Ahmed Afif Paşa Yalısı
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°07′K 29°04′D / 41.117°K 29.067°D |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Alexandre Vallaury |
Ahmed Afif Paşa Yalısı, Muhayyeş Yalısı ya da Kemal Uzan Yalısı, Boğaziçi'nin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalıdır.
Klasik boğaz yalıları tipinden farklı, eklektik beyaz, 4 katlı ve simetrik bir yapıdır. Her katının farklı stili, dört kulesi olan yalı ismini, ikinci sahibi Ahmet Afif Paşa'dan alır. Mimarı, Alexandre Vallaury'dir. Yalının arkasında korusu ve koru içinde yalının bir parçası olarak inşa edilmiş olan Afif Paşa Mehtabiye Köşkü adlı yalı köşkü bulunur.
Geçmişi
Yalı, bugünkü halinden daha sade bir görünümlü bir yapı olarak 20. yüzyıl başında inşa edilmişti ve ilk sahibi Mustafa Reşit Paşa'nın kızı Ferendiz Hanım idi. Ahmet Eyüp Paşa'nın damadı olan Ahmet Afif Paşa, Ferendiz Hanım'dan satın aldığı yalıyı yıktırıp mimar Alexandre Vallaury'e şu andaki binayı yaptırmıştır. Afif Paşa'nın oğlu Ali Fuat Bey, Sultan II. Abdülhamid'ın kızı Refia Sultan ile evlendi ve çift bir süre bu yalıda yaşadı.
Osmanlı hanedan mensuplarının sürgüne gönderilmesi üzerine satışa çıkan yalıyı Pera Palas otelinin sahibi Beyrutlu iş adamı Misbah Muhayyeş'e satın aldı. 1926-1932 yılları arasında çeşitli defalar İstanbul'a gelen ve Pera Palas'ta kalan yazar Agatha Christie, Misbah Muhayyeş'e konuk olarak bu konakta da kalmıştır.[1] Yalı, bir dönem filmlere set olarak kiralandı ve TRT'de yayınlanan ilk yerli dizi olan Aşk-ı Memnu, Halit Refiğ tarafından Afif Paşa yalısında çekildi.
Misbah Muhayyeş'in ölümünün ardından oğlu Cemil Muhayyeş'e kalan ve bakımsızlıktan harap olan yalıyı 1983'te Kemal Uzan satın aldı. Bu tarihten sonra yalının içi ve dışı yenilendi. Uzanlar'a satılmasından sonra İstanbul'un en pahalı ikinci yalısı olarak bilinen yalıya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından Uzan grubunun İmar Bankası borçlarına karşılık el konuldu; 2004'ten itibaren defalarca satışa çıkan yalı uzun süre alıcı bulamadı.[2][3] 2009 yılında yeniden satışa çıktığında ihaleyi 58 milyon liralık teklifiyle Suzan Sabancı Dinçer kazandı.[4] Yalının günümüzdeki sahibi Suzan Sabancı Dinçer'dir.[5] Yalının arkasındaki koruda Afif Paşa Mehtabiye Köşkü'nün de içinde bulunduğu arazi ise Fiba Holding'e aittir.[6]
Mimarisi
Afif Paşa Yalısı, cihannüma kuleleriyle tanınan büyük bir yapıdır.[7] Bir zemin, iki normal ve bir çatı katı olmak üzere toplam dört katlıdır. Esas girişler sağ ve sol cephelerde düzenlenen üç kollu merdivenler ile sağlanmıştır.
Deniz cephesinde yer alan köşe odalar 45 derecelik küçük çıkmalar halinde denize doğru uzanır. Kara tarafına iki kule daha ilave edilmiş; aynı tarzda düzenlenmiş bacalarla birlikte çatının deniz cephesinden görünümü İslami-Hind mimarisini andıran bir hal almıştır. Diğer üç cepheden görünüm ise sadedir.
Yalı 3.700 m2, yolun karşı sırtındaki koruluğu 17.500 m2'dir. Koruluğun içinde köşk ve ahırlar bulunmaktadır. Yalı ile korusu, 1950'den sonraki yol genişletmesi sırasında irtibatı kaybetmiştir.
Kaynakça
- ^ Çelik, Mehmet. "Hüzünlü Kadınların Yalısı". Posta gazetesi, 28 Ekim 2012. 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ "Kemal Uzan'ın yalısı yine satılamadı". Ntv haber sitesi, 5 Ocak 2005. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ "Uzanların yalısı yeniden ihaleye çıktı". Mimdap.org 15 Ocak 2009. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ "Ahmet Afif Paşa Yalısı Suzan Sabancı'nın". NTV haber sitesi, 14 Nisan 2009. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ "Ahmet Afif Paşa Yalısı, 58 milyona Sabancı-Dinçer çiftinin oluyor". Hürriyet gazetesi, 14 Nisan 2009. 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ ""Afif Paşa Mehtabiye Köşkü" dosyası İBB'de". Haberler.com, 31 Mart 2020. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ Ongun Demirer. "İstanbul Yalıları - Ahmet Afif Paşa Yalısı / Misbah Muhayyeş / Kemal Uzan Yalısı". 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
