İçeriğe atla

Ahmet Celalettin Paşa

Ahmet Celalettin Paşa, Çerkes kökenli[1] Osmanlı asker, siyasetçi ve istihbarat şefidir. Ne zaman doğduğu bilinmemektedir. II. Abdülhamid'in en yakından çocukluk arkadaşıdır. Abdülhamid'in güvenini kazanarak serhafiye (Baş İstihbaratçı, İstihbarat Şefi) oldu. Osmanlı Teşkilat-ı Mahsusa'nın baş ajanı olarak, Mısır ve Avrupa'ya kaçmış Jön Türkler'in faaliyetlerini izlemeye ve önlemeye çalıştı.

Serhafiye Ahmed Celaleddin Paşa, 1897'de Contraxeville'de yaptığı antlaşmayla bir grup Jön Türk'ün İstanbul'a dönmesini ve bazı Jön Türk gazetelerinin kapatılmasını sağladı.[1] Ama sonrasında gayriresmi iddialara göre muhalefete geçip önce Mısır'a gitti Paris'e de defa kere uğradı ve Jön Türkler'i maddi bakımdan destekledi. Hatta 1907'de Abdülhamid'e suikast düzenlemek amacıyla tertip bile kurdu.[2] İstanbul'a fedai sokmaya çalıştı. Bazı kaynaklarda ise muhalefete geçmediği, bunun bir plan olduğu söyleniyor.[] Buna inanılmasının en büyük etkeni ise Sultan II. Abdülhamid'in Ahmed Celaleddin Paşa Paris veya Mısır'a kaçtıktan sonra odasını mühürletip kimsenin girmesine izin vermemesidir.[2] Bazı kaynaklara göre Ahmed Celaleddin Paşa Abdülhamid tahttan indirildikten sonra İstanbul'a geri dönmüş ve odasını bıraktığı gibi bulmuştur.[2] Daha sonrasında odasında bulunan bütün evrakları Çamlıca'daki köşküne taşımıştır. Ama köşkte Haziran 1924'te bir yangın çıkar ve tüm belgelerle beraber Ahmed Celaleddin Paşa da yanar.[2] Ahmed Celaleddin Paşa'nın muhalif olmadığına inananlar ise o yangını Ahmed Celaleddin Paşa'nın izini kaybettirmek için çıkardığını savunurlar.[2] Ancak bu iddialar resmi kaynaklarca yalanlanmaktadır.[3]

Yapılan son araştırmalara göre kendisi 1904'te Sultan'ın gözünden düşüp İstanbul'dan Mısır'a kaçmıstır. Mısır'daki faaliyetleri II. Abdülhamid'in iktidarda olduğu süre boyunca Mısır'daki faaliyetleri de sürekli gözlemlendi. Jöntürk muhalefetine katılıp katılmadığı konusu ise belirsizdir.[4] Öte yandan 1908 sonrası faaliyetleri de tartışma konusudur. İddialardan birine göre kendisi Mısır'da kalıp orada 1924 yılında orada ölmüştür.[4] Diğer içinde resmi ve gayriresmi kaynakların içinde olduğu bir başka iddiaya göre 2.Meşrutiyet ilan edilince (1908) veya 1909'da 2.Abdülhamid tahttan indirilince Mısır'dan dönmüştür[2][3] ve Abdülhamit zamanında Nişantaşı'nda saraydan farksız bir konakta; mütareke ve Cumhuriyet devrinin ilk yıllarında ise, Beyazıt'ta Elektrik İdaresi sırasındaki konaklardan birinde oturmuştur, 1924 yılında vefatı ardından Karacaahmet mezarlığında defnedilmiştir.[3]

