İçeriğe atla

Afrika kökenli ölü diller listesi

Afrika kökenli ölü diller listesi aşağıdadır:

Angola

Çad

  • Horo
  • Muskum

Demokratik Kongo Cumhuriyeti

  • Ngbee

Eritre

Etiyopya

  • Gafat
  • Geez (bkz. yukarıda Eritre)
  • Weyto

Gine

  • Baga Kaloum
  • Baga Sobané

Fildişi Sahili (Côte d'Ivoire)

  • Esuma
  • Qwedziona

Güney Afrika Cumhuriyeti

  • ǀXam diliǀǀXamca
  • ǀXegwi diliǀǀXegwice
  • Seroaca

Kamerun

  • Duli
  • Gey
  • Nagumi
  • Yeni

Kenya

  • Elmolo
  • Kore

Mısır

Nijerya

  • Ajawa
  • Auyokawa
  • Basa-Gumna
  • Gamo-Ningi
  • Kpati
  • Kubi
  • Mawa
  • Teshenawa

Sudan

  • Baygo
  • Berti
  • Birked
  • Eski Nubice
  • Gule
  • Homa
  • Mittu
  • Togoyo
  • Torona

Tanzanya

  • Kw'adza

Tunus

Uganda

  • Nyang'i
  • Singa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Almanca</span> Batı Cermen dili

Almanca, Hint-Avrupa dil ailesine ait, ağırlıklı olarak Orta ve Batı Avrupa'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Dünyanın yaygın lisanlarından biridir. Almanca içinde Fransız kelime kökenli sözcükler taşır.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu olduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Korece</span> Kore yarımadasında ve komşusu Çine bağlı Yanbian Kore Özerk İlinde yaygın olarak kullanılan bir dil

Korece, Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

Akadca, Doğu Sami dillerine ait Antik Mezopotamya'da, özellikle Asur ve Babil imparatorluklarında kullanılmış ölü dil. Dil, kayda geçmiş ilk Sami dili olup, aslen soysal açıdan akraba olmadığı Sümerce için kullanılmış çivi yazısı ile yazılmıştır. Akadca ismini Akad İmparatorluğu'nun başkenti Akad şehrinden almıştır. Bir izole dil olan Sümerce ve Akadcanın birbirleri üzerindeki karşılıklı etkileşimleri, bu iki dilin bir dil birliği içerisinde sınıflandırılmasına yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Olcas Süleymenov</span> Şair

Olcas Süleymenov Kazak şair. 1936 yılında Almatı'da doğmuştur. 'Az i Ya, Fizikçinin Duası, Argamaklar, Yeryüzü, İnsana Eğil, Seherin Güzel Vakti, Parisli Bir Kızdır Gece' gibi kitapları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-François Champollion</span> Fransız bilgin, filolog, doğubilimci ve mısırbilimci (1790-1832)

Jean-François Champollion, Fransız Eski Yunan ve Latin edebiyatı âlimi, filolog, doğubilimci ve mısırbilimciydi.

<i>Panthera</i>

Panthera, kedigiller (Felidae) familyası içinde sınıflanan bir cinstir. Çok iyi bilinen ve soyunu sürdürmekte olan aslan, kaplan, pars, jaguar ve kar parsını içeren Panthera, bünyesindeki bu beş türle, büyük kedilerin çoğunu kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Göktürk Kağanlığı</span> Göktürk devletinin ikiye ayrılmasıyla kurulmuş bir Türk devleti

Doğu Göktürk Kağanlığı, 582-630 yılları arası varlığını sürdüren tarihi Türk devleti. 582 yılında bölünen Göktürk Kağanlığı'nın doğu kısmıdır.

<span class="mw-page-title-main">Balcı, Borçka</span>

Balcı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Türkeş Devleti</span> 7.-8. yüzyıllar arasında var olmuş bir Türk devleti

Türkeş veya Türgiş bir Türk boyları konfederasyonuydu. Bir zamanlar Batı Türklerinin On-Ok seçkinleri üzerindeki Tulu kanadına ait olan Türkeşler, Batı Göktürk Kağanlığının çöküşünden sonra bağımsız bir güç olarak ortaya çıktı ve 699'da bir kağanlık kurdu. Türkeş Kağanlığı, Karlukların onları yendiği 766 yılına kadar sürdü. Türkeş ve Göktürkler evlilik yoluyla ilişkiliydi.

Bagin, İran'ın Kirman Eyaleti'nde şehir.

Baga Kağan(Ch'u-lo-hou),Pinyin:葉護可汗, Sasanilerce Šāwa/Sāva/Sāba, Yabghu Qaghan-Magha Qaghan. 587- 588 tarihleri arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarıdır.

Tulan Kağan ya da Tou-lan Kağan 588-600 yılları arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarıdır.

Tun Bağa Tarkan 779—789 yılları arasında Uygur Kağanlığı'nı yöneten kağan. Uygur tarihindeki ilk siyasi darbe ile başa gelmiş ve kağanlığı yöneten Yaglakar uruğunun hâkimiyetine son vererek, Göktürk asilzadelerinden Aşide Beŋü ve Tonyukuk gibi devlet adamlarının nesli olan Arslanlar (Aşide) uruğu Uygur tahtını ele geçirmiştir. Ancak Yaglakar uruğundan bir kağan tarafından evlat edinildiği için Çin kaynaklarında Yaglakar uruğuna mensup olduğu kayıtlıdır.

Külüg Baga Kağan, Külüg Bilge Kağan veya Tolosu, Tun Baga Tarkan'nın ölümünden sonra Uygur Kağanlığı'nı 789-790 arasında yöneten kağandır. Babası Tun Baga Tarkan'dır. Uygur tahtında bir yıl gibi kısa bir süre kalabilmiştir. Külüg, 790'da kardeşi veya eşi E (葉) tarafından öldürülmüştür. İsmi, Karabalsagun Yazıtı'nda, yaptığı töre reformları sebebiyle geçmektedir.

Ge'ez (ግዕዝ), Eritre ve Kuzey Etiyopya'da konuşulmuş eski bir Sami dilidir. Dil Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi'nin ayin dili olup Ge'ez alfabesi ile yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Necaşi</span> Etiyopyada kullanılan bir soyluluk ünvanı

Necaşi ya da Negus Geez ve Amharca dillerinde "kral" anlamına gelen ve Etiyopya İmparatorluğu'nun en eski feodal unvanlarından biridir.

Baga, tarihsel Klarceti bölgesinde, Murgul Vadisi'ndeki yerleşim yerlerinden biridir. Murgul Çayı'nın sol kıyısında yer alır ve günümüzde Petek köyünün bir mahallesidir.

Tetragnatha nubica, Tetragnatha cinsine bağlı bir örümcek türüdür.