İçeriğe atla

Ahmed Şah Kaçar

Ahmed Şah Kaçar
İran Şahı
Hüküm süresi16 Temmuz 1909 - 15 Aralık 1925
Önce gelenMuhammed Ali Şah
Sonra gelenRıza Pehlevi
Başbakanlar
Doğum21 Ocak 1898(1898-01-21)
Tebriz, Güney Azerbaycan, Kaçar Devleti
Ölüm21 Şubat 1930 (32 yaşında)
Neuilly-sur-Seine, Seine (günümüzde Hauts-de-Seine), Üçüncü Fransız Cumhuriyeti
Definİmam Hüseyin Türbesi
Eş(ler)iBedir el-Moluk
Çocuk(lar)ıİranduht
Tam adı
Soltan Ahmed Şah Kaçar
HanedanKaçar Hanedanı
BabasıMuhammed Ali Şah
AnnesiMelike Cihan
DiniŞia
İmza

Ahmet Şah Kaçar (21 Ocak 1898 - 21 Şubat 1930), 16 Temmuz 1909-15 Aralık 1925 arasında İran Şahı.

Babası Muhammed Ali Şah'ın sürgün edilmesinden sonra on bir yaşında tahta çıkan Ahmed Şah İran'ın bütünlüğünü ve Kaçar Hanedanı'nın geleceğini korumak için yeterli deneyimden yoksundu. Yabancıların (Birleşik Krallık ve Çarlık Rusyası) iktisadi yayılmacılığını önleyemedi. I. Dünya Savaşı (1914-1918) sırasında İran'ın Rus, Birleşik Krallık ve Osmanlı birliklerince işgal edilmesi Ahmed Şah için çok sarsıcı oldu. Şubat 1921'de bir darbe düzenleyen Rıza Han (1925-1941 arasında Rıza Şah Pehlevi) ülkede büyük nüfuz elde etti.

1923'te ailesiyle beraber sürgüne gönderildi. Meclis, 12 Aralık 1925'te toplandı ve Kraliyetin Kaçar Şahı Ahmet Şah'tan alınıp Rıza Han'a verilmesine karar verildi ve Ahmed Şah tahttan indirildi. Rıza Han, 15 Aralık 1925'te Krallık yeminini etti ve Kaçar Hanedanı'nı sonlandırarak, resmen Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. Ahmad Şah 1930'da Paris Neuilly-sur-Seine 'de sebebi anlaşılamayan şekilde öldü. Naaşı Kerbeladaki aile kabristanına gömüldü. Erkek kardeşi eski veliaht prens Muhammed Hasan Mirza, soyundan gelen hanedanın devam etmesini sağladı. Dönemin İngiliz Diplomatı Herman Norman Mirza'ya, Pehlevi Hanedanının uzun süre başta kalamayacağını ve onların da olası bir darbeyle indirileceğini ancak rejimin yönünün dengesinin şaşabileceğini söyledi.[1]

I. Dünya Savaşında sırasıyla:Légion d'honneur, Leopold Nişanı, Osmaniye Nişanı, Beyaz Kartal Nişanı, Aziz Andrew Nişanı ve Kutsal Aleksandr Nevski Nişanlarına layık görülmüştür.

Kaynakça

  1. ^ Ghani, Cyrus (2000). Iran and the Rise of Reza Shah From Qajar Collapse to Pahlavi Power. I.B.Tauris.
Ahmed Şah Kaçar
Doğumu: 21 Ocak 1898 Ölümü: 21 Şubat 1930
Resmî unvanlar
Önce gelen
Muhammed Ali Şah

İran Şahı

1909-1925
Sonra gelen
Rıza Şah Pehlevi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tahran</span> İranın başkenti

Tahran, İran'ın başkenti, Tahran Eyaleti'nin merkezi ve 18 milyonu aşan metropol nüfusuyla İran'ın en büyük kentidir. Hazar Denizine yaklaşık 100 km uzaklıkta, Elburz Dağlarının güney yamaçlarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Hanedanı</span> 1789-1925 yılları arasında İranı yöneten Türk hanedan

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Rızâ Pehlevî</span> Pehlevi Hanedanından son İran şahı

Muhammed Rızâ Pehlevî, 1941'den, ülkesini terk ettiği 1979'a kadar tahtta kalan İran şahıdır. Batı yanlısı bir dış politika izleyen Pehlevi, İran'ın son monarşik lideridir. Şehinşah ve Sayeh-eh-Hodah gibi imparatorluk unvanları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Pehlevi</span> Pehlevi Hanedanından İran şahı

Rıza Şah Pehlevi, 1925-1941 arasında İran'ın şahı. Büyük Rıza Şah adıyla da tanınır. Kaçar Hanedanı'nın son şahı olan Ahmed Kaçar'ı devirerek Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. Kurduğu Pehlevi rejimi laik, milliyetçi, militarist ve anti-komünist bir rejimdi.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Musaddık</span> Dışarıdan destekli darbe ile iktidardan düşürülen İran Başbakanı

Muhammed Hidâyet Musaddık (

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî Hanedanı</span> 1925-1979 yılları arasında İranı yöneten hanedan

Pehlevî Hanedanı, İran Şahanşah Devleti'ne 54 yıl boyunca hükmetmiş Mazenderan kökenli hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Simko</span> Kürt lider

Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki, Kaçar döneminin sonları ve Pehlevi döneminin başlangıcında İran Kürdistanı'nda hakimiyeti sürdürmüş Şikaki aşiretinin reisi, Kürt lideri.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Hanlığı</span>

Bakü Hanlığı, 1718-1806 yıllar arasında Azerbaycanın doğusunda hüküm süren bir hanlık.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Muhammed Şah</span> Türk Kaçar Hanedanının kurucusudur.

