İçeriğe atla

Afrikalılaşmış bal arısı

Katil bal arısı

Afrikalılaşmış bal arısı; halk arasında " katil bal arısı" olarak isimlendirilen melez bal arısıdır. Orijinal olarak Doğu Afrika ova bal arısının (A. m. scutellata); İtalyan bal arısı (A. m. ligustica) ve İber bal arısı (A. m. ibirensis) gibi Avrupa bal arısı türleri ile melezlenmesi ile meydana gelmiştir.

Doğu Afrika ova bal arısı Brezilya'ya ilk kez 1956'da bal üretimini artırma çabasıyla götürülmüş ancak arılar 1957'de karantinadan kaçmıştır. O zamandan beri melez tür Güney Amerika'ya yayıldı ve 1985'te Kuzey Amerika'ya ulaştı. Kovanlar 1990 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde Teksas'ta bulundu.[1]

Afrikalaştırılmış bal arıları tipik olarak çok daha savunmacıdır rahatsızlıklara daha hızlı tepki verir ve insanları diğer bal arısı türlerine göre daha uzağa (400 m) kovalar. Bu arılar kurbanlarını Avrupa bal arılarından 10 kat daha fazla sokmaları nedeniyle 1000 kadar insanı öldürdüler.[1] Ayrıca atları ve diğer hayvanları da öldürürler.[2][3]

Tarih

Apis mellifera'nın tanınan 29 tane alt türleri büyük ölçüde coğrafi varyasyonlara dayanmaktadır. Tüm alt türler çapraz doğurgandır. Coğrafi izolasyon çok sayıda yerel uyarlamaya yol açtı. Bu adaptasyonlar yerel floranın çiçek açma dönemiyle senkronize olan kuluçka döngülerini, daha soğuk iklimlerde bir kış kümesi oluşturmayı, Afrika'da göçebe sürüleri, çöl bölgelerinde geliştirilmiş (uzun mesafeli) yiyecek arama davranışını ve çok sayıda diğer kalıtsal özellikleri içermektedir.

Batı Yarımküre'deki Afrikalaştırılmış bal arıları, Avrupa ve Güney Afrika'dan bal arılarını melezleyen biyolog Warwick E. Kerr tarafından işletilen kovanlardan gelmektedir. Kerr, tropik koşullarda o zamanlar Kuzey, Orta ve Güney Amerika'da kullanılan Avrupa bal arısı türünden daha fazla bal üretecek bir arı türü üretmeye çalışıyordu. Bu belirli Afrika alt türünü içeren kovanlar, Brezilya'nın güneydoğusundaki São Paulo, Rio Claro yakınlarındaki bir arı kovanında barındırılıyordu ve özellikle savunmacı oldukları görülmüştü. Bu kovanlara, daha büyük kraliçe arıların ve erkek arıların dışarı çıkıp yerel Avrupa arıları popülasyonuyla çiftleşmesini önlemek için özel dışlayıcı ekranlar (ana arı dışlayıcılar adı verilir) takıldı. Kerr'e göre, Ekim ayında 1957'de ziyarete gelen bir arıcı ana arı dışlayıcıların işçi arıların hareketine müdahale ettiğini fark ederek onları çıkardı ve kazara 26 tane A. m. scutellata 'nin Tanganyikan sürülerinin kaçmasına neden oldu. Bu tesadüfi salınımın ardından Afrikalaştırılmış bal arısı sürüleri yayıldı ve yerel Avrupa bal arısı kolonileriyle melezlendi.

Bu kolonilerin torunları, 1970'lerde Amazon havzasından geçerek 1982'de Orta Amerika'ya geçerek ve 1985'te Meksika'ya ulaşarak Kuzey Amerika'ya yayıldı[4] Bu bölgelerdeki hareketleri hızlı olduğundan ve insanlar tarafından desteklenmediğinden Afrikalılaştırılmış bal arıları kötü şöhretli istilacı türler olma ününü kazandılar.[5] Katil arıların Amerika Birleşik Devletleri'ne gelme olasılığı, 1970'lerin sonlarında bir medya sansasyonuna neden oldu ve birkaç korku filmine ilham verdi[6] ve tüm ekosistemleri değiştiren insanların "bilgeliği" hakkında tartışmalara yol açtı.

