İçeriğe atla

Agincourt Muharebesi

Koordinatlar: 50°27′49″K 2°08′30″D / 50.46361°K 2.14167°D / 50.46361; 2.14167
Agincourt Savaşı
Yüz Yıl Savaşları'nın bir bölümü
Yüz Yıl Savaşı

Bir 15. yüzyıl minyatüründe Agincourt Savaşı
Tarih25 Ekim 1415
Bölge
Agincourt, Fransa
Sonuçİngiltere zaferi
Taraflar
İngiltere Krallığı Fransa Krallığı
Güçler
Yaklaşık 6000
5/6'sı menzil yaylıları
1/6'sı atsız asker
Yaklaşık 20.000-30.000 asker
1/6'sı tatar yayı ve diğer yaylılar
1/2'si atsız asker
1/3'ü atlı şövalyeler
Kayıplar
100-250[1] Yaklaşık 6000

Agincourt Muharebesi (/ˈæʒɪnkɔːr(t), -kʊər/; Fransızca: Azincourt [azɛ̃kuʁ]) 25 Ekim 1415'te (Aziz Crispin gününde), kuzey Fransa'da Yüz Yıl Savaşları'nın bir parçası olarak gerçekleşen ve İngiliz zaferiyle sonuçlanan muharebedir.

Sayıca üstün olan Fransız Ordusuna karşı yaşanan beklenmedik İngiliz zaferi İngilizlerin moralini ve prestijini artırmış, Fransa'yı zor durumda bırakmış ve Yüz Yıl Savaşları'nda (1337-1453) İngiliz egemenliğinde olan yeni bir dönemin başlamasına yol açmıştır. İngiltere Fransa'da geniş topraklar elde etmiş ve Fransa kralıyla 1420 yılında imzalanan Troyes Antlaşması ile VI. Charles'ın ölümünün ardından Fransa tahtının İngiltere kralı V. Henry'ye geçeceği üzerinde anlaşılmıştır.

Agincourt öncesi sefer sırasında muharebenin öncesinde çok sayıda İngiliz askeri hastalanmış ve ölmüş, ordunun gücü zayıflamıştır. Sayısı azalan İngilizler bir ara ellerinde tuttukları Calais üzerinden İngiltere'ye dönmeye niyetlenseler de bu güzergâhın Fransız Ordusu tarafından kapatılmış olması üzerine Fransa içlerine ilerlemek durumunda kalmışlardır.

İngiliz kralı V. Henry muharebede bizzat savaşmış, yakın mesafe çarpışmalarında yer almıştır. Fransız kralı VI. Charles ise psikolojik rahatsızlığından dolayı muharebeye katılmamıştır. Onun yerine ordularını valisi Charles d'Albret ve Armagnac partisi üyesi, oldukça önemli bir grup Fransız soylusu yönetti. Savaş ünlü İngiliz Uzun Yayının başarılı kullanımıyla tarihe geçti. Zaten İngiliz ordusunun çoğunluğu bu yaylardan oluşuyordu. Savaş ayrıca William Shakespeare'in V. Henry oyununda kurgulanarak ölümsüzleştirildi.

Muharebenin ayrıntıları

Muharebenin gelişimi

V. Henry, 1415 yılında Harfleur'u aldı ve yaklaşık 9.000 askerle beraber Calais'e ilerledi. Ancak söz konusu ordu, 25 Ekim 1415 tarihinde Agincourt'ta 30.000'den fazla Fransız askeri tarafından durduruldu. Fransızlar yağmur nedeniyle bataklığa dönüşmüş araziyle karşılaştılar. Henry bu askerlerin hücüma geçmesini ve çamurda başarısız olmasını bekledi. İngiliz okçuları, iki Fransız hücumunu püskürttüler. Henry'nin askerleri daha sonra arkadan saldırdılar. Fransız ordusu dağıldı. Tahminen 5.000 Fransız askerinin öldüğü bu kanlı savaş Troyes antlaşmasına neden oldu.[2]

