İçeriğe atla

Afrikalı Leo

Afrikalı Leo
Léon L'Africain
Kitabın Türkçe basım kapağı (YKY)
YazarAmin Maalouf
ÇevirmenSevim Gündüz Raşa
Ülke Fransa
DilFransızca
Konu
15-16. yüzyıl coğrafyacısı Granadalı Hasan'ın (Leo) seyahat belgeleriyle bezenmiş gerçek yaşam öyküsü
TürTarihî roman
Yayım1986 (özgün)
2011 (Türkçe)
YayımcıYapı Kredi Yayınları (Türkçe)
Sayfa308
ISBN2253041939 (özgün)
9789753631570 (Türkçe)

Afrikalı Leo (Fransızca orijinal adı: Léon L'Africain), Lübnanlı yazar Amin Maalouf'un yazdığı 1986 yılında yayımladığı ilk romanıdır. Yayımlandığı yıl Fransız-Arap Dostluk Ödülü'nü kazanan bu roman, anı ve günlük şeklinde yazılmıştır. Kitap, 15. yüzyılın sonlarında Müslüman hakimiyetindeki Endülüs'ün Granada kentinde yaşayan Müslüman bir ailenin tek erkek çocuğu olan Hasan'ın yıl yıl yaşamış olduğu önemli olayları derleyerek anlatmaktadır. Afrikalı Leo kitabı, günümüzde de bir "klasik" olarak kabul edilmektedir.

Kitap hakkında

Eser, ara sıra, İslam ve Hristiyanlık inançlarının birbirlerine ve onlara inanan insanlar üzerinde oluşan karşılıklı etkileşimi ve benzerliklerini ortaya koymaktadır.

1489'da Granada’da Müslüman bir ailede doğan Hassan el-Wazzan (Afrikalı Leo), 1488’den 1527’ye kadar geçen her yılını oğluna, kendi yaşadıklarını, anne ve babasından dinlediklerini tarihî gelişmelerle birlikte bir anı defterine aktarmaktadır. Kitap, Hasan'ın hayatında çok önemli değişikliklerin yaşandığı dört şehrin isimleriyle dört bölümden oluşmaktadır: Granada, Fas, Kahire ve Roma.

Kitap, Afrikalı Leo'nun gezi notlarından derlenmiştir ve gezgin hakkında çok fazla kaynak olmadığı için yazar Maalouf, kitabı dönemin önemli olayları ve şahsiyetleriyle bezemiştir. Dönemin üç papası (X. Leo, VI. Hadrianus ve VII. Clemens), iki Osmanlı imparatoru (Sultan Selim ve Sultan Süleyman), son iki Memlûk hükümdarı (Kansu Gavri ve II. Tomanbay), son Gırnata hükümdarı Boabdil, İspanya kralı II. Fernando, Kastilya kraliçesi I. Isabel ve Fransa kralı I. Francis'in yanı sıra, dönemin diğer önemli siyasi ve kültürel figürlerinden de anekdotlar sunulmuştur.

Kitap bölümü Zaman dilimi Hasan'ın (Leo) yaş aralığı Önemli tarihî şahsiyetler
Granada Kitabı 1488 - 1494 0 - 6 Ebu'l Hasan Ali, Boabdil, II. Fernando, I. Isabel
Fas Kitabı 1494 - 1513 6 - 25
Kahire Kitabı 1513 - 1519 25 - 31 I. Selim, Kansu Gavri, Tomanbay, II. Bayezid
Roma Kitabı 1519 - 1527 31 - 40 X. Leo, VI. Hadrianus, VII. Clemens, I. Süleyman, Martin Luther

