İçeriğe atla

Afrikaner milliyetçiliği

Boer Cumhuriyetleri

Afrikaner milliyetçiliği (Afrikaans: Afrikanernasionalisme), 19. yüzyılın sonlarında Güney Afrika'daki Afrikanerler arasında doğan politik bir ideolojidir. İdeoloji, özellikle Boer Savaşları nedeniyle Afrikanerler arasında güçlenen İngiliz karşıtı duygulardan güçlü bir şekilde etkilenmiştir.[1]

Tarihçi T. Dunbar Moodie'ye göre, Afrikaner milliyetçiliği, Afrikanerlerin tarihini, dilini (Afrikaans) ve Afrikaner Kalvinizmini anahtar semboller olarak birleştiren bir tür sivil din olarak tanımlanabilir. İdeolojinin önemli bir savunucusu, ülkeyi 1948-1994 yılları arasında yöneten gizli Broederbond örgütü ve Ulusal Parti idi.[2] Afrikaner milliyetçi ideolojisiyle uyumlu diğer örgütler Afrikaans Kültür Örgütleri Federasyonu (Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge, FAK), Hristiyan Milli Eğitim Enstitüsü ve Beyaz İşçileri Koruma Derneği olmaktadır.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://encarta.msn.com/encyclopedia_761584031/Afrikaner_Nationalism.html 1 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2020. 
  3. ^ Louw, P. Eric (30 Ara 2004). "The Rise, Fall, and Legacy of Apartheid". Bloomsbury Academic. 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2024 – Google Books vasıtasıyla. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kemalizm</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucu ideolojisi

Kemalizm, 1935'ten 1937'ye kadar Kamâlizm veya Atatürk'ün ölümü sonrası yaygınlaşan bir diğer adıyla Atatürkçülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk İlkeleri'ni esas alan kurucu ideolojisidir. Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk tarafından uygulandığı şekliyle laikliğe ve Batı demokrasisine dayanan ulusal ve üniter bir cumhuriyet rejiminin kurulması, ekonomik kalkınma ve sanayileşme, yüksek öğrenime ve bilimsel faaliyetlere devlet desteği, spora ve sanata teşvik, ücretsiz ve zorunlu eğitim gibi kapsamlı siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî reformları içermektedir. Reformların amacı Atatürk'ün ifadesiyle "muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmak", çağdaş bir hayat tarzını benimsemektir.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afrikanerler</span>

Afrikaner, Güney Afrika'da Hollanda kökenli, bir Hollandaca lehçesi olan Afrikaans konuşan halk.

<span class="mw-page-title-main">Afrikaans</span>

Afrikaans, Afrikaanca veya Boer dili, esas olarak Güney Afrika'nın batısında ve Namibya'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Dil, Felemenkçenin Hollandaca lehçesinden evrilmiştir. Daha az sayıda kişi tarafından Botsvana, Lesotho ve Esvatini'de de konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güneybatı Afrika Halk Örgütü</span> Namibyada bulunan bir siyasi parti

Güneybatı Afrika Halk Örgütü (SWAPO), Namibya'da bulunan bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Falanjizm</span> ideoloji

Falanjizm, 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından İspanya'yı ele geçirmeye çalışan İspanyol komünistlere karşı geliştirilen, en çok Francisco Franco tarafından uygulanmış otoriter-kralcı faşist ideolojidir.

Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.

Ekonomik milliyetçilik, ekonominin, emeğin ve sermaye oluşumunun ülke içinde kontrolü gibi politikalarla, emeğin, malların ve sermayenin hareketine gümrük vergisi ve diğer kısıtlamaların uygulanmasını gerektirip gerektirmediği de dahil olmak üzere, devlet müdahaleciliğini diğer piyasa mekanizmalarına tercih eden bir ideolojidir. Ekonomik milliyetçiliğin temel inancı, ekonominin milliyetçi hedeflere hizmet etmesi gerektiğidir.

