İçeriğe atla

Ahmet Uluçay

Ahmet Uluçay
Doğum2 Aralık 1954
Tepecik, Tavşanlı, Kütahya, Türkiye
Ölüm30 Kasım 2009 (54 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiBeyin tümörü ve zatürre
MeslekYönetmen, senarist, yazar, şair
Önemli eser(ler)Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak
EvlilikAyşe Uluçay
Çocuk(lar)2

Ahmet Uluçay (2 Aralık 1954 - 30 Kasım 2009), Türk yazar ve yönetmendir.

Hayatı

Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Tepecik beldesinde doğdu. Çocukluk yıllarında sinematograf'ın icadından haberi olmadan önce bile fotoğrafın hareket edebileceğini düşündü. Sinema ile 1960 yılında ilkokul sıralarındayken, köyüne gelen seyyar bir sinemacı sayesinde tanıştı. Bu olayı "Lumiére Kardeşler sinemayı icat etmeselerdi, bunu Tavşanlı’da İsmail (Mutlu) ile biz yapacaktık." sözleriyle dile getirdi. Daha 12 yaşındayken arkadaşı İsmail Mutlu ile film makinesi yapmak için işe koyuldu. Tam üç yıl uğraştı ve yönetmenliğini üstlendiği Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak filminde de anlatıldığı gibi bir ahırda köy halkına film göstermeye başladı. Sinemaların çöpe attığı filmlerden kareleri birbirine ekledi ve insanlarla paylaştı. Köyde kümes hayvancılığı ile uğraşan arkadaşı İsmail Mutlu ve maden işçisi arkadaşı Şerif Akarsu ile "Tepecik Köyü Arkadaş Sinema Grubu"nu kurdu. Sinemaya yaşamını adayan sanatçı, yıllarca geçim derdiyle uğraştı, kamyon şoförlüğü, inşaat işçiliği ve tavukçuluk gibi pek çok işte çalıştı.

İlk filmi Optik Düşler'i (1993) arkadaşlarıyla Almanya'da yaşayan bir gurbetçiden aldıkları VHS kamerayla çekti. 1994'te 6. Ankara Uluslararası Film Festivali'ne katılarak Optik Düşler ve Koltuk Değneklerinden Kanat Yapmak isimli filmleriyle tanındı. Nuri Bilge Ceylan'a Mayıs Sıkıntısı filminin çekimlerinde yardımlarda bulundu.[1] Çocukluğundan esinlendiği ilk uzun metrajlı filmi Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak'ı çekerken geçimini sağlamak için yem fabrikasında hamallık da yapan Uluçay, bu filmiyle dünya çapında tanındı, Türkiye'de ve yurtdışında 40'a yakın ödül aldı. İki çocuk babası olan Uluçay, Bozkırda Deniz Kabuğu filminin çekimlerine 2007 yılında başlamış, ancak sağlık sorunları nedeniyle film yarım kalmıştı.[2]

Ahmet Uluçay'ın "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak" filmi 26. Montpellier Akdeniz Filmleri Festivali'nin büyük ödülünü kazandı. İstanbul Film Festivali'nde "En iyi film" seçilen "Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak" San Sebastian Film Festivali'nde en iyi ikinci ödül olan Altın Denizkabuğu'nu aldı.

Ölümü

Beyin tümörü nedeniyle İstanbul'da tedavi görürken zatürreye yakalanarak 30 Kasım 2009'da öldü. Tavşanlı'nın Tepecik beldesinde toprağa verildi.[3]

Filmleri

Filmler ve Diziler
Yıl Başlık Olarak Notlar
YönetmenSenaristYapımcı
1993 Optik Düşler Evet Evet Kısa Metraj, Deneysel
1994 Koltuk Değneklerinden Kanat Yapmak Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
1995 Bizim Köyün Orta Yeri Sinema Evet Evet Evet Kısa Metraj, Belgesel
1995 Minyatür Cosmos'da Rüya Evet Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
1996 İnci Deniz Dibinde (Çerçöp Sahile Vurmuş)Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
1998 Epileptic Film Evet Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
1998 Bizim Köyde Bayram Sabahı Evet Evet Evet Kısa Metraj, Belgesel
1999 Uzun Metrajın Resmi Evet Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
2000 Kaza Evet Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
2000 Exorcise (Şeytan Kovma)Evet Evet Evet Kısa Metraj, Kurmaca
2001 Karpuz Kabuğundan Gemiler YapmakEvet Evet Uzun Metraj, Kurmaca
2007 Bozkırda Deniz Kabuğu Evet Evet Yönetmenin vefat etmesi nedeniyle film yarım kaldı.

