İçeriğe atla

Afyonbaba Tepesi

Koordinatlar: 41°12′32″N 41°04′48″E / 41.209°K 41.080°D / 41.209; 41.080

41°12′32″N 41°04′48″E / 41.209°K 41.080°D / 41.209; 41.080

Tepenin Şenyurt köyünden görünümü

Afyonbaba Tepesi, Horon Tepesi veya Afyon Baba Tepesi (Lazca: Makfali Guri veya Makvali Guri), Rize'nin Ardeşen ilçesindeki Şenyurt (Mexenit) ve Işıklı (Ğere) köylerini ayıran,[1] üst kısımları Yurtsever (Zenimos) köyü sınırlarında konumlanmış bir tepedir. İlçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta olan tepenin rakımı 471 metredir. Tepe, ağaçlık alanları ve Karadeniz'i gören görüş alanıyla karakterize edilmektedir. 26 Mart 2014'te Afyonbaba Tepesi'nde ortaya çıkan ve 20 saatte söndürülebilen yangında 70-80 hektarlık ağaç yanmıştı.[2] Daha sonra belediye tarafından ağaçlandırılan tepe, günümüzde günübirlik mesire alanı olarak kullanılmaktadır.[3][4] Tepede daha önce Türkiye'de kaydedilmemiş, Batum'a özgü bir sazbendi türü olan Rhynchospora caucasica bitkisine rastlanmıştır.[5] Tepede atmacacılık yapılmaktadır.

Tarihçe

Afyonbaba Tepesi'nde eskiden taştan yapılmış ufak bir hisar vardı.[6] Tepe, I. Dünya Savaşı sırasında Rus ordusunun Hopa ve Subaşı köylerini ele geçirmesinden sonra Osmanlı ordusunun oluşturduğu Ciha - Afyonbaba Tepesi - Tagisti Dağı - Balıklı Tepeleri - Murgul savunma hattının parçası oldu.[7] Tepeye 1980'li yıllarda yapılan ağaçlandırma projesi kapsamında ladin ve çam ağaçları ekildi.

Etimoloji

Tepenin Lazca adı olan makfali guri, yumurta anlamına gelen makfali (makvali) ve kalp anlamına gelen guri sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.[8] Makfali guri ise yumurta sarısı anlamına gelmektedir.[9] Bu isim, tepenin şekli ve rengine ithafen verilmiş olabilir.

Tepenin Türkçe adının da bir hikâyesi vardır. Köyde yaşayan bir genç köydeki kıza aşık olur ama kızı ona vermezler. Genç aşık bunun üzerine tepede küçük bir kulübe yaptırır ve orada yaşamaya başlar. Aşk acısını dindirmek için afyon yetiştirip içer. Genç, zamanla dağı babası gibi görmeye başlar ve aşk acısını afyon ile dindirdiği için dağa "Afyon Baba" ismini verir.[10]

Galeri

  • Tepeye gidiş yolundan görünüm
    Tepeye gidiş yolundan görünüm
  • Tepeye gidiş yolundan görünüm
    Tepeye gidiş yolundan görünüm
  • Tepeye gidiş yolundan görünüm
    Tepeye gidiş yolundan görünüm