ABD'deki ilk Afrikalaştırılmış bal arıları, 1985 yılında Kaliforniya'nın San Joaquin Vadisi'ndeki bir petrol sahasında keşfedildi. Arı uzmanları, koloninin karadan seyahat etmediğini, bunun yerine "Güney Amerika'dan gönderilen bir petrol sondaj borusu yükü içinde gizlenmiş olarak geldiğini" düşündüler.[7] İlk kalıcı koloniler 1990'da Meksika'dan Teksas'a geldi. Arizona'nın Tucson bölgesinde, 1994 yılında sürüler üzerinde yapılan bir araştırmada, arıların yalnızca yüzde 15 kadarı Afrikalılaşmıştı; bu sayı 1997 yılına kadar yüzde 90'a çıktı. [8]

Kaynakça

  1. ^ a b "Africanized Bees". Encyclopedia SI. Smithsonian Institution. 3 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  2. ^ "Thousands of bees attack Texas couple, kill horses". CBS News. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016. 
  3. ^ "Thousands of bees attack Texas couple, kill horses". Travelers Today. 29 Temmuz 2013. 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016. 
  4. ^ Winston, M. L. (1992). Killer bees: The Africanized honey bee in the Americas. Harvard University Press. ISBN 9780674503526. 
  5. ^ "Africanized Honey Bee". University of Florida. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2018. 
  6. ^ "Africanized Honey Bees". University of Florida. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2018. 
  7. ^ "San Diego officials setting traps for expected arrival of 'killer bees'". Los Angeles Times. 10 Mayıs 1989. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Sanford, Malcolm T. (2006). "The Africanized Honey Bee in the Americas: A Biological Revolution with Human Cultural Implications". American Bee Journal. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023. 

Ek okuma

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bal arısı</span>

Apis mellifera veya bal arısı, Apis cinsine bağlı bir arı türüdür. Dünya çapında 7-12 bal arısı türü arasında en yaygın olanıdır. Apis cins adı Latince "arı" anlamına gelir ve mellifera Latince "bal taşıyan" anlamına gelir ve türün bal üretimine atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bal</span> bir arı ürünü

Bal, arılar tarafından çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından alınarak yutulan nektarın arıların bal midesi denilen organlarında invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla oluşan ve kovandaki petek hücrelerine yerleştirilen çok faydalı bir besindir. Nektar bala çevrilirken arılar sağladıkları invertaz enzimi sayesinde sakkarozu inversiyona uğratarak fruktoz ve glikoz şeklinde basit şekerlere dönüştürür ve fermantasyonun meydana gelmesini önleyecek miktarda suyunu uçururlar. Kovandaki hücrelere yerleştirilen ve üzeri mumdan bir kapakla örtülen bal arılarca sağlanan özel havalandırma sistemi sayesinde bildiğimiz tat ve kıvama gelir. Halen dünyada üretilen bal türleri kestane balı, köknar balı, monofloral bal, çiçek balı, petek balı, armut balı, dağ balı, akasya balı, çam balı, kremalı bal, okaliptüs balı ve meşe balıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nahl Suresi</span> Kuranın 16. suresi

Nahl Suresi, Kur'an'ın 16. suresidir. Sure, 128 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Arı</span> zar kanatlılardan, bal ve bal mumu yapan bir böcek

Arı, zar kanatlılar takımına ait Apoidea familyasını oluşturan tüm böcek türlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Propolis</span>

Propolis bitkiler tarafından üretilen onları hem soğuktan hem de mikroorganizma saldırısından koruyan reçineli bileşiğin, bal arıları tarafından toplandıktan sonra transforme edilmesinden dolayı güçlü ve yapışkan bir özellik kazanmış su geçirmez, antimikrobiyal ve ısı yalıtan özellikteki özüdür.

<span class="mw-page-title-main">Arıcılık</span>

Arıcılık, balarısı kolonilerinin beslenmesi ve bakımı ile arı ürünleri elde edilerek zirai kazanç sağlanan meslektir. Bu işi yapanlara arıcı denir. Arıcılıkta en çok bal üretimi hedeflenir. Bunun yanında balmumu, polen, arı sütü, arı zehiri ve propolis gibi arı ürünleri de arıcılık ile elde edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliçe arı</span> Çiftleşmiş yetişkin dişi arı