Kitaptan bazı bölümler

Giriş paragrafı

"Ben, Hasan, tartıcıbaşı Muhammed’in oğlu, ben, Giovanni Leone de Medici; bir berberin sünnet ettiği, bir papanın vaftiz ettiği ben. Şimdi Afrikalı diye anılıyorum, ama Afrikalı değilim, Avrupalı da Arabistanlı da değilim. Bana Granadalı, Faslı, Zeyyatlı da derler, ama ben hiçbir ülkeden, kentten ya da boydan değilim. Yolların oğluyum ben; ülkem kervan, yaşamımsa yolculukların en beklenmedik olanı... Benim Arapça, Türkçe, Kastilya dili, Berberi dili, İbranice, Latince, sokak İtalyancası konuştuğumu duyacaksın; çünkü bütün diller ve bütün dualar benim dillerim, benim dualarım. Fakat ben hiçbirine ait değilim. Ben yalnızca Tanrı'ya ve dünyaya aidim. Ve yakında bir gün yine onlara döneceğim."

Son paragraf

"Nereye gidersen git, birileri sana derinin rengini ve dualarını soracak. Onların itkilerini hoşnut etmekten uzak dur! Oğlum, çoğunluk önünde boyun eğmekten kaçın! İster Müslüman, ister Hristiyan, ister Yahudi olsunlar, seni olduğun gibi kabul etmeliler ya da seni yitirmeyi göze almalıdır. İnsanların görüşünü dar bulduğun zaman ise, kendi kendine Tanrı'nın ülkesinin çok geniş olduğunu söyle; O'nun elleri çok geniştir, O'nun yüreği de çok geniştir. Uzaklara gitmek, denizler, sınırlar, ülkeler ve inançlar aşmak fırsatı çıktığı zaman, hiç duraksama! …Bütün sevdiklerim arasında ilk göçen ben olmak isterim. En son yere, Yaradan'ın gözünde kimsenin yabancı olmadığı ülkeye doğru…"

Sinemaya uyarlanması

Fransa'da kitap, 1987 yılında filme uyarlanmıştır. Uluslararası ses getiren filmin senaryosunu, kitabın yazarı Amin Maalouf ve Jack Jacquine yazmıştır.[1][2]

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "On a Camel Moving Forward In Time - New York Times". web.archive.org. 13 Kasım 2013. 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022. 
  2. ^ ""Cinéma 16" - La vieille dame et l'Africain (1987)". web.archive.org. 24 Şubat 2011. 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Hinduizm</span> Hindistan merkezli bir din

Hinduizm, çok kapsamlı inanç ve yaşam felsefesinin toplamıdır. Özellikle Hindistan, Nepal ve Bangladeş'te yaygındır. Günümüzde yaklaşık 1.25 milyar izleyeni ile Hristiyanlık ve İslam'dan sonra üçüncü sırada yer alan Hinduizm inancının neredeyse tüm takipçileri Hindistan ve çevresinde bulunmaktadır. Budizm ve Zen Budizmi gibi çeşitli ekoller Hinduizm'den kaynaklanıp ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amin Maalouf</span> Lübnan doğumlu Fransız yazar

Amin Maalouf ya da Emin Maluf, kitaplarını Fransızca yazan Lübnanlı yazardır. 1976'dan beri Fransa'da yaşamaktadır. Yazar, 1993 yılında Goncourt Akademisi Edebiyat Ödülü'ne layık görülmüştür. Kitapları 40'tan fazla dile çevrilmiş ve eserleri, Fransa'da ve çevrildiği birçok dilde geniş okur kitlesine ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs</span> 711–1492 yılları arasında İber Yarımadasında Müslümanların hakimiyeti altındaki bölgeler

Endülüs, 711-1492 yılları arasında İber Yarımadası'nda Berberi milletinin de katkısı ile Arapların etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığı en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'dan Müslümanlığı bırakmadıkları için göçe zorlanarak sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.

