İçeriğe atla

Ahmed Nami

Ahmed Nami
Ahmed Nami 1925 yılında mason kıyafetleri ile
2. Suriye Devlet Başkanı ve 5. Suriye Başbakanı
Görev süresi
28 Nisan 1926 - 15 Şubat 1928
Yerine geldiğiSuphi Bereket
Yerine gelenTaceddin el-Hasani
Kişisel bilgiler
Doğum 1873
Beyrut, Beyrut Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 13 Aralık 1962 (88-89 yaşlarında)
Beyrut, Lübnan
Partisi Bağımsız
Evlilik(ler)
Ayşe Osmanoğlu
(e. 1910; b. 1921)
Çocuk(lar) Ömer Nami Osmanoğlu
Osman Nami Osmanoğlu
Bitirdiği okul Osmanlı Harp Akademisi

Damad Ahmed Nami (Arapça: أحمد نامي; d. 1873,[1] Beyrut - ö. 13 Aralık 1962,[2] Beyrut), Suriye'nin ikinci devlet başkanı, beşinci başbakanı. II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu ile evlenerek Osmanlı Hanedanı'na damat olmuştur. Arapçayı pek konuşamayan Çerkes ve Türk kökenli biriydi.[3][4]

Hayatı

Ahmed Nami 1873 yılında Beyrut'ta Osmanlı Hanedanı ile yakın ilişkileri olan Çerkes ve Türk soylu, varlıklı bir ailede dünyaya geldi.[5] Babası Fahri Bey Osmanlı yönetiminde Suriye valisiydi.[3]

Nami, Osmanlı Harp Akademisinde okudu ve Paris'te askerî eğitim aldı. Padişah II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Sultan ile evlendi. 1909 yılında II. Abdülhamid'in Jön Türkler tarafından tahttan indirilmesiyle Ahmed Nami ve ailesi Paris'e sürgüne gönderildi. 1918 yılında Beyrut'a dönen Nami, aile işletmelerini yöneterek hayatını devam ettirdi.[6]

Temmuz 1920'de bölgedeki Fransız subaylar Nami'yi Suriye'de bir hükûmet kurmakla görevlendirdiler ve kendisine sınırlı başkanlık yetkileri verildi. Nami 26 Nisan 1926'da resmi kabinesini oluşturdu ve Hüsnü el-Barazi'yi içişleri bakanı, Faris el-Huri'yi eğitim bakanı ve Lütfi el-Haffar'ı ticaret bakanı olarak atadı. Ancak Haziran 1926'da bakanların hepsi Fransa'nın milliyetçi harekete yönelik politikalarını protesto etmek için görevlerinden istifa etti; ardından da Fransa'nın Levant Yüksek Komiseri Henry de Jouvenel tarafından tutuklandılar. Nami serbest bırakılmalarını sağlamaya çalıştı ancak hapisle tehdit edilince kabinesini Fransız yanlısı üç siyasetçiyle değiştirdi.[6]

Nami, Suriye'den ayrı bir Lübnan'ın kurulmasına karşı durmaksızın çalıştı ve Suriye'nin birliğini (Büyük Suriye) korumak için tarihi sınırları destekledi. Ayrıca ulusal bir orduya sahip olmayı ve Milletler Cemiyetine girmeyi talep etti. Dahası, 1925-27 Büyük Suriye İsyanı sırasında evleri yıkılan vatandaşların Fransızlar tarafından tazmin edilmesini ve Suriyeli sürgünlerin geri dönüşüne izin verecek bir genel af çıkarılmasını talep etti. Ancak Paris'teki yetkililer Nami'nin bu isteklerine karşı çıktı ve onu monarşi kurmakla suçladılar.[6] Sonuç olarak Nami, 8 Şubat 1928'de görevden alındı.[7]

1932'de Fransızlar Suriye'de bir monarşi kurmayı ve Nami'yi kral olarak atamayı yeniden düşündüler, ancak bu plan hiçbir zaman hayata geçmedi. Daha sonra 1940'ta devlet başkanlığı için olası bir aday olarak değerlendirildi. Ancak Ulusal Blok onun liderliğine karşı çıktı.[7]

Emeklilik

Nami 1940'larda kamu hayatından emekli oldu ve Lübnan'a taşındı. Sorbonne Üniversitesinde tarih ve siyaset üzerine misafir öğretim görevlisi olarak zaman zaman Fransa'ya gitti.[7]

