İçeriğe atla

Ahmet Ateş

Kontrol Edilmiş

Ahmet Ateş (1917, Birecik - 1966, İstanbul), Fars dili ve edebiyatı konusunda yaptığı araştırmalarla tanınmış Kürt kökenli[1] Türk doğubilimcidir.

Konya Lisesi'nde okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni 1939'da bitirdi. Aynı yıl asistan oldu. Türkiye'deki hemen tüm önde gelen Farça uzmanları gibi Kürddür. Prof. Helmut Ritter'in yanında Arap-Fars Filolojisi çalışmalarına başladı. 1953'te de profesör oldu. Şarkiyat Enstitüsü'nün resmi kuruluşunu sağladı. Ayrıca yabancı bilim adamlarıyla Şark Tetkikleri Cemiyeti'nin kurulmasını sağladı. Hasan Âli Yücel'in Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı döneminde yayınlanma kararı çıkan İslam Ansiklopedisi'nin yayın kurulunda Adnan Adıvar ile çalışmaya başladı. İran edebiyatına ilişkin çalışmalarından ötürü İran tarafından kendisine Bilimsel Takdir Madalyası verildi.

Edebiyat öğretmeni Fikret Ateş ile evliliğinden Ertunga Ateş (1941) ve Toktamış Ateş (1944) adında iki erkek çocuğu vardır.

Kaynakça

  1. ^ "Bir Kürt niçin Kemalist olur?". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İranlılar</span>

İranlılar, İran vatandaşı ya da İran milletinden olan. İranlı, ülkedeki tüm etnik unsurları kapsayan bir terimdir. Farsça konuşanlara Farsi ya da Pers denilmekte iken tarihsel anlamda Arap-Fars ayrımını belirtmek için Acem sıfatı da kullanılmıştır. İranlı olarak tanımlanan halklar genellikle İran dillerini konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Hilav</span> Türk çevirmen, felsefeci

Abdullah Selahattin Hilav, Türk felsefeci, yazar ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Şiraz</span> İranın en büyük beşinci şehri

Şiraz, İran'ın en büyük beşinci şehri ve Fars Eyaleti'nin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Horasan (İran)</span> İranda bir bölge

Horasan, Helenistik dönemde Traxiane olarak da adlandırılmıştır. Horasan Eyaleti, İran'ın kuzeydoğu ve doğusunda yer alan bölgeye verilen isim. Farsça bir kelime olan Horasan "Güneşin yükseldiği yer" anlamına gelir. Horasan'da Farslar, Horasan Türkleri, Türkmenler ve Kürtler yaşamaktadır. Horosan Türkmenleri Şia ve Sünni mezheplerine bağlıdır. Bölgede yaşayan Farslar şii, Kürtler sünnidir. Eskiden Horasan bölgesi bugünün İran, Afganistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ının bazı bölgelerini kapsardı.

<span class="mw-page-title-main">İsfahan (eyalet)</span>

İsfahan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Türkiye-İran ilişkileri Türkiye Cumhuriyeti'nin İran ile süregelen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Şabankara</span> Hanedanlık

Şabankara bir İran kabilesiydi. Soylarının Şah Adudüddevle tarafından İsfahan'dan Doğu Fars'a sürülen efsanevi İran Kralı Manüçehr'den geldiğini iddia etmişlerdir. (949–983) Hanedanın başkenti İc idi ve altı bölgeye ayrılıyordu: Zarkān, Iababānān, Burk-Tārum-Khayra, Nayrīz, Kurm-Rūnīz-Lār ve darābdjird. Kabilenin şu alt bölümleri vardı: Ismāīīlī, Rāmānī, Karzuwī, Masūūdī ve shakānī hepsi çoban ve savaşçıydı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Ahmed</span>

İbrahim Ahmed ya da İbrahîm Ehmed, Kürt yazar ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">İran Türkleri</span>

İran Türkleri, İran'da yaşayan Türk halkları. Başta İran Azerileri olmak üzere Türkmenler, Kaşkaylar, Horasan Türkleri, Halaçlar, Sungurlar, Ebiverdiler, Kazaklar ve Özbekler gibi Türk dilli halklar İran’ın belirli bölgelerinde yaşamaktadırlar.

Vladimir Fyoodoroviç Minorski, Kürt ve Fars tarihi, edebiyatı, coğrafyası, kültürü hakkında araştırmalar yapan Rus doğubilimci.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'nin İran'ı işgali</span>

Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'in İran'ı işgali, Pehlevi Hanedanı idaresindeki İran'ın enerji hatlarını ele geçirmek ve Pers Koridoru'nun güvenliğini sağlamak için 1941 yılında girişilen işgal hareketi.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Şerefkendi</span> Kürt dilbilimci ve şair

Abdurrahman Şerefkendi veya Hejar Kürt dilbilimci, yazar, şair ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">İran Kürtleri</span> İrandaki Kürtler

İran Kürtleri, İran'da yaşayan Kürtlere denir. Kürtler CIA'ya göre ülke nüfusunun %10'unu oluştururken Fars ve İran Azerileri'nden sonra İran'da üçüncü büyük etnik azınlıktır. İran'da Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgeler; Kirmanşah, Kürdistan ve İlam eyaletleridir. Bunlar dışında kayda değer Kürt nüfusu olan diğer eyaletler ise Batı Azerbaycan ve Kuzey Horasan eyaletleridir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Keremê Anqosî</span>

Keremê Anqosî, Gürcistan Kürdü yazar, bilim insanı ve politikacı. Sovyetler Birliği'nde Kürtler hakkındaki çalışmalarıyla tanınır.

Tahsin Yazıcı, Fars dili ve edebiyatı uzmanı.

Nihad Mazlum Çetin, Arap, Fars ve Türk dili ve edebiyatı uzmanı.