İçeriğe atla

Ahmed İbn Acibe

Ahmed İbn Acibe, 18. yüzyılda yaşayan Faslı sufidir.

Hayatı

18.yüzyılın önemli sufilerinden ve tasavvufun Darkaviliğin Acibiyye kolunun da kurucusu olan Ahmed ibn Acibe (1747–1809) Fas'ın Tanca ile Tıtvân şehirleri arasında bulunan Hamîs köyünde doğmuştur. Henüz çocuk denecek yaşta ilim hayatına atılmıştır. Kendi aile üyeleri dışında pek çok hocası olmuş ilim tahsili için doğduğu kentten ayrılıp daha sonraları ders vereceği yapacağı Tıtvan'a gitmiştir. Yine kuzey afrikalı sufilerin büyüklerinden olan Ataullah İskenderi'nin Hikem adlı meşhur eserini okuduktan sonra ilimle uğraşmaya ara verip uzlet hayatını tercih etmiştir. Tasavvufla asıl bağı ise 46-47 yaşlarında (1793) Şazeli tarikatının Darkaviyye kolunun kurucusu olan Mulay el-Arabi ed-Darkavi ve onun icazet verdiği Muhammed el-Bûzîdî ile tanışıklığıyla başlar. Şeyhinin egosunun kırılmasına yönelik olarak verdiği dilencilik yapmak, yamalı elbiselerle dolaşmak gibi tüm pratikleri yerine getirir. Nihayetinde şeyhinin halifeleri arasına dahil olur. Eserleriyle tasavvufun en çetrefilli konularına getirdiği izahlar ve sevilen kişiliğiyle kısa zamanda çok sayıda öğrencisi olan İbn Acibe tasavvufa muhalif yöneticilerin dikkatini çeker ve hapse atılır. Tasavvufu bırakması yönünde işkencelere maruz kalır. Hapisten çıkar. 1809 tarihinde 64 yaşında Ğumara kentinde vefat eder.

Önemi

Ekberi bir sufi olan Abdullah İbn Acibe diğer sufilerin kitaplarını yorumlamış, tasavvuftaki bazı sırların izahını yapmış ve Kur'an'ın gizli, içrek (ezoterik/batıni) yorumu denilen işari tefsiri gerçekleştirmiştir. Tefsiri Kur'an ayetlerinin derin anlamlarını açıklamaktadır. Hiçbir eseri henüz Türkçeye aktarılmamış olan İbn Acibe, tasavvuf tarihindeki önemi sebebiyle Batılı araştırmacıların da dikkatini çekmiş, altı ciltlik en önemli eseri Bahr-ı Medid adlı eserinden bazı bölümler ve bazı risaleleri İngilizceye çevirilmiştir. Kısa sureleri Türkçeye çevirelen yazarın Bahr-ı Medid adlı hacimli Kur'an tefsiri de aynı yayınevinden Türkçeye çevrildi.

İlgili kitaplar

  • Ibn Ajiba, Two Treatises on the Oneness of Existence, İngilizceye çeviriJean-Louis Michon
  • Ibn Ajiba, The Immense Ocean: Al-Bahr al-Madid: A Thirteenth Century Quranic Commentary on the Chapters of the All-Merciful, the Event, and Iron (Fons Vitae Quranic Commentaries Series) Mohamed Fouad Aresmouk (Çevirmen), Michael Abdurrahman Fitzgerald (Çevirmen)
  • Ibn Ajiba, The Basic Research - Shaykh Ahmad Ibn Ajiba, Futuhat al Ilahiyya fi Sharh al Mabaahith al-Asliyya Çeviri, Abdalkhabir al-Munawwarah and Haj Abdassabur al-Ustadh, Madinah Press
  • The Autobiography (Fahrasa) of a Moroccan Soufi: Ahmad ibn 'Ajiba, Arapçadan çeviri Jean-Louis Michon ve David Streight, Fons Vitae, Louisville KY USA,1999 ISBN 1-887752-20-X
  • Jean-Louis Michon Le Marocain Ahmad Ibn AjibaLe Marocain Ahmad Ibn Ajiba

Türkçede İbn Acibe

  • Ibn Acibe, Bahr-ül Medid, (Çeviren : Doktor Dilaver Selvi) Semerkand Yayınları
  • Mahmut Ay, Kur'an'ın Tasavvufi Yorumu: İbn Acibe'nin el-Bahru'l-Medid Adlı Tefsiri, İnsan Yayınları
  • Ibn Acibe, Kısa Surelerin Tefsiri, (Haz. Dilaver Selvi), Semerkand Yayınları

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Muhyiddin İbnü'l-Arabî</span> Endülüslü İslam düşünürü, sufi ve filozof (1165–1240)

Muhyiddin İbnü'l-Arabî ya da tam adıyla Muhyiddîn Muhammed bin Ali bin Muhammed el-Arabî el-Hâtimî et-Tâî, ünlü İslâm düşünürü, mutasavvıf, yazar ve şair. Şeyhü'l Ekber unvanı ile de bilinir.

