İçeriğe atla

Aguda (Kin)

Aguda
Kin Hanedanı
Hüküm süresi28 Ocak 1115-19 Eylül 1123
Sonra gelenTaizong
Doğum1 Ağustos 1068
Ölüm19 Eylül 1123
HanedanWanyan

Aguda (Çince: 阿骨打; pinyin: Āgǔdǎ; 1 Ağustos 1068-19 Eylül 1123) veya Taizu (金太祖 Jīn Tàizǔ), Çin'in Kin Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı 1115'ten 1123 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Aguda, başlangıçta Hıtay liderliğindeki Liao Hanedanı'nın tebaası olan Curçen kabileleri arasında en baskın olan Wanyan kabilesinin reisiydi. 1114'ten itibaren Aguda, Curçen kabilelerini kendi yönetimi altında birleştirdi ve Liao Hanedanı'na karşı isyan etti. Bir yıl sonra kendini imparator ilan etti ve Kin Hanedanı'nı kurdu. Ölümüne kadar, Kin Hanedanı, Liao hanedanının topraklarının çoğunu fethetti ve kuzey Çin'de büyük bir güç olarak ortaya çıktı.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Aguda (Kin) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Herbert Franke, 1997 (I): "Chinese Texts on the Jurchen (I): a Translation of the Jurchen in the San ch'ao pei-meng hui-pien. Originally published in Zantralasiatische Studien 9. Wiesbaden, 1975. Reprinted in: Herbert Franke and Hok-lam Chan, "Studies on the Jurchens and the Chin Dynasty", Variorum Collected Series Studies: CS591, Ashgate, 1997. 0-86078-645-5. (The work whose name is transcribed in Wade-Giles as San ch'ao pei-meng hui-pien is Xu Mengxin's (徐夢莘) "Collected Accounts of the Treaties with the North under Three Reigns" (三朝北盟会编, pinyin: San chao beimeng huibian). Franke translates and comments on Chapter 3 of this collection, which deals with the history and customs of the Jurchen people).
  • Şablon:The Cambridge History of China
  • Jing-shen Tao, The Jurchen in Twelfth-Century China. University of Washington Press, 1976, 0-295-95514-7.
  • Guy Gavriel Kay, River of Stars is set in a fictionalized Liao China during the Jurchen invasion.
Aguda (Kin)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
' 		Kin Hanedanı imparatoru
1115-1123 		Sonra gelen:
Taizong

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şia Hanedanı</span>

Xia Hanedanı, Çin tarih kayıtlarına göre Çin'in ilk hanedanlığıdır; MÖ 2200 – 1800 tarihleri arasında hüküm sürmüştür. Çin'de ilk medeniyet biçimi Xia Hanedanlığı döneminde ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shang Hanedanı</span> MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çinde Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık

Shang Hanedanı ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Irmak deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Song Hanedanı</span>

Song İmparatorluğu, Song Hanedanı ya da kısaca Song, 960'tan 1279'a kadar Çin'i yöneten hanedandır. Hanedan, Sonraki Zhou Hanedanı'nın verasetini gasp eden ve On Krallık'ın geri kalanını fetheden, Beş Hanedan On Krallık dönemini sona erdiren Taizu tarafından kuruldu. Song, kuzey Çin'deki çağdaş Liao, Batı Şia ve Kin hanedanlarıyla sık sık çatışırdı. Song, Kin Hanedanı'nın saldırılarının ardından Güney Çin'e çekildikten sonra sonunda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Yuan Hanedanı tarafından fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">Huiler</span> Çinde etnik bir grup

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Hanbalık</span>

Hanbalık, Kubilay Han tarafından kurulan Yuan Hanedanı'nın başkenti idi. Günümüz Pekin şehrinin merkezinde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sanci (şehir)</span>

Sanci (şehir), Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'de kuzeydoğusunda, Sanci Hui Özerk İli'inde bir şehirdir.