Savaş esirlerinin infazı

Kazanılan zaferin ardından kral Henry V, dağılmış haldeki Fransız kılıç artıklarının toplanarak saldırıya geçmeleri olasılığından korkuya kapılır. Gesta Henrici bu durumu İngiliz birliklerinin Fransız ana gövdesini yendikten sonra hala taze ve yine sayıca İngiliz Ordusundan büyük durumundaki yedek birliklerini görmelerine bağlar. Konuyla ilgili yorumlarını aktaran tarihçiler Le Fevre ve Wavrin ise Fransız yedek birliklerinin toparlanmaya başladığı ve yürüyüşe geçtiğinin görüldüğünü belirtirler. İngilizler varlıklarını tehlikede gördükten sonra ele geçirdikleri Fransız savaş esirlerinin infaz edilmesine başlarlar. O dönemde yazılı olmayan şövalyelik usulüne göre esir edilen şövalyelerin infaz edilmesi adet olmadığı için bu kararı bizzat kralın vermiş olması muhtemeldir. İnfazlara katılmak istemeyen İngiliz asillerin pasif direnişini kral Henry V, karşı gelenlerin asılacağını bildirerek kırar. Sonunda Henry V binli rakamlarla ifade edilen Fransız savaş esirini idam ettirir, bu süreçte sadece en değerli az sayıda şövalye fidye için infaz edilmemiştir. Çoğu tarihçi, sayıları galiplerin sayısından çok olan Fransızların sayıca üstün olduklarını anlayıp muharebe meydanındaki silahlar sayesinde bir direniş başlatabileceğini ve zaten yorgun düşmüş İngiliz Ordusunun yenilebileceğini söylemektedir. Dolayısıyla modern uzmanlar bu kararı eleştirmemektedir. Tarihçi John Keegan, Fransız savaş esirlerinin infaz edilmesinin ardındaki sebebi tüm esirlerin boyun eğmesini sağlamak ve Fransız yedek birlikleriyle çarpışma yaşanması durumuna karşı önlem almak olduğunu belirtir. Bu kadar çok sayıda esiri kısa sürede infaz etmek zor olduğu için kimi kaynaklarda iddia edildiği gibi abartılı rakamların infaz edilmediğini savunur. Fransız yedek birliklerinin saldırıya geçmeden dağılması üzerine infazlar durdurulur.

Muharebenin sonuçları

Muharebede yenilgi Fransa'ya inanılmaz bir öldürücü darbe indirmiştir. Toplamda 6 bin seçkin savaşçısını kaybeden Fransız Ordusundaki kayıplara bakıldığında o dönemde önemli olan üst düzey askeri ve siyasal liderlerden olmayan yoktur. Bir nesil önemli bir komuta kademesi alışılmadık bir biçimde ortadan kalkmıştır. Toplamda 90 ila 120 lord öldürülmüştür. Bu sayıya 3 dük (Alençon, Bar ve Brabant), 9 kont (Blâmont, Dreux, Fauquembergue, Grandpré, Marle, Nevers, Roucy, Vaucourt, Vaudémont), 1 vikont (Puisaye) ve 1 başpiskopos dahildir. Ele geçen sancaklara ve ölülerin üzerinden çıkan armalara göre öldürülen şövalye sayısı 3 binin üzerindedir. Erkek üyeleri tamamen öldürülmüş olan çok sayıda asil aileler ortadan kalkmış, bazı bölgelerde toprak sahibi asil aile bireyi kalmamıştır. Alınan esirlerin sayısının 700 ila 2200 arasında olduğu öne sürülmektedir, bunlar arasında Orleans ve Bourbon dükleri, Eu, Vendôme, Richemont ve Harcourt kontları bulunmaktadır. İngiliz kayıpları çift haneli rakamlarla ifade edilse de en azından 112 kişinin öldüğü bilinmektedir. Ölenler arasında York Dükü, Suffolk Earl'ü de bulunmaktadır.

Kazanılan zafer askerî anlamda belirleyici olduysa da, muharebenin siyasal sonuçları karmaşıktır. Muharebenin hemen ardından Fransa toprakları İngiliz işgaliyle karşılaşmamıştır çünkü kral V. Henry'nin önceliği bir an önce İngiltere'ye dönmekti. 16 Kasım günü adaya ayak basan kral 23 Kasım günü Londra'da törenle karşılandı. Zafer sayesinde İngiliz halkına güven telkin ederken, Avrupa'daki düşmanlarına gözdağı vermiştir. Zaferin ardından Lancaster hanedanının Fransa'da çıkarını korumak için varlığı resmiyet kazanmıştır. İngiltere'nin uzun vadeli kazançlarının arasında ise Fransa'daki asillerin birbirleriyle savaşa tutuşmalarıdır. Armagnac ve Burgondiya hanedanları arasındaki kırılgan barış dönemi sona ermiş ve çatışmalar başlamıştır. Fransa'nın içine düştüğü bu karışıklık Henry'ye yeni seferi için askerî hazırlık yapmak için süre kazandırmıştır.

