İçeriğe atla

Ahmed bin Nizâmülmülk

Diyaülmülk Ahmed bin Nizâmülmülk (Farsça: ضیاءالملک احمد بن نظام‌الملک), Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve daha sonra Abbasiler'in İranlı veziri. Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri Nizâmülmülk'ün oğludur.

Hayatı

Ahmed Belh'te doğdu. Annesi Gürcü Kralı III. Bagrat'ın yeğeni veya kızı olan bir Gürcü prensesidir. Ahmed, babası hayattayken Hemedan ve İsfahan'da yaşadı ve babasının ölümünden sonra birkaç yıl buralarda yaşamaya devam etti. 1106/1107 yılında Sultan Muhammed Tapar'ın mahkemesine Hemedan yöneticisine karşı şikâyette bulunmak için başvurdu. Ahmed mahkemeye geldiğinde Muhammed Tapar, yakınlarda sapkınlık şüphesiyle idam edilmiş olan Sadülmülk Ebu'l-Mehasin Abi'nin yerine kendisi atadığını beyan etti. Babasının itibarından ötürü bu makama atandı.

1109'da Muhammed Tapar, Ahmed'i ve Çavli Sakavu'yu, Alamut ve Ustavend'in İsmailî kalelerini ele geçirmek üzere gönderdi, ancak kesin bir sonuç elde edilemedi ve geri çekildiler. 1110'da bir İsmailî, Ahmed'e Bağdat'taki bir camide suikast girişiminde bulundu ancak başaramadı.[1] Kısacası Ahmed'in yerine, Şeyhülmülk Ebu Mansur Maybudi atandı. Ahmed, Ali İbnü'l-Esîr'e göre, Bağdat'ta emekli olduktan sonra hayatına devam etmiş ancak Enuşirvan bin Halid'e göre Muhammed Tapar, Ahmed'i on yıl hapsetmiştir.[2]

1122'de Muhammed Tapar'ın oğlu II. Mahmud, Nizâmülmülk'ün bir başka oğlu Şemsülmülk Osman'ı vezir olarak atadı. Aynı yıl Abbasi halifesi Mustarşid, Celaleddin Hasan bin Ali'yi vezirlik görevinden almış ve hapsetmiştir. Bunun üzerine II. Mahmud, Ahmed'i Halife Mustarşid'e vezir yapması için dayattı. Ahmed daha sonra Mazyadid Dubays bin Sadaka'ya karşı savaştı. Ahmed ayrıca Bağdat çevresindeki surları güçlendirdi.[3]

Bir yıl sonra II. Mahmud, Şemsülmülk Osman'ı vezirlikten azletti ve idam ettirdi. Abbasi halifesi daha sonra bu fırsatı kullanarak Ahmed'i vezirlik görevinden aldı.[4] Ahmed, hayatının son 25 yılını yaşadığı Bağdat'ta babası tarafından kurulan Nizamiye Medreseleri'nden emekliye ayrıldı ve 1149 veya 1150'de öldü.[2]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Bosworth 1968, s. 118.
  2. ^ a b Bosworth 1984, ss. 642-643.
  3. ^ Bosworth 1968, s. 127.
  4. ^ Bosworth 1968, s. 122.
Genel
Önce gelen
Sadülmülk Ebu'l-Mehasin Abi		Büyük Selçuklu İmparatorluğu Veziri
1106/1107–1010/1011 		Sonra gelen
Hatırülmülk Ebu Mansur Maybudi
Önce gelen
Amidüldevle Celaleddin Hasan bin Ali		Abbasi Veziri
1122–1123 		Sonra gelen
Bilinmiyor

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haşhaşîler</span> Nizârî–İsmaili koluna mensup dinî ve siyasi tarikat

Haşhâşîler (Arapça: حشیشیة Haşîşiyye ya da Arapça: حشاشون Haşşaşun), Sabbâhîler ya da Suikastçılar (İngilizce: Assassins), Şî'a mezhebinin İsmâîliyye koluna mensup din adamı Hasan bin Sabbah tarafından 1090 yılının Eylül ayında Alamut Kalesi'ni (Elemût) zapt ettiğinde kurulmuş olan dinî tarikat ve siyasî örgüt.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

II. Mahmud Büyük Selçuklu Sultanı ve Muhammed Tapar'ın oğlu.

Kâim Bi-Emrillah, yirmi altıncı Abbasi halifesi.

Mutemid, tam ismiyle Ebu Abbas Mutemid billah Ahmed bin Cafer Mütevekkil, 870-892 döneminde hükümdarlık yapan 15. Abbasi halifesi. Halifelik mevkiinde 22 yıl kalmakla beraber bu dönemde gerçek iktidar gücü kendi elinde bulunmamıştır.

Irak ve Horasan Selçukluları (1092-1194), Irak ve Horasan, Büyük Selçuklu Devleti'nin merkezi durumundaydı. Sultan Muhammed Tapar'dan sonra Selçuklu tahtına geçen oğlu Mahmud tahta geçtiği sırada amcası Ahmed Sencer, Horasan meliki idi. Sencer, Mahmud'u tahtan indirdi ve himayesine aldı. Mahmud, merkezi Hemedan olan Irak Selçuklu Devleti sultanlığına getirilirken, Sencer büyük sultan sıfatıyla Horasan'daki Merv'de tahta oturdu (1119).

Mûstezî veya El-Hasan "el-Mûstezî biʿEmr i’l-Lâh" Tam Adı: Ebû Muhammed "el-Mûstezî biʿEmr i’l-Lâh" el-Hasan bin Yûsuf el-Mûstencid Otuz üçüncü Abbâsî Hâlifesi.

Mustarşid veya Ebû el-Mansur "el-Mustarşid Billâh", Abbâsî Hâlifelerinin yirmi dokuzuncusudur. 1118–1135 döneminde Bağdat'ta Abbasi halifesi olarak hüküm sürmüştür.

Râşid veya Ebu Cafer Râşid "Billah" Tam adı Ebu Cafer "Râşid Billah" el-Mansur bin el-Fadhl al-Mustarşid (Arapça: أبو جعفر الراشد بالله المنصور بن الفضل المسترشد ; Abū ja'far ar-râchid bi-llah al-mansūr ben al-fadhl al-mustarchid, 1135–1136 döneminde hüküm süren Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin otuzuncusudur.

Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Müeyyidülmülk veya tam adıyla Ebu Bekr Ubeydullah bin Nizâmilmülk bin Ali et-Tusî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Zübeyde Hatun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Melikşah'ın eşi, Berkyaruk'un annesidir.

Fahrülmülk veya tam adıyla Ebül Feth Ali bin Nizâmülmülk et-Tûsî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Çoğunlukla Faramurz olarak bilinen Ebu Mansur Faramurz, İsfahan'daki Kâkûyî emiri idi. Rüstem Düşmanziyar'ın en büyük oğluydu. 1051'de Tuğrul tarafından mağlup edildi ve ona tabi hale geldi. Faramurz muhtemelen 1070'lerde öldü.

Anûşirvan bin Halid bin Muhammed Kaşanî veya Ebu Nasr Şerafeddin olarak da bilinir, Selçuklu Devleti ve Abbasi Halifeliğinin veziri olarak görev yapan Pers devlet adamı ve tarihçiydi.

Tâceddîn Seferiyye ya da Seferiyye Hâtun olarak bilinen Tâceddîn Hâtun, Büyük Selçuklu Devleti'nin 3. hükümdarı Melikşah'ın eşi, Sultan Muhammed Tapar ve Sultan Ahmed Sencer'in annesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.