İçeriğe atla

Ahmad Fanakati

Ahmed Fanākatī veya Banākatī (farsça : احمد فناکتی), (d. 1242 ö. 1282) Kubilay'ın hükümdarlığı sırasında Yuan Hanedanı'nın maliye bakanı olarak görev yapan Karahıtaylar'a mensup (Batı Liao hanedanı) bir İranlı Müslümandı . Kublai döneminde başbakan olarak tanındı ve Yuan İmparatorluğu'nun mali sistemini başarıyla kurmasıyla itibar kazandı. Yolsuzluk algısı nedeniyle hanedan tarihlerinde "kötü bir bakan" olarak görülüyordu.

Hayatı

Kubilay Han döneminde görev yapıyordu. Bazı uygulamaları sayesinde Yuan Hanedanı ekonomisi pozitif bir istikrar yakalamıştı. Çinliler'e uyguladığı ağır vergilerden dolayı Çinliler, Ahmet Fanakati'ye nefret besliyordu. İlerleyen yıllarda Ahmet Fanakati'yi zenginlik hırsı bürümüştü. Görevini para kazanmak için kötüye kullanmıştı. Marco Polo Çin gezisinde Ahmed Fanakati için 25 çocuk sahibi olup büyük bir servet biriktirdiğinden bahseder. Tüm bu olanlardan habersiz Kubilay Han, Ahmed'i başarılı bulup severdi. 1282 yılında Ahmed Fanakati'ye iki Çinli suikast düzenledi. Kubilay Han, Ahmed'in suikastçilerini idam ettirdi. Takip eden günlerde Kubilay Han, Ahmed Fanakati'nin bütün yolsuzluklarını öğrenince Ahmed Fanakati'nin mezarının açılmasını, cesedinin köpeklere yem edilmesinin, kemiklerinin savaş arabalarının altında ezilmesini emretti. Ayrıca bütün mal varlığına el konulup oğulları da idam edildi. Netflix'in 2014 yapımlı Marco Polo adlı serisinde Mahesh Jadu tarafından canlandırılmıştır.

Kaynak

1. Sir Henry Yule (1903). The book of Ser Marco Polo, the Venetian: Concerning the Kingdoms and Marvels of the East. Vol. 1. London. p. 421.

2. Rossabi, Morris, ed. (2013). Eurasian Influences on Yuan China. Vol. 15 of Nalanda-Sriwijaya series. Institute of Southeast Asian Studies. p. 20. ISBN 978-9814459723. Retrieved 24 April 2014.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kubilay Han</span> Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çindeki Yuan Hanedanlığının kurucusu ve ilk imparatoru

Kubilay Han Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çin'deki Yuan Hanedanlığı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Tuluy ve Sorghaghtani Beki'nin ikinci oğlu; Cengiz Han'ın torunudur. Moğol hanı Möngke'nin kardeşi; İran'daki Moğol İlhanlılar devletinin kurucusu Hülâgû'nün ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Hanedanı</span> Mogol hanlığı, Cengiz Hanın torunu Kübilay Han tarafından kuruldu

Yuan Hanedanı ya da Kubilay Hanlığı, 1280-1368 yılları arasında Çin'i egemenliği altına alan Moğollar tarafından kurulmuş hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marco Polo</span> Venedikli gezgin, kâşif ve tüccar (1254–1324)

Marco Polo, İtalyan gezgin. Ünlü kâşif ve tüccar Niccolo Polo'nun oğludur. Bazı kaynaklar Marco Polo'nun aslında Macar olduğunu ve Dalmaçya'nın Korcula Adasında doğduğunu bu ada o zaman Venedik protektorası olduğu için Venedikli ve İtalyan bilindiğini söyler. Çocukluğunda, Karadeniz ve Akdeniz'deki ticaret merkezlerine uğrayan babasıyla yolculuk yapmıştır. Ticareti Asya'ya seyahat ederek Kubilay Han ile tanışan babası Niccolo ve amcası Matteo'dan öğrenmiştir. Babası ve amcası 1269 yılından Venedik'e dönerek ilk defa Marco ile tanışmıştır. Daha sonra üçü birlikte Asya'ya 24 yıl sürecek bir seyahate çıkmışlardır. Bu zaman dilimde Uzak Doğu ile ticaret yolları geliştirmeye çalışan Marco Polo, parası olan insanların mallarını satmak üzere anlaşmalar yapmıştır. Bu olay günümüz “risk sermayesi”nin ilk örneğidir. O zamandaki genel anlaşma sigorta bedeli dahil %25'e yakın bir faiz oranı ile maceraperest tüccara sermaye sağlamak şeklindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Moğol İmparatorluğu</span> 13. ve 14. yüzyılda hüküm sürmüş olan, tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük kara imparatorluğu

Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda tarihin en büyük bitişik imparatorluğuydu. Doğu Asya'da bugünkü Moğolistan'da ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, en güçlü döneminde Japon Denizi'nden Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerine kadar uzandı, kuzeye doğru Kuzey Kutbu'nun bazı bölgelerine kadar uzandı; doğuya ve güneye doğru Hint alt kıtasının bazı bölgelerine girdi, Güneydoğu Asya'yı istila etmeye çalıştı ve İran Platosu'nu fethetti; ve batıya doğru Levant ve Karpat Dağları'na kadar uzandı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Teküder</span> Hükümdar

Ahmed Teküder, 1282 - 1284 arasında hüküm sürmüştür.) İlhanlı hükümdarı, Hülagü'nün oğlu ve Abaka Han'ın kardeşiydi. Nikolas Teküdar Han adıyla Nesturi Hristiyan olarak dünyaya gelen Teküdar sonradan İslam dinini benimseyip adını Ahmet Teküder olarak değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hanbalık</span>

Hanbalık, Kubilay Han tarafından kurulan Yuan Hanedanı'nın başkenti idi. Günümüz Pekin şehrinin merkezinde yer almaktaydı.

Hezarhesbi, Fadlavi ya da Luristan Atabeyliği, Orta Çağ'da (1148-1424) günümüzün İran'ın Luristan ve Fars eyaletlerinde hüküm sürmüş bir Kürt hanedanlığı. Şeref Han hanedanı Fadluya'nın soyundan geldiği için "Fadlavi" olarak adlandırdı ve hanedanın bir Kürt hanedanı olduğunu belirtmiştir.

Çin'in posta tarihi ve posta pulları hikâyesi Çin İmparatorluğu'nun çöküşü, sivil savaş yılları ve 1930 ve 1940 Japon işgalleri nedeniyle karmaşıktır.

<span class="mw-page-title-main">Arık Böke</span> Cengiz Hanın torunu

Arık Böke ya da Arık Buka Moğol İmparatoru Cengiz Han'ın oğullarından Tuluy Han'ın oğlu. Büyük Han Möngke'nin ölümünün ardından kardeşleri Kubilay ve Hülagû seferde oldukları için kısa bir süre tahta çıkmıştır. Tahta kimin çıkacağının belirlenmesi için toplanan kurultayda 1260 yılında yapılan görüşmelerde rakip gruplar uzlaşmaya varamaz ve hem Kubilay, hem Arık Böke tahta geçer. Moğol İmparatorluğu, bu çekişme içinde üç yıl boyunca iç savaş yaşayacaktır. Savaşta Arık Böke gelenekçi Moğol prensleri tarafından desteklenirken Kubilay Kuzey Çin ve Mançurya prensleri tarafından desteklenir.

Moğolların Vietnam seferleri, Yuan Hanedanı'nın imparatoru Kubilay Han tarafından günümüzdeki Vietnam topraklarındaki Dai Viet'de hüküm süren Trần Hanedanına ve günümüzdeki Kamboçya topraklarındaki Champa Krallığına karşı düzenlenmiş olan askeri seferleri anlatır. 1257-1258, 1284-1285 ve 1287-1288 yıllarındaki askeri seferlerde Moğollar yenilmiş ve bölgeden atılmıştır. Ancak askeri işgal altında olmamalarına rağmen Dai Viet ve Champa, Yuan Hanedanına bağlılıklarını bildirmişlerdir.

