İçeriğe atla

Afrodit

Ayrıca bakınız: Venüs (mitoloji)
Afrodit
Aphrodite Pompeii Freskosu
Aşkın ve Güzelliğin Tanrıçası
Özellikleri
AlanıAşk ve Güzellik
MekânıOlimpos ve Kıbrıs
SembollerGüvercin, Kuğu, Yunus, Deniz kabuğu, Mersin bitkisi, gül
GörünüşüGenç kadın
Kişisel bilgileri
EbeveynlerUranos (Hesiod), Zeus ve Dione (Homer)
KardeşlerNiobe Üvey kardeşleri: Ares, Athena, Apollon, Artemis, Persephone, Hebe, Dionysos, Hermes, Hephaistos, Perseus, Herkül, Arkas, Tantalos, Epaphos, Keroessa, Helen, Pollux, Zethos, Amphion, Calliope, Clio, Erato, Euterpe, Melpomene, Polyhymnia, Terpsikhore, Thalia, Urania, Eunomia, Dike, Eirene, Lachesis, Clotho, Atropos, Rhadamanthys, Dardanos, Lakedaimon, Iasion, Pandia, Ersa, Carea
EşiHephaistus
ÇocuklarEros, Aeneas, Hermaphroditos, Harmonia, Phobos, Deimos, Anteros, Priapos, Himeros, Beroe, Herophilos, Astynoos, Eryx (Eriks), Rhodos,
Aphrodite
Ares ile Aphrodite Zeus'un önünde, Pompeii

Afrodit (Grekçe: Ἀφροδίτη), Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası. Beden ve ruh aşkını birbirinden ayıran Antik Yunanlar, Afrodit adında iki tanrıçaya sahiplerdi: Afroditlerin biri, "beden aşkı" tanrıçası, diğeri ise "ruh aşkı" idi.[1]

Roma mitolojisindeki ismi Venüs, Etrüsk mitolojisindeki ismi Turan'dır.[2] Gigantlar arasındaki karşıtı Periboia'dır.

Afrodit'in doğumu üzerine iki efsane vardır.[3] Homeros tanrıçanın Zeus ile Okeanos kızı Dione'den doğduğunu söylerken,[4][5] Hesiodos Theogonia'da bu tanrıçanın denizin köpüklü dalgalarından doğduğunu söyler. Kronos, kral babası Uranos'u devirirken, bir orakla babasının cinsel organını keser.[6] Kesilen organ denize düşer ve oluşan köpüklerden Afrodit doğar.

Afrodit altın sıfatıyla çoğu yerde ortaya çıkar. Tanrıça için çoğunlukla kullanılan sıfatlar işveli, cilveli ve gönül alıcıdır. Güzelliği, sevgiyi, sevişmeyi simgeleyen tanrıça, çoğu yerde oğlu Eros ile görünmektedir. Ancak Eros Hesiodos'a göre oğlu değildir ve Afrodit'in alayına daha sonra katılmıştır. Bunun yanı sıra tanrıçanın alayında güzelliği, zarafeti ve bereketi simgeleyen Kharitler, Horalar ve Hymenaios yer almaktadır. Tanrıça çoğu kez çıplak betimlenir. Ayrıca takan her kadını dünyanın en güzel ve çekici kadını gösterebilen büyülü bir memeliği vardır. Hera, bu memeliği Truva savaşı'nı izleyen Zeus'u baştan çıkarıp kandırmak için kullanmıştır.

Ailesi

Afrodit ölümlü ve tanrı birçok kişiyle birlikte olduysa da, sadece tanrı Hephaistos ile evlenmiştir. İstemeyerek yaptığı bu evlilik boyunca tanrıça kocasını Ares ile aldatır. Bu yasak ilişkisinden Phobos(Korku), Deimos(Dehşet)[7] ve Harmonia(Uyum) doğar.[8] Diğer önemli tanrı sevgilisi ise Hermes'tir. Bu beraberliğinde Hermaphroditus doğar.[9] Bunun yanı sıra Adonis ve Ankhises ile ilişkileri vardır. Frigya prensesi kılığına girerek ilişki kurduğu Ankhises'ten olan çocuğu Aeneas ve diğer bir başka tanrı çocuğu Eros en ünlü çocuklarıdır.

