İçeriğe atla

Ahmet Hamdi Akseki

Ahmet Hamdi Akseki
3. Diyanet İşleri Başkanı
Görev süresi
29 Nisan 1947 - 9 Ocak 1951
Yerine geldiğiMehmed Şerafeddin Yaltkaya
Yerine gelenEyüp Sabri Hayırlıoğlu
Kişisel bilgiler
Doğum Ahmed Hamdi
1887
Akseki, Antalya, Osmanlı
Ölüm 9 Ocak 1951 (64 yaşında)
Ankara, Türkiye
Defin yeri Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara
Bitirdiği okul Mecidiye Medresesi
Mesleği Din adamı
Dini İslam

Ahmet Hamdi Akseki (1887 - 9 Ocak 1951), Türk din bilgini, 3. Diyanet İşleri Başkanı. 1947'den vefatına değin Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.[1]

Akseki, Güzelsu'da 1302 (1887) yılında doğdu. Babası Mahmud Efendi, annesi Hatice Hanımdır. Kur'an'ı babasından öğrendi, Mecidiye Medresesi'nde okudu. Ödemiş'teki din ilimleri tahsil ettikten sonra İstanbul'a geldi. Fatih'te öğrenimine devam etti. Darülfünun Ulumi aliye-i Diniye'yi, Darülhilafetil Aliye'yi, Medresetül Mütehassısîn'i birincilikle bitirdi. Öğretmen oldu. Sebîlürreşâd, Selamet, Mahfil, Yeşilay, İslam-Türk Ansiklopedisi gibi mecmualarda yazdı. Kürsü Şeyhliği, muallimlik, medrese hocalığı yaptı. Balkan Savaşları öncesi Sebilürreşad dergisinin muhabiri olarak Bulgaristan'a gitti, oradan mektuplar yazdı.

Millî Mücadele döneminde görevini bırakarak destek olmak için Ankara'ya geldi. 1923'te Darülhilafe'leri ıslah etti. Atatürk'ün övgüsüne mazhar oldu. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi hadis müderrisi ve diyanet azası, Mehmet Rifat Börekçi'nin yardımcısıydı.

1920 yılında kurulan Tarîkat-ı Salâhiyye Cemiyeti'nin üyesi olduğu ve bu cemiyetin faaliyetlerine katıldığı ithamıyla 1925'te Ankara İstiklâl Mahkemesi'nde Distolcular Davası'nda yargılandı. Cemiyetle ilgisi bulunan on bir kişinin idama, birçoğunun da ağır hapse mahkûm edildiği mahkemede suçsuz bulunarak beraat etti.[2]

1947'de üçüncü Diyanet İşleri Başkanı oldu. 9 Ocak 1951'de görevi başında öldü, naaşı Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi. İlerleyen yıllarda kızı Necla Akseki daha sonra Ankara belediye başkanı olacak olan Mehmet Altınsoy ile evlendi.

Eserleri

Ahmet Hamdi Akseki'nin adının verildiği cami.
  • Rûh ve Bekâ-yı Rûh
  • Dini Dersler
  • Yavrularımıza Din Dersleri
  • İslam Dini Fıtridir
  • Garanik Meselesi
  • Mezâhibin Telfikı
  • Çocuklara Armağan
  • İslamda İktisat ve Tasarruf
  • Tayyare ve Kuvvet
  • Ahlak Dersleri
  • Askere Din Dersleri
  • Köylüye Din Dersleri
  • Velasr Suresinin Tefsiri
  • Peygamberimiz Hz. Muhammed ve Müslümanlık
  • Peygamberimizin Vecizeleri
  • Yeni Hutbelerim
  • İslam Dini
  • İslam fıtri, tabii ve umumi bir dindir
  • İmam Gazali'nin Ruh Nazariyesi
  • İman ve İrade Kudreti
  • Tacu'l-arus Tercümesi
  • İslamda ahlakın mahiyeti
  • Medeni Dünyanın Dine Dönüşü
  • İrade-i Cüziyye
  • Akaid-i islamiye
  • İbn-i Sina Felsefesi
  • Namaz Surelerinin Türkçe Tercüme ve Tefsiri (Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 18. Baskı, 2006)

Kaynakça

  1. ^ "Ahmet Hamdi Akseki". Diyanet İşleri Başkanlığı. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2013. 
  2. ^ Bolay, Süleyman Hayri (1989). "AKSEKİ, Ahmet Hamdi". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 293-295. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

Hükûmet görevi
Önce gelen:
Mehmed Şerafeddin Yaltkaya
Diyanet İşleri Başkanı
1947 - 1951
Sonra gelen:
Eyüp Sabri Hayırlıoğlu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer Nasuhi Bilmen</span>

Ömer Nasûhî Bilmen, Türk din alimi ve 5. Diyanet İşleri Başkanı.