Marco Polo, Büyük Britanya bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun klasik serisinin ilk sezonunun dördüncü hikâyesidir. 22 Şubat ve 4 Nisan 1964 tarihleri arasında yedi bölüm şeklinde yayınlanmıştır. Ses kayıtları ve hikâyenin fotoğrafları bulunmasına rağmen gerçek hikâyenin nerede olduğu bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zhangye</span>

Zhangye, Çin'in Gansu eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 40,874 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1,199,515'tir.

Marco Polo, Marco Polo'nun, Moğol İmparatoru ve Kağan'ı olan Kubilay Han'ın sarayında yaşadığı ilk yıllardan esinlenmiş Amerika yapımı drama web televizyon serisidir. John Fusco tarafından yazılan ve oluşturulan dizinin baş rollerinde Lorenzo Richelmy Marco Polo'yu ve ana rolde Benedict Wong Kubilay Han'ı oynamaktadır. Yapımcılığını The Weinstein Company'nin yaptığı dizinin Netflixle olan sözleşmesi 7 Ocak 2015'te yenilenerek 10 bölümlük ikinci sezonu 1 Temmuz 2016'da gösterime girdi. 12 Aralık 2016'da, Netflix iki sezonun sonunda diziyi iptal ettiğini açıkladı. The Hollywood Reporter, raporuna göre dizi, Netflix'e iki sezonda 200 milyon dolar kaybettirdi.

<span class="mw-page-title-main">Shangdu</span>

Shangdu, Kubilay Han'ın Yuan Hanedanı'nın Hanbalık'tan önceki başkenti ve daha sonra hanedanın yazlık başkenti idi. Şehir günümüzde İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin Xilin Gol aymağında Pekin'in 275 km kuzeyinde yer almaktaydı. Shangdu 1275 yılında Venedikli gezgin Marco Polo tarafından ziyaret edilmiş olup 1369 yılında Zhu Yuanzhang komutasındaki Ming Ordusu tarafından yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Argun Han</span>

Argun Han diğer adıyla Argon Moğol İmparatorluğu İlhanlılar'ın 1284 ile 1291 yılları arasındaki hükümdarı. Abaka Han'ın oğluydu ve babası gibi o da bir Budistti. Kutsal Topraklardaki Müslümanlara karşı Franco-Moğol ittifakı kurma amacıyla Avrupa'ya birkaç elçilik göndermesiyle tanınıyordu. Ayrıca Argun büyük amcası Kubilay Han'dan yeni bir gelin talep etmişti. Genç Kököçin Asya üzerinden Argun'a giderken ona refakat etme görevi Marco Polo'ya verildiği bildirildi. Kököçin gelmeden önce Argun öldüğü için onun yerine Argun'un oğlu Gazan ile evlendi.

<span class="mw-page-title-main">Payza</span>

Payza veya payzi veya gerege, Moğol İmparatorluğunda yetkililere ve elçilere belirli ayrıcalıkları ve yetkilerin verilmesi için taşınan, genelde boyna asılan yazılı metal bir künyeydi. Moğol soylularının ve yetkililerinin sivil halktan mal ve hizmet talep edebilmelerini sağlayan resmi bir semboldü.

<span class="mw-page-title-main">Drogön Chögyal Phagpa</span>

Drogön Chogyal Phagpa Tibet Budizminin Sakya okulunun beşinci lideriydi. Aynı zamanda Budist ve Tibet İşleri Bürosu'nun ilk başkanı ve Yuan Hanedanı'nın ilk İmparatorluk Eğitmeni idi. Kubilay Han döneminde görev almıştır.

Guo Kan, Çin'i ve Batı'yı fethetmek için Moğol İmparatorluğu'na hizmet eden Çinli bir generaldir. Kendisi Çinli generallerin soyundan geliyordu. Hem babası hem de büyükbabası Cengiz Han'ın emrinde hizmet ederken, atası Guo Ziyi Çin Tang Hanedanı'nın ünlü bir generaliydi.