İçeriğe atla

Ahmet Ümit

Ahmet Ümit
Doğum30 Eylül 1960 (64 yaşında)
Gaziantep, Türkiye
MeslekYazar
İkametTürkiye
EğitimMarmara Üniversitesi
Resmî site

Ahmet Ümit (d. 30 Eylül 1960, Gaziantep), Türk şair ve yazardır.

Daha çok polisiye roman türünde eser veren bir yazardır.

Yaşamı

Ahmet Ümit Gaziantep'te 7 çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası kilim tüccarı, annesi terziydi.[1] İlk öğreniminin ardından Gaziantep Atatürk Lisesi'ne devam etti. On dört yaşından itibaren sol görüşlü bir etkinci oldu.[2] Ülkücülerle aralarında çıkan bir kavgadan dolayı yirmi dört arkadaşıyla birlikte Gaziantep dışına sürgün edildiği için liseyi Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bitirdi.[2]

1979’da Marmara Üniversitesi’nin Kamu Yönetimi bölümünde yükseköğrenimine başladı. Öğrencilik yıllarında tanışıp evlendiği Vildan Hanım ile evliliğinden Gül adında bir kızı oldu (1981).[3] 1980 darbesinin ardından derneklerde sol görüşlü olarak çalıştı.[3] 1982’de düzenlenen “Anayasaya Hayır” kampanyasına katıldı. Duvarlara afiş yapıştırırken yakalanan arkadaşları için öykü şeklinde yazdığı rapor, takma adı olan "K. Yalçın" imzası ile önce Atılım dergisinde sonra Prag'da kırk dilde yayın yapan "Barış ve Sosyalizm Sorunları" dergisinde yer aldı. Yazarlığa adımını bu rapor/öykü ile attı.[4] 1983 yılında üniversite öğrenimini tamamladı.

Üyesi olduğu Türkiye Komünist Partisi (TKP) tarafından 1985'te Moskova'ya gönderildi. 1985-1986 yılları arasında Moskova Sosyal Bilimler Akademisi'nde eğitim gördü. TKP tarafından komünistlik eğitimi almak için Rusya'ya gönderilen altı gencin başından geçenleri anlattığı[5] Kar Kokusu (1998) adlı romanı, bu dönemde yaşadıklarından izler taşır. Moskova'da iken şiir yazmaya başladı. 1989'da etkin siyasetten ayrıldı ve Sokağın Zulası adlı şiir kitabını yayımladı. Arkadaşı Ali Taygun[6] ile bir reklam ajansı çalıştırmaya başladı.

1990 yılında bir grup edebiyat tutkunuyla birlikte Yine Hişt adlı kültür-sanat dergisini çıkardı. Şiir, öykü ve yazılarını Adam Sanat, Yine Hişt, Öküz ve Cumhuriyet Kitap dergileri ile Yeni Yüzyıl gazetesinde yayımladı.

1992 yılında yayınlanan ilk öykü kitabı Çıplak Ayaklıydı Gece, aynı yıl Ferit Oğuz Bayır Düşün ve Sanat Ödülü'nü aldı. Bu kitap Ahmet Ümit'i yazın dünyamıza tanıtan ilk kitap olma özelliğini de taşır.

Arkadaşı tiyatro yönetmeni Ali Taygun'un teşvikiyle polisiye yazmaya ağırlık veren Ahmet Ümit, 1993 yılında atv için çekilen Çakalların İzinde adlı polisiye dizinin öykülerinin ve senaryosunun yazılmasına katkıda bulundu. Ardından da 1995'te Ahmet Ümit, çeşitli gazete ve dergilerde Franz Kafka, Dostoyevski, Patricia Highsmith, Edgar Allan Poe ve polisiye roman yazarları üzerine inceleme ve tanıtım yazıları kaleme aldı.

Ahmet Ümit 2011 yılında kitaplarını imzalarken

Bir Ses Böler Geceyi (1994) adlı uzun hikâyesinin ardından Masal Masal İçinde'yi (1995) yayımlandı. Annesinden dinlediği masalları düzenleyip yazdığı bu kitap çeşitli özel ilköğretim okulunda ve özel kolejlerde ders kitabı olarak okutuldu,[7] Koreceye çevrildi.[8] Kitaplarının tümünde var olan gerilim duygusu Sis ve Gece (1996) adlı polisiye romanında kendisini bütünüyle dışa vurdu. Sis ve Gece Türkiye'de yankı uyandırdı, tartışmalara yol açtı. Yunanistan'da yayımlanarak yabancı dile çevrilen ilk Türk polisiye yapıtı sanını kazandı.

