İçeriğe atla

Ahmed Zewail

Ahmed Hassan Zewail
2009'da Zewail
Doğum26 Şubat 1946(1946-02-26)
Demenhur, Mısır
Ölüm2 Ağustos 2016 (70 yaşında)[1]
Pasadena, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri
MilliyetMısır, Amerika Birleşik Devletleri
Mezun olduğu okul(lar)İskenderiye Üniversitesi, Pennsylvania Üniversitesi
Ödüller Nobel Kimya Ödülü (1999)
Franklin Madalyası (1998)
Wolf Ödülü (1993)
Priestley Madalyası (2011)
Kariyeri
DalıKimya, fizik
Çalıştığı kurumlarKaliforniya Teknoloji Enstitüsü
Doktora öğrencileriMartin Gruebele

Ahmed Hassan Zewail (Arapça: أحمد حسن زويل; 26 Şubat 1946, Demenhur - 2 Ağustos 2016, Pasadena) Mısırlı-Amerikalı bilim insanı. 1999 yılında femtokimya üzerine çalışmaları için Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde fizik ve kimya profesörüdür.

Hayatı

26 Şubat 1946 tarihinde Mısır'daki Demenhur şehrinde doğan Ahmed Zewail, Desouk şehrinde büyüdü. Lisans ve yüksek lisans eğitimini İskenderiye Üniversitesi'nde tamamladı. Bunun ardından, doktorasını yapmak üzere ABD'ye taşındı. Pennsylvania Üniversitesi'nde, danışmanlığını Robin Hochstrasser'in yaptığı doktorasını tamamladı. Doktora sonrası fellowship'ini, danışmanlığını Charles B. Harris'in yaptığı Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de tamamladı.[2]

Berkeley Üniversitesi'nda doktora sonrası çalışmasından sonra, 1976'da Caltech'te çalışması için teklif aldı. 1982'de ABD vatandaşı oldu. Zewail'in çalışmaları femtokimyanın öncülerindendir.

Zewail'in diğer uluslararası ödülleri arasında, Wolf Foundation tarafından verilen Kimya dalında Wolf Ödülü (1993), Tolman Medal (1997), Robert A. Welch Award (1997) ve American Chemical Society tarafından verilen Priestley Medal (2011) bulunmaktadır.[3] 1999'da Mısır'ın en yüksek devlet nişanı olan Grand Collar of the Nile'e nail görüldü.

Mayıs 2003'te İsveç'teki Lund Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanına ve İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin üyeliğine nail görüldü. 2006 yılında Cambridge Üniversitesi fahri bilim doktoru (doctor of science) unvanı verildi. Mayıs 2008'de, Complutense University of Madrid'ten fahri doktoraya nail görüldü. Şubat 2009'da University of Jordan tarafından kendisine, sanat ve bilim dalında fahri doktora verildi.[4]

Zewail, evli ve dört çocukludur.

Ölümü

2 Ağustos 2016'da Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin Pasadena şehrinde solunum yetmezliği nedeniyle 70 yaşında öldü. Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen askerî cenaze töreni sonrasında aile kabristanına defnedildi.[1][5]

Kaynakça

  1. ^ a b "Nobel ödüllü Mısırlı bilim insanı Ahmed Zuveyl'in vefatı". NTV.com.tr. Anadolu Ajansı. 7 Ağustos 2016. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016. 
  2. ^ Zewail, Ahmed. "Autobiography". Nobelprize.org. 17 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2011. 
  3. ^ "Zewail Wins 2011 Priestley Medal", Chemical & Engineering News, p 5, June 21, 2010.
  4. ^ Kheetan, Thameen (26 Şubat 2009). "Egyptian Nobel laureate calls for 'scientific renaissance' in Arab world". Jordan Times. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2009. 
  5. ^ "Egyptian Nobel Laureate Ahmed Zewail passes away". Al Jazeera. 3 Ağustos 2016. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü</span> ABD, Kaliforniyada kurulu vakıf üniversitesi

