İçeriğe atla

Ahmet Şükrü Esmer

Ahmet Şükrü Esmer (1891, Lefkoşa - 19 Ocak 1982), Türk siyasetçidir.

İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi mezunudur. New York Columbia Üniversitesi'nde Hukuk Doktorası yapmıştır. Galatasaray Lisesi İngilizce Öğretmenliği, Mülkiye Mektebi, Siyasal Bilgiler Okulu, Erkan-ı Harbiye ve Polis Enstitüsü siyasi tarih öğretmenliği, Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi öğretmenliği, Amerika'da Sadâyı Vatan Gazetesi sahipliği, Vakit, Ulus ve Barış Gazeteleri Yazarlıkları, Vatan Gazetesi kurucu üyeliği, Yazarlık, TBMM VI. Dönem İstanbul Milletvekilliği yapmıştır.[1]

Hayatı

Babası, Lefkoşa'lı tüccar Şükrü Efendi'nin oğlu Mehmet Arif'tir. Orta öğrenimini Lefkoşa'da İngiliz Okulu ile Kıbrıs Lisesi'nde yapmıştır. Bu sırada, babası Sünuhat (Akla Gelenler) adlı bir haftalık gazete çıkardığından, Ahmet Şükrü ilk gazetecilik zevkini oradan almıştır.

Liseden sonra İstanbul'a gelmiş; ABD'ye öğrenci yollamak için açılan yarışmayı kazanarak New York'taki Columbia Üniversitesi'ne gönderilmiştir. Orada, Hukuk okuyarak bu alandan Lisans ile Yüksek Lisans diplomalarını, Devletler Hukuku ve Siyasi Tarih'ten de Doktora derecesini almıştır. Bu sırada Gazetecilik Okulu'nda da bazı derslere devam etmiştir.

I. Dünya Savaşı henüz bitmemiş olduğundan, bir süre ülkeye dönememiş ve New York'ta Sada-yı Vatan (Yurdun Sesi) adlı haftalık bir gazete çıkarmıştır - ki bu, ABD'de Türk dilinde yayımlanan ilk gazetedir.

1921'de ülkeye döndükten sonra Galatasaray Lisesi'ne İngilizce öğretmeni olarak atanmış; aynı zamanda Vakit gazetesi yazı kadrosunda yer almıştır.

Kurtuluş Savaşı kazanılınca, gazeteci olarak Mudanya ve ardından Lozan Konferansı’na katılmıştır. Yurda dönüşünde bazı arkadaşları ile Vatan gazetesini çıkarmış; sonra Milliyet gazetesinin Yazı İşleri Müdürü, daha sonra da Genel Müdürü olmuştur.

Milliyet’te çalışırken, Mülkiye Mektebi Siyasi Tarih Hocası olmuş ve bu dersi Harp Akademisi’nde ve Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi’nde de vermiştir. Mülkiye Ankara’ya nakledilince, Ahmet Şükrü, Mülkiye Mektebi’nde Siyasi Tarih Profesörlüğüne getirilmiştir. Ulus gazetesinde de Dış Politika Yazarı olmuştur.

Daha sonra 1939’da İstanbul Milletvekili seçilmiştir. 1945’te Birleşmiş Milletler’i kuran San Francisco Konferansı’na Türk Heyeti danışmanı olarak katılmıştır. 1946’da Milletvekilliğinden ayrılmıştır.

1948’de Haberler Bürosu’nu kurmak üzere New York’a gitmiştir. 1949’da ise Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’ne atanarak tekrar Ankara’ya gelmiştir. 1954’te Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki Siyasi Tarih Profesörlüğü görevine geri dönmüş; 1969’da da emekliye ayrılmıştır.

Daha sonra Barış adını alan eski Ulus -şimdiki adı yine Ulus- gazetesinde Dış Politika Yazarlığı’na ise devam etmiştir. 19 Ocak 1982’de vefat ettiği gün bile gazetedeki yazısı yayımlanmıştı.

