İçeriğe atla

Ahmetcan İsmail

Ahmetcan İsmail
ئەخمەتجان ئىسمائىل
Doğum5 Kasım 1965 (58 yaşında)
MilliyetUygur
Vatandaşlık Çin →  Türkiye
EğitimXinjiang Uygur Tababet Yüksek Meslek Okulu
MeslekTababet doktoru, yazar, müzisyen.

Ahmetcan İsmail (Uygurca: ئەخمەتجان ئىسمائىل ya da Ahmetjan Ismail), araştırmacı, Uygur tababet doktoru, yazar, müzisyen, diyetisyen, sinolog ve sosyo-psiko bilimci ve Uygur düşünür. 2015 yılının Kasım ayında Hindistan’daki Tababet Kurultayı'nda Doktora ve profesörlük ünvanını almıştır.[1]

2023 tarihinde Ahmetcan İsmail tarafından İngilizce yazılan "East Turkestanwill not be Established" (Doğu Türkistan Kurulmayacak) adlı kitap için ölümüne fetva verilmiştir.[2]

Özgeçmişi

Ahmetcan İsmail 1965 kasım ayında Çin Halk Cumhuriyeti Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Turfan şehri Piçan ilçesinde doğdu. 1983 kasım ayında "Urumçi Şehri Sağlık Meslek Okulu"nda "Uygur Tababet Tedavi Sınıfı" açıldığında lise birincisi olarak kabul edildi. 1986.yılı eylülde Hotan Vilayeti Uygur Tababet Hastanesine teklif edildi. 1987-1988 arası Hotanda kurulan "Xinjiang Uygur Tababet Yüksek Meslek Okulu"nda bir yıl Uygur Tababet Öğretmenlerini yetiştirme Programması’’nda okudu. 1988.yıl sonu Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Sağlık Nazareti (Bölgenin Sağlık Bakanlığı) "Uygur Tababet Tetkik Kurulu" Kadim Eserler bölümüne teklif edilip ta 1998.yıl hazirana kadar bu kurumda araştırmacı olarak çalıştı. Bu süreçte "Uygur Tababet Kamusu" (Uygur Tababeti Anskpelodisi anlamında)nu hazırlama projesine katıldı. Aynı zamanda 1990-1998 yıllar arasında "Uygur Tababetçiliği" dergisinde editör olarak çalıştı. Kurumlarda çalışırken bir yandan Xinjiang Üniversitesi Uygur Dil-Edebiyat bölümünün açık öğretimine katılıp tezli lisans diploması aldı. 1998.yılında kurumlardaki bürokratik ağır işleyiş ve şeklen icraatlara itirazla kurumdan istifa etti. 2017 mayıs ayına kadar yürüttüğü kendi muayenehanesini açtı.[1]

Müzik çalısmaları

Ahmetcan İsmail tedavi amaçlı pozitif müzikler yaptı. Uygur Bölgesinde 60, çeşitli ülkelerde 500 milli müzik düzenlemiştir.

Kitapları

Urumçi'de Tıp, Piskoloji, Sosyoloji ve tarihle ilgili 35 kitabi yayınlanmıştır. 2013.yılında "Sayın Başbakan Şunlar Yapılsa İyi Olurdu" (1—2) ve "Tababetle Sağlıklı Türkiye" adında 3 kitabı neşirden çıkmıştır. 2020.yili ise Türkiye sosyolojisine ait "Devlet Medeniyeti" adında 4 ciltli kitabı neşredilir.[3] 2000.yılında "Ülkeler ve bölgeler adının geliş tarihi" adlı kitabı Urumçi'de yayımlanır.[4]

2024.yıl sonu "Barış ve Kalkınma - 23. Asırda Uygurlar" adındaki önemli felsefe ve strateji kitabı neşredilecektir. 2023.yıl baharda bitirmiş olduğu “Uygurlara Ait 1111 Soruya Cevap” (Geçici isim) adındaki eserin editörlüğünü yaptı.

Tartışmalar

2019.yıl Şubat ve Mart aylarında "East Turkestan Will Not Established -The Facts About China and Uyghurs" ve "The Whole World Owes the Uyghurs — All Right of Uyghurs Will be Estabilshed" adındaki iki İngilizce kitabı neşredilip ciddi tartışmalar yaşandı.[5] Bu kitabı yazdığı için ona Türkiye'de "göçmen" statüsünde bulunan, Doğu Türkistan İslami Partisi'nin Başkan Yardımcısı Abdulkadir Yapçan tarafından ölüm fetvası verilmiştir.[6][7][8] Ahmetcan İsmail bu kitapta Uygurların bölme, bölünme projelerine ve bıktırma taktığıne aldanmayıp, bütün Çin’de siyasi, ekonomi ve medeniyette söz sahibi olmasının kendileri için en karlı yol olduğunu şiddetle tavsiye etmekte, Uygurların bütün Çin'i HanHalkıyla birlikte yönetmesini savunuyor.