California Institute of Technology veya Türkçe karşılığı ile Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde, Los Angeles şehrinin Pasadena mahallesinde bulunan, bilim ve teknoloji dallarına ağırlık vermiş bir teknik üniversitedir. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ayrıca ABD Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA)'ya ait Jet Propulsion Laboratory'nin yönetimi ve işletiminden de sorumludur. Öğrenci sayısı yaklaşık 2100 olan küçük bir okul olmasına rağmen Nobel ödülleri, öğretim üyelerinin yaptığı yayınlara verilen referanslar ve çeşitli üniversite sıralamaları gibi ölçütlerle dünyanın ilk on üniversitesi arasında yer alır. Uluslararası üniversite sıralamaları yapan saygın kuruluşların bazıları tarafından dünyanın en iyi üniversitesi ve en iyi teknik üniversitesi; bazıları tarafından ise en iyi ikinci teknik üniversitesi olarak değerlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">William Fowler</span> Amerikalı nükleer fizikçi

William Alfred "Willie" Fowler, Amerikalı bir astrofizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Linus Pauling</span>

Linus Carl Pauling, Amerikalı kuantum kimyageri ve biyokimyager. Ayrıca kristalografer, moleküler biyolog ve tıp araştırmacısı olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Grubbs</span>

Robert H. Grubbs Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel McFadden</span> Amerikalı ekonomist

Daniel Little McFadden Amerikalı ekonometrist. 2000 yılında James Heckman ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. McFadden'in ödülü kazanma nedeni İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından "ayrık seçimlerin analizi için teori ve metotlar geliştirdiği için" diye açıklanmıştır. McFadden hâlen Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de ekonomi profesörü olarak görev yapmaktadır.

Howard Martin Temin, Amerikalı biyologdur. 1975 yılında kanser araştırmasında yaptığı keşifler için David Baltimore ve Renato Dulbecco ile beraber Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Curl</span> Amerikalı kimyager (1933 – 2022)

Robert Floyd Curl, Jr. Rice Üniversitesi'nden Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Thomas A. Steitz</span> Amerikalı biyokimyager (1940 – 2018)

Thomas Arthur Steitz, Amerikalı biyokimyacı ve moleküler biyofizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Barry Sharpless</span> Amerikalı kimyager

Karl Barry Sharpless Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Alan Heeger</span>

Alan Jay Heeger Amerikalı fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Windaus</span> Nobel Kimya Ödülü sahibi Alman kimyager

Adolf Otto Reinhold Windaus Alman kimyager. 1928 yılında, steroller ve sterollerin vitaminler ile ilişkisi konusundaki çalışmaları için Nobel Kimya Ödülü'ne nail görüldü. Windaus ayrıca, 1939 yılında Nobel Kimya Ödülü kazanan Adolf Butenandt'un doktora hocasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Edwin McMillan</span> Amerikalı fizikçi (1907 – 1991)

Edwin McMillan Nobel Kimya ödülü sahibi Amerikalı nükleer fizikçi. 93. element neptünyum'u keşfinden dolayı Glenn T. Seaborg ile birlikte 1951 yılında Nobel ödülü ile onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Polanyi</span>

John Charles Polanyi bir Kanadalı kimyager. 1986 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kimyasal kinetikler üzerine yaptığı araştırmalar için kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Femtokimya</span> kimya alt dalı

Femtokimya, yeni moleküller (ürünler) oluşturmak üzere kendilerini yeniden düzenleyen moleküller (reaktantlar) içindeki atomların hareketini incelemek için çok kısa zaman aralıklarında kimyasal reaksiyonları inceleyen fiziksel kimya alanıdır. 1999'da Ahmed Zevail, bu alandaki öncü çalışmaları nedeniyle, bir moleküldeki atomların, lazer ışığıyla yanıp sönen kimyasal bir reaksiyon sırasında nasıl hareket ettiğini görmenin mümkün olduğunu gösteren öncü çalışmaları nedeniyle Kimyada Nobel Ödülü'nü aldı.

Stephen L. Buchwald (d. 1955, Bloomington), Amerika Birleşik Devletleri doğumlu, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde kimya profesörüdür.

Robert George Bergman, Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Harry B. Gray</span> Amerikalı kimyager

Harry Barkus Gray ,Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde Arnold O. Beckman Kimya Profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">F. Albert Cotton</span> Amerikalı kimyager (1930 – 2007)

Frank Albert Cotton Amerikalı kimyager. Texas Üniversitesi'nde WT Doherty-Welch Vakfı Başkanı ve Seçkin Kimya Profesörüydü. 1600'ün üzerinde bilimsel makale yazdı. Geçiş metallerinin kimyası üzerine yaptığı araştırmalarla tanındı.

William James Feast, İngiliz kimya bilimcisi ve akademisyendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.