Mitoloji

Troya

  • Kaz Dağı'ndaki üç güzeller efsanesinde 'en güzeline' yazan altın elma karşılığında dünyanın en güzel kadını Helen'i vadederek Paris tarafından seçilen tanrıçadır.[10] Paris'e Troya Savaşında yardım eder.
  • Tanrı Ares'in Troyalılar yanında çarpışmasını sağlar. Kendisi de çarpışmalar sırasında yaralanana kadar Troyalılara yardım eder.[11]
  • Ankhises ile birlikteliğinden Aeneas doğmuştur.[12] Tanrıça Aeneas'ı Troya Savaşı'nda ve İtalya'ya olan yolcuğu boyunca korur.

Diğerleri

  • Kendine ibadet etmeyen Limnili insanları cezalandırmak için kocalarını eşlerinden iğrendirir. Eşleri de adadaki tüm erkekleri öldürür.
  • Tanrıça Eros'a sürekli aşık olma cezası verir.
  • Oğlu Eros'un sevgilisi Psykhe'yi oğlundan uzaklaştırmaya çalışır.
  • Kendisine yeterli derecede ibadet etmeyen Suriye kralının kızı Myrrha'yı lanetleyip babasına aşık eder ve bu çarpık ilişkiden ölümlülerin en güzeli Adonis doğar.[13]

Kültür

Aphrodite ve Eros, Lucas Cranach
Afrodit Tapınağı, Aydın ili Karacasu ilçesindeki Afrodisias Antik Kenti

Tanrıçanın en eski tapınma merkezleri Çuha Adası (Kythira veya Kythera) ve Kıbrıs adasında bulunmaktadır. Hesiodos'un şu dizeleri buna kaynaktır;

"Dalgalı denize atar atmaz onları

Gittiler engine doğru uzun zaman.
Ak köpükler çıkıyordu tanrısal uzuvdan:
Bir kız türeyiverdi, bu ak köpükten.
Önce kutsal Kythera'ya uğradı bu kız,
Oradan da denizle çevrili Kıbrıs'a gitti
Orada karaya çıktı güzeller güzeli tanrıça,
Yürüdükçe yeşil çimenler fışkırıyordu
Narin ayaklarının bastığı yerden.
Aphrodite dediler ona tanrılar ve insanlar,

Bir köpükten doğmuş olduğu için"

Tanrıçanın en eski kült merkezlerinin Yunan ana karasında bulunmayışı ve tanrıçanın, ilk Zeus kuşağından sonra ortaya çıkan bir tanrıça olması, bu inancın aslen Yunan olup olmadığı ile ilgili kuşkular ortaya çıkarmaktadır. Kimi görüşler Afrodit kültünün, Yakındoğu tanrıçaları İştar ve İnanna kültlerinin Fenikeliler aracılıyla Yunan uygarlığına taşınmasıyla doğdunu savunur.

Türkiye

Troya Savaşında da Troyalıların yanında yer alan Afrodit, Anadolu'da sevilen bir tanrıçadır. En önemli ibadet merkezi adı verdiği kent Afrodisias'tadır. Diğer bazı önemli yerler;

Albüm

  • Altın sikke üzerinde Afrodit tasviri, Amrit şehri-Suriye
    Altın sikke üzerinde Afrodit tasviri, Amrit şehri-Suriye
  • Afrodit'in doğuşu
    Afrodit'in doğuşu
  • Ares ile Aphrodite
    Ares ile Aphrodite
  • Aphrodite ve Müzler
    Aphrodite ve Müzler
  • Aphrodite ve Eros
    Aphrodite ve Eros
  • Sandalını çıkaran Afrodit, Louvre
    Sandalını çıkaran Afrodit, Louvre
  • Afrodit Efes Müzesi
    Afrodit Efes Müzesi
  • Venüs'ün Doğuşu Sandro Botticeli
    Venüs'ün Doğuşu Sandro Botticeli

