İçeriğe atla

Airbus

Koordinatlar: 43°36′44″K 1°21′47″D / 43.61222°K 1.36306°D / 43.61222; 1.36306
Airbus SE
TipKuruluş
EndüstriHavacılık
Kuruluş18 Aralık 1970
Kurucu
Genel merkezi
Hollanda
Önemli kişilerThomas Enders, CEO
Harald Wilhelm, CFO
John Leahy (airline executive)
ÜrünTicari Havayolları (list)
Gelirartış €33.10 milyar (FY 2011)[1]
Net gelirartış €1.597 milyar (FY 2008)
Çalışan sayısı131.349 (2020)
Web sitesiwww.airbus.com
Hamburgdaki fabrikası
A 330-200 Air Seychelles 2013

Airbus SE, Avrupa merkezli çok uluslu bir havacılık şirketidir. 2019 itibarıyla Airbus, dünyanın en büyük uçak üreticisi ve en çok uçak siparişi alan şirketidir.[2] Kurumsal merkezi Hollanda'da bulunan şirketin hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görür. Airbus, tasarladığı ve ürettiği sivil ve askeri uçakların dünya genelinde satışını yapar. Uçaklar hem Avrupa Birliği içinde hem de diğer ülkelerde üretilir. Şirketin üç ana bölümü vardır: ticari uçaklar, savunma ve uzay, helikopterler.

Şirketin sivil havacılık bölümünün merkezi Fransa'nın Toulouse şehrindedir. Üretim tesislerinin çoğu Avrupa Birliği'nde (Fransa, Almanya, İspanya) bulunmakla birlikte Çin, İngiltere ve ABD'de de tesisleri vardır. Son montaj işlemleri Fransa'nın Toulouse, Almanya'nın Hamburg, İspanya'nın Sevilla, Çin'in Tianjin ve ABD'nin Mobile, Alabama şehirlerinde yapılır.[3] Şirket, dünyanın ilk ticari dijital fly-by-wire uçağı olan Airbus A320'nin[4][5] ve dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380'in üretimini ve satışını yapar. Şirketin 12.000. uçağı olan bir A220, 20 Mayıs 2019'da Delta Air Lines'a teslim edilmiştir.[6] Ekim 2016 itibarıyla dünya genelindeki Airbus uçakları 110 milyondan fazla uçuş yapmış, 215 milyar kilometre yol kat etmiş ve 12 milyar yolcu taşımıştır.[7] 2019 itibarıyla Airbus dünyanın en büyük uçak üreticisidir ve en fazla uçak siparişi alarak rakibi Boeing'i geride bırakmıştır.[8]

Airbus, Hollanda'nın Leiden şehrinde kayıtlı bir şirket olmakla birlikte Toulouse'daki genel merkezden yönetilir.[9] Hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görmektedir. Şirket CEO Guillaume Faury tarafından yönetilmektedir ve Euro Stoxx 50 borsa endeksinin bir bileşenidir.

A320 modeli denilen ve A318, A319, A320 ve A321 modellerini kapsayan seri Almanya'nın Hamburg kentinde montajlanırken diğer modeller Fransa'da montajlanmaktadır. Her seride ayrı dağılım göstermekle birlikte genelde:

  • Gövdeden Almanya,
  • Elektronik aksamından ve iniş takımlarından Fransa,
  • Kanatlardan Birleşik Krallık,
  • Kanat Parçalarından, uçuş yüzeylerinden Hollanda ve
  • Kapı gibi aksamlarından ise İspanya sorumludur.

İlk üretilen model A300'tür, daha sonra bunu sırasıyla A310, A320, A330, A340 ve en son A380 izlemiştir. Ayrıca A350 XWB modeli de tasarlanmış ve hizmete sunulmuştur.

Tarihçe

Bugünkü Airbus SE, 1970 yılında Airbus Industrie GIE konsorsiyumunun oluşumuna kadar uzanan, Avrupa havacılık endüstrisindeki uluslararası konsolidasyonun ürünüdür. 2000 yılında, Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi (EADS) NV kuruldu. EADS, güvenlik ve uzay faaliyetleriyle ilgili diğer yan kuruluşlara ek olarak, 1992'de kurulan önceden var olan Eurocopter SA'nın %100'üne ve Airbus Industrie GIE'nin %80'ine sahipti. 2001 yılında, Airbus Industrie GIE, basitleştirilmiş bir anonim şirket olan Airbus SAS olarak yeniden düzenlendi. 2006'da EADS, BAE Systems'in Airbus'ın kalan %20'sini satın aldı.[10] EADS NV, sırasıyla 2014 ve 2015'te Airbus Group NV ve SE olarak yeniden adlandırıldı. Airbus Group SE bünyesindeki Airbus SAS bölümünün hakimiyeti nedeniyle, bu ana ve yan şirketler, ana şirketin adı korunarak Ocak 2017'de birleştirildi. Şirkete şimdiki adı Nisan 2017'de verildi.[11]

