Ahmed Şah Mesud

Ahmed Şah Mesud احمد شاه مسعود
Afganistan Savunma Bakanı
Görev süresi 28 Nisan 1992 - 9 Eylül 2001
Başkan	Burhaneddin Rabbani
Yerine geldiği	Mohammad Aslam Watanjar
Yerine gelen	Muhammed Fehim
Kişisel bilgiler
Doğum	1 Eylül 1953(1953-09-01) Bazarek, Afganistan Krallığı
Ölüm	9 Ocak 2001 (47 yaşında) Tahar Vilayeti, Afganistan
Partisi	Cemiyet-i İslami
Çocuk(lar)	Ahmed Mesud +6
Dini	Sünni İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Cemiyet-i İslami Afgan Silahlı Kuvvetleri Kuzey İttifakı
Hizmet yılları	1975-2001
Çatışma/savaşları	Sovyet-Afgan Savaşı Afganistan Savaşı

Ahmed Şah Mesud (1 Eylül 1953 - 9 Eylül 2001), "Penşir Aslanı" lakaplı Tacik kökenli Afgan askerî lider. Kabil'in kuzeyindeki Pençşir Vilayeti'nde bulunan Cangalak’ta Tacik kökenli bir ailede dünyaya geldi. Asker olan babası, Kral Zahir Şah’ın ordusunda albay olarak görev yapıyordu. Çocukluğunun büyük bölümü Kabil’de geçti. Ardından bir Fransız Lisesi olan İstiklal’e kaydoldu. Sonra Kabil Politeknik Okulu’nda mimarlık okudu. Ancak okulu bitirme şansı bulamadı. 1970'li yıllarda İslami harekete katıldı. Kabil Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Burhaneddin Rabbani’den etkilendi. 1973 yılında İslami hareketin ileri gelenleri arasına katıldı. 1974 yılında diğer liderler gibi Kral Davud rejiminin baskıları sonucu Pakistan’a gitti. 1975 yılında Davud yönetimini devirmek için yeniden ülkesine döndü. Kendisinden istendiği gibi Penşir Vadisi’ndeki Roka Bölgesini ele geçirdi. Ancak ordunun müdahalesi sonucu yeniden Pakistan’a kaçtı. 1978 yılında Konar bölgesinde halkı komünistlere karşı silahlandırdı. 1979 yılında Penşir’e döndüğünde Sovyet işgaline karşı başlatılan cihadın ünlü komutanlarından biri oldu. Mesud, Sovyetlere karşı askeri başarıları ile ülke çapında ün salmaya başladı. Batılı gözlemciler Mesud’u “Yetenekli Stratejist” ve “Hindikuş’un Napolyon’u” diye tanımlıyorlardı. Sovyetler 10 yıl süren işgalleri sırasında 80 km uzunluğundaki Penşir Vadisi’ne girmeye çalıştılarsa da bunda başarılı olamadılar ve Şubat 1989'da Afganistan’dan geri çekildiler.

Ahmet Şah Mesud, bu kez Kabil’deki Necibullah’ın başkanlığını yaptığı komünist hükûmete karşı savaşmaya başladı. 1992 yılının Nisan ayında Afganistan Özbeklerinin lideri Raşid Dostum’la anlaşarak Kabil’i ele geçirdi. Bu Mesud’un hayatındaki en büyük başarı oldu. Ahmet Şah Mesud Savunma Bakanlığı’na getirildi. Askerleri Kabil’in savunmasını üstlendi. Ancak birkaç kez el değiştiren Afgan hükûmeti, Hizb-i İslami grubunun lideri Hikmetyar’la olan iktidar mücadelesi yüzünden Afganistan’da güvenli bir ortam sağlamada muvaffak olamayınca kısa bir sürede Kabil tekrar savaş alanına döndü. 1994’te Afganistan’ın güneyindeki Kandahar’da ortaya çıkan Taliban örgütü, Kabil’e doğru ilerlerken en büyük direnişi Mesud gösterdi. Taliban Kabil kapılarına kadar geldiklerinde hiçbir direnişle karşılaşmadan Kabil'e girdiler.^[] Taliban birlikleri silah kullanmadan arka arkaya vilayetleri ele geçirdi. Taliban yönetimine karşı olan gruplar 1998’de Kuzey İttifakı adı altında birleştiler ve Mesud’u lider olarak seçtiler. Bu kez çatışmalar ülkenin kuzeyinde yoğunlaşmaya başladı ve Şah Mesud, yeniden Penşir Vadisi’ne çekildi.

Afgan komutan, 9 Eylül 2001 tarihinde Takhar vadisi’ndeki Hoca Bahauddin köyünde kendisiyle röportaj yapmak isteyen Belçika pasaportlu ve Fas asıllı iki kişinin intihar saldırısı sonucu öldü.

Wikimedia Commons'ta Ahmed Şah Mesud ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.