Kaynakça

  1. ^ De Sousa, Ronald (2015). Love: a very short introduction (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ss. 18, 25. ISBN 978-0199663842. 
  2. ^ "A Companion to Women in the Ancient World". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  3. ^ "Aphrodite". 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  4. ^ "Dione". 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  5. ^ "Titans / Dione". 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  6. ^ "Hesiod, Theogony". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  7. ^ "DEIMOS and PHOBOS". 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  8. ^ "Harmonia". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  9. ^ "Aphrodite's Companions and Offspring". 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  10. ^ "The Judgement of Paris". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  11. ^ "Ares Myths 2 General". 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  12. ^ "Myths about Aphrodite, the Goddess of Love and Beauty". 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  13. ^ "Transcriptadonis" (PDF). 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Aphrodite ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Athena</span> Yunan mitolojisinde zeka, sanat, strateji, ilham ve başarı tanrıçası

Athena, Yunan mitolojisinde zekâ, sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Minerva ile eşit kabul edilir. Babası Tanrıların başı Zeus, annesi ise Zeus'un ilk karısı olan hikmet tanrıçası Metis'tir. Sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur. Mızrak savaşı, zeytin dalı barışı, gök gözlü baykuş da bilgeliği temsil eder. Athena, Atina kentinin baş tanrıçası ve koruyucusudur, kent ismini de ondan almıştır. Athena ve sembolize ettiği karakterler birçok kültürde benzer formlarda bulunur. Athena ayrıca Troya savaşında Akhaların yardımına koşup tahta atın yapılmasına yardım etmiştir. Athena özel bir kalkan taşır. Bu kalkan Aegis olarak isimlendirilmiştir. Kalkanın üzerinde, değişik süslemelerle birlikte Medusa'nın başının resmi bulunur. Bu kalkanın önünde en güçlü ordular bile bozguna uğrar. Zeus'un en sevdiği kızı olduğu için Zeus'un yıldırımlarını da bir tek o kullanabilir. Gigantlar arasındaki karşıtı Enceladus'dur.

<span class="mw-page-title-main">İlyada</span> Truva Savaşını anlatan bir destan

İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.

Helen veya Truvalı Helen, Argoslu Helen, Spartalı Helen ya da Latincede Helena; Yunan mitolojisine göre dünyanın en güzel kadınıdır. Zeus ile Leda veya Nemesis’in kızı olduğuna inanılan bu kadın; Klitemnestra, Kastor, Polluks, Philonoe, Foibe ve Timandra’nın da kardeşidir. Spartalı Menelaos ile evlenmiştir ve inanışa göre Hermione ile Nikostratus adında çocukları vardır. Troylu Paris tarafından kaçırılması, Truva Savaşı’nın en ciddi nedenidir.

<span class="mw-page-title-main">On İki Olimposlu</span> Yunan mitolojisine göre dünyayı yöneten on iki tanrı

On İki Olimposlular ya da sadece Olimposlular (Olimpiyan), Yunan mitolojisinde dünyayı yöneten tanrılar grubudur. Kendilerinden önceki tanrı grubu olan Titanları, Titanlar Savaşı'nda yenerek yönetimi ele geçirmişlerdir. "Tanrıların Kralı" sıfatıyla Zeus, Olimposluların lideridir. Kraliçe sıfatı ise Zeus'un eşi Hera'ya aittir. Olimpos adı Yunanistan'ın en yüksek dağı olan Olimpos Dağı'ndan gelir. Tanrıların dağın zirvesinde bulutların arasında sarayları olduğuna inanılır. On iki sayısı ise karşımıza birçok mitte çıkan bir sayıdır; Yahudilikte On iki İsrail kabilesi, Çerkeslerde 12 büyük kabile, Hristiyanlıkta İsa'nın 12 Havarisi; Şiilikte On İki İmam, Zodyak'taki 12 burç gibi. Sayıya yüklenen bu bakış açısından dolayı Yunan tanrıları da 12 tanedir ve 13 sayısının uğursuzluğuna inanılır. Örneğin İskandinav mitolojisinde tanrıların yemek masasına oturan 13. tanrı Loki, iyilik tanrısı Balder'in ölümüne neden olur. Bu açıdan önceden On İki Olimposlu arasında gösterilen Hestia, Dionisos Olimpos'a gelince 13 tanrı olmasın diye yerini ona bırakıp insanların arasına karışır.