Şirket değişim çizelgesi

Şablon:Navbar-header
18 Aralık 1970 1 Ocak 1992 10 Temmuz 2000 18 Eylül 2000 Ocak 2001 1 Aralık 2006 1 Nisan 2009 17 Eylül 2010 17 Ocak 2014 27 Mayıs 2015 1 Ocak 2017 12 Nisan 2017
    Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi NVAirbus Group NVAirbus Group SEAirbus SE  
Airbus Industrie GIEAirbus SAS 
  Airbus Askeri SASAirbus Savunma ve Uzay SAS  
    EADS Savunma ve GüvenlikCassidian SAS
    Astrium SASEADS Astrium SAS
  Eurocopter SAEurocopter SASAirbus Helicopters SAS  
              
                       
Dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380

Uçak model tabelası

Uçakların listesi ve detayları[12]
Model Uçak tipi Sipariş Teslimat Halen hizmette İlk teslim Üretim sonu
Airbus A220sivil yolcu 668 193 193 Temmuz 2016 -
Airbus A300sivil yolcu 561 561 413 Mayıs 1974 Temmuz 2007
Airbus A300F4-600Rsivil kargo 140 135 bilgi yok 1990 lı yıllar Temmuz 2007
Airbus A300-600ST Belugasivil özel nakliyat 5 5 5 Ocak 1996 -
Airbus A310sivil yolcu 260 255 220 Aralık 1985 Temmuz 2007
Airbus A310-300 MRT/MRTTaskeri çok amaçlı 7 7 7 1990 lı yıllar -
Airbus A318sivil yolcu 96 58 58 Ekim 2003 -
Airbus A319sivil yolcu 1.603 1.078 1.077 Nisan 1996 -
Airbus A320 sivil yolcu 3.745 1.917 1.884 Mart 1988 -
Airbus A321sivil yolcu 717 451 450 Ocak 1994 -
Airbus A330sivil yolcu 722 481 478 Aralık 1993 -
Airbus A330Fsivil özel nakliyat 64 0 0 en erken 2010
Airbus A330-200 FSTAyakıt ikmal (tanker) 21 - - Tasarım Safhası -
Airbus A340sivil yolcu 393 346 343 Ocak 1993 -
Airbus A350 sivil yolcu 228 0 0 2013 itibaren -
Airbus A380sivil yolcu 192 52 52 Ekim 2007 -
Airbus A380Fsivil kargo 0 0 0 2009
Airbus A400M askeri nakliyat 192 0 0 2009 -
Toplam 7.944 4.802 4.591
(tarih:30 Haziran 2007)

2005 başında deneme uçuşlarına başlayan A380 modeli, şu ana kadar üretilmiş en büyük yolcu uçağı unvanını kazanmıştır. 2011 cirosu 33.1 milyar Avro olan şirketin, toplam 63.000 çalışanı vardır.

Satışlar

Siparişler

2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989
Airbus 791 1055 366 284 300 375 520 476 556 460 326 106 125 38 136 101 404 421

Teslimatlar

2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989
Airbus 434 378 320 305 303 325 311 294 229 182 126 124 123 138 157 163 95 105

