İçeriğe atla

Airlangga

Airlangga
Kral Airlangga'nın Vishnu Garuda binerken tasvir edilen tanrılaştırılmış heykeli, Belahan'da bulundu, Trowulan Müzesi, Doğu Java koleksiyonu.
Kahuripan Kralı
Hüküm süresi? – 1042
Doğumc. 1002
Bali Krallığı
Ölüm1049 (46-47 yaşlarında)
Kahuripan Krallığı
Eş(ler)iDharmaprasadottungadevi
Çocuk(lar)ı
  • Sanggramavijaya
  • Kadirili Samaravijaya
  • Janggala Mapanji Garasakan
BabasıUdayana Warmadewa
AnnesiMahendradatta
DiniVaişnavizm

Airlangga (Erlangga diye de okunur) (991 Bali, Endonezya – 1049 Cava Adası) Srivijaya işgalinin ardından yıkılan Medang krallığından sonra kurulan Kahuripan Krallığı'nın tek kralıydı.

Çocukluk ve gençlik

Airlangga kraliçe Mahendradatta'nın oğluydu. Bali'de doğdu ve orada büyüdü. Gençliğinin bir kısmını Medang'daki Watugaluh sarayında, amcası kral Dharmawangsa'nın yanında geçirdi. Medang o zamanlar Bali'yi kontrol altında tutan ve Batı Kalimantan'da kolonisi bulunan güçlü bir krallıktı. Dharmawangsa Medang'ı bölgenin süper gücü yapıp Srivijaya imparatorluğuna meydan okumak istiyordu. Bunun üzerine Srivijaya'ya bağlı Palembang'ı almak için bir deniz seferi düzenledi fakat başarısızlıkla sonuçlandı. Srivijaya Medang kralıığının saldırısını başarıyla geri püskürttü.

Sriwijaya İşgali

1006 yılında, Airlangga henüz onaltı yaşındayken, Srivijaya Medang krallığına karşı misillemeye geçti. Wurawari (Srivijaya müttefiki) Watugaluh Sarayı'nı yaktı. İşgal esnasında kral Dharmawangsa öldürüldü. Airlangga, koruması Narotama ile birlikte Vanagiri (şimdiki adı Wonogiri) ormanlarının derinliklerine kaçıp, saklandı ve yıllarını burada derviş hayatı yaşayarak geçirdi.

Kahuripan Krallığı'nın Kuruluşu

1019 yılında, Airlangga daha önceleri Medan Krallığı tarafından yönetilen fakat kral Dharmawangsa'nın ölümünden sonra dağılan bölgeleri birleştirmeye başladı. Yeni bir krallık kurdu ve Srivijaya ile barış ilan etti. Doğuda Pasuran'dan batıda Madiun'a kadar uzanan bu yeni krallıpa Kahuripan Krallığı adı verildi. Airlangga töleransıyla tanınıyordu ve aynı zamanda hem Hindu hem de Budist'lerin kralı konumundaydı. İlerleyen yıllarda krallığın sınırlarını Orta Cava ve Bali'ye kadar genişletti. 1025 yılında, Srivijaya İmparatorluğu'nun bölgedeki gücünün azalmasına karşın Airlangga kendi krallığının gücüne güç kattı. Cava'nın kuzey kıyıları, özellikle Surabaya ve Tuban, önemli ticaret merkezleri haline geldi.

Airlangga, döneminde sanat ve edebiyata önem verdi. 1035 yılında, Mpu Kanwa Mahabharata destanından esinlenerek Arjuna Wiwaha'yı yazdı. Bu eserde Indra'nın reenkarnasyonu olduğuna inanılan Arjuna ile birlikte Airlangga'nın hayat hikâyesi de resmedildi.

Kahuripan Krallığı'nın Yıkılışı

Airlangga hayatının sonuna doğru başarısını yitirmeye başladı. Varisi, Sanggramawijaya, krallığı devam ettirmektense bir derviş olarak yaşamayı tercih etti. 1045 yılında, Airlangga imparatorluğu iki oğlu arasında paylaşılmak üzere ikiye böldü. Bunun ardından Airlangga krallığı bırakıp derviş hayatı yaşadı ve 1049 yılında öldü.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cakarta</span> Endonezyanın başkenti

Cakarta, Endonezya'nın 17 Ağustos 2024'e kadar başkenti ve en kalabalık şehridir. -17 Ağustos 2024 tarihinde Nusantara resmen başkent ilan edilmiştir.- Cava Adası'nın kuzeybatısında 661,52 km² alana kurulu olup, nüfusu 8.490.000'dir. Cakarta ülkenin ekonomik, kültürel ve siyasi merkezidir. Endonezya ve Güneydoğu Asya'nın en kalabalık şehri olmakla birlikte dünyanın da on ikinci en büyük şehridir. Cakarta ismi Sanskritçe bir kelime olan "Cayakarta"'dan gelmekte olup "muzafferiyet" veya "zafer" anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Babil</span> Mezopotamyada tarihi bölge ve devlet

Babil, Mezopotamya'da adını aldığı Babil kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, Sümer ve Akad topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü Irak'ın El Hilla kasabası üzerinde yer almaktadır. Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli Sami asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil Akadca olmuş olmasına rağmen Sümerce dinî dil olarak kullanılmıştır. Aramice ise ilerleyen yıllarda bölgenin geçer dili konumuna gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Sumatra</span>

Sumatra, Endonezya'ya ait bir adadır. Sunda Adaları'nın en batıda olanıdır. Yüzölçümü açısından dünyanın en büyük altıncı adasıdır. Ayrıca tamamıyla Endonezya'ya ait en büyük ada unvanına da sahiptir. En büyük şehri 2.400.000 nüfusuyla Medan'dır.