<i>Semerkant</i> (roman) Amin Maaloufun 1988 tarihli romanı

Semerkant, Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un yazdığı tarih ve dram türündeki bir romandır. Yapıt, İranlı şair ve gök bilimci Ömer Hayyam'ın Rubaiyat adlı elyazması eserinin 1072 yılında Semerkant'ta başlayan ve 1912'de Titanik'te biten hikâyesini ele almaktadır. Roman, ilk olarak Esin Talu Çelikkan tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

Calixthe Beyala, çağdaş Fransız edebiyatı'nın önde gelen adlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Berberiler</span>

Berberiler, bugünkü Mısır, Libya, Tunus, Cezayir ve Fas'ı içine alan Kuzey Afrika'nın bilinen en eski yerli halkıdır. Bazı mağara resimlerinin bulunmuş olması, Berberiler'in bu paleolitik toplulukların soyundan gelmiş olabileceği tezini güçlendirmektedir.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reconquista</span> Orta Çağ Hristiyan askeri harekatı

Reconquista, Endülüs döneminde İber Yarımadasındaki Hristiyanların, yarımadadaki Müslümanların varlıklarını ortadan kaldırma amaçları ve çabalarına verilen addır. 1492 yılında son Endülüs devletinin yıkılmasıyla başarıya ulaşan Reconquista, İspanyolcada "Yeniden fetih" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Fâtımîler</span> Şii mezhebine bağlı İslam devleti

Fâtımîler ya da Fâtımî Devleti, Tunus'ta kurulduktan sonra merkezi Kahire'ye taşıyan ve Fas, Cezayir, Libya, Malta, Sicilya, Sardinya, Korsika, Tunus, Mısır, Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'de egemenliğini kuran Şii meşrebinin İsmailî mezhebine bağlı Arap devleti.

<span class="mw-page-title-main">İspanya tarihi</span>

İspanya tarihi, İspanya'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Las Navas de Tolosa Muharebesi</span>

Las Navas de Tolosa Muharebesi, İspanya'yı geri almak isteyen Hristiyan León, Kastilya, Navarra ve Portekiz karma ordularının Müslüman Muvahhidleri ağır bir yenilgiye uğrattığı çarpışmadır. Çarpışma güney İspanya'da, Endülüs'de Jaén kentinin 64 km kuzeyinde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Elhamra Kararnamesi</span> 1492 tarihli Yahudileri İspanyadan kovulması kararını bildiren kararname

Elhamra Kararnamesi, Kastilya ve Leon Kraliçesi I. Isabel ile Aragon Kralı II. Fernando tarafından 31 Mart 1492'de Elhamra Sarayı'nda imzalanarak ilan edilen ve İspanya'da yaşayan Yahudilerin kovulması kararını, gerekçeleriyle birlikte ifade eden belgedir. Bu kararnameye göre Yahudi dinine mensup veya biyolojik olarak Yahudi olan herkes İspanya'yı terk edecek; yanına altın, para vb. ziynet eşyası almayacaktır. Kararnamenin muhataplarına ülkeyi terk etmek için 31 Temmuz tarihine kadar süre tanınmış ve bu süre sonunda da ülkeyi terk etmeyenlerin idam edileceği belirtilmiştir. Bu tarihten bir yıl sonra yine II. Fernando'a ait olan Sicilya (1493'te), beş yıl sonra da Portekiz (1497'de) aynı uygulamayı gerçekleştirecektir.

<span class="mw-page-title-main">Rodrigo Díaz de Vivar</span>

Rodrigo Díaz de Vivar El Cid Campeador olarak bilinen Kastilyalı asil, askerî komutan, başarılı diplomat. Sürgün edildikten sonra Valensiya şehrini fethetmiş ve yönetmiştir. Kastilya sarayında eğitilmiş, VI. Alfonso'nun en önemli komutanı olmuş ve Müslüman Araplara (Endülüs) karşı savaşmıştır. Lakabı olan “El Cid” İspanyolcadaki tarif edatı “El” ve Arapçadaki seyid (سيد) kelimelerinden gelir. “El Cid” bu şekilde hükümdâr olarak çevrilebilir. “Campeador” ise Latince bir kelimedir ve savaş sanatının ustası, silâhşör anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Gırnata Emirliği</span> 1232 yılında Endülüsde kurulan son İslam devleti

