İçeriğe atla

Ahmet Han Sultan

Ahmet Han Sultan
Doğum25 Ekim 1920(1920-10-25)
Alupka, Tavrida Guberniyası, (Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti)
Ölüm1 Şubat 1971 (50 yaşında)
Moskova Oblastı, Rusya SFSC
Bağlılığı Sovyetler Birliği
Branşı Sovyet Hava Kuvvetleri
RütbesiPodpolkovnik
Birimi9. Muhafız Avcı Uçakları Alayı
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı Sovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Aleksandr Nevski Nişanı Vatanseverlik Savaşı Madalyası (1. sınıf) Kızıl Yıldız Nişanı Onur Nişanı
Sonraki işiGromov Uçuş Araştırma Enstitüsü

Ahmet-Han Sultan (Амет-Хан, Султан, 25 Ekim 1920; Alupka, Tavrida Guberniyası - 1 Şubat 1971, Moskova Oblastı), Kırım Tatarı Sovyet savaş uçağı pilotu. İsmi Amet-Han Soultan, Ahmet-Han Sultan, Amet-Han Sultan ve Sultan Amet-Han biçiminde de söylenir.

Hayatı

Amet-Han Sultan'ın kullandığı uçaklardan P-39.

İkincisi 29 Haziran 1945'te olmak üzere, iki kere Sovyetler Birliği Kahramanlık Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Bu ödüle layık görülen 7 Kırım Tatarından birisidir.

II. Dünya Savaşı sırasında 150 hava saldırısına katılmıştır. Tek olarak 30, grup olarak da 19 Alman uçağı düşürmüştür. Savaş sonrası test pilotu olarak kariyerine devam etmiştir. 1 Şubat 1971 tarihinde test uçuşu sırasındaki bir uçak kazası nedeni ile ölmüştür. Yaşamı boyunca 100'den fazla uçağın test uçuşunu gerçekleştirmiştir.

2013 yılında Ukrayna tarafından Ahmet Han Sultan ve onun hayatı hakkında yönetmenliğini ve başrol oyunculuğunu Ahtem Seytablayev'in üstlendiği Haytarmafisimli bir film çekilmiştir.ilmde Ahmet Han Sultan'ın hayatı veyanı sıra,ırım Tatar halkının 18 Mayıs 1944'te Stalin tarafından sürgün edilmesi konu alınmaktadır.[1][2]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye gösterimi". 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014. 
  2. ^ Haytarma filminin IMDB sayfası.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bahçesaray, Kırım</span>

Bahçesaray. Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında bulunan bir şehir. Kırım Hanlığı'nın başşehri. Doğusunda küçük bir şerit halinde Karadeniz'e kıyısı olan şehir; günümüzde Kırım Dağları'nın çevresindeki Çürüksü Deresi vadisinde, Simferepol-Sivastopol demiryolu üzerinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Erich Hartmann</span>

Erich Alfred 'Bubi' Hartmann, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası Hava Kuvvetleri'nde Luftwaffe avcı savaş uçağı pilotu ve Batı Almanya'da Luftwaffe'nin hava subayı (albay). Sadece Alman savaş tarihinin değil, dünya savaş tarihinin de en çok uçak düşüren pilotu ünvanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım hanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kırım hanları listesi, 1441–1783 yılları arasında hüküm süren Orta Avrupa'da Tatarlar tarafından kurulmuş, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı hanlık. Aşağıda Kırım Hanlığı'nın hanlarının listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lidiya Litvyak</span>

Lidya Litvyak, Lily Litvak olarak da bilinen Sovyet, kadın, savaş uçağı pilotu. II. Dünya Savaşı sırasında 12 Alman uçağını düşürdü. Düşman bir uçağı düşürmeyi başaran ilk kadın pilot. As ünvanını kazanan ve bir kadın savaş pilotu tarafından en fazla öldürme rekoruna sahip olan iki kadın savaş pilotundan ilki. Kursk Muharebesi sırasında bir Alman uçağı oluşumuna saldırırken Oryol yakınlarında vurularak öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu</span>

Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu,, Kırım Tatarı siyasetçi ve aktivist. 1998'den beri Ukrayna Yüksek Şurası üyesidir ve kurulduğu tarih olan 1991'den 2013'e kadar Kırım Tatar Millî Meclisi'nde başkanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francis Gary Powers</span> ABDli askeri pilot

Francis Gary Powers, 1960 yılının Mayıs ayında Sovyet toprakları üzerinde düşürülen Lockheed U-2 casus uçağının pilotudur.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Reitsch</span> Alman pilot

Hanna Reitsch, helikopter ve jet uçağı kullanan ilk kadın Alman test pilotu.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

Murat Öztürk, Türk akrobasi pilotu ve haber muhabiri.

<span class="mw-page-title-main">Graham Hill</span>

Graham Hill (Sir) (15 Şubat 1929, Londra - 29 Kasım 1975, Londra), İngiliz otomobil yarışçısıdır. Biri 1962, biri de 1968'de olmak üzere iki Formula 1 şampiyonluğu vardır. Triple Crown sahibi tek yarış pilotudur. Formula 1 pilotu Damon Hill'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haldun Terzioğlu</span> Türk yazar

Ahmet Haldun Terzioğlu,, Türk yazar ve romancı.

<i>Haytarma</i>

Haytarma , 2013 yılı yapımı Rusça ve Kırım Tatarcası dillerinde çekilmiş Ukrayna yapımı bir filmdir. Filmde Kırımlı Tatar Sovyetler Birliği kahramanı ve test pilotu Ahmet Han Sultan'ın hayatı ve 18 Mayıs 1944 yılı Kırım Tatar Sürgünü ele alınır. Haytarma "geri dönüş" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahtem Seitablayev</span>

Akhtem Seitablayev, Özbekistan doğumlu, Ukrayna'da bulunan Kırım-Tatar oyuncu, senarist ve sinema yönetmenidir. 2013'te Haytarma ve 2017'de Another's Prayer dahil olmak üzere birkaç yüksek profilli filmin yönetmenidir . Rusya Federasyonu tarafından Kırım'ın ilhakına karşı olduğunu belirtti. Önde gelen birkaç Kırım Tatarının kaderleriyle ilgili filmleri Ukrayna ve Avrupa'da övgüyle karşılandı ancak Rus haber bültenlerince eleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Maguba Sırtlanova</span>

Maguba Hüseynovna Sırtlanova, ; 15 Temmuz [E.U. 2 Temmuz] 1912 – 1 Ekim 1971) II. Dünya Savaşı sırasında, Taman Muhafızları 46. Gece Bombardıman Kadın Hava Alayı'nda üsteğmen rütbesiyle komutan yardımcılığı görevinde bulunmuş, kadın savaş pilotu. 15 Mayıs 1946 tarihinde, savaş sırasında gerçekleştirdiği 780 uçuş (sorti) sebebiyle, Sovyetler Birliği Kahramanı nişanıyla taltif edlmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları</span> Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Haytarma (halk oyunu)</span>

Haytarma veya Kaytarma, Kırım Tatarlarının millî halk oyunlarından biridir.

İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir. Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.

Emir Üsein Çalbaş, Kırım Tatarı uçan ası, filo komutanı, test pilotu ve Ahmet Han Sultan'ın arkadaşıydı. İki kez Sovyetler Birliği Kahramanı nişanını almaya aday gösterildi, ancak alamadı.

Kerim Bekirbaev, Sovyetler Birliği'nin dikey kalkış uçaklarının geliştirilmesinde uzmanlaşmış bir Kırım Tatar uçak tasarımcısıydı ve 1981'de Sosyalist Emek Kahramanı unvanını aldı.