<span class="mw-page-title-main">Zeus</span> Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli; göklerin şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısı

Zeus, "Tanrıların ve İnsanların Babası" ve Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Roma'da Jüpiter olarak da bilinir. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Çoğu zaman elinde bir şimşek ile resmedilmiştir. Bereket ile özdeşleşmiştir, yağmur ondan beklenir. Titan Kronos'un ve eşi Rhea'nın en küçük çocuğu ve oğludur. Tanrıça Hera'nın kocasıdır. Simgesi şimşeğin yanında boğa, kartal ve meşe ağacıdır. Aynı zamanda tanrıların kralı olduğu için taht ve asa ile de sık sık betimlenir. Ayrıca Athena'nın ona hediyesi olan Aegis'in de taşıyıcısıdır. Zeus'un en eski kült ve bilicilik merkezi Yunanistan'daki Dodona antik şehirdir. Habercisi oğlu Hermes'tir. Gigantlar arasındaki karşıtı Kral Porphyrion'dur.

<span class="mw-page-title-main">Knidos Afroditi</span>

Knidos Afroditi ya da Çıplak Aphrodit, Datça Yarımadasının batı ucunda yer alan antik Knidos şehrinde bulunan ünlü Afrodit heykelidir. Atinalı heykeltıraş Praksiteles’in beyaz, sert mermerden yaptığı heykel, dünyadaki ilk çıplak kadın heykeli olması bakımından önemlidir. Heykelde tanrıça Afrodit, sol elinde kıyafetini tutar ve sağ eliyle de cinsel bölgesini kapar biçimde betimlenmiştir. Heykeli görmek için diğer birçok şehirden Knidos'a ziyaretçi geldiği anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Hera</span> Yunan mitolojisinde Zeusun eşi ve ablası olan tanrıça

Hera, Yunan mitolojisinde Zeus'un eşi ve ablası olan tanrıçadır. Roma'da Juno olarak bilinir. Babası Titanlardan Kronos, annesi Rhea'dır. Olympos tanrıları arasında kraliçe vasfına sahiptir ve Evlilik Kraliçesi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ares</span> savaş tanrısı

Yunan mitolojisinde Ares, savaş tanrısıdır. Zeus ve Hera'nın oğlu ve On İki Olimposlu'dan biridir. Roma'da Mars olarak da bilinir. Barış tanrıçası olan Athena'nın zıttıdır. Mitolojide Athena ile giriştiği mücadeleler ve sevgilisi Afrodit'le olan kaçamakları ile ünlüdür. Sparta kenti ve Trakya bölgesi tanrının başlıca kült merkezleridir. Gigantlar arasındaki karşıtı Damasen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gaia</span>

Gaia, Gaea ya da Ge, Yunan mitolojisinde yeryüzünün kozmik bir varlık olarak kişileştirilmiş halidir.

<span class="mw-page-title-main">Eros</span> Yunan mitolojisinde aşk tanrısının adı

Eros, Yunan mitolojisinde aşk, seks ve şehvet tanrısıdır. Roma karşılığı Cupid'dir. Bazen doğurganlık simgesi olarak da tapılan Eros, erotik gibi kelimelerin de kökünü oluşturur. Eros, genelde Afrodit'le beraber anılır ve Dionysus gibi bazen Eleutherios yani kurtarıcı olarak görülür. Geleneklere göre, Afrodit kadınların erkeklere olan aşkını temsil ederken Eros esasında erkek için olan aşkın temsilcisiydi.

