 1855-1856'da Trabzon Eyaleti'nin beş sancağından biri olan Canik livasında yer alıyordu. Bu tarihte Canik livası, Samsun, Bafra, Alaçam, Kavak, Çarşamba, Akçay, Ünye, Fenaris, Fatsa, Ayvacık, Ökse, Nahiye-i Meydan ve Serkeş kazalarından oluşuyordu. Bununla birlikte 19. yüzyılın ilk yarısında ait Osmanlı nüfus defterlerinde "Akçay" adı geçmemektedir. Bu tarihte Terme kazası 34 köyü kapsıyordu.[3]

Kudret Emiroğlu tarafından yayımlanan Trabzon Vilayeti Salnamesinin dizin cildinde bir yerleşim olarak Akçay'ın eski adının "Çürükcüyan" köyü olduğu belirtilmişti.[4] Ne var ki 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ve sonraki genel nüfus sayımlarında bir köy olarak "Çürükcüyan" ve Akçay adı geçmemektedir.[5] Ancak 1990 genel nüfus sayımında Akçay, Terme ilçesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu sırada köyün nüfusu 1.133 kişiden oluşuyordu. Akçay'ın Dumantepe (Cılar) köyünün bir mahallesi olduğu ve Dumantepe'den ayrılarak ayrı bir köy haline getirildiği anlaşılmaktadır. Nitekim Dumantepe köyünün nüfusu 1980 yılında 2.097 kişiden oluşuyorken, 1990 yılında köyde 1.060 kişi kaydedilmiştir.[6][7]

1940 yılında Almanlar tarafından yapılmış kemerli tarihi köprü

Akçay, Cılar köyünün bir parçasıyken, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından, Maçaheli bölgesinin Çhutuneti (ჩხუტუნეთი) köyünden Osmanlı ülkesine göç eden Gürcülerin yerleştiği yerlerden biriydi. Nitekim Akçay köyü, günümüzde Terme ilçesinde Gürcülerin yaşadığı yedi köyden (diğerleri: Cılar, Kesikkaya, Kocamanbaşı, Köybucağı, Kuşça, Özyurt) biri olarak bilinmektedir. Köyde yaşayanlar Gürcüce soyadlarıyla Lominadze (ლომინაძე), Hahutaişvili (ხახუტაიშვილი), Çelebadze (ჩელებაძე), Nagervadze (ნაგერვაძე) ve Nijaradze (ნიჟარაძე) olarak bilinmektedir.[8]

Coğrafya

Samsun il merkezine 72 km, Terme ilçesine 14 km uzaklıktadır.

Nüfus

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2007
2000 989
1997 1001

Fotoğraflar

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 3. cilt, s. 315. ISBN 978-975-7871-11-8.
  3. ^ Nilay Okur, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Terme Kazası'nın Nüfusu, 2017, s. 22, 29.
  4. ^ Trabzon Vilayeti Salnameleri Yer ve Kişi Adları Dizini, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 2012, s. 240. ISBN 978-975-7871-33-0.
  5. ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, 1067 sayfa
  6. ^ 1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981
  7. ^ 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1991. ISBN 975-19-0377-7
  8. ^ "Nani Putkaradze, Türkiye'nin Karadeniz Kıyısında Gürcü Muhacirler (ქართველი მუჰაჯირები თურქეთის შავიზღვისპირეთში), Batum, 2017, s. 69, 114, 118" (PDF). 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ünye</span> Ordunun ilçesi

Ünye, Ordu iline bağlı bir ilçedir. Ordu'nun merkez ilçesi Altınordu'dan sonra en büyük ilçesidir. Ünye, Osmanlı Döneminde birçok kadı'nın doğum yeri olması sebebiyle "Kadılar Şehri" olarak da anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kesikkaya, Terme</span>

Kesikkaya, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Denizbükü, Ünye</span>

Denizbükü, Ordu ilinin Ünye ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Saraycık, Ünye</span>

Saraycık, Ordu ilinin Ünye ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Derecik, Arhavi</span> Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı köy

Derecik, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çaylı, Borçka</span>

Çaylı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Akantaş, Murgul</span>

Akantaş, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy, Murgul</span>

Erenköy, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Boyalı, Yusufeli</span>

Boyalı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Öğdem, Yusufeli</span>

Öğdem, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tarakçılar, Yusufeli</span> Artvin İli, Türkiyedeki köy

Tarakçılar, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Aktaş, Pazar</span>

Aktaş, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sessizdere, Pazar</span>

Sessizdere, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Vilayeti</span> Osmanlıda bir vilayet

Trabzon Vilayeti, Osmanlı Devleti'nde, 19. yüzyılın ikinci yarısında girişilen idari reformlar sonucunda kurulan vilayetlerden biridir. 1867 yılında Trabzon Eyaleti'nin kaldırılmasıyla kurulmuştur. İdari merkezi Trabzon olan vilayet, Alaçam'dan Çürüksu'ya kadar Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanıyordu. Dört sancaktan oluşuyordu ve Gümüşhane sancağı dışındaki üç sancağın Karadeniz'e kıyısı bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Erenyurt, Ünye</span>

Erenyurt, Ordu'nun ilçesi Ünye'nin kırsal mahallesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lazistan Sancağı</span>

Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.

<span class="mw-page-title-main">Cılar, Terme</span>

Cılar, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşça, Terme</span> Terme mahallesi

Kuşça, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.

Lomiketi, tarihsel Klarceti bölgesinde, Murgul Vadisi'ndeki yerleşim yerlerinden biridir. Murgul Çayı'nın sol kıyısında yer alır ve günümüzde Başköy'ün bir mahallesidir.

<span class="mw-page-title-main">Canik (sancak)</span>

Canik Sancağı, Osmanlı Devleti'nin idari birilmerinden biriydi. Erken dönemde Rum Eyaleti'nin, geç dönemde Trabzon Eyaleti ve Trabzon Vilayeti sınırları içinde bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.