Özel yaşamı

Osmanlı prensesi Ayşe Sultan ile evlendi ve iki oğlu oldu. Ömer Nami Osmanoğlu ve Osman Nami Osmanoğlu. 1921 yılında boşandılar. Nami, 13 Aralık 1962 tarihinde öldü.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Beşşar'ın koltuğunun ilk sahipleri, Yıldız Sarayı'ndan yetişmiş bu iki Osmanlı idi". 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Index Na-Ne". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020. 
  3. ^ a b "Syrian History - Prime Minister Ahmad Nami dressed in full Masonic attire in 1925". www.syrianhistory.com. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  4. ^ Mardam Bey, Salma (1997). Syria's Quest for Independence. Ithaca Press. s. 31. ISBN 0863721753. Al-Damad was a man of Turkish origin, who could hardly speak Arabic... 
  5. ^ Khoury 2014, s. 327.
  6. ^ a b c Moubayed 2006. s. 298. 
  7. ^ a b c d Moubayed 2006, s. 299.

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Bey el-Abid</span> Suriyeli siyasetçi (1867-1939)

Muhammed Ali el-Abid, aynı zamanda Mehmed Ali Bey olarak da bilinir, Suriye devlet başkanı olarak Şam'daki milliyetçi Suriye parlamentosunun adayı olarak, ülkenin egemenliğin Fransa'dan kısmen tanınmasından sonra atandı. Fransa, Suriye'yi yoğun milliyetçi baskı altındaki bir ulus olarak tanımayı kabul etti, ancak 1946'ya kadar birliklerini tamamen geri çekmedi.

<span class="mw-page-title-main">Şükri el-Kuvvetli</span> Suriyeli siyasetçi (1891-1967)

Şükri el-Kuvvetli, bağımsızlık sonrası Suriye'nin ilk devlet başkanıydı. Kariyerine Osmanlı İmparatorluğu'nun Arap topraklarının bağımsızlığı ve birliği için çalışan bir muhalif olarak başladı ve bu nedenle aktivizmi nedeniyle hapsedildi ve işkence gördü. Suriye Krallığı kurulduğunda, Kuvvetli bir hükûmet yetkilisi oldu, ancak monarşizmden hayal kırıklığına uğradı ve cumhuriyetçi Bağımsızlık Partisini kurdu. Kuvvetli, 1920'de Suriye'yi kontrol altına alan Fransızlar tarafından derhal ölüme mahkûm edildi. Daha sonra, Suriye-Filistin Kongresi'nin baş büyükelçisi olarak görev yaptığı ve Suudi Arabistan ile özellikle güçlü bağlar geliştirdiği Kahire'ye yerleşti. Bu bağlantılarını Büyük Suriye İsyanı'nı (1925-1927) finanse etmek için kullandı. 1930'da Fransız yetkililer Kuvvetli'yi affetti ve Kuvvetli ardından Suriye'ye döndü ve yavaş yavaş Ulusal Blok'un başlıca lideri oldu. 1943'te Suriye devlet başkanı seçildi ve üç yıl sonra ülkenin bağımsızlığını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Osmanoğlu</span>

Ayşe Sultan veya Ayşe Osmanoğlu, Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit'in kızıdır. 1960'ta Babam Sultan Abdülhamid adıyla yayımladığı hatıralarıyla ün kazanmıştır. Ubıh olan annesi Dördüncü Kadınefendi Müşfika Kadınefendi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Osman Nami Osmanoğlu</span>

Osman Nami Osmanoğlu,, Osmanlı Sultanzadesi ve radyoloji yüksek mühendisi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Orhan Osmanoğlu</span> Osmanoğlu hanedan reisi

Mehmed Orhan Osmanoğlu, 22.nesil Osmanlı Şehzadesi. Osmanlı hükümdarı II. Abdülhamid'in torunudur. Şehzade Mehmed Abdülkadir Efendi'nin oğludur. Annesi Mihriban Hanımefendi'dir. 1983-1994 arası Osmanlı Hanedan reisliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Seyfeddin Efendi</span>

Mehmed Seyfeddin Efendi, Osmanlı şehzadesi. Sultan Abdülaziz'in 5. oğludur. Annesi Gevheri Kadınefendi'dir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Tevfik Efendi</span> Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecidin tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendinin oğlu (1874–1931)

İbrahim Tevfik Efendi, Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecid'in tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendi'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Temmam Selam</span> Lübnanlı siyasetçi

Temmam Saib Selam, Lübnanlı siyasetçi. 2008-2009 yılları arasında Kültür Bakanı olarak görev yaptı. 15 Şubat 2014-18 Aralık 2016 arasında Lübnan Başbakanı, 25 Mayıs 2014 tarihinden 31 Ekim 2016'ya dek vekâleten Lübnan Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Merdam Bey</span> Suriyeli siyasetçi (1895-1960)

Cemil Merdam Bey, Suriyeli bir politikacıydı. Şam'da önde gelen aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Osmanlı generali, devlet adamı ve Sadrazam Lala Mustafa Paşa'nın ve sondan bir önceki Memlük Hükümdarı Kansu Gavri'nin soyundan gelmektedir. Paris'te siyaset bilimi okulunda okudu ve siyasi kariyeri orada başladı.