Esmer'in 1944’te yayımlanan Siyasi Tarih ile 1953’te yayımlanan Siyasi Tarih (1919-1939) başlıklı kitapları ile başlıcaları “Cyprus, Past and Present”(Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı,1962) ve Prof. Dr. Oral Sander'le ortaklaşa yazdığı “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası”(Olaylarla Türk Dış Politikası: 1919-1965, 1969) olan bilimsel makaleleri bulunmaktadır.

Ayrıca, Ayın Tarihi ile başta Milliyet ve Ulus (daha sonraki adıyla Barış) gazetelerinde çok sayıda araştırma ve inceleme yazılarıyla gezi notları yayımlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Kaya</span> Türk siyasetçi

Mehmet Şükrü Kaya, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında çeşitli devlet görevleri yaptıktan sonra, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış, savaşın ardından kısa bir dönem İzmir Belediye Başkanlığı'nı üstlendikten sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından biri olmuş devlet ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Emin Yalman</span> Türk gazeteci ve yazar (1888-1972)

Ahmet Emin Yalman, Türk liberal gazeteci ve yazar.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Akçura</span> Türk tarihçi ve milletvekili

Yusuf Akçura veya Kazanlı Yusuf Akçura, , Türk yazar ve siyasetçi. Türkçülük akımının önde gelen temsilcilerindendir. Tatar Türkü'dür.

<i>Vakit</i> (gazete) 1875-1959 yıllarında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Vakit gazetesi, ilk defa 15 Mayıs 1875'te Diyarbakırlı Filip Efendi İstanbul'da Kemalzade Lastik Said Bey başyazarlığı altında yayınlanmaya başladı. Gazetenin yönetimi önce Ketenciler başındaki Han-ı Halil'de iken, sonraları Bab-ı Ali caddesindeki 54 numaraya taşınmıştı. Gazete o dönemde 30 paraya satılırdı. Yayınlanan makaleler imzasız olup yazıların altında "Muharriri evvel" imzası vardı. Vakit mücadeleci gazete olarak kısa zamanda en çok okunan gazetelerden biri oldu. Gazetenin yayınlanmasına bir süre göz yumuldu fakat daha sonra Padişah Abdülaziz'in ve hükûmetin tahammülü kalmadı, Vakit kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Elekdağ</span> Türk ekonomist, diplomat ve siyasetçi

Mustafa Şükrü Elekdağ Türk ekonomist, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Kemal Yörük</span>

Abdülhak Kemal Yörük, Türk siyasetçi.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Âmil Artus</span> Türk siyasetçi

Mustafa Amil Artus, Türk siyasetçidir.

Mehmet Fahrettin Ecevit, Türk hekim ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ethem Menemencioğlu</span>

İbrahim Ethem Menemencioğlu, Türk hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazım Poroy</span>

Nazım Poroy, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Muzaffer Göker</span>

Ali Muzaffer Göker, Türk siyaset adamı.

Hâzım Atıf Kuyucak ya da Ahmet Hâzım Kuyucak,, Türk siyasetçidir.

Ahmet Hamdi Çelen, -, Türk siyasetçi.

Vakit' gazetsinin sahibi Ahmet Emin Yalman Vakit'in çok başarılı bir işe devam etmesi ve o dönemde öncü ve akıncı rol oynamasına rağmen, ortağı Mehmet Asım'in kardeşi Hakki Tarik Bey'le gazete işlerinde bazı ihtilaflar üzere ve gazetenin yazı işleri müdürü Enis Tahsin'in gazetenin siyasi yazarı Ahmed Şükrü ile beraber Vakit'den ayrılmaları dolayında, hissesini 12000 Lira'ya Mehmet Asım'e satarak 26 Mart 1923'te Vatan gazetesini çıkardı.

<i>Vatan</i> (gazete, 1940)

Vatan, Ahmet Emin Yalman tarafından kurulan ve 1940-1975 yılları arasında yayımlanan Türk gazetesi.

Hüseyin Şükrü Baban, Türk iktisat profesörü ve gazeteci.