Kraliçe arı, ana arı ya da arı beyi; genellikle bal arısı kolonilerinde görülen; yetişkin, çiftleşmiş dişi arı. Genellikle bir kolonide tek bir kraliçe bulunur ve kolonideki arıların çoğunun annesidir. Kolonideki işçi arılar tarafından larva halindeyken seçilir ve cinsel olgunluğa erişene kadar arı sütü ile beslenir. Kraliçe arı kavramı zaman zaman -bal arısı olmayan- bazı sosyal arı cinslerindeki baskın dişiler için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İşçi arı</span> üreme özelliğine sahip olmayan dişi arı türü

İşçi arılar, bir arı kolonisinde çiftleşme kapasitesine sahip olmayan dişi arılar. Pek çok arı türünde işçi arılara rastlanmakla beraber kavram daha çok işçi bal arıları için kullanılır. İşçi arılar kolonide inşaat, temizlik, bebek bakımı, cenaze, savunma ile polen ve nektar toplama işlerinden sorumludurlar.

<i>Apis</i> arı cinsi

Apis, Apini oymağına bağlı bir hayvan türüdür.

<i>Arı Maya</i>

Arı Maya veya Maya the Bee 1900'lü yıllarda ortaya çıkan kitaptır. 1975 yılında çizgi diziye uyarlanmış, çizgi dizisi ilk olarak Japonya'da yayın yapan TV Asahi tarafından yayınlanmıştır.

Warwick Estevam Kerr, Brezilyalı genetik mühendisi, entomolog ve profesördür.

Apiterapi, bal, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği, arı zehri, apilarnil ve balmumu gibi arı ürünleriyle yapılan tedavi yöntemidir. Kelime anlamı olarak bal arısı anlamına gelen apis mellifera ile tedavi anlamına gelen therapia kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Malta arısı</span>

Malta arısı, batı bal arısının bir alt türüdür. Kökeni, yerli olduğu Malta'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vespa mandarinia</span> Asyaya özgü eşek arısı türü

Vespa mandarinia veya Asya dev eşek arısı, dünyadaki en büyük eşek arısı türüdür. Ilıman ve tropikal Doğu Asya, Güney Asya, Hindiçin ve Uzak Doğu Rusyası'nın bazı bölgelerine özgüdür. Ayrıca 2019'un sonlarında Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatı bölgesinde 1 kez, 2020'de iki kez görülmüştür. Ovalardan ve yüksek rakımlı iklimlerde yaşamayı tercih etmeyen bu tür, alçak dağlarda ve ormanlarda yaşamayı tercih eder. V. mandarinia, kemirgenlerin önceden kazdığı mevcut tünellere veya çürümüş çam köklerinin yakınındaki alanlara yuvasını yapar. Temel besini büyük böcekler, diğer böceklerin kolonileri, ağaç özü ve bal arısı kolonilerinden gelen ballardır. Bu türün vücut uzunluğu 45 mm, kanat genişliği 75 mm ve iğnesinin uzunluğu 6 mm'dir. İğnesini kullanarak güçlü zehrini enjekte eder.

<i>Bombus</i>

Bombus arısı (Bombus) veya tüylü arı, yaklaşık 250 türü olan, bal yapıcı bir arı cinsi. Bu cins, Bombini oymağında hâlâ var olan tek gruptur, ancak soyu tükenmiş birkaç cins fosillerden bilinmektedir. Düşük rakımlı yerlerde yaşayan birkaç tropikal tür Güney Amerika'da tanımlanmış olmakla birlikte, bombus arıları esas olarak Kuzey Yarımküre'deki yüksek rakımlı bölgelerde veya kuzey enlemlerinde bulunurlar. Bazı yonca türlerini sadece bu arılar tozlaştırarak çoğalmasında katkıda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas arısı</span>

Kafkas arısı, dağ arısı veya Kafkas bal arısı bal arısının alt türüdür.

Hoplitis caucasica, 1920 yılında Heinrich Friese tarafından tanımlanmış, yaprak kesen arılar cinsinden bir bal arısı türüdür. Kafkasya ve Türkiye'nin kuzeydoğusuna endemiktir.

Melitturga caucasica, 1878'de yılında Morawitz tarafından tanımlanmış, toprağa çukur kazan ve yalnız yaşayan kısa dilli arılar familyasından bir bal arısı türüdür.

Marla Spivak (d.1955) Minnesota Üniversitesi'nde arıcılık ve sosyal böcekler konusunda uzmanlaşmış, Seçkin McKnight Üniversitesi Profesörlüğü ünvanı almış Amerikalı bir entomologdur.

<span class="mw-page-title-main">Apocephalus borealis</span>

.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.