Ağa Muhammed Şah, Kaçar Aşireti'nin reisi; 1794-1925 yılları arasında İran'a hakim olan Kaçar Hanedanı'nın kurucusudur. Aslen Kaçar kabilesinden Koyunlu kolunun aşiret reisiydi. Ağa Muhammed Han 1789'da İran Şahı olarak tahta çıktı, ancak Mart 1796'ya kadar resmen taç giymedi, 1794'te Zend hanedanlığından Lotf Ali Han'ı öldürmesiyle tahta çıktı. 17 Haziran 1797'de suikasta kurban gitti ve yeğeni Feth Ali Şah Tahta çıktı. Ağa Muhammed Han'ın Saltanatında başkenti Tahran yaparak İran'ın tekrar merkezi otoriteye kavuşmasını sağladı. Gürcistan'ın bağımsızlık ilan etmesiyle Tiflis'e şiddetli bir saldırı düzenleyerek 15,000 Gürcü esir İle İran'a geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">Feth Ali Şah</span>

Feth Ali Şah, Kaçar Hanedanı'ndan olup 1797-1834 yılları arasında İran'da hüküm süren ikinci şah. Yönetimi sırasında Kuzey Kafkasya'yı Gülistan ve Türkmençay Antlaşması'yla geri alınamayacak şekilde Rusya'ya bırakmıştır. Feth Ali Şah Tarihçi Joseph M. Upton'a göre, "uzun sakalıyla, ince beliyle, evlatlarıyla İranlılar arasında meşhurdur." Feth Ali Şah'ın saltanatının sonlarında, ekonomik sıkıntılar, askeri ve teknolojik yükümlülük İran'ı parçalanmanın eşiğine getirdi, ölümünden sonra yaşanan taht mücadelesiyle çözülme hızlandı.

Kaçarlar, günümüzde Ermenistan, Azerbaycan ve kuzeybatı İran'ın bulunduğu bölgede yaşayan Oğuz boylarından Bayat'lara bağlı bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Sadabad Sarayı</span>

Sadabad Kültürel-Tarihi Kompleksi (Farsça: مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد), İran'ın başkenti Tahran'da bulunan bir saray.

<span class="mw-page-title-main">Derya-i Nur</span>

Darya-i-Nur, dünyadaki en büyük kesilmiş elmaslardan biridir, yaklaşık ağırlığı 182 karattır. Rengi uçuk pembedir, elmasların en nadir bulunanlarından biridir..

İran'da lâiklik, başlangıcı Pehlevi Hanedanı'ndan Şah Rıza Pehlevi'nin tahta çıktığı 1925 yılına uzanan bir tarihe sahiptir. İran'da laiklik bir devlet politikası olarak uygulanmaya başladıktan sonra hicab adı verilen başörtüsü ve çador adı verilen çarşaf adlı giysilerle birlikte dinsel bayramlar olan Muharrem ve Aşure gibi kutlamalar, din adamlarının umuma açık yerlerde vaaz vermeleri yasaklandı, cami eylemleri yoğun biçimde engellendi ve düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Krallığı</span> 1926-1973 yılları arasında Orta Asyada bir monarşi

Afganistan Krallığı, Güney ve Orta Asya'da 1926'da Afganistan Emirliği'nin halefi olarak kurulan bir anayasal monarşiydi. Tahta çıktıktan yedi yıl sonra ilk kralı Emanullah Han tarafından emirliğin krallığa dönüşümü ilan edildi. Monarşi, 1973 Afganistan Darbesi'yle birlikte sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Fevziye bint Fuad</span>

Fevziye bint Fuad veya bilinen adıyla Fevziye Pehlevi, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin ilk eşi olan İran kraliçesi ve Mısırlı prenses.

<span class="mw-page-title-main">Melike Cihan</span>

Melike Cihan, İran Şahı Muhammed Ali Şah'ın eşi, Ahmed Şah Kaçar'ın annesi.

<span class="mw-page-title-main">İran Jandarması</span> İran eski askeri kolluk kuvveti

İran Jandarması, İran'da kırsal kesimde ve karayollarda kamu güvenliğini sağlamaktan sorumlu askerî bir kolluk teşkilatıydı. Paramiliter bir güç olarak, 1910'da Kaçar Hanedanı sırasında kuruldu ve 1921'de Pehlevi Hanedanı'na kadar siyasette önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta anayasal bir ordu olarak kurulan güç, hem geleneksel polis görevlerini yerine getirmek hem de haydut kuvvetlerine karşı mücadele etmek için İsveçli subaylar istihdam etti.

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî İranı</span> 1925ten 1979a kadar İranı yöneten rejim

İran Şehinşah Devleti ya da yaygın ismiyle Pehlevi İranı, 1925 yılından İran Devrimi'nin bir sonucu olarak monarşinin devrildiği 1979 yılına kadar varlığını sürdürmüş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Devleti</span>

Kaçar Devleti, Kaçar İmparatorluğu veya resmiyette Yüce İran Devleti, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş İran devleti.