Dâvûd-i Kayserî, Osmanlı devletinin kuruluş döneminde yaşamış İran'lı mutasavvıf, filozof ve yazar.

Ebûbekir Sirâceddîn, İngiliz tasavvuf bilimcisi. Tradisyonalist ve perennialist akımın öncü temsilcilerinden birisi olan Martin Lings, ünlü bir yazar, editör, mütercim ve araştırmacı kişiliğinin yanı sıra dini öğreti, kutsal metin, sembolizm, edebiyat ve sanat aracılığıyla ağırlıklı olarak Tanrı-insan ilişkisini terennüm eden bir şair olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Erol Kılıç</span> Türk akademisyen, büyükelçi

Mahmud Erol Kılıç, Türk akademisyen, tasavvuf, İbn Arabî ve İslam felsefesi uzmanı teolog.

Sufi metafiziği başlıca vahdet (birlik) düşüncesi etrafında gelişmiştir. Öyle ki varlık bir "Mutlak Varlık" ve O'nun aynada yansımalarından oluşan görüntülerden ibarettir. Bu anlayışı açıklayan iki farklı ifade biçimi kullanılır; Vahdet-i vücud ve vahdet-i şuhut. Bazı İslami reformcular bu iki deyim arasındaki farklılığın sadece semantik ve deyimle ilgili olduğunu, özünde bir farklılık içermediğini söylerler. Sufi metafiziğinde diğer dikkat çeken konular hulul, teşkik ve maksut birliği gibi konulardır. Allah ile evren arasındaki ilişkinin tarzı sufiler arasında olduğu gibi, sufi olmayan müslümanlar arasında da tartışılagelmekte olan bir konudur.

Abdurrezzak Kemaleddin b. Ebi'l-Ganâim el-Kâşânî. Tam adı Abdürrezzâk b. Ebi'l-Ganâim b. Ahmed Ebi'l-Fazâil b. Muhammed el-Kāşânî'dir.

Gülşen-i Râz, Mahmud Şebüsteri'nin eseri olan tasavvuf klasiği.

Nifferi. Onuncu yüzyıl sufi ve mistiklerinden. Zor anlaşılır bir dil kullanan bir Sufi oluşu ve herhangi bir kurulu sufi okulu veya bir sufi üstadı ile bağlantılı olmayışı gibi muhtemel sebeplerle tasavvufi literatürde genellikle tamamen ihmal edilmiş bir kişiliktir.

Fusus'ül Hikem, ünlü sufi Muhyiddin İbn Arabi'nin başyapıtıdır. Geleneksel tasavvufi eserlerden farklı metafizik ve teosofik içerikte bir eserdir. Eserde Kur'an'da adı geçen 27 peygamber, hikmetin çeşitli yönlerinin tecessümü olarak ele alınır ve incelenir. Küçük boyutlu olan Fusus'ül Hikem'in pek çok şerhi yapılmıştır. İlk Türkçe şerh Abdullah Bosnevi'ye, sonuncusu ise Ahmed Avni Konuk'a (ö.1938) aittir.

Fütuhat-ı Mekkiyye sufi, düşünür Muhyiddin İbn Arabi'nin baş eseri. 37 sifir (defter) halinde tanzim edilen eser, Ekrem Demirli tarafından 18 cilt halinde Türkçeye tercüme edilmiştir. Ekrem Demirli'nin çevirdiği tercümede ilk 17 cilt 2 defterden, son cilt 3 defterden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Molla Câmî</span> İranlı islam alimi ve şair

Molla Câmî veya tam adıyla Nureddin Abdurrahman Câmî,, İranlı İslam alimi ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Sadreddin Konevî</span>

Sadreddin Konevî, Fars sufi. Malatya'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

Ekrem Demirli, Türk ilahiyatçı akademisyen ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Alevi</span>

Ahmed Alevi, Şazeliliğin Darkavi Aleviyye kolunun kurucusu mutasavvıf.

Muhammed bin Ahmed el-Kurtubi,, Eserlerinde Ehl-i Sünnet'i savunan, başta Mu’tezile olmak üzere İmâmiye, Râfiziyye, Kerrâm’îyye gibi fırkaları eleştiren âmelde Malikî, i'tikatta Eş’ari olmakla birlikte, mezhep taassubuna karşı tavır takınan ve taklitçiliği bir metot olarak benimsemediğini dile getiren Endülüslü ve Arap, muhaddis, müfessir, fakih, dilci ve kıraat âlimi.

Ekberilik, Muhyiddin İbn Arabi'nin temel kavramlarını geliştirdiği sufi metafiziğinin Vahdet-i Vücud denilen meşrep veya okuluna bağlı olan sufileri tanımlamakta kullanılan bir terim.

<span class="mw-page-title-main">Âmülî</span>

Haydar Amuli, İran kökenli Şii sufi, filozof ve mistik.

<span class="mw-page-title-main">Süfyân es-Sevrî</span>

Süfyân as-Sevrî ibn Saîd tebeut tabiinden olan bir İslâm âlimi, hafız, fakih ve Sevrî mezhebi'nin kurucususu. Aynı zamanda büyük muhaddislerdendir.