İçeriğe atla

Agop Agopyan

Agop Agopyan
DoğumHarutyun Tokaşyan
1951
Musul, Irak
Ölüm28 Nisan 1988 (37 yaşında)
Atina, Yunanistan
Ölüm sebebiSuikast
Defin yeriMusul
Diğer ad(lar)ıMihran Mihranian, Vahram Vahramian, Iran Irmian
Etnik kökenErmeni
OrganizasyonASALA

Harutyun Tokaşyan[1] ya da takma adıyla Agop Agopyan (ErmeniceՅակոբ Յակոբեան Hagop Hagopian; 1951, Musul, Irak - 28 Nisan 1988, Atina, Yunanistan), yasadışı Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu ya da günlük dilde kullanılan kısa adıyla ASALA'nın üç kurucusundan biri ve lideriydi.

Hayatı

1951 yılında Irak'ın Musul şehrinde Harutyun Tokaşyan adıyla doğdu. Agop Agopyan takma adını alarak Lübnan'a göç etti. Lübnan'da bulunduğu süre içerisinde çeşitli siyasî ve silahlı örgütlerde eğitim alan Agopyan, 1975'te Beyrut'ta, James Karnusyan ve Kevork Acemyan ile birlikte ASALA'yı kurdu.[2] Örgütün başına geçen Agopyan, dünyanın çeşitli yerlerindeki Türk diplomatlara ve onların ailelerine karşı suikastlar düzenledi.

Ölümü

Tokaşyan, ASALA liderliği boyunca Agop Agopyan, Mihran Mihranyan, Vahram Vahramyan, İran Irmyan takma adlarını da kullandı. Fransız polisi, gerçek adını Bedros Havanasyan olarak ilân etti.[3][4] 1988 yılında Atina'da cesedi teşhis edilmişse de, örgüte yakın kimi çevreler, ölen kişinin Agopyan olmadığını iddia etmişlerdir. Örgüt dağılana kadar zaman zaman ölümü yalanlamış olsa da, kendisinden bir daha haber alınamamış ve hiçbir eylemi de duyulmamıştır.[5][6] Mezarı Musul kentindedir.[7]

Agop Agopyan'ın ölümü hakkında birçok rivayet vardır. Bazı kaynaklar, ölüm nedenini örgüt içindeki iç hesaplaşmalar (Taşnak-Hınçak çekişmesi) olarak gösterirken, bazıları da Türk istihbarat örgütü tarafından öldürüldüğünü iddia etmiştir. Soner Yalçın, Teşkilat'ın İki Silahşörü başlıklı kitabında, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin ve onun yeraltı örgütü Teşkilât-ı Mahsûsa'nın efsane ismi Yakup Cemil'in kendisi gibi istihbarat çalışanı olan torunu tarafından infaz edildiğini iddia etti.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Body Of Slain ASALA Leader Flown To Iraq For Burial" (İngilizce). Associated Press. 9 Mayıs 1988. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  2. ^ Leonard Weinberg, Ami Pedahzur. Political parties and terrorist groups. Routledge, 2003. ISBN 0-415-26871-0, 9780415268714, sf. 153.
  3. ^ "ERMENI TERÖRÜNÜN ÖÜÜ ANATOMİSİ". Cumhuriyet. 16 Şubat 1985. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  4. ^ "Armenian Guerrilla Leader Slain in Ambush Outside Athens Home" (İngilizce). Los Angeles Times. 29 Nisan 1988. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  5. ^ "Armenian Terrorist Leader Murdered" (İngilizce). The Washington Post. 29 Nisan 1988. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 
  6. ^ "Büyük balık Agop Agopyan Atina sokaklarında vuruldu". Sabah. 19 Ekim 2007. 12 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 
  7. ^ The Associated Press, April 28, 1988. Gunmen Kill Man in Athens Identified as Armenian Terrorist Chief.
  8. ^ Yalçın, Soner (2019). Teşkilat'ın iki silahşoru : biri Meşrutiyet'in silahşoru dede Yakub Cemil, diğeri Cumhuriyet'in silahşoru torun "Yakub Cemil". 8. baskı. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi. ISBN 978-605-298-505-2. OCLC 1225938746. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">PKK</span> Kürt milliyetçisi ayrılıkçı silahlı örgüt