Gırnata Emirliği veya Ben-i Ahmer Devleti, başkenti Gırnata olan Orta Çağ devleti. Muvahhidlerin, Las Navas de Tolosa Savaşı'nda Hristiyanlara yenilmesinin ardından 1232 yılında kurulmuştur. İber Yarımadası'nda kurulan en uzun ömürlü ve son bağımsız İslam devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Satuk Buğra Han destanı</span>

İslam peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın gece yürüyüşü yani Miraç veya İsra gök katlarında kendinden önceki peygamberleri gördüğü (hadislerde) iddia edilir. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve Cebrail'e bunun kim olduğunu sorar. Cebrail şöyle der:

<span class="mw-page-title-main">II. Fernando (Aragon kralı)</span> İspanyol hükümdarı (1452-1516)

II. Fernando 1452-1516 arası yaşamış, İspanya'nın siyasi ve dini birliğini Kastilyalı I. Isabel ile evlenerek sağlamış ve modern bir devletin temelini atmış tarihi kişiliktir. 1461'de babası tarafından yasal mirasçı ilan edilip Aragon'un bazı topraklarının idaresi kendisine verilmiştir, daha sonra Ferdinand II adıyla 1468-1516 arasında Sicilya Kralı olmuştur. Ayrıca Ferdinand III adıyla 1504-1516 yılları arasında Napoli Krallığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">XII. Muhammed</span>

XII. Muhammed ya da Batı dillerindeki adıyla Boabdil İspanya'da hüküm süren Müslüman Nasri Hanedanı tarafından yönetilen Gırnata Emirliği'nin 22. ve son hükümdarıdır. Gırnata'nın 2 Ocak 1492 tarihinde Hristiyanların eline geçmesi sonucu hükümdarlığı son bulmuş ve İspanya'da Müslüman egemenliği sona ermiştir.

Granada Savaşı (1482-1492), İber Yarımadası'da mevcut olan son Müslüman varlığının bitirilmesi amacıyla Hristiyan Kastilya ve Aragon Kralıkları tarafından başlatılan bir savaştır. Endülüs uygarlığının son temsilcisi olan Gırnata Emirliği'nin yönetiminde bulunan toprakların istilası ve emirliğin başkenti olan Gırnata'nın yıllarca süren kuşatmasının ardından 2 Ocak 1492 yılında son kale olan Gırnata Hristiyanlar tarafından teslim alınır. Böylece 10 yıl kadar süren İspanyol-Arap savaşı bitmiş olur. Savaştan sonra Temmuz 1492'de Elhamra Kararnamesi uyarınca pek çok Müslüman ve Yahudi, inanç özgürlüklerini korumak için yaşamış oldukları toprakları terk etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Araplaşma</span> Arap olmayan bir bölgenin fethi ile nüfusta Arap etkisinin artması

Araplaşma, Arap olmayan bir bölgenin fethi ile Arap olmayan nüfusta Arap etkisinin artmasını, Arap dilinin, kültürünün, kimliğinin kademeli olarak benimsenmesini tarif eder. İslam dini ve bunlarla ilişkili olarak İslam'a dayanan sosyo-politik düzen ile Arapça bir kitap olan Kur'an Araplaşmada merkezi bir rol oynamıştır. Ve Bu, genellikle fethedilen topraklarda İslamileştirme ile beraber ilerlemiştir. Genel olarak, Arap orijinli unsurlar, fethedilen medeniyetlerden oluşan çeşitli unsurlarla çeşitli şekillerde birleşti. Araplaştırma; Irak, Suriye, Sudan, Moritanya, Cezayir ve Libya'daki Arap milliyetçisi rejimler tarafından Arap yerleşimlerini genişletme, Arap dışındaki azınlıkların sınır dışı edilmeleri ve Arap olmayan nüfusta Arap kimlik ve kültürünün uygulanmasını, özellikle eğitimde Arapça olmayan anadillere izin vermemek gibi yöntemler ile modern çağlarda da devam etti.