İçeriğe atla

Ahmet Özkan Melaşvili

Ahmet Özkan Melaşvili
Doğum10 Haziran 1922(1922-06-10)
Balıkesir
Ölüm5 Temmuz 1980 (79 yaşında)
Bursa
Defin yeriHayriye, İnegöl
MilliyetGürcü
Mezun olduğu okul(lar)İstanbul Teknik Üniversitesi
MeslekKamusal figür

Ahmet Özkan Melaşvili (10 Haziran 1922, Koçbayır, Gönen - 5 Temmuz 1980, Bursa), çevirmen ve Türkçe yayımlanan Gürcü kültürü yayın organı Çveneburi dergisinin yayıncılarından biriydi.[1]

Ahmet Özkan, 93 Harbinin ardından Osmanlı ülkesine göç etmiş Gürcü bir aileden gelir. İlk ve orta öğrenimini Balıkesir'de, yükseköğrenimini İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde tamamladı. Daha sonra eşinin köyü olan Hayriye köyüne yerleşip orada turizm derneği kurdu. Bu arada Gürcü kültürü üzerine çalışmalara başladı. ABD'li antropolog J. Paul Magnarella'nın Hayriye köyü üzerine bir monografi olan The Peasant Venture: Tradition, Migration and Change Among Georgian Peasants in Turkey adlı kitabın hazırlanmasına yardımcı oldu.[2] Çok yazarlı bir kitap olan Gürcüstan'ı yayıma hazırladı.[3] Bu kitaptan dolayı çeşitli suçlamalara maruz kaldı; yargılandı ve beraat etti.[4][5][6] Gürcü yazar Aleksandre Kazbegi Elguca adlı romanını Türkçeye çevirdi ve bu çeviri 1973'te Elguca ile Mzağo adıyla yayımlandı.[7] Ahmet Özkan, Stockholm'de Şanver Akın'ın kurduğu Utgiven av Georgiska Kulturföreningen (Gürcü Kültür Derneği) tarafından 1977 yılında yayımlanmaya başlayan Çveneburi dergisinin 6-7. birleşik sayısını İstanbul'da çıkardı.[8] Bu derginin birkaç sayısında, Gürcü şair Şota Rustaveli'nin Kaplan Postlu Adam adlı destanının Azerice çevirisini temel alarak yaptığı çevirinin küçük bir kısmı basıldı. Ahmet Özkan, 5 Temmuz 1980'de Bursa'da öldürüldü.[9] Bu öldürme faili meçhul cinayet olarak kaldı ve aydınlatılamadı.[10]

Ahmet Özkan üzerine Gürcü araştırmacı Giorgi Kalandia tarafından hazırlanan bir kitap "Ahmed Melaşvili: Çveneburta Beladi" ("აჰმედ მელაშვილი : ჩვენებურთა ბელადი": "Ahmed Melaşvili: Çveneburilerin Önderi") adını taşımaktadır. Kalandia bu kitapta Gürcü dilinde siyaseten sadece Stalin'i tanımlamak için kullanılan "beladi" (ბელადი: önder) kelimesini Ahmet Özkan'a yakıştırmış ve onu Türkiye'de yaşayan Gürcülerin önderi olarak göstermiştir.[11][12] Gürcü şair Pridon Halvaşi de anılarında Ahmet Özkan'ın Sovyet döneminde Gürcistan'la ilişkilerinden ve onunla ilişki kuran bazı kişilerin KGB ile bağlantısından söz etmiştir.[13]

