İçeriğe atla

Ahmediye Cebrayılov

Ahmediye Cebrayılov (Azerice: Əhmədiyyə Cəbrayılov, Rusça: Ахмедия Джебраилов) (22 Eylül 1920 – 11 Ekim 1994) II. Dünya Savaşı sırasında Fransız Direnişi üyesi Azeri asıllı Sovyet asker.

Gençliği

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Şeki Rayonundaki Ohud kasabasında doğar. 1934 yılında Komsomol'a girer. 1935 yılında Şeki Tarım Fakültesine girer ve 1938 yılında mezun olur. Tarım alanında çalışmaya başlar. 1940 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisine üye olur.

II. Dünya Savaşı

1941 yılında Sovyetler Birliği topraklarına Nazi Almanyasının saldırmasıyla başlayan Büyük Vatanseverlik Savaşı için gönüllü olarak orduya yazılır. Temel eğitimini aldıktan sonra 1942 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Donbas kentine siyasi komiser yardımcısı olarak gönderilir. İkinci Harkov Muharebesi sırasında ağır yaralanarak Nazilere esir düşer.

Güney Fransa'daki Montauban toplama kampına gönderilir. Burada Fransız direnişçilerin yardımıyla kaçar ve Maquislere katılır. Çok iyi Almanca konuşabildiği için istihbarat ve sabotaj eylemlerinde yer alır. Fransızlar arasında Armad Michele olarak bilinir.

Fransız Direnişi

Kısa sürede cesaret gerektiren eylemleriyle tanınır. Almanya'ya işçi olarak gönderilmek üzere olan çok sayıdaki çocuğu kurtarmak için giriştiği bir operasyonda yaralanınca Nazi hastanesinde tedavi edilebilmek için ele geçirilmiş bir Nazi subayının kimliğini alır ve üniformasını giyer. Bir Alman devriyesi tarafından bulunur ve hastaneye kaldırılır. Taburcu olunca Toulouse yakınlarındaki Albi köyüne tayin olur. Burada çok sayıda partizanın serbest kalmasını sağlar.[1] Almanlar tarafından onu yakalayana 10 bin Reichmark değerinde ödül konur. Savaşın sonuna kadar eylemlerine devam eder, Fransız direniş liderlerinden Charles de Gaulle ile kişisel olarak tanışmaktadır.

Sonraki hayatı

Savaştan sonra Fransa'daki en yüksek askerî nişanlarla ve Légion d'honneur nişanı ile ödüllendirilir. Fransız vatandaşı olur ve Fransız bir hanımla evlenir.[a] Bir süre hükûmet için çalışsa da 1948 yılında ülkesine dönmek ister. Sovyetler Birliği'ne döndüğünde NKVD tarafından sorgulanır. Hapse atılmaz ve yerel bir kolhozda çalışmasına izin verilir. Yarım kalan tarım eğitimini tamamlar.

Yeniden keşfedilmesi

1966 yılında Sovyetler Birliğini ziyaret eden Fransa cumhurbaşkanı Charles de Gaulle kendisiyle kişisel olarak görüşmek istediği için Moskova'ya çağrılır. Bu tarihten sonra yeniden keşfedilir ve Sovyetler Birliği ve Fransa'da sayısız madalya ve nişana layık görülür.[b]1975 yılında direnişçi silah arkadaşlarını görmek için Fransa'ya gitmesine izin verilir. 1994 yılında bir araba kazası sonucu öldükten sonra Fransız direnişçi yoldaşı René Chambart mezarını ziyaret edecektir.

Notlar

  1. ^ 1948-1962 yılları arasında doğmuş olan 7 çocuğa sahiptir
  2. ^ Bunlar arasında Sovyetler Birliğinin en önemli nişanlarından birisi olan Ekim Devrimi Nişanı da bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ İlgili özgeçmiş sayfası 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), 12 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir

Hakkında yazılmış olan eserler

  • ÖZTÜRK Yakup, Fransa Milli Kahramanı Azerbaycanlı Türk Ahmediyye Cebrailov, Bakı, 2000
  • ƏLİYEVA Ruqiyyə, Азербайджанцы в Европейском двежении Сопротивление (Azərbaycanlılar Avropa müqavimət hərəkatında), Vətən 2005

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Maquis</span> Fransız direniş örgütü

Maquis, II. Dünya Savaşı yıllarında Fransız Direnişi doğrultusunda hareket eden gerilla grupları. Genellikle taşrada etkin oldular.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet partizanları</span>