1995-2013 tarihinde Urumçide neşr edilmiş kitapları

  • Kısaca Uygur Tababet terminlerine izahat
  • Uygur Tababetinde çok kullanılan ilaçların şifalı rolü
  • Uygur Tababet ilaçlar desturu
  • Mizac, hilit ve insan
  • Mizac ve yeme-içme
  • Acı günlerde
  • Uygur Tababetinin şanlı nuru
  • Uygur Tababetinde perhizler
  • Sağ tende sağlam akil
  • Gençlere hitap -Tedbirin nasıl olsa takdirin öyle olur (4 Ciltlik)
  • Uygur yeme-içme medeniyeti (10 Ciltlik)
  • Her kafada bin hayal
  • Mizani Tıp (tercüme)
  • Ülkeler ve bölgeler adının geliş tarihi
  • Türkiye yakın zaman tarihi
  • 1999.yılındakı büyük vakalar
  • Telekamera
  • Uygur Tababet kamusu (6 Ciltlik)
  • Uygur Tababetinde çok kullanılan şifalı bitkiler rehberi
  • Kısaca Uygur Tababet piskolojisi
  • Yararlı yemeklerimiz
  • Meslek sahiplerine hitaben
  • Türkçe öğrenelim

Kaynakça

  1. ^ a b İsmail, Ahmetcan (20 Mayıs 2023). Devlet Medeniyeti. Artshop Yayıncılık. ISBN 978-625-8224-70-2. 
  2. ^ Aydınlık (13 Mart 2023). "Uygur ayrılıkçısı Yapçan'dan talimat: Ahmetcan İsmail'i öldürün". Aydınlık. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  3. ^ "ئەخمەتجان ئىسمائىل – ئۇيغۇر كۇتۇپخانىسى" (Uygurca). 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "دۆلەت ۋە رايۇنلار نامىنىڭ كېلىش تارىخى". تۈركىستانىي كۇتۇپخانىسى (Uygurca). 4 Şubat 2018. 4 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  5. ^ "Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi". aybu.edu.tr. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  6. ^ günler, iyi. "İsmail Cengiz - 'Çinlilerle birlikte bütün Çin'i ortak yönetmek(". www.iyigunler.net/. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  7. ^ Uygur ayrılıkçısı Yapçan'dan Uygur yazara ölüm fetvası (İngilizce), erişim tarihi: 21 Ocak 2024 
  8. ^ Aydınlık (7 Nisan 2023). "Türk-Çin İş Der: "Ölüm fetvası veren terörist Abdulkadir Yapçan derhal yargılanmalı!"". Aydınlık. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Urumçi</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesinin başkenti

Urumçi ya da Ürümçi, Çin'in kuzeybatısında yer alan, Doğu Türkistan adıyla da bilinen Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkentidir. 2,5 milyon nüfuslu bir şehir olup 10.989 km²lik bir alan kaplar. Mançu İmparatorluğu 1884 yılında, Doğu Türkistan istilasını gerçekleştirdiğinde şehre Çince 迪化 (Dihua) adını vermişlerdi. 1955 yılında, daha öncelerden eyalet statüsündeki Doğu Türkistan'ın, Sincan Uygur Özerk Bölgesi olması ile birlikte, başkentin adı da tekrar Urumçi olmuştur. Çin'in batıya açılan en önemli güzergâhlarındandır. Demiryolu taşımacılığında önemli bir geçittir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</span> Çin istilası altındaki Türk devleti

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Saybağ Bucağı</span>

Saybağ Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yenişehir Bucağı</span>

Yenişehir Bucağı, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Şuymogu Bucağı</span>

Şuymogu Bucağı, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Tudun Haba Bucağı</span>

Tudun Haba Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesiinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Tapançeng Bucağı</span>

Tapançeng Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Mitung Bucağı</span>

Mitung Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

Dolan, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan bir halkdır.

Tohti Tunyaz, kalem adı Tohti Muzart olan bir Uygur tarihçisi ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz 2009 Urumçi başkaldırıları</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesinin başkenti Urumçide 5 Temmuz 2009 günü başlayan olaylar

Temmuz 2009 Urumçi başkaldırıları, Çin'e bağlı, Doğu Türkistan adıyla da bilinen, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'de 5 Temmuz 2009 günü başlayan olaylardır. Başkaldırının ilk gününde en az 1.000 Uygur'un katıldığı protesto olayları şiddetlenerek Çin'in en büyük etnik grubu olan Han halkına karşı bir şiddet eylemi haline gelmiştir. Polisin devreye girmesine rağmen yüzlerce Han Uygur'ların yanı sıra polisle de çatışmıştır. Başkaldırılar sonucunda resmi kaynaklara göre en az 197 kişi ölmüş, 1.721 kişi yaralanmış, birçok araç ve bina hasar görmüş olmakla birlikte Uygurlar tarafından ölü sayısının çok daha fazla olduğu ifade edilmiştir. Başkaldırıların arkasından polis tarafından yapılan operasyonlar sonucunda birçok kişi kaybolmuştur. İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından 43 kayıp kayda geçirilmiş, gerçek kayıp sayısının ise çok daha fazla olduğu belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sincan yeniden eğitim kampları</span>