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ "Annual Results 2011" (PDF). EADS. 2011. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2012. 
  2. ^ "Exclusive: Airbus beats goal with 863 jet deliveries in 2019, ousts Boeing from top spot". Reuters. 1 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  3. ^ "First Airbus final assembly line outside Europe inaugurated in Tianjin, China". Airbus. 28 Eylül 2008. 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  4. ^ Beatson, Jim (2 Nisan 1989). "Air Safety: Is America Ready to 'Fly by Wire'?". The Washington Post. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  5. ^ "History - Imaginative advances". Airbus. 27 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2009. 
  6. ^ "Airbus celebrates delivery of its 12,000th aircraft - an A220-100 to Delta Air Lines" (Basın açıklaması). Airbus. 20 Mayıs 2019. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  7. ^ "A journey of 10,000 aircraft and counting: Airbus' pioneering spirit and commitment to shaping the future" (Basın açıklaması). Airbus. 14 Ekim 2016. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  8. ^ "Exclusive: Airbus beats goal with 863 jet deliveries in 2019, ousts Boeing from top spot". Reuters. 1 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020. 
  9. ^ "[1] 6 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." Airbus. 15 March 2018. Updated 15 March 2018. Retrieved on 15 March 2018.
  10. ^ "BAE Systems says completed sale of Airbus stake to EADS". Forbes. 13 Ekim 2006. 19 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2006. 
  11. ^ "EADS changes name to Airbus"(abonelik gereklidir) 15 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. . Financial Times, 2014.
  12. ^ "Detaillierte Bestellungs- und Auslieferungsliste". 7 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Airbus A380</span> Dünyanın en büyük yolcu uçağı

Airbus A380, Airbus tarafından üretilen, dünyanın en büyük geniş gövdeli yolcu uçağıdır. Ağırlığı 560 ton'dur.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ</span> Türk havacılık ve uzay sanayii şirketi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.), Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk Hava Yolları</span>

Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY),, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ulusal havayolu şirketiydi. Başkent Lefkoşa'dan Türkiye, Birleşik Krallık ve Almanya'ya tarifeli/tarifesiz uçuşlar yapmaktaydı. İçinde bulunduğu ekonomik sebeplerden dolayı Türkiye Cumhuriyeti Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 21 Haziran 2010 itibarıyla tüm uçuş hakları ikinci bir karara kadar askıya alındı. Şirket 21 haziran 2010 yılında iflas etti.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A330</span> Airbus tarafından üretilen yüksek kapasiteli, orta-uzun menzilli yolcu uçağı

Airbus A330, Airbus ailesinin yüksek kapasiteli, orta ve uzun menzilli bir uçağıdır. Teknik olarak aynı A340 gibi geniş gövdeli, iki koridorlu yapıda olup A340'dan farklı olarak iki adet turbofan motora sahiptir. Bu özellikleri ile Airbus ailesinin A350 modelinden sonraki çift motorlu en büyük ikinci üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A400M Atlas</span> Dört turboprop motorlu askerî kargo uçağı

Airbus A400M Atlas dört turboprop motorlu, Avrupa ülkeleri ordularının askerî havadan taşıma isteklerini karşılayabilmek amacı ile Airbus Military tarafından tasarlanıp geliştirilen bir ulaştırma uçağıdır. Airbus Military tarafından Transall C-160 ve Lockheed C-130 Hercules gibi eski nakliye uçaklarının yerini alacak stratejik yeteneklere sahip bir taktik hava taşıyıcısı olarak tasarlandı. Proje başlangıcından daha sonraki tarihlerde Malezya gibi başka Avrupa dışı ülkeler tarafından da sipariş edilmiştir. A400M, C-130 ve Boeing C-17 Globemaster III arasında boyutlandırılmıştır; C-130'dan daha ağır yükleri taşıyabilir ve toprak pistleri kullanabilir. Taşıma görevinin yanı sıra, A400M uygun ekipmanla donatıldığında havadan yakıt ikmali ve tıbbi tahliye de gerçekleştirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A320 ailesi</span>

Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

Pratt & Whitney bir Amerikan havacılık ve uzay şirketidir, merkezi Hartford, Connecticut'tadır. United Technologies Corporation (UTC)'ye bağlı bir kuruluştur. Pratt & Whitney'in uçak motorları hem sivil havacılıkta hem de askeri havacılıkta yaygın olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Singapore Airlines</span>

Singapore Airlines Limited Singapur'un ulusal ve bayrak taşıyıcı havayolu şirketi. 1947'de Malayan Airways adıyla kurulan şirket, 1972'de Singapore Airlines ismini almıştır. Uçuşlarını Changi Havalimanı merkezli gerçekleştiren Singapore Airlines, günümüzde Asya, Avrupa, Amerika, Avustralya ve Afrika'da 60 farklı noktaya uçmaktadır. Singapore Airlines'ın filosunda 26 Adet Airbus A330-330,6 Adet Airbus A350-900 tipi uçak ve bu uçaklardan biri Airbus tesislerinde üretilen 10.000 Airbus uçağıdır. Singapore Airlines ayrıca 61 Adet Airbus A350-900 siparişi vermiştir. 19 Adet Airbus A380 bulunduran havayolu 5 adet A380 siparişi daha vermiştir. Filosunda 11 Adet Boeing 777-200, 12 Adet Boeing 777-200ER, 6 Adet Boeing 777-300 ve 27 Adet 777-300ER uçakları bulunmaktadır. Toplamda 56 Adet Boeing 777 uçağı bulunan Singapore Airlines buna ek olarak 30 Adet Boeing 787 Dreamliner siparişi vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A350 XWB</span> orta ve uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu uçağı familyası

