İçeriğe atla

Afrika felsefesi

Felsefe
üzerine bir seri
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i RüşdPlatonKantNietzscheBudaKonfüçyüsİbn-i Rüşd
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i Rüşd

Dallar
Geleneksel

...felsefesi

Dönemler
Gelenekler

Bölgelere göre gelenekler

Literatür
Filozoflar
Listeler
  • Dizin
  • Yıllar
  • Problemler
  • Yayınlar
  • Teoriler
  • Sözlük
  • Filozoflar

Yazılı bir geleneği pek bulunmamakla birlikte, Afrika'nın çoğunlukla sözlü gelenekleri ile örf ve adetlerinden beslenen bir felsefesi olduğundan bahsetmek mümkündür. Afrika'nın yazılı felsefesinin ilk ve ender ürünleri Eski Mısır'a aittir. Buna karşılık çağdaş Afrika felsefesine sözlü gelenek hakimdir.

Afrika kıtası

Dört Felsefe Anlayışı

Çağdaş Afrika felsefesinde dört temel anlayış belirlenmiştir: Etnik felsefe (etno-philosophy), bilgelik öğretileri, milliyetçi felsefe ve akademik felsefe.[1] Etnik felsefe Afrikalı etnik grupların düşüncelerine ve tasarım dünyalarına yoğunlaşırken, milliyetçi-ideolojik felsefe siyahilerin etkileyici bir felsefe ya da varlıkbilgisine sahip olduklarını göstermeye, bunu da temellendirmeye çalışmaktadır. Profesyonel akademik felsefe çalışmaları Afrika'yı sömürgeleştiren ve onun modern eğitim sistemini yaratan Avrupa ülkelerinden gelen felsefe geleneklerinin etkisi altındaki Afrikalı düşünürler tarafından gerçekleştirilirken, geleneksel bilgelik öğretileri Afrika halklarının tasarım dünyasının budunbilimsel (etnolojik) açıdan araştırılmasında kullanılan yöntemlere dayanır.[2]

Afrika kültüründen örnekler

Konuyla ilgili yayınlar

  • Heinz Kimmerle, Afrika'da Felsefe / Afrika Felsefesi. (Çev. Mustafa Tüzel, Kabalcı Yayınları, 1995)
  • Mubabinge Bilolo, Contribution à l’histoire de la reconnaissance de Philosophie en Afrique Noire Traditionnelle, (1978: Kinshasa, Facultés Catholiques de Kinshasa, Licence en Philosophie et Religions Africaines)
  • Mubabinge Bilolo, Les cosmo-théologies philosophiques de l'Égypte Antique. Problématiques, Prémisses herméneutiques et problèmes majeurs. Academy of Afrian Thought, Sect. I, vol. 1, (1986: Kinshasa-Munich-Libreville, African University Studies)
  • Peter O. Bodunrin Philosophy in Africa: Trends and Perspectives (1985: University of Ife Press)
  • Kwame Gyekye An Essay of African Philosophical Thought: The Akan Conceptual Scheme (1995: Temple University Press) ISBN 1-56639-380-9
  • Paulin J. Hountondji African Philosophy: Myth and Reality (1983: Bloomington, Indiana University Press)
  • Samuel Oluoch Imbo An Introduction to African Philosophy (1998: Rowman & Littlefield) ISBN 0-8476-8841-0
  • Bruce B. Janz "African Philosophy" PDF
"Üç Maymun"
Afrika kadınları

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Henry Odera Oruka, Four Trends in Current African Philosophy (Günümüz Afrika Felsefesi'nde Dört Eğilim), 1981
  2. ^ Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Sf. 21-22

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hukuk felsefesi</span> felsefe alanı

Hukuk felsefesi, hukukun doğasını ve hukukun diğer norm sistemleriyle, özellikle etik ve siyaset felsefesiyle ilişkisini inceleyen bir felsefe dalıdır. Felsefenin temel dallarından biri olan aksiyoloji içindeki etik başlığına bağlanır. Hukuk felsefesi ve içtihat sıklıkla birbirinin yerine kullanılır, ancak içtihat ekonomiye veya sosyolojiye uyan muhakeme biçimlerini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şehâbeddin Sühreverdî</span> İranlı filozof ve din bilgini

Şehâbeddin Sühreverdî, İranlı İslam filozofu ve işrakilik isimli fikrî akımın kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Gassendi</span> Fransız filozof, astronom, matematikçi, rahip ve bilim insanı (1592 - 1655)

Pierre Gassendi, Fransız filozof, astronom matematikçi ve Katolik rahipti. Güneydoğu Fransa'daki bir kilisede görev yaparken, Paris'te de uzun süreler geçirdi ve burada özgür düşünceli entelektüellerden oluşan bir grubun lideri olarak öne çıktı. Aynı zamanda gözlemsel bir bilim insanıydı ve 1631'de Merkür gezegeninin Güneş'in önünden geçişine dair ilk gözlemlerini yayımladı. Bir Ay krateri olan Gassendi krateri onun adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

Protagoras, Sofistlerin en önemli ve kurucu filozoflarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Analitik felsefe</span> felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneği

Analitik felsefe, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneğidir. Ezici çoğunlukla Anglosfer ve İskandinav dünyasında yaygındır. Kıta felsefesi ile birlikte, çağdaş felsefede ön planda olan iki gelenekten biridir. Nadir bir kullanım olsa da, çözümleyici felsefe ismiyle de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Platonculuk</span>