Yelü Dashi, Karahıtay veya Batı Liao Hanedanı'nın kurucusu ve ilk hanı idi. Müslüman kaynaklarda Nûshī Taifû, Qushqin Taifû veya Baqfu oğlu Qushqīn olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Qinzong</span> 12. Yüzyılda hüküm sürmüş Çinli imparator

İmparator Qinzong veya asıl adıyla Zhao Ji (趙桓), Çin'in Song Hanedanı'nın dokuzuncu imparatorudur. Saltanatı 1126'dan 1127 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Şiveyler</span>

Şiveyler Uzakdoğu Moğolistan, Kuzey İç Moğolistan, Kuzey Mançurya ve Okhotsk Denizi kıyısındaki bölgede yaşayan bir Proto-Moğol halkıydı. Şivilerden bahseden kayıtlar Kuzey Wei zamanındandır. (386-534) Cengiz Han yönetiminden sonra Moğol ve Tatar isimleri Şiveyler yerine kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moğolların Kaifeng Kuşatması</span>

1232'den 1233'e kadar süren Kaifeng Kuşatması'nda Moğol İmparatorluğu, Curçen Kin Hanedanı'nın başkenti Kaifeng'i ele geçirmiştir. Moğollar ve Curçenler, 1211'de Curçenlerin Moğolların vasallık teklifini reddetmesinden başlayarak yaklaşık yirmi yıldır savaşta bulunmaktaydı. Ögeday Han; biri kendisi, diğeri ise kardeşi Tuluy tarafından yönetilen iki orduyla Kaifeng'i kuşatmak üzere yola çıkmıştır. Kuvvetlerin komutanlığı; ordular tamamen bir araya gelince, kuşatmayı yöneten Subutay'a verilmiştir. Moğollar, 8 Nisan 1232'de Kaifeng surlarına ulaşmıştır.

Lü Zhi veya İmparatoriçe Gao, Çin'in Han Hanedanı'nın imparatoriçesi. Saltanatı MÖ 195'ten MÖ 180 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Koryo-Hıtay Savaşları</span>

Koryo-Hıtay Savaşları, 10. ve 11. yüzyıllar arasında Kore'nin Koryo Hanedanı ile Çin'de Hıtay önderliğindeki Liao Hanedanı arasında meydana gelen savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ningzong</span>

Ningzong veya asıl adıyla Zhao Kuo (趙擴), Çin'in Song Hanedanı'nın 13. imparatorudur. Saltanatı 1194'ten 1224 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Tianzuo veya asıl adıyla Aguo (阿果), Çin'in Liao Hanedanı'nın dokuzuncu ve son imparatorudur. Saltanatı 1101'den 1125 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Cayatu Han Tuğ Timur</span> Yuan dönemi Çin imparatoru (1304-1332; hd. 1328-1332)

Cayatu Han Tuğ Timur veya Wenzong (元文宗), Moğol İmparatorluğu'nun nominal olarak 12. hanı ve Çin Yuan Hanedanı'nın sekizinci imparatorudur. Saltanatı 1304'ten 1329 yılına ve daha sonra birkaç ay sonra 1329'dan 1332 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kutuktu Han</span> Yuan dönemi Çin imparatoru (1300-1329)

Kutuktu Han Huslen veya Mingzong (元明宗), Moğol İmparatorluğu'nun nominal olarak 13. hanı ve Çin Yuan Hanedanı'nın dokuzuncu imparatorudur. Saltanatı 1329 yılında ölümüne kadar yalnızca birkaç ay sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Rinçinbal Han</span>

Rinçinbal Han veya Ningzong (元寧宗), Moğol İmparatorluğu'nun nominal olarak 14. hanı ve Çin'in Yuan Hanedanı'nın 10. imparatorudur. Saltanatı 1332 yılında ölümüne kadar yalnızca birkaç ay sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kin Hanedanı’nın Moğollar tarafından istilası</span> çatışma

Kin Hanedanı'nın Moğollar tarafından istilası, ayrıca Moğol-Kin Savaşı olarak da bilinir, Moğol İmparatorluğu ile Mançurya ve Kuzey Çin'deki Curçen liderliğindeki Kin Hanedanı arasında gerçekleşmiştir. 1211 yılında başlayan savaş 23 yıldan fazla sürmüş ve 1234 yılında Kin hanedanının Moğollar tarafından tamamen ele geçirilmesiyle sona ermiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.