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı</span> 1861-1946 yılları arasında Güney Avrupada hüküm sürmüş bir krallık

İtalya Krallığı, 1861 yılında İtalya’nın birleşmesinden 1946 yılında İtalyan Cumhuriyeti’nin ilanına kadar devam etmiş bir krallıktır. İtalya Krallığı, Roma İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra kurulmuş, bütün İtalya yarımadasını kapsayan ilk devlettir. Aradaki 12 yüzyıl boyunca İtalya yarımadasında çok sayıda devletçik kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Bali</span> Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan Endonezyaya bağlı bir ada

Bali, Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan, Endonezya'ya bağlı bir adadır. Batıda Cava, doğuda ise Lombok adasının arasında kalır. Başkenti Denpasar'dır.

Udayana Warmadewa ya da diğer adıyla Dharmmodayana Warmadewa, 10. yüzyılda Bali adasında bir kraldı. Udayana, Warmadewa hanedanına aittir. Ayrıca Gunapriyadharmapatni olarak bilinen Cavaca kraliçesi Mahendradatta ile evlendi. Onların oğlu Java Dharmawangsa bölgesinin devrilen imparatoru yerine geçen tanınmış Airlangga idi ve hem Cava'da hem de asıl yurtları Bali'de hükümdar oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arjuna</span>

Arjuna, Hint mitolojisinde dünya üzerindeki en büyük savaşçı, epik Hindu destanı Mahabharata'nın beş kahramanından ve Dvapara çağının en önemli figürlerinden biridir. Kelime anlamı 'parlak', 'ışıltı', 'beyaz' veya 'gümüş' olan Arjuna korkusuz bir okçu idi ve çoğu zaman Yenilemez Vişnu şeklinde kendisinden söz edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Maurya İmparatorluğu</span> hindistanda kurulmuş büyük ve güçlü bir imparatorluk

Maurya İmparatorluğu, Antik Hindistan'da Demir Çağı'nda coğrafi olarak geniş bir tarihsel güç olan, M.Ö. 322 yılından M.Ö. 185 yılına kadar Mauryan hanedanı tarafından yönetilen imparatorluktur. Kökeni Hint yarımadasının doğusunda, Hint-Ganj Ovası'da hüküm süren Magadha Krallığı'na dayanan imparatorluğun başkenti Pataliputra oldu. İmparatorluk, Nanda İmparatorluğu'nu yıkan Chandragupta Maurya tarafından M.Ö. 322 yılında kuruldu. Büyük İskender'in generallerinden biri olan Seleukos'a karşı kazandığı zaferin ardından M.Ö. 305'te Afganistan'ın ve günümüz Pakistan'ının pek çok bölgesini ele geçirdi. Maurya, MÖ 324-297 yılları arasında, kendi rızasıyla oğlu Bindusara'ya tahtı bırakana kadar hüküm sürdü. Bindusara tahtta kaldığı dönemde Güney Hindistan'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi. Ölümü Bindusara'nın oğlu Asoka ve kardeşi arasında geçen bir savaşa yol açtı. Kardeşini yenen Asoka, M.Ö. 268 yılında tahta çıktı, küçük bir krallık olan Kalinga'yı ele geçirdi. Bütün hayatını Budizm'in yayılmasına adayan Asoka, Maurya Hanedanlığı'nın en başarılı ve güçlü hükümdarlarından biri oldu. Asoka'nın M.Ö. 232 yılında ölümünün ardından imparatorluk küçük krallıklara ayrılır. M.Ö. 2. yüzyılda nüfusu elli milyon olarak tahmin edilen büyük bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogot Krallığı</span>

Ostrogot Krallığı, Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

<span class="mw-page-title-main">Wessex Krallığı</span> Büyük Britanyanın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır

Wessex Krallığı Büyük Britanya'nın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır. 519 yılından 10. yüzyılın başlarına kadar birleşik İngiliz devleti kuruluncaya kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya tarihi</span>

Endonezya tarihi Endonezya'da meydana gelen olayları kapsar. Endonezya çok uluslu yapıda bir ülkedir. İlk defa insanlar Asya üzerinden gelmiştir. Çağlar boyunca Bizans, Çin, Hindistan ve Araplar için önemli bir ticaret noktası oldu. Portekiz ve Hollanda tarafından kolonileştirildi. Japon işgalinin ardından gene Hollanda sömürgesine girdi. Ahmet Sukarno ile birlikte bağımsızlığını kazandı.