Sis ve Gece'yi, Kar Kokusu (1998) adlı romanı, Agatha'nın Anahtarı (1999) adlı polisiye öykü kitabı takip etti. 2000'den itibaren Patasana (2000), Kukla (2002), Şeytan Ayrıntıda Gizlidir (2002), Beyoğlu Rapsodisi (2003), Aşk Köpekliktir (2004), Ninatta'nın Bileziği (2006), Kavim (2006) adlı kitaplarını ardı ardına yayımladı. 2007'de İnsan Ruhunun Haritası adlı denemesi yayımlandı. 2008'da yayınlanan Bab-ı Esrar'da Şems-i Tebrizi cinayetini konu edindi. İstanbul hakkında çok ayrıntılı bilgiler de içeren İstanbul Hatırası adlı polisiye romanı Haziran 2010'da okuyucularla buluştu. Yazarın Başkomser Nevzat: Çiçekçinin Ölümü, Başkomser Nevzat: Tapınak Fahişeleri, Başkomser Nevzat: Davulcu Davut'u Kim Öldürdü?, Elveda Güzel Vatanım-İttihatçıların Yükselişi adlı çizgi romanlarıda bulunmaktadır.

Öykülerinden yola çıkılarak Uğur Yücel tarafından Karanlıkta Koşanlar ve Cevdet Mercan tarafından Şeytan Ayrıntıda Gizlidir dizileri yapılmış, Sis ve Gece adlı romanı 2007 yılında Turgut Yasalar tarafından sinemaya uyarlanmıştır. Şeytan Ayrıntıda Gizlidir, Agatha'nın Anahtarı ve İstanbul Hatırası kitapları radyo tiyatrosu formatına uyarlanarak NTV Radyo'da yayımlanmıştır.[9]

Ayrıca, Okan Üniversitesi Danışma Kurulu üyesidir.

Ahmet Ümit bir ateisttir.

TV programı

Ahmet Ümit, 25 Eylül 2010 tarihinden beri Habertürk Televizyonu için "Yaşadığın Şehir" adlı bir program serisi yapmaktadır. Pazar günleri gündüz kuşağında yayına verilen programın sunuculuğunu da yapan Ümit, başta İstanbul olmak üzere Türkiye'deki kentlerin gizli tarihlerine ve gizemlerine ışık tutmaktadır. Programın kapsamı içinde "Efes Antik Kenti", "Kapadokya" gibi tarihi önemi olan bölgeler de bulunmaktadır.[10]

Eserleri

2016 yılında Ahmet Ümit

Filmografi

Senarist/yazar olarak

Ödülleri

  • 2024 - Yüzyılın Aydınlık Yüzleri[11]

Kaynakça

  1. ^ "Hülya Okur, Ahmet Ümit: Hala Solcuyum Haberx.com, 22.07.2009". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  2. ^ a b "Cemal Kalyoncu, Türkiye'de Polisin Çözemeyeceği Cinayet Yok, Aksiyon Dergisi, Sayı 537, 21.03.2005". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  3. ^ a b "Tuluhan Tekelioğlu, Kadınların Acı Çekmesine Dayanamıyorum, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  4. ^ Feza Kürkçüoğlu, 1982’de yapılan referandum 12 Eylül Kurumsallaşmasının yolunu açtı, BirGün Gazetesi, 20.10.2007[]
  5. ^ "Mehmet Soğukömeroğulları, Ahmet Ümit'in Kar Kokusu Romanında Toplumcu Gerçekçilik, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish and Turkic, Volume 5/1 Winter 2010" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  6. ^ "Tuluhan Tekelioğlu, Kalıcı işim 29 yaşımda oldu, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  7. ^ "Nihan Çakıroğlu, Sıradışı Bir Kariyer Öyküsü Ahmet Ümit". 25 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010. 
  8. ^ "Sevin Okyay, Anlatıcılığı Annemden Öğrendim, Radikal Gazetesi, 07.04.2008". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 
  9. ^ "Başkomser Nevzat'ın Maceraları". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016. 
  10. ^ "'Yaşadığın Şehir'Ahmet Ümit, şehrin gizemlerine ışık tutuyor". haberturk.com. 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2011. 
  11. ^ "MALTEPE BELEDİYESİ'NİN İSTASYON DERGİSİ'NE GÖRKEMLİ 3. YAŞ KUTLAMASI". ankahaber.net. 13 Ocak 2024. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çetin Altan</span> Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçi

Çetin Altan, Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçidir.