Sincan yeniden eğitim kampları ya da Çin Hükûmeti'nin resmi / örtmeceli tanımıyla "Mesleki Beceri Eğitim Merkezleri", Çin Hükûmeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde 2014 yılından bu yana işlettiği ve başta Uygur Türkleri olmak üzere çoğunluğu Müslümanlardan oluşan çeşitli etnik gruplara ait insanları tuttuğu kamplardır. Çeşitli devletler ve sivil toplum kuruluşları tarafından "toplama kampları", "enterne kampları" ve "endoktrinasyon kampları" olarak tanımlanan bu kamplar ilk kez Genel Sekreter Şi Cinping'in yönetimi altında 2014 yılında kuruldu. Sert tutumuyla bilinen parti sekreteri Chen Quanguo'nun Ağustos 2016'da özerk bölgenin başkanlığına getirmesinden beri kampların sayısı ve kapsamı görülmemiş bir şekilde yoğunlaştı. Bu kampların gizlice ve yasal sistemin dışında işletildiği, birçok tutuklunun herhangi bir yargılama veya suçlama yapılmadan kamplara alındığı bildirilmiştir. Raporlara göre yerel makamlar bu kamplarda yüzbinlerce Uygur ve diğer etnik azınlıklara ait Müslümanları tutmuştur; bu tutuklamaların amacının aşırılık ve terörizmle mücadele etmenin yanı sıra Çinlileştirme (中国化) olduğu belirtilmektir.

Abdurehim Heyit, Uygur halk sanatçısı ve bestekâr. Şubat 2019'da Türkiye hükûmet kaynakları, Heyit'in vefat ettiğini bildirmişti, ancak bu iddia sonradan Çinli kaynaklar tarafından yalanlandı.

<span class="mw-page-title-main">Seyfeddin Azizi</span>

Saifuddin Azizi, Seypidin Azizi, Saif al-Dīn ʿAzīz, Saifuding Aizezi ve Saifuding olarak da bilinir, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin ilk başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Uygur Soykırımı</span> Xi Jinping yönetimi altında kuzeybatı Çinde etnik ve dini azınlıklara yönelik devam eden zulüm

Uygur Soykırımı, Çin Hükûmeti tarafından Uygurlar'a karşı uygulanan şiddet ve İnsan hakları ihlallerine verilen genel isimdir. Bu politika çoğunluğu Uygur olan bir milyondan fazla Türk Müslümanın herhangi bir yasal işlem olmaksızın, gizli gözaltı kamplarında tutulmasına yol açtı. Söz konusu politikayı eleştirenler genel olarak bunu Çin hükûmetinin Sincan'ı Çinlileştirme çabasının bir sonucu olarak tanımladılar ve bunu bir Kültürel soykırım olarak nitelendirdiler. Bu politikalar, Sincan yerel Komünist Parti sekreteri Chen Quanguo tarafından uygulanmıştır. Birçok aktivist, bağımsız STK, insan hakları uzmanı, hükûmet yetkilileri ve Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti bu olayları bir Soykırım olarak adlandırdı. Uygurlulara karşı uygulanan şiddet, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana etnik ve dini kimlikleri nedeniyle en fazla kişinin tutuklandığı, şiddet gördüğü ve öldürüldüğü olay oldu.

<span class="mw-page-title-main">Nur Ahmetcan Buğra</span>

Nur Ahmetcan Buğra, Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin emiri olan Uygur siyasetçi. Mehmet Emin Buğra ve Abdullah Buğra'nın kardeşidir. 1934 Kaşgar Muharebesi'nde Çin Müslüman 36. Tümeni'ne karşı Uygur ve Kırgız kuvvetlerine komuta etti. Huiler, Çin Cumhuriyeti hükûmetine sadıktılar ve Nur Ahmetcan Buğra'nın da katıldığı Kızıl Katliamı'nın intikamını almak için Türk Müslüman Uygurları ve Kırgızları ezmek istediler. 16 Nisan 1934'te Yenihisar'da Ma Zhancang ve Ma Fuyuan komutasındaki Çinli Müslüman birlikler tarafından öldürüldü ve 2.500 Uygur ve Kırgız savaşçısının tamamı 10.000 kişilik Çin Müslüman ordusu tarafından imha edildi.

<span class="mw-page-title-main">Barın</span>

Barın, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Kızılsu Kırgız Özerk İli'ne bağlı Akto ilçesinde bulunan bir beldedir. Belde, Taklamakan Çölü'nün batı kenarında Pamir Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 1.087 km² olan beldenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 38.706'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.