PKK veya tam adı ile Partiya Karkerên Kurdistanê, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede öz yönetim kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu topraklara sahip olabilmek için askerî hedeflere, köy korucularına ve sivillere karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt. Abdullah Öcalan yakalandıktan sonra; KADEK ve Kongra-Gel isimlerini de kullanmıştır. 1978 yılında, Lice'nin Fis köyünde Abdullah Öcalan ve kendisini destekleyen 21 kişi tarafından kurulan PKK'nın ideolojisi, 2005 yılına kadar Marksizm-Leninizm, ardından demokratik konfederalizm üzerine kurulu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">ASALA</span> Ermeni Milliyetçisi Marksist-Leninist silahlı örgüt

ASALA veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1975 ve 1994 yılları arasında, Türkiye dahil 16 farklı ülkede Türk ve diğer sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı bombalı ve silahlı eylemlerde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi silahlı örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Çatlı</span> Türk organize suç örgütü lideri

Abdullah Çatlı, Türk organize suç örgütü lideri, mafya lideri, derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu.

<span class="mw-page-title-main">JİTEM</span> Türk askeri istihbarat birimi

JİTEM ya da Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele Grup Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı'nın onayı olmadan ve Genelkurmay Başkanlığı'ndan görüş alınmadan Jandarma Genel Komutanlığı'nın kendi inisiyatifiyle kurulan ve terörle mücadele kapsamında faaliyet yürüten bir oluşumdur.

Hüseyin Soner Yalçın, Türk gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hiram Abas</span> Türk istihbaratçı

Mustafa Hiram Abas, Türk istihbaratçı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Öcalan</span> PKKnın kurucu lideri (1978–1999)

Abdullah Öcalan veya zaman zaman kullanılan kısa adıyla Apo, yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Teşkîlât-ı Mahsûsa</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda faaliyet göstermiş gizli bir örgüt

Teşkîlât-ı Mahsûsa, İttihat ve Terakki Cemiyeti bünyesinde Enver Paşa'ya bağlı olarak kurulan gizli teşkilattır. II. Meşrutiyet dönemi sonrası 1913-1918 yılları arasında etkinlik gösteren istihbarat ve propaganda işleri yürüten bir topluluktur. İttihat ve Terakki'nin Türkçü ve İslamcı siyasi görüşleri doğrultusunda, yurt içi ve yurt dışında, karşı istihbarat, propaganda, örgütlenme, suikast eylemlerinde bulunmuştur. Oluşumun isim babası Miralay Rasim Bey’dir. Çeşitli şahit ifadelerine göre 1911'den itibaren etkin olmuş, 17 Kasım 1913’te resmen kurulmuş ve daha sonrasında da 5 Ağustos 1914'te Harbiye Nezareti'ne bağlı resmî bir örgüte dönüştürülmüştür. 8 Ekim 1918'de İttihat ve Terakki hükûmetinin iktidardan ayrılması ile birlikte Teşkîlât-ı Mahsûsa da resmen tasfiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Nasrallah</span> Hizbullahın genel sekreteri

Hasan Nasrallah, Lübnanlı din adamı ve Şii İslamcı bir siyasi parti ve militan grup olan Hizbullah'ın genel sekreteriydi.

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yakub Cemil</span> Osmanlı subayı

Yakub Cemil, Çerkes asıllı Osmanlı subayı ve İttihat ve Terakki'nin fedailerindendir.

Bir dizi ulusal hükûmet ve iki uluslararası kuruluş, terörist olarak tanımladıkları örgütlerin listelerini oluşturmuştur. Aşağıdaki tanımlanmış terörist örgütleri listesi, mevcut ve eski ulusal hükûmetler ve hükûmetler arası kuruluşlar tarafından terörist olarak tanımlanan örgütleri listeler. Bu tür tanımlamaların genellikle örgütlerin faaliyetleri üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Terörist olarak tanımlanan birçok örgüt, terörizmi amaçlarına ulaşmak için askeri bir taktik olarak kullanmayı reddetmiştir ve terörizmin yasal tanımı konusunda uluslararası bir fikir birliği yoktur. Bazı örgütlerin birden fazla kanadı veya bileşeni vardır ve bunlardan biri veya birkaçı terörist olarak tanımlanırken diğerleri değildir.