Kaynakça

  1. ^ Kamil Ayvaz (14 Ekim 2020). "Nuri Bilge Ceylan Sineması: Mayıs Sıkıntısı". novicinema.com. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021. 
  2. ^ "Bozkırda Deniz Kabuğu'nu Osman Nail Doğan yönetecek". haberturk.com. 18 Nisan 2019. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  3. ^ Güler, K.-Türkmen, U. Kütahyalı Sanatçılar, KUTSO, 2013, s, 37, 38

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nuri Bilge Ceylan</span> Türk yönetmen, senarist, film yapımcısı ve fotoğrafçı

Nuri Bilge Ceylan, Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı.

<i>Koza</i> (film, 1995)

Koza, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği 1995 tarihli Türk filmi.

<i>Kasaba</i> (film) Nuri Bilge Ceylanın 1997 tarihli filmi

Kasaba, Nuri Bilge Ceylan tarafından yönetilen, başrolde Mehmet Emin Toprak'ın oynadığı 1997 tarihli film. Filmin dünya prömiyeri Şubat 1998'de Cannes Film Festivali'nde yapılmıştır. Kasaba, yarı otobiyografik hikâyesi, dramatik fotoğrafları ve yalın anlatımı ile özgün bir sinema dili barındırmaktadır. Film negatif formatta çekilmiştir. Bundan dolayı siyah beyazdır.

<i>Mayıs Sıkıntısı</i>

Mayıs Sıkıntısı, Nuri Bilge Ceylan'ın yazıp yönettiği 1999 Türk drama filmidir. Filmin başrollerinde Mehmet Emin Toprak, Mehmet Emin Ceylan ve Fatma Ceylan yer alıyor. Mayıs Sıkıntısı, Nuri Bilge Ceylan'ın 1995'te 20 dakikalık Koza ve 1997'de 85 dakikalık Kasaba'dan sonra üçüncü filmi. Film, En İyi Yönetmen, En İyi İkinci Film ve En İyi Laboratuvar kategorilerinde 1999 Altın Portakal Film Festivali'nde ödüller kazanmıştır. Jüri ayrıca filmin tüm amatör oyuncularına özel ödüller vermiştir.

<i>Uzak</i> (film, 2002) 2002 yapımı Türk dram filmi

Uzak, yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın 2002 yılında çektiği bol ödüllü filmi. 2003 yılında Cannes Film Festivali'nde Büyük Ödül'ü kazanmıştır. Film, 76. Akademi Ödülleri'nde Türkiye'nin yabancı dilde en iyi film dalında Oscar aday adayı olarak seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ezel Akay</span> Türk Yönetmen

Ezel Akay, Türk yönetmen, senarist, yapımcı ve oyuncudur.

Mehmet Emin Toprak, Türk oyuncu.

<i>İklimler</i>

İklimler, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği ve oynadığı 2006 yapımı Türk filmi. 20 Ekim 2006'da gösterime girmiştir. Film 56. Cannes Film Festivali'nde FIBRESCI ödülü ile birçok festivalde ödül kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk sineması</span> Türkiyede sinemaya genel bakış

Türk sineması, Türkiye sineması veya eski adıyla Yeşilçam, Türkiye'deki film endüstrisine dair faaliyetleri ve sinema kültürünü kapsamaktadır.

<i>Üç Maymun</i> 2008 yapımı Türk dram filmi

Üç Maymun, 2008 Türkiye-Fransa-İtalya ortak yapımı Nuri Bilge Ceylan filmidir. Yönetmenin Uzak ve İklimler'den sonra Cannes Film Festivali'nin yarışmalı bölümüne kabul edilen üçüncü, toplamda ise beşinci uzun metrajlı filmidir.

Ebru Ceylan, Türk fotoğrafçı, senarist ve oyuncu. Eşi Nuri Bilge Ceylan'ın İklimler filmindeki oyunculuğu ile ünü artmıştır.

