İçeriğe atla

Ahmet Remzi Yüreğir

Ahmet Remzi Yüreğir
Basın Anıtı, Sanatçılar Parkı, Adana
Doğum1892
Adana
Ölüm7 Ekim 1951 (58-59 yaşlarında)
MilliyetTürk
EğitimAdana Öğretmen Okulu
MeslekGazeteci, politikacı
Çocuk(lar)5

Ahmet Remzi Yüreğir (1892, Adana - 7 Ekim 1951), Türk gazeteci ve politikacıdır.

1918 yılı sonlarından itibaren yayımlanan ve Türkiye'nin en eski yerel gazetelerinden biri olan Yeni Adana Gazetesi'nin kurucusudur. VIII. dönem TBMM'de Seyhan (Adana) milletvekili olarak görev yapmıştır.

Yaşamı

1892 yılında Adana'da doğdu. Annesi Raziye Hanım, babası Abdullah Bey'dir.[1] Adana Öğretmen Okulunu bitirdi.[2] Öğretmenlik mesleğine Adana'da başladı. Adana Türkgücü Cemiyeti adlı spor teşkilatının kurucuları arasında yer aldı.

1915 yılı Temmuz ayında İstanbul'a izcilik kampında staj yapmaya giti. Dönüşnde seferberlik ilan edildiği için silah altına alındı ve Tepebağ'daki Askeri Dikimevi'nde müdürlük görevinde bulundu. Ardından Şam'a gönderildi. I. Dünya Savaşı'nın bitmesi üzerine VII. Ordu ile birlikte Adana'ya geri döndü.[1]

Mondros Mütarekesi imzalandığında Adana'da bulunan Ahmet Remzi Bey, Yıldırım Orduları Komutanı Mustafa Kemal Paşa'nın Suriye bozgunundan sonra karargâhını kurduğunu bu şehirde millî bir mücadele başlatmak için destek toplamak üzere yaptığı toplantılara katıldı.

Mustafa Kemal'in çalışmalarından etkilenen Ahmet Remzi Bey, 1918 yılında öğretmenliğini sürdürürken arkadaşı Mehmet Avni Doğan ile birlikte Adana Gazetesi'ni çıkardı. İşgal güçleri matbaayı basarak Kuvay-ı Milliye'yi destekleyen Adana Gazetesi'ni kapatınca 5 gün sonra Yeni Adana Gazetesi'ni çıkarmaya başladı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında tüm güçlüklere karşın gazeteyi çıkarmayı sürdürdü. 8 sayı çıkardıktan sonra Fransızların yine matbaayı basıp işçileri tutuklaması ve kendisi için ölüm fermanı çıkarması üzerine kadın kılığına girerek şehirden kaçtı.[3]

Sivas’ta başlayan ulusal hareketi desteklemek üzere Kayseri’de Adana Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni kurdu ve bir dönem için cemiyetin tek üyesi oldu. Kuvay-ı Milliye’nin alt yapısını oluşturmak üzere Yeni Adana gazetesini büyük bir inatla önce Karaisalı’da, daha sonra Pozantı’da çıkarmayı sürdürdü.[3]

Ahmet Remzi Bey, gazeteyi Karaisalı’da kullanılmayan bir vagonda tek başına hazırlamıştır. Pozantı’nın Fransız işgalinden kurtulması üzerine hemen Pozantı’ya geçmiş ve cepheden dönen yedek subaylarla güçlenen bir kadro ile yayını sürdürmüştür. Ayda 300-500 tane basabildiği gazeteyi hayvan sırtlarında gizlice köylere ulaştıran Ahmet Remzi Yüreğir gazetesini uzun süre yaşattı. 1921’de Pozantı’dan Adana’ya geçti ve yaşadığı sürece gazetesinin Cumartesi hariç her gün düzenli olarak çıkarmayı sürdürdü. Ahmet Remzi'den sonra oğulları tarafından sürdürülen gazetenin yayın hayatı 105 yıl sürdü.[4]

1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası’na katılan Ahmet Remzi, partinin Adana sorumluluğunu üstlendi. 1940'lı yıllarda CHP içinde yer aldı; 1946-1950 yıllarında CHP Adana milletvekili oldu.[1] CHP’nin 1950 seçimlerinden yenilgi ile çıkmasından sonra partinin yeniden yapılanma çabaları doğrultusunda İstanbul’da İnkılap isimli bir gazeteyi parti adına çıkarmak için çalışmalara başladı, ancak bir trafik kazası sonucu 7 Ekim 1951 günü hayatını kaybetti.[5]

Kurtuluş Savaşı anıları torunu Zeynep Tiraje Yüreğr tarafından "Adana’nın Kurtuluş Mücadelesi Anıları" adıyla kitaplaştırılmıştır.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c İdem, Tekin (11 Temmuz 2019). "Ahmet Remzi Yüreğür'in Hayatı ve 8. Yasama Dönemi Meclis Faaliyetleri". Journal of History School. 8 (XXII): 323-351. doi:10.14225/Joh733. ISSN 1308-5298. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024. 
  2. ^ ÖZÇELİK, Şeyda (1 Ocak 2013). "Yeni Harflerin Kabulü Ve Adana Basını'na Yansıması: "Yeni Adana" ve "Türk Sözü" Gazetesi". Journal of Turkish Studies. 8 (Volume 8 Issue 7): 393-393. doi:10.7827/turkishstudies.5299. ISSN 1308-2140. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024. 
  3. ^ a b Yildiz, Filiz; Ünal, Sevda (31 Aralık 2021). "MİLLİ MÜCADELE'DEN GÜNÜMÜZE YEREL BİR GAZETE: YENİ ADANA". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 30 (3): 223-234. doi:10.35379/cusosbil.1026735. ISSN 1304-8899. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024. 
  4. ^ Bayraktar, Ahmet Çağatay (2 Ağustos 2023). "Savaşlara dayandı, krize dayanamadı: Yeni Adana gazetesi kapandı". 24 Saat Gazetesi. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024. 
  5. ^ "Kurucumuz Ahmet Remzi Yüreğir'i ölümünün 64. yıldönümünde saygı ile anıyoruz". Yeniadana.net. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024. 
  6. ^ ""Ahmet Remzi Yüregir'in Kaleminden Kurtuluş Mücadelesi Anıları"". Küçük Saat. 22 Ocak 2023. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunus Nadi Abalıoğlu</span> Türk gazeteci ve siyasetçi