<span class="mw-page-title-main">TAK (örgüt)</span> 2004te kurulan yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt

TAK tam adı ile Kürdistan Özgürlük Şahinleri, 29 Temmuz 2004 yılında kurulan, Türkiye'nin metropollerinde, turistik bölgelerinde sivillere, askerî hedeflere karşı bombalı saldırı, intihar saldırısı, sabotaj ve kundaklama türünde stratejik ve sansasyonel saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt.

Ebu Nidal, asıl adı Sabri Halil el-Banna, Filistinli siyasi lider, paralı asker, Ebu Nidal Örgütü (ENÖ) olarak da bilinen El-Fetih–Devrimci Konsey örgütünün kurucusu. Ebu Nidal'in kelime anlamı mücadelenin babasıdır. 1970-80'li yıllarda gücünün zirvesinde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Monte Melkonyan</span> Ermeni asıllı ASALA üyesi (1957-1993)

Monte Melkonyan, Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki Ermeni güçlerin komutanı ve 1980'li yıllarda ASALA silahlı terör örgütünün liderlerinden biri olmuştur.

Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları veya Ermeni Soykırımı için Adalet Komandoları (ESAK) (İngilizce: Justice Commandos of the Armenian Genocide (JCAG)) veya Ermeni Devrimci Ordusu (EDO) (İngilizce: Armenian Revolutionary Army (ARA)), 1975 ve 1983 yılları arasında faaliyet göstermiş sağcı ve aşırı milliyetçi Ermeni gerilla örgütü. Amaçları, Türkiye tarafından Ermeni soykırımının tanınması ve Türkiye'nin bir kesim arazisi üzerinde bağımsız Ermenistan'ın kurulması olmuştur. ABD, Fransa, Avusturya, Portekiz, Sırbistan ve Belçika'da Türk diplomatlara karşı saldırılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Irak ve Şam İslam Devleti</span> Irak, Suriye ve Afrikada faaliyet gösteren Selefi cihatçı silahlı örgüt

Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti, ağırlıklı olarak Afrika'da, ayrıca Irak ve Suriye'de de etkinlik gösteren, bu bölgede hilâfet devleti kurmak amacıyla güvenlik güçlerine ve sivillere karşı eylemler yapan yasa dışı, silahlı ve ele geçirdiği topraklardaki meşruluğu hiçbir ülke tarafından devlet olarak tanınmayan Selefi cihatçı örgüttür. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile aralarında ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Kanada'nın da bulunduğu pek çok ülke ve kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır.

Abdullah Azzam Tugayları ya da Lübnan El-Kaidesi, El-Kaide’nin Lübnan kolu. Örgüt 2009 yılında Suudi Salih el-Karavi ve Mısır, Irak, Ürdün, Suriye, Gazze Şeridi ve Lübnan’da onunla bağlantılı olan yerel gruplar tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Muhammed el-Cevlani</span> Örgüt lideri

Ahmed Hüseyin el-Şara veya tanınan adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani, silahlı İslamcı grup Şam Fethi Cephesi'nin kurucusu ve lideri olan, daha sonra Şam Fethi Cephesi'ni bir araya getirdiği muhalif gruplarla genişleterek kurduğu Tahrir el-Şam örgütünün kurucusu ve lideri olan Suriyeli, İslamcı. Grubun öncülü olan el-Nusra Cephesi'nin de kurucusu ve lideriydi.

Ebu Ömer el-Bağdadi, Ebu Hamza el-Bağdadi veya doğum adı olan Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adlarıyla da bilinir. 7 islamcı örgütün birleşerek oluşturduğu Mücahit Şura Meclisinde liderlik yapan kişilerden birisiydi, Mücahit Şura Meclisinin lağvedilmesinden sonra kurulan Irak İslam Devleti'nin liderliğini yapmıştır.