Airbus S.A.S. (EADS) tarafından tasarlanan ve 2013 yılında ilk uçuşu yapılan orta ve uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu uçağı ailesi. Öncelikle karbon lif takviyeli plastikle yapılan uçak gövdesiyle ilk yolcu uçağı ve kanat yapıları olacak. Boeing 777 ve Boeing 787 ile yarışmak için tasarlanan A350 serisi yolcu uçağı yakıt-verimli olacak şekilde tasarlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cam kokpit</span>

Cam kokpit stand by olanlar hariç tüm ana gösterge panellerinin genellikle LCD olan dijital ekranlar ile donatıldığı kokpit tipi. Günümüzde pek çok uçak cam kokpitli olarak üretilmektedir.

Bu liste Airbus A380 siparişleri ve teslimatını listelemektedir.

Airbus Defence and Space SAS, Airbus'ın havacılık ve savunmadan sorumlu bölümüdür. Ocak 2014 tarihinde EADS'ın kurumsal yeniden yapılandırılması sırasında ve Airbus Military, Astrium ve Cassidian bölümlerinin birleştirilmesiyle kurulmuştur. Merkezi Fransa'nın Toulouse kentinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A318</span>

Airbus A318, Airbus tarafından üretilen bir jet yolcu uçağıdır. Uçak, Airbus A320 ailesinin en küçük modeli olup ilk uçuşunu 15 Ocak 2002 tarihinde gerçekleştirdi ve 2003 yılında hizmete girdi.

<span class="mw-page-title-main">Comac</span>

Çin Ticari Uçak Şirketi (Comac) 11 Mayıs 2008 tarihinde Çin'in Airbus ve Boeing firmalarına olan bağımlılıklarını azaltmak amacıyla Şanghay'da kurulmuş devlete ait hava araçları üreticisidir. şirketin merkezi Şangay, Pudong'dadır. Comac; 150'den fazla yolcu kapasitesine sahip büyük yolcu uçaklarının tasarımcısıdır.

Özbekistan Hava Yolları, merkezi Taşkent'te bulunan Özbekistan'ın bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir. Şirket Taşkent Uluslararası Havalimanı'ndaki havayolu bağlantı merkezinden, ülke içinde ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerine sefer düzenlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Flynas</span>

Flynas, eski adıyla Nas Air, Suudi Arabistan merkezli, yurt içi ve yurt dışı seferler yapan düşük maliyetli havayoludur. Şirketin merkezi Riyad'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A319</span>

Airbus A319, Airbus tarafından üretilen kısa ve orta menzilli, dar gövdeli, ticari yolcu çift motorlu jet uçaklarından oluşan Airbus A320 ailesinin bir üyesidir. A319, 124 ila 156 yolcu taşır ve maksimum 6.900 km uçuş menziline sahiptir. Uçağın son montajı Almanya'nın Hamburg kentinde ve Çin'in Tianjin kentinde yapılıyor. 1996 yılında Swissair ile hizmete girmiştir. Diğer Airbus A320 ailesi uçaklarıyla aynı tip derecelendirmesini paylaşır ve diğer A320 varyantlarında eğitim almış pilotların ek eğitim almadan A319'u uçurmasına olanak tanır. Kasım 2021 itibarıyla, toplam 1.488 Airbus A319 uçağı teslim edildi. American Airlines, filosundaki 133 adet A319 ile en büyük operatör konumunda.

<span class="mw-page-title-main">Holiday Airlines</span>

Holiday Airlines, 1994 ve 1996 yılları arasında faaliyet gösteren bir Türk charter şirketiydi.

<span class="mw-page-title-main">Louis Gallois</span> Fransız iş insanı (d. 1944)

Louis Gallois Fransız bir iş adamıdır. 2007'den 2012'ye kadar Avrupa havacılık ve uzay savunma şirketi EADS'nin CEO'su olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.