Kibele veya Kybele, Anadolu kökenli bir ana tanrıçadır. Ana tanrıça inancı, birçok kültürde farklı isimlerle yer alır. Yunan anakarasında Rhea, özellikle Roma dönemi Mısır kültüründe İsis ve Yunan adaşı gibi bekaretle değil, doğurganlık ve bereketle ilişkilendirilen Efes Artemis'i, belli başlı ana tanrıça figürleridir.

<span class="mw-page-title-main">Hefaistos</span> Yunan Mitolojisi - Tanrıların Demircisi

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Aeneas</span> Kral Ankhises ile Aphroditenin oğlu ve Troia kahramanlarından biri

Aeneas, Kral Ankhises ile Aphrodite'nin oğlu ve Troya kahramanlarından biridir. Latin Şair Vergilius'un Aeneis isimli şaheserinin konusu oldu ve bu Anadolulu prens, Roma'nın millî kahramanı ve İmparator Augustus'un atası sayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Leto</span>

Leto, Antik Yunan mitolojisinde gök Titanları Koios ve Phoebe'nin kızıdır. Roma mitolojisinde "Latona" olarak bilinir. Genelde annelik ve çocuk bakımına eğilimi olduğu gösterilen bir tanrıçadır. Apollon ve Artemis'in annesidir. Kaynağına bağlı olarak ya Kos'ta veya Hiperborea olarak anılan topraklarda doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteion Kabartmaları</span>

Sebasteion Kabartmaları, Anadolu'nun Karya Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, Tanrıça Aphrodite'e adanmış antik Roma kenti Afrodisias'daki Sebasteion Tapınağı'nın kuzey ve güney kenarlarındaki cephelerin ikinci ve üçüncü katlarını süsleyen insan boyutlarında yapılmış, Afrodisias Heykelcilik Okulu'nun ürünü olan 200 adet kabartmadır.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Zeus Sunağı</span>

Bergama Zeus Sunağı ya da Zeus Altarı, Kuzey Batı Anadolu'da, İzmir'in kuzeyinde bulunan günümüzde Bergama olarak anılan antik Pergamon şehrinde Pergamon Krallığı'nı yöneten Attalos hanedanı tarafından MÖ 2. yüzyılda yaptırılmış anıtsal dinsel bir yapıdır. Keskin bir U şeklinde olan yapı Bergama Akropolü üzerinde bulunur. 35,64 m genişliğinde 33,4 m derinliğindedir. Yapının ön tarafında bulunan merdivenler 20 m genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Psihe</span>

Psyche, Yunan mitolojisinde olağanüstü güzelliğiyle tanrıça Afrodit'i kıskandıran, aşk tanrısı Eros ile aşk yaşayan ve dünyaya bir ölümlü olarak gelip sonradan ölümsüzlük kazanan bir kızdır. Birçok eserde, kelebek kanatlı bir kız olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eroteler</span>

Eroteler ( ) içerisinde aşk ve cinsel ilişki ile ilgili unsurları içeren Yunan mitolojisindeki kanatlı tanrılardır. Afrodit'in maiyetinin bir parçası olarak bilinirler. Eroteler, tekil bir tanrı olarak daha karmaşık bir mitolojiye sahip olan Eros'un çoğuludur.

Yunan mitolojisinde, Tros Truva'nın kurucusudur. Erichthonius ve nehir tanrısı Simoeis'in kızı Astyoche oğludur. Tros İlos, Assaracus ve Ganymedes isimli üç oğlanın ve Kleopatra ve Cleomestra iki kızın babasıdır. Eponim olarak ismini Truva şehrine vermiştir ve aynı şehir oğlu İlos'un ardından Ilion olarak da anılmaktadır. Tros'un eşinin nehir tanrısı Skamandros'un kızı Callirrhoe, veya Eumedes'in kızı Acallaris olduğu söylenir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.