İçeriğe atla

Agaraki Manastırı

Koordinatlar: 40°37′23″K 42°21′30″D / 40.62306°K 42.35833°D / 40.62306; 42.35833
Agaraki Manastırı
Harita
Temel bilgiler
KonumSındıran, Şenkaya
Koordinatlar40°37′23″K 42°21′30″D / 40.62306°K 42.35833°D / 40.62306; 42.35833
İnançDoğu Ortodoks Kilisesi
MezhepGürcü Ortodoks Kilisesi
AçılışOrta Çağ
Mimari
Mimari türKaya manastırı
Mimari biçimGürcü mimarisi

Agaraki Manastırı (Gürcüce: აგარაკის მონასტერი; okunuşu: "agarak'is monast'eri"), Akriaki Manastırı olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Sındıran köyünde Orta Çağ'dan kalma kaya manastırıdır.

Tarihçe

Manastırın bulunduğu Tao bölgesi erken ve geç Orta Çağ'da tarihsel Gürcistan'ın bir parçasıydı. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Agaraki Manastırı'nın Osmanlı dönemi öncesinden kaldığı anlaşılmaktadır. Sındıran köyünün eski adı ve bu manastırın adı olan "agaraki" (აგარაკი), Gürcüce bir kelime olup kasaba, köy, yazlık veya yayla gibi anlamlara gelir.[1]

Mimari

Bir kaya manastırı olan Agaraki Manastırı (Akriak Manastırı), köyün 500 metre kuzeybatısında yer alır. Kompleksin ana yapısı olan kilise kaya içine oyulmuş olup 10 metre uzunluğundadır. Güney duvarı yıkılmış olan ana kilisenin içi kesme taşlarla kaplanmıştır. İç duvarlarında sıva izlerine de tespit edilmiştir. Ana kilisenin batısında, bir kısmı kayaya oyulmuş ve içi sıvanmış başka bir yapı bulunmaktadır. Bu yapının iki adet küçük penceresi vardır. Kiliseye kaya içine oyulmuş bir tünelden ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Bu kısımda kayaya oyulmuş yapıların kalıntıları bulunmaktadır. Bu yapılar kayanın çökmesi sonucunda yıkılmıştır. Ana kilisenin doğu tarafında küçük bir yapı bulunmaktadır. Bu yapının doğu tarafı yuvarlak bir forma sahip olup batı tarafında bir adet pencere vardır. Bu yapının manastırın küçük kiliselerinden biri olduğu tahmin edilmektedir. Manastırın üst bölümünde küçük boyutta duvar parçaları tespit edilmiştir. Daha yukarında, önüne duvar örülmüş bir sığınak bulunmaktadır.[2]

Bu yapı kompleksinin bir manastıra ait olduğu anlaşılmaktadır ve bu kompleks 2017 yılında bir Gürcü araştırma ekibi tarafından tanımlanmıştır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sındıran, Şenkaya</span>

Sındıran, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Opiza Manastırı</span>

Opiza Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Opiza olan Bağcılar köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nuka Kilisesi</span>

Nuka Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesindeki Alabalık köyündedir. Kilisenin son rahibi Nuka'dan dolayı bu isimle anılıyor hale gelmiş ve kilisenin eski adının da unutulmuş olabileciğine dair görüş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şatberdi Manastırı</span>

Şatberdi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eki adı Boselta olan Okumuşlar köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Şatberdi Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta köyünde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli Manastırı</span> tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, Tao bölgesinde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırı

Hahuli Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Hahuli olan Bağbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapılar topluluğudur. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastırın ana kilisesi 19. yüzyılda camiye dönüştürülmüş ve adına da "Taş Cami" denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cmerki Manastırı</span>

Cmerki Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Cmerki olan Çimenli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bana Katedrali</span>

Bana Katedrali, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Panaki (ფანაკი) veya Banaki (ბანაკი) olan Penek köyünde yer alan Bana Manastırı'nın ana kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Manastırı</span>

Ali Manastırı, tam adı Ali Aziz Giorgi Manastırı,, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı Alköy'de bulunan Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın 10-11. yüzyılda Aziz Giorgi adına inşa edilmiş olduğu yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır.

Bardız Kalesi veya Bardisi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) köyündedir. Bardusi Kalesi ve Gaziler Kalesi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İspir Kalesi Kilisesi</span>

İspir Kalesi Kilisesi, tarihsel Speri bölgesinde, bugün Erzurum iline bağlı İspir ilçesinin merkezinde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir. İspir Kalesi'nin içinde yer alır ve büyük ölçüde yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balvana Manastırı</span> Şavşatta Gürcü manastırı

Balvana Manastırı, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Balvana olan Kirazlı köyü sınırları içinde erken Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü manastırıdır. Balvana Manastırı, Sulesi ve Balvana köyleri sınırında bulunduğu için Sulesi Manastırı olarak da bilinir.

Gasadinari Manastırı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Kirazlı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır. Manastır, ortadan kalkmış bir yerleşime yöre halkının verdiği ad üzerinden bu şekilde adlandırılmıştır.

Monasteri Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Yeşilköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gürcüce Monasteri Kilisesi "manastır kilisesi" anlamına gelir.

Sabauri Kilisesi, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Karşıköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Eski Sabauri köyünün kilisesidir.

Hertvisi Manastırı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Hertvisi olan Camili köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Ahoti Klisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Ahoti olan Kömürlü köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Küçük Vank Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Timurkışla köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Venk olarak adlandırılan Küçük Vank'ta yer alır ve adı da buradan gelir. Timurkışla köyünde bulunduğu için Timurkışla Kilisesi olarak da bilinir.

Leksori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Teketaş köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü manastırdır. Bu yapı topluluğu, Lihsor Deresi kıyısındaki yüksek kayalığın üzerinde inşa edilmiştir.