Popüler kültürde

Ahmet Celalettin Paşa'yı Payitaht Abdülhamid dizisinde Cem Uçan canlandırmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b MÜCAHEDE-I MİLLİYE. Mizancı Mehmet Murat (Osmanlıca). Mahmut Bey Matbaası. 1908. s. 234. 
  2. ^ a b c d e f A.Selçuk Tuna (25 Ocak 2023), "Serhafiye - Ahmet Celalettin Paşa" ANKA -Türk İstihbaratçıları Dizisi 1.Blm. Yapım: Dr. Selçuk TUNA, Anka Haber Ajansı/Youtube, 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Aralık 2023 
  3. ^ a b c Köçeoğlu Köşkü (Ahmet Celâleddin Paşa Köşkü), Üsküdar Belediyesi, 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Aralık 2023 
  4. ^ a b Gör, Emre (Haziran 2021), Sultan II. Abdülhamid’in İstihbarat Şeflerinden Ahmed Celaleddin Paşa: “Gözdelikten Firara” Hayatı ve Faaliyetleri, Journal of Universal History Studies (JUHIS) Cilt: 4 Sayı:1, ss. 30-53, ISSN 2667-4432, 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Kasım 2022 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Takvîm-i Vekâyi</i> 1831de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesi

Takvim-i Vekayi, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde 11 Kasım 1831'de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Nureddin Paşa</span> 203. Osmanlı sadrazamı

Abdurrahman Nûreddin Paşa (Osmanlıca: عبدالرحمن نور الدين پاشا‎;, II. Abdülhamid saltanatında 2 Mayıs 1882 - 12 Temmuz 1882 tarihleri arasında iki ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jön Türkler</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal reform hareketi

Jön Türkler veya Genç Türkler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ortaya çıkan meşrutiyetçi ve II. Abdülhamid Dönemi'nde muhalif olan "genç ve aydın" kuşağa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">İttihat ve Terakki</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal teşkilat

İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonraları İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet'in ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren, 21 Mayıs 1889 tarihinde kurulmuş bir siyasal hareket ve siyasi partidir. Triumvira sistemi ile yönetilen bir meclis yapısında egemenlik sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Doktor Nâzım</span> Türk doktor, siyasetçi ve bürokrat

Doktor Nâzım veya Selanikli Mehmed Nazım Bey, Türk siyasetçi, hekim, 22 Temmuz 1918-8 Ekim 1918 arası Maârif Nazırı ve 1915-16 dönemi Fenerbahçe SK fahri başkanı. İttihat Terakki Cemiyeti'nin kurucu liderlerinden ve Jön Türk Devrimi'nin öncü isimlerindendir. Askeri Tıbbiye'de okuduğu dönemlerde, daha sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir dönemine hükmedecek İttihat Terakki Fırkası'nın ve Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kurulmasında, örgütlendirilmesinde ve Osmanlı toplumunda büyük bir dönüşüm sağlayan meşrutiyetin yeniden ilanında oldukça önemli rol almış birkaç yöneticisi arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Prens Sabahaddin</span> Türk siyasetçi ve düşünür

Mehmed Sabahaddin, Türk siyasetçi ve düşünür. Babası Damat Gürcü Halil Rifat Paşa'nın oğlu, Osmanlı Adliye nazırlarından Mahmud Celaleddin Paşa, annesi Sultan Abdülmecid'in kızı, Sultan Abdülhamid'in kız kardeşi, Seniha Sultan'dır.

Mehmed Abid Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Rıza</span> Osmanlı siyasetçi

Ahmed Rıza Bey, Osmanlı siyasetçi, eğitimci ve ideolog. İttihat ve Terakkî Cemiyeti'nin önde gelen kurucularından ve Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli siyasal gelişmeleri sağlayan İkinci Meşrutiyet döneminin önde gelen Jön Türk grubunun başındaki isimlerindendir. Auguste Comte'un pozitivizm felsefesini günümüz Türkiye'sine taşıyan kişidir. Osmanlı'nın kurtuluşunu ve kalkınmasını, kişi veya siyasal rejim değişiklikleri yerine toplumsal yapı değişikliğinde gören ve bu yönde çalışmalar üreten ilk kişi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Ferid Paşa</span> 207. Osmanlı sadrazamı

Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa, Arnavut asıllı Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Damat Mahmud Celâleddin Paşa (1853-1903)</span> Osmanlı devlet adamı, şair, yazar