Popüler kültüre etkileri

Muharebe, Bernard Cornwell'in Azincourt adlı eserinde etraflıca işlenmiştir.

Netflix, 2019 yılında The King adında savaşı ve savaş öncesini konu alan bir film çıkarmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Trevor Dupuy, Harper Encyclopedia of Military History. p. 450. "Büyük ihtimalle kayıplar kayıtlı olandan daha yüksektir."
  2. ^ Savaş Sözlüğü, George Childs KOHN, sf:20

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yüz Yıl Savaşı</span> Ortaçağ döneminde 116 yıl süren İngiliz-Fransız çatışmaları (1337–1453)

Yüz Yıl Savaşı (Yüz Yıl Savaşları), İngiltere Kralı III. Edward'ın Fransa tahtında hak iddia etmesiyle 1337'de başlayan ve ancak 116 yıl sonra 1453'te sona eren savaşlar dizisidir.

<i>V. Henry</i> (oyun) Shakespearein bir oyunu

V. Henry, William Shakespeare'in İngiltere kralı V. Henry'nin hayatına dayanarak yazdığı tarihsel bir oyundur. Agincourt Savaşı öncesi ve sonrası olayları konu alır. 1599 yılının ilk aylarında yazıldığı düşünülmektedir. Kendi başına ayrı bir oyun olmayıp bir dörtlü oyun grubunun birinci oyunu olduğu iddia edilmektedir. Bu Henriad oyun grubunun diğerleri esere konu olan kralın hükümdarlığa geçiş tarihi itibarıyla şöyle sıralanabilir: IV. Henry, Bölüm 1, IV. Henry, Bölüm 2 ve V. Henry.

<span class="mw-page-title-main">Jean de Bourgogne</span>

Jean de Bourgogne, Korkusuz Jean, . Burgonya dükü.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">V işareti</span> zafer işareti

V işareti ya da Zafer işareti elin diğer parmakları kapalıyken işaret ve orta parmağının açık ve birbirinden ayrık durumuna verilen isimdir. İçe bakan avuç ile yapıldığında İngiltere’de argo anlama gelmektedir. II. Dünya Savaşı sırasında Zafer işareti olarak dönemin İngiltere başbakanı Winston Churchill tarafından yaygınlaştırılmıştır. ABD’de ve daha sonra 1960’lı yıllardan itibaren bütün dünyada barış anlamına gelmek üzere kullanılmıştır.

<i>VI. Henry, Bölüm 1</i>

VI. Henry Bölüm 1, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yaklaşık olarak 1588-1590’da yazılmış olduğu kabul edilen tarihsel bir oyundur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in tarihi oyunlar dörtlemesinin birincisidir.

<i>Sharpes Honour</i>

Sharpe's Honour, Bernard Cornwell’in aynı adlı roman dizisinden televizyona uyarlanan Sharpe adlı film dizisinin beşinci bölümüdür. İngiliz ITV kanalında ilk olarak 1995 yılında gösterilen filmde Sean Bean ve Daragh O'Malley başrollerdedir.

<span class="mw-page-title-main">Vitoria Muharebesi</span>

Vitoria Muharebesi Britanya, Portekiz ve İspanya Ordularına komuta eden Wellington Dükünün, Joseph Bonaparte ve Mareşal Jean-Baptiste Jourdan komutasındaki Fransa Ordusunu İspanya’daki Vitoria yakınlarında yendiği ve Yarımada Savaşını zaferle sonlandıran muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Stephen (İngiltere kralı)</span>

Stephen, çok kere Blois'li Stephen olarak bilinir. I. William'ın torunu ve I. Henry'nin yeğenidir. Öldüğü zaman İngiltere kralı ve Blois Kontu idi. Saltanatına kuzeni ve rakibi olan İmparatoriçe Matilda ile yaşadığı iç savaş damgasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi</span>

İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi, 28 Eylül 1066 tarihinde İngiltere'nin Normandiya dükü William tarafından işgal edilmesiyle başlar. William 14 Ekim 1066 tarihinde yapılan Hastings Muharebesini kazanınca I. William olarak başa geçer. Yenik İngiltere kralı Harold Godwinson 25 Eylül 1066 tarihindeki Vikinglere karşı Stamford Bridge Muharebesinde zafer kazanmasına rağmen ordusunun oldukça yıpranmış olması muharebede belirleyici olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">V. Henry</span> İngiltere ve İrlanda kralı

V. Henry, döneminde İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 10. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup 2. hükümdarıdır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Fransa'ya bir ordu ile geçerek Fransa'ya karşı Agincourt Muharebesi'ni kazanmış ve 21 Mayıs 1420'de imzalanan Troyes Antlaşması ile nerede ise Fransa Krallığını eline geçirmiştir ama 8 Ağustos 1422 günü beklenmedik şekilde Fransa'da Vincennes Şatosu'nda ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Fornovo Muharebesi</span>

Fornovo Muharebesi 6 Temmuz 1495 tarihinde Parma kentinin 30 km güneybatısında olan muharebedir. İtalya topraklarına girmiş olan VIII. Charles komutasındaki Fransız birlikleri İtalyan şehir devletleri ittifakı tarafından püskürtülmüştür. İtalya Savaşlarının en önemli muharebelerindendir ve bu muharebe ardından Fransız geri çekilişi başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Prens Rupert</span> Alman prens, asker, sömürge valisi

Prens Rupert, Alman asıllı devlet adamı, asker, amiral, bilim insanı, sporcu, koloni valisi ve amatör sanatçı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Henry</span> 15. yüzyıl İngiltere kralı

VI. Henry, 1422-1461 döneminde birinci kez ve 1470-1471 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">Marston Moor Muharebesi</span> İngiliz İç Savaşında yaşanmış muharebe

Marston Moor Muharebesi, İngiliz İç Savaşı sırasında 2 Temmuz 1644 tarihindeki silahlı çarpışmadır. Edward Montagu ve Ferdinando Fairfax komutasındaki Parlamento yanlısı ordu, Prens Rupert komutasındaki monarşi yanlısı orduyu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Orléans Kuşatması</span>

Orléans Kuşatması(12 Ekim 1428-8 Mayıs 1429) Yüz Yıl Savaşları'nın dönüm noktasıdır.Bu fransız kraliyet ordusunun Agincourt savaşından sonraki ezici yenilgisinin ardından gelen ilk büyük askeri zaferidir.

<span class="mw-page-title-main">Catherine (Valois)</span> Fransız Prenses ve Ingiltere Kraliçesi

Catherine of Valois ya da Valois'lı Catherine, 1420'den 1422'ye kadar İngiltere Kralı V. Henry'nin eşi ve İngiltere Kraliçesiydi. Fransa Kralı VI. Charles'ın kızıdır. İngiltere Kralı VI. Henry'nin annesidir. Catherine'in evliliği V. Henry'yi Fransa tahtına yerleştirme ve belki de Yüz Yıl Savaşı olarak bilinen şavaşları sona erdirme planının bir parçasıydı, ancak oğlu VI. Henry daha sonra Paris'te taç giymesine rağmen, bu plan başarılı olmadı.

<i>The King</i> (film, 2019) David Michôd tarafından yönetilen 2019 filmi

The King, yönetmenliğini David Michôd'nun yaptığı 2019 yapımı savaş filmidir. Filmin senaryosu, William Shakespeare tarafından kaleme alınmış olan IV. Henry, Bölüm 1, Bölüm 2 ve V. Henry oyunlarından esinlenilerek David Michôd ve Joel Edgerton tarafından yazılmıştır. Filmde başrolü Timothée Chalamet oynamakta ve İngiltere kralı V. Henry'nin tahta çıkışı ve 1415 yılındaki Agincourt Muharebesi süreci ele alınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Płowce Muharebesi</span>

Płowce Muharebesi, 27 Eylül 1331'de Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı arasında gerçekleşen belirleyici muharebe.