Yunus Nadi Abalıoğlu, Cumhuriyet gazetesini kuran Türk gazeteci ve siyasetçidir.

Yeni Adana, Adana’da 1918-2023 yılları arasında yayınlanan günlük yerel gazete.

<span class="mw-page-title-main">Falih Rıfkı Atay</span> Türk gazeteci ve yazar

Falih Rıfkı Atay, İstiklâl Madalyası sahibi Türk yazar, gazeteci ve milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Cahit Yalçın</span> Türk gazeteci ve politikacı

Hüseyin Cahit Yalçın, Türk gazeteci, yazar, çevirmen, siyasetçi.

İrâde-i Milliye İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919'da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi'nin ilk yayın organı olarak Sivas'ta çıkarılan gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">İttihat ve Terakki</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal teşkilat

İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonraları İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet'in ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren, 21 Mayıs 1889 tarihinde kurulmuş bir siyasal hareket ve siyasi partidir. Triumvira sistemi ile yönetilen bir meclis yapısında egemenlik sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ebüzziya Tevfik Bey</span> yazar, gazeteci

Ebüzziya Mehmet Tevfik Bey, Türk gazeteci, yazar, yayıncı, hattat.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Kaşoba, Çukurova</span> Çukurova, Adana, Türkiyede mahalle

Kaşoba, Adana ilinin Çukurova ilçesine bağlı bir mahalledir.

<i>Vakit</i> (gazete) 1875-1959 yıllarında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Vakit gazetesi, ilk defa 15 Mayıs 1875'te Diyarbakırlı Filip Efendi İstanbul'da Kemalzade Lastik Said Bey başyazarlığı altında yayınlanmaya başladı. Gazetenin yönetimi önce Ketenciler başındaki Han-ı Halil'de iken, sonraları Bab-ı Ali caddesindeki 54 numaraya taşınmıştı. Gazete o dönemde 30 paraya satılırdı. Yayınlanan makaleler imzasız olup yazıların altında "Muharriri evvel" imzası vardı. Vakit mücadeleci gazete olarak kısa zamanda en çok okunan gazetelerden biri oldu. Gazetenin yayınlanmasına bir süre göz yumuldu fakat daha sonra Padişah Abdülaziz'in ve hükûmetin tahammülü kalmadı, Vakit kapatıldı.

Mehmet Muhlis Koner, , Türk siyasetçi.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

Şükrü Oğuz Alpkaya, Kurtuluş Savaşı'nda Yörük Ali Efe'nin Yaveri olarak görev yapan, Yörük Ali Efe ile birlikte Aydın cephesinde düşman kuvvetleriyle yapılan savaşlara katılan Türk subayı.

<span class="mw-page-title-main">Mizancı Murad</span> Osmanlı gazeteci ve siyasetçi

Mehmet Murad Bey, Mizancı Murat, Türk politikacı, gazeteci, tarihçi ve yazar.

Emine Mebrure Aksoley, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Karboğazı Baskını</span>

Karboğazı Baskını, 27-28 Mayıs 1920 tarihlerinde, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye ile Fransızlar arasında Toros Dağları'nın eteğinde çıkan çatışma.

Vakit' gazetsinin sahibi Ahmet Emin Yalman Vakit'in çok başarılı bir işe devam etmesi ve o dönemde öncü ve akıncı rol oynamasına rağmen, ortağı Mehmet Asım'in kardeşi Hakki Tarik Bey'le gazete işlerinde bazı ihtilaflar üzere ve gazetenin yazı işleri müdürü Enis Tahsin'in gazetenin siyasi yazarı Ahmed Şükrü ile beraber Vakit'den ayrılmaları dolayında, hissesini 12000 Lira'ya Mehmet Asım'e satarak 26 Mart 1923'te Vatan gazetesini çıkardı.

Abdülgani Girici, Türk mücahit.

26 Mayıs 1946 Yerel Seçimleri'nde Adana Belediyesi ile 8 ilçenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır. Belediye seçimlerinde Adana il merkezinde 39.871 seçmenin 20.508'i oy kullanırken, 620 oy geçersiz sayılmıştır. Geçerli sayılan 19.888 oy ise 72'si CHP tarafından aday gösterilen toplam 166 aday üzerinde dağılmıştır. Adana il merkezinde seçmenler %51'lik bir katılım oranı göstermiştir. Yeni seçilen 36 belediye meclis üyesinden 33'ünün hazır bulunduğu 1 Haziran 1946 günü yapılan belediye başkanlığı seçiminde 32 oy alan Fazlı Meto Adana Belediye Başkanı olarak seçilirken rakibi Hazım Savcı ise sadece bir oy almıştır. Ancak, Fazlı Meto'nun belediye başkanlığı bir yıl sürmüş ve 2 Nisan 1947 tarihinde belediye meclis üyelerinden Hazım Savcı belediye başkanı olarak görevi devralmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.