<span class="mw-page-title-main">Faris el-Huri</span> Suriyeli siyasetçi (1877-1962)

Faris el-Huri Suriyeli bakan, başbakan, Halk Konseyi başkanı ve modern Suriye siyasetinin kurucu babasıdır. Faris El Huri, 14 Ekim 1944 ile 1 Ekim 1945 ve 3 Kasım 1954 ile 13 Şubat 1955 tarihleri arasında Suriye başbakanlığı yapmıştır, 2021 itibarı ile, Suriyeli bir Hristiyanın şimdiye kadar ulaştığı en yüksek siyasi pozisyondur. el-Huri'nin seçimlerdeki popülaritesi kısmen onun sadık seküler ve milliyetçi politikalarının sonucudur. Ölümcül bir Suriye milliyetçisi olarak el-Huri, ilkelerinden asla taviz vermedi ve Pan Arabizm'e ve Suriye ile Mısır arasındaki başarısız birliğe kararlı bir şekilde karşı çıktı. el-Huri, Nasır'ın Mısır'ı ile cumhuriyetçi Suriye, arasındaki kısa ömürlü Birleşik Arap Cumhuriyeti birliğine karşı çıktı. Bütün bunların arasında el-Huri neredeyse 50 yıl boyunca ülkesine hizmet etti. Ünlü Suriyeli romancı Colette Khoury'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Taceddin el-Hasani</span> Suriyeli siyasetçi (1885-1943)

Taceddin el-Hasani, Fransızlar tarafından atanan bir Suriye lideri ve politikacı. Şam'da Müslüman alimlerden oluşan bir ailede doğup büyüdü. Babası, 19. yüzyılın sonlarında en saygın İslam alimlerinden biri olan Bedreddin el-Hasani idi.

<span class="mw-page-title-main">Ata Bey el-Eyyubi</span> Suriyeli siyasetçi (1877-1951)

Ata Bey el-Eyyubi Suriye devlet başkanı ve başbakanı olarak görev yapan bir Osmanlı memuruydu. Suriye'nin Şam kentinde, önde gelen bir siyasi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, İstanbul'da kamu yönetimi okudu ve profesyonel kariyerine Osmanlı kamu hizmetinde başladı.

<span class="mw-page-title-main">Halid el-Azm</span> Suriyeli siyasetçi (1903-1965)

Halid el-Azm, Suriye'nin ulusal lideri ve beş kez başbakan ve 4 Nisan - 16 Eylül 1941 tarihleri arasında devler başkanı vekili idi. Suriye'nin en önde gelen siyasi ailelerinden biri olan el-Azm ailesinin üyesiydi ve bir Osmanlı diyanet nazırının oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Meyselun Muharebesi</span> Fransa-Suriye Savaşında bir muharebe

Meyselun Muharebesi, Meyselun Geçidi Muharebesi veya Han Meyselun Muharebesi olarak da adlandırılır, Suriye Arap Krallığı güçleri ile Fransız Levant Ordusu arasında 24 Temmuz 1920'de Şam'ın yaklaşık 25 kilometre batısında Anti-Lübnan Dağları'ndaki Han Meyselun yakınlarında yapılan dört saatlik bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi el-Haffar</span> Suriyeli siyasetçi (1885-1968)

Lütfi el-Haffar Suriyeli bir iş adamı ve siyasetçidir. Ulusal Blok'un kurucu üyesiydi ve 1939'da Suriye'nin 11. başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ümran</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1922-1972)

Tümgeneral Muhammed Ümran, üniter Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesi ve 8 Mart Devrimi'nden 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Suriye siyasetinin önde gelen isimlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülvehhâb Havmad</span> Suriyeli siyasetçi, avukat, kriminolog ve profesör (1915-2002)

Abdülvehhâb Havmad Suriyeli siyasetçi, avukat, kriminolog ve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Nasuhi el-Buhari</span> Suriyeli siyasetçi ve asker (1881-1961)

Nasuhi el-Buhari, 1939 yılında kısa bir süre Suriye başbakanı olarak görev yapmış Suriyeli bir asker ve siyasetçiydi.

Hüsnü el-Barazi başbakanlık yapmış Suriyeli Kürt bir siyasetçiydi.