Yayılmacı milliyetçilik ya da emperyalist milliyetçilik, bir milletin diğer milletlerden üstün olduğunu savunan aşırı milliyetçi bir ideolojidir. Bir milletin diğer milletleri sömürmesini savunur ve temelini emperyalizmden alır. 20. yüzyılda egemen olan Nazi Almanyası ve Japon İmparatorluğu yayılmacı milliyetçilik örnekleri arasında gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Arap milliyetçiliği</span> Siyasi ideoloji

Arap milliyetçiliği, Arap medeniyetini yücelten ve Arap dünyasında siyasi bir birlik hedefleyen bir milliyetçi ideolojidir. Arap milliyetçiliğin ana amacı Arap Denizi'nden Atlantik Okyanusu'na kadar tüm Arap dünyası halklarını birbirlerini ortak dilsel, kültürel, dini ve tarihi miras ile bağlayarak tek bir ulus yaratmaktır. Arap milliyetçiliği Osmanlı İmparatorluğu'nun 20. yüzyılın başlarında zayıflaması ile gelişmiş olup Altı Gün Savaşı'nda Arap ordularının yenilgisinden sonra gözden düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Volkstaat</span>

Volkstaat, Güney Afrika üzerinde federal ilkelere bağlı veya tam bağımsız olarak kurulmak istenen Boer/Afrikaner ülkesi.

Afrikaner Direniş Hareketi, daha çok AWB kısaltması ile bilinen Neo-Nazi siyasi ve paramiliter bir örgüttür, genellikle beyaz üstünlükçü bir grup olarak tanımlanır. 1973 yılında Eugène Terre'Blanche ve altı aşırı sağcı Afrikaner tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Kurtuluş Hareketi</span>

Beyaz Kurtuluş Hareketi, Güney Afrika'da kurulmuş küçük bir Neo-Nazi örgütüdür. Kendilerini Güney Afrika'daki en aşırı sağ örgüt olarak tanımlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ossewabrandwag</span>

Ossewabrandwag (OB), II. Dünya Savaşı sırasında Güney Afrika'da kurulmuş Alman yanlısı ve İngiliz karşıtı bir örgüttür. 4 Şubat 1939'da Alman yanlısı Afrikanerler tarafından Bloemfontein'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna milliyetçiliği</span>

Ukrayna milliyetçiliği, Ukraynalıları tek bir ulus devlet çatısı altında toplamayı amaçlayan bir ideolojidir. Halihazırdaki Ukrayna devletinin çok köklü bir geçmişi olmasa da kimi tarihçiler Kiev Knezliği'ni Ukrayna'nın ilk nüvesi kabul eder. Ukrayna milliyetçiliğinin kökeni ise Bohdan Hmelnitski önderliğinde Polonya-Litvanya Birliği'ne karşı gerçekleşen isyana dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Leh milliyetçiliği</span>

Leh milliyetçiliği veya Polonya milliyetçiliği, Polonyalıların bir ulus olduğunu iddia eden ve Polonyalıların kültürel birliğini destekleyen bir milliyetçilik biçimidir. Norman Davies, Polonya milliyetçiliği bağlamında, milliyetçiliği genel olarak "insanların milliyetlerine ilişkin farkındalıklarını uyandırarak bir ulus yaratmak ve duygularını siyasi eylem için bir araç haline getirmek için bir doktrin" olarak tanımladı.

Siyahi milliyetçiliği veya Siyah milliyetçiliği, Siyahların bir ırk olduğu inancını benimseyen ve Siyah ırksal ve ulusal bir kimlik geliştirmeye ve sürdürmeye çalışan bir milliyetçilik veya panmilliyetçilik türüdür. Siyah milliyetçisi aktivizm, özellikle beyaz kültüre asimilasyona direnmek ve belirgin bir Siyah kimliğini korumak için Siyah toplulukların ve insanların sosyal, siyasi ve ekonomik olarak güçlendirilmesi etrafında döner.

Boerehaat, Boer veya Afrikaner etnik nefreti anlamına gelen Afrikaans kökenli bir kelimedir. Bununla ilgili olan Boerehater terimi ise Boerler veya Afrikanerlerden nefret eden, onlara karşı önyargılı olan veya onları eleştirenleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Enternasyonel Teori</span>

Üçüncü Enternasyonal Teori 1970'lerin başında Muammer Kaddafi tarafından önerilen ve hükûmetinin Büyük Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesinin resmi olarak dayandığı hükûmet tarzıydı. Kısmen İslami sosyalizm, Arap milliyetçiliği, Afrika milliyetçiliğinden, Antiemperyalizm, Antisiyonizm ve kısmen de doğrudan demokrasi ilkelerinden ilham aldı.