Damad Mahmud Celâleddin Paşa veya Mahmut Celaleddin Âsaf, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Mizancı Murad</span> Osmanlı gazeteci ve siyasetçi

Mehmet Murad Bey, Mizancı Murat, Türk politikacı, gazeteci, tarihçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye başbakanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin hükûmet başkanı (1920–2018)

Türkiye Cumhuriyeti başbakanı, Türkiye'de 1920-2018 yılları arasında hükûmetin başı ve Bakanlar Kurulunun başkanı olarak görev yapan makamdı. Başbakan, cumhurbaşkanınca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından seçilir ve görev süresi boyunca Çankaya Köşkü'nde ikâmet ederdi. Başbakanlık, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 Türkiye genel seçimleri ile birlikte kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Seniha Sultan</span> Osmanlı padişahı Abdülmecidin kızı

Seniha Sultan, Osmanlı Padişahı Abdülmecid'in kızı, ilk Türk sosyologlardan Prens Sabahaddin'in annesidir.

Çerkes Kabasakal Mehmed Paşa (1854-1909), Sultan II. Abdülhamid döneminde ser hafiye olarak görev yapmış, aynı zamanda süvari feriki rütbesine sahip bir Osmanlı paşası. Hafiye teşkilatının en ünlü hafiyelerinden olan Kabasakal Mehmed Paşa göğsüne kadar gelen sakallarından dolayı kabasakal unvanını almıştır. 24 Temmuz 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra halkın kendisine karşı galeyana gelmesi nedeniyle İstanbul'dan kaçmıştır. Ancak Mudanya'da yakalanıp Bursa, Orhaneli ilçesine sürgün edilmiştir. Burada 31 Mart Vakası'nın baş aktörlerinden Derviş Vahdeti'nin yakın arkadaşı ilçe kadısı ve halktan birkaç kişi ile birlikte İttihad-ı Muhammedi Cemiyetinin Bursa şubesini kurdu. Ancak herhangi bir etkinlik sağlayamadan buradan İstanbul'a kaçarken yakalanıp, diğer suçları göz önüne alınarak askeri mahkemede yargılanarak 14 Haziran 1909'da idamına karar verilmiş ve İstanbul'da asılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Kemaleddin Efendi</span>

Ahmed Kemaleddin Efendi, Sultan Abdülmecid ile Verdicenan Kadınefendi'nin oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Naime Sultan</span> Osmanlı prensesi

Fatıma Naime Sultan, Sultan II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin kızı.

Zehirzade Ahmed Paşa,, Son Osmanlı döneminde Arap politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Jön Türk Kongresi (1902)</span> 4 Şubat 1902de Parisde toplanan Osmanlı muhalifleri kongresi

Birinci Jön Türk Kongresi ya da Osmanlı Hürriyetperveran Kongresi, 4 Şubat 1902'de saat 20:00'de Institut de France üyesi Germain Antoin Lefevre-Pontalis'in evinde yapıldı. Muhalefet Fransız hükûmetine uygun olarak bir araya geldi. Halka kapalı, 47 delege hazır bulundu. Ermeniler görüşmelerin Fransızca yapılmasını istediler, ancak diğer delegeler bu teklifi reddettiler.

<span class="mw-page-title-main">Serhafiye Fehim Paşa</span>

Serhafiye Fehim Paşa II. Abdülhamid Dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev alan Umur-u Hafiye yöneticisidir.1907'de sultanın gözünden düşerek sürgüne gönderilmiş,1908'de Bursa-Yenişehir'de linç edilerek öldürülmüştür. Umur-u Hafiye olarak ve Padişahın hizmetinde olduğu müddette yaptığı kabadayılık, haraç faaliyetleri, ahlak dışı yaşantısı büyük eleştiri konusu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Abdülhamid dönemi Osmanlı tarihi (1876-1881)</span> 1876-1881 yılları arasında Osmanlı tarihi

Bu madde II. Abdulhamid'in 1876-1881 yılları arasındaki padişahlığında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan tarihi olayları ele almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.