İçeriğe atla

Ahaz

Antik İsrail
"Promptuarii Iconum Insigniorum "

Ahaz (İbraniceאחז, "tuttu"; YunancaἌχαζ; LatinceAchaz; Jehoahaz'ın ("Tanrı tuttu") kısaltılmış şeklidir) Jotham'ın oğlu ve Yehuda'nın kralıydı.[1] Matta İncilinde İsa'nın aile ağacında adı geçen krallardan biridir.

Yirmi yaşında tahta geçen Ahaz on altı yıl süreyle krallık yaptı. İsrail Kralı Pekah'ın on yedinci yılında başa geçti.[2][3][4][5] E.R. Thiele'ye göre Jotham'la birlikte MÖ 736/735'te başa geçti ve MÖ 732/731'de tek başına kral oldu; saltanatı MÖ 716/715'e kadar sürdü.[6] William F. Albright'a göre ise MÖ 735 - MÖ 715 arası krallık yaptı.

Ardından bıraktığı

Saltanatıyla ilgili bilgiler Tanah'ın çeşitli yerlerinde bulunur.[7][8][9] Sıra dışı garipliklerle dolu bir hayatı olan Ahaz birçok pagan geleneği ülkeye soktu.[10][11][12] Yaptığı en büyük sıra dışı gariplik ise kendi oğlunu kurban etmesiydi. Ayrıca Tapınağa sahte tanrıların putlarını diktirdi.[7] İşaya, Hoşea ve Mika gibi peygamberlerin uyarılarını dikkate almadı.

Kuzey Krallığının çöküşündeki rolü

MÖ 732'de İsrail Kralı Pekah, Aram Şam Kralı Rezin(en) ile ittifak kurup Yehuda'nın elinde olan Kudüs'ü tehdit etti. Bunun üzerine Ahaz haraç karşılığı III. Tiglat-Pileser'den yardım istedi.[13] Tiglat-Pileser Şam'ı bünyesine katıp ortadan kaldırdı.[14] Tanah'a göre Aram halkı sürülüp Rezin öldürüldü;[15] ayrıca Tiglat-Pileser İsrail'e de saldırıp Asur Kralı Tiglat-Pileser İsrail'in İyon, Avel-Beyt-Maaka, Yanoah, Kedeş, Hasor kentleriyle Gilat, Celile ve Naftali bölgelerini ele geçirerek halkı Asur'a sürdü.[16] Tiglat-Pileser bu olayı kendi kayıtlarına da geçirdi.[17]

Ardılı

Ahaz otuz altı yaşında öldüğünde yerine oğlu Hezekiah geçti. Ahaz ölüp atalarına kavuşunca, onu İsrail krallarının mezarlığına gömeceklerine Yeruşalim Kenti'nde gömdüler.[18] Hezekiah babasının yaptığı dini yanlışları düzeltmek için Tapınak rahiplerine ve Levililere Tapınağa çeki düzen vermelerini ve putların kaldırılmasını emretti. Tapınağı temizlemek on altı gün sürdü.[19]

Ahaz
Davud Hanedanlığı
Önce gelen
Jotham
Yehuda Kralı
Jotham ile birlikte: MÖ 736 - MÖ 732
Tek başına: MÖ 732 - MÖ 716
Sonra gelen
Hezekiah

Kaynakça

  1. ^ "Yeşaya 7:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  2. ^ "2 Krallar 15:38". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  3. ^ "2 Krallar 16:1". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  4. ^ "2 Krallar 16:2". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  5. ^ "2 Tarihler 28:1". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  6. ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257, 217.
  7. ^ a b "2 Krallar 16". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  8. ^ "Yeşaya 7-9". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  9. ^ "2 Tarihler 28". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  10. ^ "Yeşaya 8:19". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  11. ^ "Yeşaya 38:8". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  12. ^ "2 Krallar 23:12". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  13. ^ "2 Krallar 16:7-9". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  14. ^ Lester L. Grabbe, Ancient Israel: What Do We Know and How Do We Know It? (New York: T&T Clark, 2007): 134
  15. ^ "2 Krallar 16:9". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  16. ^ "2 Krallar 15:29". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  17. ^ James B. Pritchard, ed., Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (3rd ed.; Princeton NJ: Princeton University Press, 1969) 283.
  18. ^ "2 Tarihler 28:27". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  19. ^ "2 Tarihler 29:3-20". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 586 yılında Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'na yenik düşünce son buldu. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

MÖ 8. yüzyıl, MÖ 800'ün ilk günü başlamış ve MÖ 701'in son günü bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">Yoram (İsrail)</span>

Jehoram İsrail Kralıydı. Ahab'la Jezebel'in kral olan iki oğlundan biriydi. Tanah'ta anlatıldığına göre İsrail Kralı Jeroham'ın beşinci yılında aynı isimle (Jeroham) başka bir kral Yehuda Krallığı'nın başına geçti. Yehuda Kralı Jeroham başa geçtiğinde, babası Jehoşafat hâlâ kraldı; iki kral ülkeyi birlikte yönettiler. İki farklı kral Jeroham Tanah'ın bazı kısımlarında birlikte anıldığından bu akıl karıştırmaktadır.. Yoram, William F. Albright'a göre MÖ 849 - MÖ 842 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 852 - MÖ 841 arası hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yehu</span> İsrail kralı

Jehu Nimşi'nin torunu, Jehoşafat'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 815, E. R. Thiele'ye göre MÖ 841 - MÖ 814 tarihleri arası hükümdarlık yaptı. Jehu ile ilgili bilgilerin kaynağı olarak Tanah kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yoaş (İsrail)</span> İsrail kralı.