Ru'yetullah, İslam dini terimi. Allah'ın âhirette gözlerle görülmesini tanımlar. Kelâm ilmindeki tartışma konularından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hamdi Yazır</span> Türk din adamı, tercüman ve hattat

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Türk din alimi, tercüman ve hattattır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında ve Cumhuriyet Dönemi'nde yaşamış olup, Kur'an'ın Türkçe tefsirlerinden birini telif etmiştir.

İman, etimolojik olarak güvenmek ve samimiyetle inanmak anlamlarına gelir. Kur'an'da sadece bir olan Allah'a ve kendisinin mesajına güvenmek anlamına gelmektedir. Genel anlamda bir dine ya da yaşam tarzına gönülden bağlanmak anlamı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Diyanet İşleri Başkanlığı</span> Türkiyede din işleriyle ilgili en yüksek devlet kurumu

Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) ya da kısa adıyla Diyanet, 3 Mart 1924 tarihinde Şeriyye ve Evkaf Vekaleti'nin yerine kurulan, İslâm dininin inançları, ibadet ve ahlâk esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmekle görevli kurumdur. Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle 429 sayılı kanunla Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına bağlı bir teşkilat olarak kurulmuştur. 9 Temmuz 2018'de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlanmıştır.

Abdüluzza bin Abdülmuttalib veya bilinen adıyla Ebû Leheb, Abdülmuttalib bin Haşim'in oğlu ve İslam peygamberi Muhammed'in on iki amcasından biridir. Yaşamında İslam dinine ve Muhammed'e çok şiddetli muhalif bir tavır almıştır. Kur'an'da, peygamberler dışında adı geçen nadir kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fetih Suresi</span> Kuranın 48. suresi

Fetih Suresi, Kur'an'ın 48. suresidir. Sure, 29 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Âl-i İmrân Suresi</span> Kuranın 3. suresi

Âl-i İmrân Suresi, Kur'an'ın 3. suresidir. Sure, 200 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tin Suresi</span> Kuranın 95. suresi

Tin Suresi, Kur'an'ın 95. suresidir. Sure, 8 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Hucurât Suresi</span> Kuranın 49. suresi

Hucurât Suresi Kur'an'ın 49. suresidir. Sure 18 ayetten oluşur.

Süleyman Ateş, Türk ilahiyatçı, İslam hukukçusu ve 12. Diyanet İşleri Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kâmil Miras</span>

Kâmil Miras, Türk siyasetçi ve din adamı.

Abdurrahim Rahmi Zapsu, Kürt şair ve yazar.

<i>Hak Dini Kuran Dili</i> Kuran tefsiri

Hak Dini Kur'an Dili, Muhammed Hamdi Yazır tarafından yazılmış Kur'an tefsiri kitabı.

<span class="mw-page-title-main">Giritli Sırrı Paşa</span> Osmanlı devlet adamı, yazar ve şair

Giritli Sırrı Paşa, 19. yüzyılda çeşitli Osmanlı vilayetlerinde valilik yapmış olan bir devlet adamı, yazar ve şairdir.

Alusi veya tam adıyla Ebu's Sena Şehabeddin Mahmud el-Alusi, Iraklı bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Akseki Camii</span> Ankarada bir cami

Ahmet Hamdi Akseki Camii, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Çankaya ilçesinde, Dumlupınar Bulvarı üzerinde Bilkent sapağında, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yanında bulunan arsaya inşa edilen cami ve camiye ait tesislerdir. 2013 yılında ibadete açılan camiye, Diyanet İşleri eski başkanlarından Ahmet Hamdi Akseki'nin ismi verildi.

Hasan Hüsnü Erdem, Türk din bilgini. Türkiye Cumhuriyetinin 6. Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.

Bu sayfada İslam peygamberi Muhammed'in hayatını tümüyle veya yalnızca bir kısmıyla konu edinen biyografi türündeki kitaplar listelenmiştir. Bu tarz kitaplara İslam dünyasında 'Siyer-i Nebi' adı verilir.

Hasan Tahsin Feyizli, Türk ilahiyatçı, akademisyen, öğretmen, elektrik mühendisi, mucit, çevirmen, Kur'an hâfızı, kurra hafız.