<i>Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak</i>

Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak, yönetmenliğini Ahmet Uluçay'ın yaptığı 2004 yapımı uzun metrajlı sinema filmidir.

Boncuk Yılmaz, Türk oyuncudur.

<i>Bir Zamanlar Anadoluda</i> 2011 yapımı Türk dram filmi

Bir Zamanlar Anadolu'da, Nuri Bilge Ceylan'ın senaryosunu yazdığı ve yönettiği 2011 yapımı Türk dram filmi. Başrollerini Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan ve Taner Birsel'in paylaştığı film, bir doktor ile cinayet soruşturması yürüten bir savcının 12 saatlik gerilimli hikâyesini konu almaktadır. On bir hafta süren filmin çekimleri Kırıkkale'nin Keskin ilçesinde gerçekleşti.

<i>Hudutların Kanunu</i> Yılmaz Güneyin başrolündeki 1966 yapımı film

Hudutların Kanunu, yönetmenliğini Lütfi Ömer Akad'ın yaptığı, senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, başrollerinde Yılmaz Güney, Pervin Par, Erol Taş, Tuncel Kurtiz, Osman Alyanak gibi oyuncuların yer aldığı 1966 yapımı Türk filmidir.

Çiğdem Vitrinel, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı.

<i>Kış Uykusu</i> (film) Nuri Bilge Ceylanın 2014 yapımı filmi

Kış Uykusu, Nuri Bilge Ceylan tarafından yönetilmiş olan 2014 yapımı Türk filmidir. Başrollerinde Haluk Bilginer, Demet Akbağ, Melisa Sözen, Ayberk Pekcan, Nejat İşler ve Serhat Kılıç yer almaktadır. Film, 2014 yılında Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Ödülü kazanmıştır. Film aynı festivalde FIPRESCI Ödülü'ne de layık görülmüştür. Filmin ilk gösterimi festival kapsamında 16 Mayıs 2014'te yapılmış, 13 Haziran'da da Türkiye'de gösterime girmiştir. Yılmaz Güney'in 1981 yapımı Yol filminin ardından Altın Palmiye kazanan ikinci Türk filmidir.

<i>Ahlat Ağacı</i> (film) 2018 yapımı Türk filmi

Ahlat Ağacı, yönetmenliğini Nuri Bilge Ceylan'ın gerçekleştirdiği, dram türündeki, 2018 çıkışlı sinema filmidir. Nuri Bilge Ceylan, filmin senaryosunu da eşi Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazdı. İlk gösterimi 71. Cannes Film Festivali'nde gerçekleştirilen filmin başrollerinde Aydın Doğu Demirkol, Murat Cemcir ve Bennu Yıldırımlar yer almaktadır.

<i>Kuru Otlar Üstüne</i> Nuri Bilge Ceylanın 2023 çıkışlı filmi

Kuru Otlar Üstüne, Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği ve senaryosunu Ebru Ceylan ve Akın Aksu ile birlikte yazdığı 2023 çıkışlı bir Türk dram filmi. Başrollerini Deniz Celiloğlu, Merve Dizdar ve Musab Ekici'nin paylaştığı film, Doğu Anadolu'nun kırsal kesiminde çalışan ve İstanbul'a atanmayı ümit eden bir öğretmenin öğrencisini taciz etmekle suçlanmasını konu alır. Filmin prömiyeri, Dizdar'ın En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandığı 2023 Cannes Film Festivali'nin ana yarışma bölümünde 19 Mayıs 2023 tarihinde yapıldı. En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü için Türkiye'nin adayı olarak seçilen film, 29 Eylül 2023 tarihinde ülke genelinde sinemalarda gösterime girdi.

Muzaffer Özdemir, Türk oyuncudur. Ağırlıkla Nuri Bilge Ceylan'ın Mayıs Sıkıntısı ve Uzak filmlerinde oynadığı karakterler ile tanındı. Her iki filmde de Nuri Bilge Ceylan otoportresine yakın özellikler taşıyan karakterleri oynarken Kasaba'da Deli Ahmet karakterini canlandırdı. Uzak filminde canlandırdığı Mahmut karakteri ile 2003'te Cannes Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülünü Mehmet Emin Toprak ile paylaştı.