Kaynakça

  1. ^ Ersoy Soydan, "Yeni Çağda Dönüşen Gazetecilik-Gazetecilikte Yeni Yaklaşımlar" - Yeni Çağda Dönüşen Gazetecilik - Gazetecilikte Yeni Yaklaşımlar, İstanbul, 2023ISBN: 9786256552463
  2. ^ "j. Paul Magnarella, The Peasant Venture: Tradition, Migration and Change Among Georgian Peasants in Turkey, 1979 (Bir Köyün Serüveni: Türkiye'deki Gürcüler Arasında Gelenek, Göç ve Değişim, İstanbul, 1997, Çeviren: Nurettin Elhüseyni)". 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  3. ^ "Ahmet Özkan (Melaşvili), Gürcüstan, İstanbul, 1968" (PDF). 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  4. ^ Türkdoğan, Orhan (1997). Etnik sosyoloji: Türk etnik sosyolojisi. Timaş Yayınları. s. 98. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  5. ^ Kurumu, Türk Tarih (1987). Belleten. Türk Tarih Kurumu Basimevi. s. 699. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  6. ^ Tellioğlu, İbrahim (2004). Osmanlı hakimiyetine kadar Doğu Karadeniz'de Türkler. Serander. s. 8. ISBN 9759247313. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  7. ^ "Aleksandre Kazbegi, Elguca ile Mzağo, İstanbul, 1973" (PDF). 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  8. ^ "Çveneburi dergisi 6-7. sayı" (PDF). 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Kasım 2021. 
  9. ^ ""Bursa'da devrimci bir genç ve babası yaylım ateşine tutuldu", Aydınlık, 6 Temmuz 1980" (PDF). 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Eylül 2022. 
  10. ^ "Ahmet Özkan (Melaşvili) İstanbul'da Anıldı". chveneburi.net. 8 Mart 2010. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  11. ^ "აჰმედ მელაშვილი : ჩვენებურთა ბელადი"[]ISBN 9789941024498
  12. ^ "როდის დაიბადა იოსებ სტალინი, ანუ "დიდი ბელადის" იდუმალებით მოსილი ცხოვრების კიდევ ერთი გამოცანა" 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kviris Palitra]
  13. ^ Pridon Halvaşi, ომრი, Tiflis, 2007 (Omri / ომრი, 2019; Çeviren: Erdoğan Şenol), s. 174-194, 206-209. ISBN 978-9941-0-0237-3.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Artvin</span> Türkiyenin bir ilçesi ve Artvin ilinin merkezi

Artvin ; Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin, doğu ucunda yer alan ve Artvin ilinin idari merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Altan</span> Türk yazar ve gazeteci

Ahmet Hüsrev Altan, Türk yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Cem</span> Türk politikacı ve gazeteci

İsmail Cem, Türk siyasetçi ve gazeteci. 1997 ile 2002 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Suikast sonucu hayatını kaybeden gazeteci-yazar Abdi İpekçi ile kuzenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Elguca</span> Aleksandre Kazbegi roman

Elguca, Gürcü yazar Aleksandre Kazbegi'nin romanı. Romanın başkişisi de aynı adı taşır. Elguca ilk kez 1881'de Droeba gazetesinde yayımlandı.

<i>Agos</i> İstanbul merkezli yayımlanan Türkçe-Ermenice haftalık gazete

Agos, İstanbul merkezli yayımlanan Türkçe-Ermenice haftalık gazetedir. İsmi, Ermenice "tohum atmak veya fidan dikmek için açılan oyuk, evlek" anlamına gelmektedir. Cumhuriyet döneminin Türkçe-Ermenice olarak yayımlanan ilk gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çveneburi</span> Türkiye’de yaşayan muhacir Gürcülerin kendilerini tanımladığı sözcük

Çveneburi, ataları 93 Harbi sonrasında Artvin ve Batum yöresinden Osmanlı İmparatorluğu'nun iç kısımlarına göç etmiş, Türkiye Gürcüleri içindeki Müslüman muhacir topluluğun kendi aralarında kullandıkları bir öz tanımlamadır. Bu tanım, Türkiye Gürcüleri içerisindeki tarihi Tao-Klarceti bölgesinin yerlisi olan Gürcüleri ve Gürcü Katoliklerini kapsamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandre Kazbegi</span>