Joaş, Jehoahaz'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. Tahta geçtiği zaman İsrail Krallığı, Hazael önderliğindeki Aramlıların saldırılarına maruz kalıyordu. William F. Albright'a göre M.Ö. 801 - M.Ö. 786, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 798 - M.Ö. 782 yılları arasında krallık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya (İsrail)</span>

Zekeriya, II. Yarovam'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Pekahya</span>

Pekahiah veya Pekahya Menahem'in oğlu, Gadi Hanedanlığı'nın ikinci ve son ve Samarya başkentli İsrail'in on yedinci kralıydı. Pekahya, Yehuda Kralı Azariah'ın ellinci yılında başa geçti ve iki yıl krallık yaptı. William F. Albright'a göre MÖ 738 - MÖ 737 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 742 - MÖ 740 yılları arası hükümdarlık yaptı. Pekahya, Yarovam'ın İsrail'i sürüklediği günahlardan ayrılmadı. İki yıllık iktidarı sonunda, komutanlarından biri olan Remalya'nın oğlu Pekah kendisine düzen kurdu. Argov ve Arye'nin iş birliğiyle yanına Gilatlı elli adam alarak Pekahya'yı Samarya'daki kral sarayının kalesinde öldürdü, yerine kendisi kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pekah</span>

Pekah Remalya'nın oğlu ve İsrail'in kralıydı. Ordusunda komutan olduğu Pekahiah'ı öldürüp yerine kral olarak geçti.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Yehoram (Yehuda)</span>

Jehoram Jehoşafat'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yoaş (Yehuda)</span> Yehuda Krallığının 9. kralı.

Joaş (İbranice: יוֹאָשׁ veya יהואש, "Tanrı vergisi"; Yunanca: Ιωας; Latince: Joas), Ahaziah'ın soyundan hayatta olan tek kişiydi ve Yehuda'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Amatzya</span> Yehuda Krallığının 10. kralı.

Amaziah, Joaş'ın oğlu ve Yehuda'nın kralıydı. Annesi Jehoaddan'dı. Yirmi beş yaşında tahta geçti. MÖ 797/796 - MÖ 768/767 arası yirmi dokuz yıl boyunca iktidarda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Uzziya</span> Yehuda Krallığının 11. kralı.

Uzziah veya Uzziya, ayrıca Azariah olarak da bilinir. Amaziah'ın oğlu ve halk tarafından seçilen Yehuda Kralıydı. Catholic Encyclopedia'ya göre Azariah ismi kitap yazılırken yapılmış bir hatadır. Matta İncilinde İsa ile aynı aile ağacından olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yotam</span> Yehuda Krallığının 12. kralı.

Jotham veya Yotam Uzziah ile Jeruşa'nın oğlu ve Yehuda Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiya</span> Yehuda Krallığının 14. kralı

Hezekiya Ahaz'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralıydı. Edwin Thiele hükümdarlık tarihlerinin MÖ 715 ile MÖ 686 yılları olduğunu belirtir. Hezekiya ayrıca, Tora'da en çok göze çarpan krallardan biridir.

Krallar Kitabı, Kral David'in ölümünden Yekoniya'nın Babil'de esir düşmesine kadar geçen 400 yıllık sürede antik İsrail ve Yehuda krallıklarıyla ilgili hikâyeleri anlatır. Yeşu, Hâkimler ve Samuel kitaplarının bulunduğu bir dizi tarihsel kitabın sonuncusudur ve ana amacı Yahudi krallığın Babilliler tarafından neden yıkıldığını dini açıdan anlatmak ve sürgünden dönüşün temelini hazırlamaktı.

Yeşaya kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin ilk kitabıdır; bu kitabın ardından Hezekiel, Yeremya ve Oniki küçük peygamber kitapları gelir. Hristiyanlıktaki Eski Ahit'te ise bu sıralama biraz farklıdır.

Mika kitabı, Eski Ahit/Tanah'ta bulunan on beş kehanet kitabından biri olup Küçük peygamberler dizisinin altıncısıdır. Kitabın yazarının, Yehuda Krallığı'na bağlı Moreşet köyünden MÖ 8. yüzyılda yaşamış ve isminin anlamı "Kim Yehova gibidir?" olan Mikayahu olduğu belirtilir. Kitap, 1-2, 3-5 ve 6-7. konular olmak üzere üç ana bölümden oluşur ve her bölümün başlangıcında "Dinle" kelimesi ve bunu takip eden kehanet bildirileri bulunur. Mika, adil olmayan liderlere karşı serzenişte bulunur, zengin ve güçlüye karşı fakiri savunur ve sosyal adalet konusunda vaazlar verir; bir yandan da Siyon merkezli ve Davud hanedanlığına bağlı barış dolu bir dünyayı dört gözle bekler.