Sovyet partizanları, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Mihver Devletlerine karşı cephe gerisinde gerilla savaşı veren Sovyet direniş kuvvetleridir. Direniş hareketi Sovyet hükûmeti tarafından merkezi olarak kontrol edilmiş ve Kızılordu modeline göre örgütlenmiştir. Sovyet partizanlarının temel hedefi işgal edilen topraklarda ve cephe gerisinde düşman birliklerinin düzenini bozacak şekilde ulaşım ve iletişimin kesilmesi, engellenmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Krzyżanowski</span>

Aleksander Wilk Krzyżanowski (1895-1951), Polonyalı subay, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya direniş üyesi ve direniş ordusu olan Armia Krajowa Vilnius bölgesi komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Fyodorov</span> Sovyet partizan

Aleksey Fyodoroviç Fyodorov, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde verilen Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarında faaliyet gösteren Sovyet partizanlarının komutanı. İki kez Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilen iki partizandan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Antanas Sniečkus</span>

Antanas Sniečkus Litvan komünist, partizan ve siyasetçi. 1940 yılından ölümüne kadar Litvanya Komünist Partisinin liderliğini yürütmüş, II. Dünya Savaşı sırasında partizan komutanı olarak Nazilere karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Aralov</span>

Semyon İvanoviç Aralov Sovyet asker, devlet adamı ve devrimci. Kızıl Ordu’ya bağlı istihbarat teşkilatı GRU kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Henri Queuille</span> Fransız siyasetçi (1884-1970)

Henri Queuille Fransız siyasetçi ve eski Başbakan.

<span class="mw-page-title-main">Jean Moulin</span> Fransız direnişçi (1899 – 1943)

Jean Moulin, Fransız devlet adamı ve direnişçi. II. Dünya Savaşı sırasında Alman işgali altındaki Fransa topraklarında faaliyet gösteren direnişin önemli isimlerindendi. Günümüzde farklı direniş örgütlerini Charles de Gaulle komutasında topladığı ve yakalandığı Gestapo'nun elinde işkencelere göğüs gerdiği için direniş sembolü olarak hatırlanır. Mezarı Panthéon içindedir.

<span class="mw-page-title-main">1945 Fransa yasama seçimleri</span>

1945 Fransa yasama seçimleri, 21 Ekim 1945 tarihinde Fransa'da yapılan seçimlerdir. Kurucu Meclisi oluşturmak için yapıldı. Nazi Almanyası işgali altında bulunan ülkede II. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan ilk seçimdir.

<span class="mw-page-title-main">René Pleven</span> Fransız siyasetçi (1901 – 1993)

René Pleven, bir Fransız politikacısı.

<span class="mw-page-title-main">Jan Doornik</span>

Jan Louis Guillaume Doornik İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Fransa'da faaliyet gösteren Hollanda asıllı Fransız Direnişi üyesi direnişçidir. Yakalanmış ve Naziler tarafından kurşuna dizilmiştir.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

Georges Guingouin Fransız Komünist Partisi üyesi direnişçi. II. Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası işgaline karşı direniş mücadelesi veren Limousin bölgesi Maquis lideriydi. Kurtuluşun hemen ardından Limoges Belediye Başkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maquis (Limousin)</span>

Maquis (Limousin) II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgaline maruz kalan Fransa'da işgalcilere ve işbirlikçilerine karşı silahlı direniş göstermiş olan Maquis gruplarının en büyüğüydü. Büyük oranda günümüzdeki Limousin bölgesini kaplayan coğrafyada etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Roger Bauduin de Belleval</span>

Roger Bauduin de Belleval Fransız eğitimci ve direnişçi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Georges</span> Fransız direnişçi (1919 – 1944)

Pierre Georges veya Albay Fabien Fransız Komünist Partisi üyesi Fransız direnişçi. II. Dünya Savaşı'daki Fransa Muharebesi'nin ardından ülkeyi işgal eden Nazilere karşı ilk silahlı direnişi başlatan ve Paris'in Kurtuluşu'nda önemli rol oynayan kişi olarak bilinir. Ölümünün ardından ülkesi için hayatını verenlerin eklendiği Morts pour la France listesine eklenerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">31000'lerin konvoyu</span>

31000'lerin konvoyu sürmekte olan II. Dünya Savaşı sırasında Fransa Muharebesi'nin ardından Nazi Almanyası işgaline uğramış olan Fransa'da Vichy rejimi ve Nazilere karşı direniş eylemleri içindeki Fransız Komünist Partisi üyesi 230 kadının Romainville'den Auschwitz Toplama Kampına gönderildiği konvoydur. Bu konvoy Fransız Direnişi için özel olarak ayarlanmıştır. 230 kadından ancak 49 kişi savaşın sonunda hayatta kalabilmiştir. Bu kişiler Nazilerin işlediği suçlara karşı şahitlik yapmış ve Légion d'honneur nişanıyla ödüllendirilmiştir.