Aleksandre Kazbegi, Gürcü roman ve oyun yazarı, şair, çevirmen ve tiyatro oyuncusu. Yazar olarak “Akaki Moçhubaridze”, tiyatroda “Moheve” takma adlarını kullanmıştır. 1882'de yayımlanan Baba Katili adlı yapıtıyla tanınır. Kitap, Kafkaslar'ın Robin Hood'u Koba'yı anlatır. Daha sonra Stalin olarak anılan İoseb Cugaşvili, Aleksandre Kazbegi'nin bu önemli yapıtının kahramanından esinlererek Koba takma adını almıştır. Yazarın birkaç öyküsü ve Elguca adlı romanı Türkçe yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Opera ve Balesi</span>

Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, 1309 sayılı kanun ile kurulmuş, ulusal opera ve bale topluluklarını bünyesinde barındıran, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı bir genel müdürlüktür. 6 taşra müdürlüğünde faaliyetlerini sürdürmektedir. Bunlar; Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Antalya ve Samsun Devlet Opera ve Balesi Müdürlükleridir.

<span class="mw-page-title-main">Demirciler, Borçka</span>

Demirciler, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Mamanati'dir. Bu ad Türkçeye Mamanat olarak girmiştir. Demirciler eski Pançureti ve Kostaneti köylerini de kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü, Şavşat</span>

Köprülü, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi</span>

Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi ve Manastırı ya da tam adıyla Notre Dame de Lourdes Gürcü Katolik Kilisesi eski yazılı kaynaklarda adı yaygın olarak Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi olarak geçer, İstanbul'un Şişli ilçesinde yer alan bir Gürcü Katolik kilisesidir. Bomonti semtinde bulunan kilise, dünyada az sayıdaki Gürcü Katolik kilisesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Gürcüleri</span>

Türkiye Gürcüleri, etnik Gürcü olan veya soyundan gelen Türkiye vatandaşları ve sakinlerini ifade eder. Bu topluluk iki farklı gruptan oluşur. Artvin ve Ardahan Gürcüleri bölgenin yerlileri iken Türkiye'nin diğer bölgelerinde yaşayan Gürcüler ise, Osmanlı sınırları içindeki Gürcü topraklarının 19. yüzyılda Rusların eline geçmesi üzerine, bu bölgeden gerçekleşen göçlerle ortaya çıkmıştır. Bu ikinci grup içinde Müslüman ve Katolik Gürcüler yer alır.

<i>Kaplan Postlu Şövalye</i> şiir

Kaplan Postlu Şövalye, Gürcistan'ın ulusal şairi Şota Rustaveli tarafından 12. yüzyılda yazılan Orta çağ epik şiiridir. Gürcistan'ın Altın Çağı'nın karakteristik bir çalışması olan şiir, 1.600'den fazla kafiyeli dörtlükten meydana gelir ve Gürcü edebiyatının başyapıtı kabul edilir. Şiirin bir kopyası, 20. yüzyılın başına kadar gelinlerin çeyizine konurdu.

<i>Çveneburi</i> (dergi)

Çveneburi, Stockholm ve İstanbul’da yayımlanan Gürcü kültürü dergisi. Birinci döneminde, 1977-1979 arasında yedi sayı yayımlandı. İkinci döneminde, 1993-2006 arasında ise, 59 sayı çıktı. Çveneburi Türkçe yayımlanıyordu ve dergide az sayıda Gürcüce metin de yer almıştır. Çveneburi, Türkiye'de Türkçe yayımlanan ilk Gürcü kültürü dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Ahmet Banoğlu</span>

Niyazi Ahmet Banoğlu, tarihi araştırma kitaplarıyla tanınan gazeteci ve yazar. Gürcü edebiyatından Türkçeye ilk çevirileri yapan kişi olarak da bilinir.

Pridon Halvaşi, Gürcü şair ve yazar. Şiirleri ve anıları Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hayri Hayrioğlu</span>

Hayri Hayrioğlu, Vahtang Hinkiladze ve Vahtang Malakmadze olarak da bilinir, Gürcüceden yaptığı çevirilerle tanınır. Niyazi Ahmet Banoğlu'ndan sonra bu dilden Türkçeye çeviri yapan ikinci kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.

Giorgi Kalandia, Gürcü araştırmacı. Diasporada yaşayan Gürcüler ve Gürcistan dışındaki Gürcü mirasıyla ilgili popülist çalışmalarıyla tanınır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.