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye'nin en fazla yağış alan bölgesinde orman yangınları: Karadeniz'i kim yakıyor". odatv4.com. 20 Nisan 2021. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  2. ^ "Ardeşen'de 70 hektar alan kül oldu". cumhuriyet.com.tr. 26 Mart 2014. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  3. ^ "Afyonbaba Tepesi". karadeniz.gov.tr. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  4. ^ "Mesire Yerleri". ogm.gov.tr. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  5. ^ Erkuter Leblebici (26 Nisan 2017). "Resimli Türkiye Florası'na Katkılar 1: Türkiye için yeni bir sazbendi türü [Rhynchospora caucasica Palla (Cyperaceae)] kaydı". dergipark.org.tr. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  6. ^ Emiroğlu, Kudret (1993). Trabzon Vilayeti Salnamesi. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. s. 333. ISBN 9789757871026. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  7. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi, 10. cilt. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. 1999. s. 341. ISBN 9789757871101. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  8. ^ Goichi Kojima. "Türkçe-Lazca indeks S-Z". ayla7.free.fr. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  9. ^ "Lyrics: Sırmalı Dadalo". smule.com. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  10. ^ "Işıklı Köyü". yerelnet.org.tr. 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rize (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Rize, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yer alan ve Karadeniz'e sahili olan bir ildir. Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Rize'nin, batısında Trabzon, doğusunda Artvin, güneybatısında Bayburt, güneyinde Erzurum illeri bulunur. Türkiye'nin en çok yağış alan ilidir. En önemli ürünü çaydır. Rize'de yaz mevsimi ılık geçer. Sonbahar ve kış mevsimleri ise yağışlı geçer. Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Rize, bölgenin en baskın karakteristik özelliklerini gösterir. Anadolu'nun diğer bölgelerinden coğrafi yapısıyla olduğu gibi kültürel yapısı ile de ayrılır. Dik yamaçlı vadileri, dağları, buzul gölleri, zümrüt yeşili yaylaları, kemer köprüleri, kaleleri ve coşkun akan dereleri ile bir turizm beldesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ardeşen</span> Rizenin ilçesi

Ardeşen, Rize iline bağlı bir ilçe ve bu ilçenin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Seslikaya, Ardeşen</span>

Seslikaya, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dikyamaç, Arhavi</span> Artvin köyü

Dikyamaç, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Köyde 2012 yılında kurulan Dikyamaç Köyü ve Çevresi Yaşam Tarzı Müzesi, Artvin ilinin ilk müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yücehisar</span> Pazarda bir köy

Yücehisar, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Akkaya, Ardeşen</span>

Akkaya, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür. Köy; Düz, Orta, Sırt, Yukarı, Cami ve Çevre adlı mahallelerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Armağan, Ardeşen</span>

Armağan, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Aşağıdurak</span> türkiyede bulunan rizeli bir köy

Aşağıdurak, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Bayırcık</span>

Bayırcık, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Gündoğan, Ardeşen</span> Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köy

Gündoğan, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Pirinçlik, Ardeşen</span> Rize köyü

Pirinçlik, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yukarıdurak</span>

Yukarıdurak, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı, Arsin</span>

Işıklı, Trabzon ilinin Arsin ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Lazistan Sancağı</span>

Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.

<span class="mw-page-title-main">Laz böreği</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.

<i>Tepenin Uşakları</i> (film)

Tepe'nin Uşakları tüm kadrosunun Karadenizli olmasıyla bilinen, yönetmenliği İsmet Eraydın'ın yaptığı, yapımcılığını Hamsi Medya Production'ın üstlendiği, senaryosunu İsmet Eraydın'ın kaleme aldığı, Trabzon'da yaşamı konu alan bir sinema filmidir. Filmin çekimleri Akçaabat'ın Çiçeklidüz köyünde yapılmıştır.

Sündiken Dağları, Eskişehir il sınırlarında bulunan sıra dağlardır. Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin sınırını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Rize'deki akarsular listesi</span>

Rize ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 78.4 kilometre uzunluğuyla İyidere Deresi, beslenme alanı en geniş olan ise Fırtına Deresi'dir.

Siprona Yaylası, Rize ilinin Ardeşen ilçesinde bulunan bir yayladır. Rakımı 1880 metre olan yaylanın Ardeşen'e uzaklığı 35 kilometredir. 2204 metre rakımlı Siprona Tepesi'nin yamacına kurulmuş olan yayla, Tunca ve Arılı Vadilerini görmektedir. Yaylaya ulaşım Ardeşen'in Işıklı köyü üzerinden sağlanmaktadır. Yaylada Kestane Tohum Meşceresi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Camii</span>

Işıklı Camii, Rize ilinin Ardeşen ilçesinden bulunan bir camidir. Camideki kitabede, caminin 1887 yılında yapıldığı yazmaktadır. Kesme taştan yapılmış olan cami, iki katlı ve dikdörtgen planlıdır. Camideki çatı ve cemaat yeri onarımdan geçmiştir. Caminin tavanın ortasında yıldız motifli bir kubbe bulunmaktadır. Caminin kubbesi kalem işi ile de süslenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.