Tarık Dursun K., tam adıyla Tarık Dursun Kakınç, kısaca Tarık Dursun olarak da anılan Türk yazar ve yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">Agatha Christie</span> İngiliz polisiye ve dedektif yazarı (1890–1976)

Tam adı Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mallowan olan Agatha Christie, İngiliz yazar, polisiye edebiyatın en önemli isimlerinden biri ve dedektif Hercule Poirot karakterinin yaratıcısıdır. Mary Westmacott takma adıyla aşk romanları da yazmıştır. Ancak asıl ününü, yazdığı 80 dedektif romanına ve West End tiyatrolarında sahnelenen oyunlarına borçludur.

Doğan Yarıcı, Türk yazar. 1 Haziran 1967'de Beykoz'da doğdu. Selime Vardar ve Hasan Yarıcı'nın oğludur. İlk ve ortaöğrenimini 1984'te İstanbul'da tamamladı.

Karanlıkta Koşanlar, 2001 yılında TRT 1'de yayımlanan Uğur Yücel ve Haluk Bilginer'in başrollerini paylaştığı macera ve polisiye türündeki Türk televizyon dizisidir. Dizi, 10. bölümü ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Kulin</span> Türk yazar ve gazeteci

Ayşe Kulin, Türk yazar ve gazeteci.

Adnan Binyazar, Türk yazar, eleştirmen, eğitimci.

Ayla Kutlu, Türk yazardır.

İsmail Gülgeç Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Cevdet Mercan</span>

Cevdet Mercan, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden 1988 yılında mezun oldu. 1995-1999 yılları arasında Yavuz Özkan'ın asistanlığını yaptı. 2004 yılında TRT için, Ahmet Ümit'in aynı adlı öykü kitabından uyarlanan "Şeytan Ayrıntıda Gizlidir" dizisiyle yönetmenliğe başladı. Dizi, 2005 "Beyaz İnci TV Ödülleri"nde 7 dalda birden ödüle aday gösterilen tek dizi oldu. 2006 yılında senaryoları Çağan Irmak tarafından yazılan Türkiye'nin ilk korku-gerilim serisi "Kabuslar Evi" projesinde "Gece Gelen Arkadaşlar", "Seni Beklerken" ve "Onlara Dokunmak" filmlerini yönetti.

Şeytan Ayrıntıda Gizlidir, Ahmet Ümit'in 2002'de yayımlanan öykü kitabından 2004 yılında TRT için televizyona uyarlanmıştır. Başrollerini Çetin Tekindor ve Nejat İşler'in paylaştığı TRT 1'de yayımlanmış olan 13 bölümlük dizinin yönetmenliğini Cevdet Mercan yapmıştır. Dizi, 13. bölümü ile ekranlara veda etti.

Seza Kutlar Aksoy, Türk çocuk kitapları yazarıdır.

Turgut Yasalar (d.1956, Bursa), Türk yönetmen, senaryo yazarı, yapımcı, sinema oyuncusu.

Sis ve Gece, şair ve yazar Ahmet Ümit'in yazdığı, 1996 yılında yayımlanan polisiye romanı'dır.

<i>İstanbul Hatırası</i> Ahmet Ümitin 2010 tarihli romanı

İstanbul Hatırası, Ahmet Ümit'in 2010 yılında yayımlanan romanı. İstanbul hakkında tarihi pek çok bilgi içeren bir polisiye romandır. Everest yayınları tarafından yayımlanmıştır. Yazarın diğer romanlarında da yer alan Başkomiser Nevzat, romanın ana karakterlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Başkomiser Nevzat</span> Ahmet Ümitin bazı polisiye kurgularının kurgusal kahramanı

Başkomiser Nevzat, Ahmet Ümit'in Karanlıkta Koşanlar, Şeytan Ayrıntıda Gizlidir, Kavim ve İstanbul Hatırası, Sultanı Öldürmek ve Beyoğlu'nun En Güzel Abisi adlı romanlarında yer alan kurgusal bir karakterdir. Ayrıca Ahmet Ümit'in çizgi romanları Çiçekçinin Ölümü ve Tapınak Fahişeleri'nde de ana karakterdir. Karanlıkta Koşanlar'ın televizyon uyarlamasında Uğur Yücel, Şeytan Ayrıntıda Gizlidir'in dizi uyarlamasında ise Çetin Tekindor tarafından canlandırılmıştır.

Faruk Duman Türk öykü ve roman yazarı.

<i>Şeytan Ayrıntıda Gizlidir</i> Ahmet Ümitin 2002 tarihli romanı

Şeytan Ayrıntıda Gizlidir Türk yazar Ahmet Ümit tarafından yazılıp 2002'de basılan polisiye bir öykü kitabıdır. Kitabın konusu ile dizi de çekilmiştir. Dizinin yönetmenliğini Cevdet Mercan yapmıştır

Selma Fındıklı, Türk roman ve öykü yazarı.

Ayşe Kilimci, Türk çocuk kitabı ve öykü yazarıdır.