İçeriğe atla

Aheleki

Aheleki (Gürcüce: ახელეკი; okunuşu: "ah'elek'i"), tarihsel Klarceti bölgesinin beyaz asma cinslerinden biridir. Sofralık ve şaraplık üzüm olarak yetiştirilmektedir. Türkçe adı "Akalek"e dönüşmüştür.[1][2] Gürcistan'da ise Ahalaki (ახალაკი) adıyla Gürcü asma cinsleri arasında yer alır.

Tarihçi ve dilbilimci Nikolay Marr, 1904 yılında Şavşeti ve Klarceti bölgelerini gezerken Aheleki'nin iyi yetiştiği yerler olarak Berta vadisinde Gverda (Güverda Bağları) ve Cmerki köyünün adını vermiştir.[3]

Aheleki veya Akalek, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Gümüşhane köyünde yetişmektedir. Konik biçimli salkımının taneleri oval biçimli olup çekirdek sayısı 2-3 arasında değişmektedir.[2]

Ayrıca bakınız

  • Gürcistan'da asma cinsleri

Kaynakça

  1. ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 647 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 978-9941-0-8969-5
  2. ^ a b ""Türkiye Asma Genetik Kaynakları" - Tarım ve Orman Bakanlığı" (PDF). 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ekim 2021. 
  3. ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri, Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 369-370 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-434-11-2

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alabalık, Artvin</span>

Alabalık, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Boyalı, Ardanuç</span>

Boyalı, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Peynirli, Ardanuç</span>

Peynirli, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çağlıpınar, Şavşat</span>

Çağlıpınar, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Demirkapı, Şavşat</span>

Demirkapı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dereiçi, Şavşat</span>

Dereiçi, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Karaağaç, Şavşat</span>

Karaağaç, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy, Şavşat</span>

Karaköy, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kirazlı, Şavşat</span>

Kirazlı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kocabey, Şavşat</span> Artvin köyü

Kocabey, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şalcı, Şavşat</span> Artvin köyü

Şalcı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şenocak, Şavşat</span>

Şenocak, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yağlı, Şavşat</span>

Yağlı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yaşarköy, Şavşat</span>

Yaşarköy, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yavuzköy, Şavşat</span>

Yavuzköy, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilce, Şavşat</span>

Yeşilce, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Taşköprü, Şavşat</span>

Taşköprü, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Artvin'de bağcılık</span> bağcılık kültürü

Artvin'de bağcılık, dünyanın en eski bağcılık geçmişine sahip Gürcistan'ın tarihsel bölgeleri olan Lazeti, Klarceti ve Şavşeti bölgelerindeki geleneğe dayanmaktadır. Nitekim geleneksel Gürcü şarap küpleri olan Kvevri (ქვევრი) kalıntıları Şavşat ilçesinin Otluca, Ardanuç ilçesinin Güleş, Artvin'in merkez ilçesinde Bağcılar gibi yerlerde ortaya çıkarılmıştır. Öte yandan Gürcistan'ın Acara ve Guria bölgeleri ile Artvin'de benzer asma cinslerinin varlığı da bunu işaret etmektedir. Bu asma cinslerinin bazılarının adları, bugünkü Artvin bölgesindeki yer adlarıyla ilişkilidir. Livanura, Klarculi, Şavşuri, Orcohuli, Hopaturi gibi üzüm türleri bunların başında gelir. Klarceti-Şavşeti bölgelerinden Gürcistan'a götürülen asma cinslerine, götüldüğü yerlere atfen Livanura, Klarculi, Şavşuri gibi adlar sonradan verilmiş olup özgün adları bilinmemektedir. Bunların dışında, Gürcistan'ın genelinde yaygın olan şaraplık üzüm Saperavi, Artvin ilinin Berta vadisinde, "Gverda (Güverda) Bağları" olarak bilinen bağlarda yetiştirilmektedir.

Suereki, tarihsel Klarceti bölgesine özgü siyah asma cinsidir. Bu bölgenin başta gelen üzümüdür. Türkçede adı "Sörek" veya "Söğdek"e dönüşmüştür.

Dahatula, tarihsel Klarceti bölgesinde, bugün Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Pırnallı köyünde, kaya resimleriyle bilinen bir yerdir. Artvin ilinde bilinen tek kaya sanatı örneğidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.