Platonizm ya da Platonculuk, genel anlamda, Platon'un kurduğu ve daha sonra takipçileri tarafından geliştirilen felsefe öğretisi. Bu düşünce duyular dünyası ile gerçek dünya arasındaki karşıtlığa dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Meta-felsefe</span> felsefenin amacı, sınırları ve yöntemi gibi felsefenin doğasına ilişkin yapılan araştırma

Metafelsefe veya zaman zaman anıldığı bir diğer ismiyle felsefenin felsefesi; felsefenin amacı, sınırları ve yöntemi gibi felsefenin doğasına ilişkin yapılan araştırmadır. Metafelsefede; "felsefe nedir", "felsefe ne için yapılır", "felsefe nasıl yapılmalıdır" gibi soruların yanıtı aranır. Kimi filozoflar metafelsefeyi ayrı bir daldan ziyade, felsefenin doğası gereği onun işleyeşinin bir parçası olarak görür.

Peter Frederick Strawson, Britanyalı filozof, gündelik dil felsefesinin en önemli temsilcilerinden olan çağdaş düşünür. 1968-1987 yılları arasında Oxford Üniversitesi'nde Waynflete metafizik felsefesi profesörü olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Kıta felsefesi</span>

Kıta felsefesi, Avrupa'daki 19. ve 20. yüzyıl felsefe geleneklerini tanımlamakta kullanılan terim. 20. yüzyılın ikinci yarısında anadili İngilizce olan filozoflar tarafından, analitik felsefenin dışında kalan görüş ve düşünceler için kullanılmaya başlanmıştır. Kıta felsefesi, şu akımları içinde barındırır: Alman idealizmi, fenomenoloji, varoluşçuluk, yorumsama, yapısalcılık, postyapısalcı felsefe, Fransız feminizmi, Frankfurt Okulu'nun eleştirel teorisi ve Batı Marksizmi ile psikoanalitik teorinin ilgili alanları.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır dini</span>

Antik Mısır dini, Antik Mısır toplumunun ayrılmaz bir parçası olan ve çok tanrılı ve ritüelleri karmaşık bir inanç sistemi vardı. Mevcut olduğuna inanılan ve kuvvetler ve doğa unsurları, kontrolünde olan birçok tanrılar ile Mısırlıların etkileşimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Mısırlı din uygulamalarını tanrılar sağlamakta ve halk ise onların beğenisi kazanmak için bir çabaları vardı. Mısır'ı tarihteki kral ile aynı statüsü ile aynı olan ve aynı zamanda tanrı olan Firavunlar yönetirdi. Firavunlar bir insan olmasına rağmen, Firavunların tanrıların soyundan olduğuna inanılıyordu. Firavunlar insanlar ve tanrılar arasında arabulucu olarak görev aldılar, evrendeki düzeni korumak ve tanrıların tekliflerini yerine getirmek zorundaydılar. Mısırlılar tanrılar için muazzam tapınaklar yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">İran felsefesi</span> Doğu felsefesinin bir kolu

İran felsefesi veya Fars felsefesi, Doğu felsefesinin bir parçası olup, oldukça zengin ve eski bir tarihe sahiptir. İran felsefesi'nin kökeni eski İran'da Hint-İran kökleriyle ortaya çıkan ve Zerdüşt öğretilerinden büyük ölçüde etkilenen, felsefi gelenek ve düşünceler zamanına kadar uzanmaktadır. Pers bölgesinde bağımsız felsefi düşüncenin ortaya çıkışını, M.Ö. 1500’ler de Avesta metinleri aracılığı ile tarihleyen Hint-İranlılar’dan öğrenmekteyiz. Zerdüşt'ün görüşlerinin, Yahudilik ve Orta Platonizm dönemi fikirleri aracılığıyla, Batı Avrupa kültürlerini de etkilediğini görmekteyiz.

Kimya felsefesi, kimya biliminin temelindeki varsayımları ve metodolojiyi inceler. Kimya felsefesi, filozoflar, kimyagerler ve filozof kimyacılar tarafından araştırılmıştır. Tarihin büyük bölümünde bilim felsefesi büyük oranda fizik felsefesinden oluşmaktaydı fakat kimya kaynaklı felsefi sorular 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren artan düzeyde ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi felsefesi</span> Yahudiler tarafından yürütülen felsefeler bütünü

Yahudi felsefesi, Yahudiler tarafından yürütülen tüm felsefeleri içerir. Modern Haskala ve Yahudi kurtuluşuna kadar Yahudi felsefesi, tutarlı yeni fikirleri Rabbânî Yahudilik geleneğiyle uzlaştırma girişimleriyle meşguldü, böylece yeni ortaya çıkan Yahudi olmayan fikirleri benzersiz bir Yahudi skolastik çerçeve ve dünya görüşü içinde örgütledi. Modern topluma kabul edilmeleriyle birlikte laik eğitime sahip olan Yahudiler, içinde bulundukları dünyanın taleplerini karşılamak için tamamen yeni felsefeler benimsediler veya geliştirdiler.

Dilbilim felsefesi, felsefi sorunların çoğunun ya da tamamının, dile daha yakından dikkat ederek, dili yeniden düzenleyerek ya da günlük konuşma dilini daha iyi anlayarak çözülebileceği görüşüdür. İlk konum ideal dil felsefesidir, öne çıkan örneklerden biri de mantıksal atomculuktur. İkincisi, gündelik dil felsefesinde savunulan görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan felsefesi</span>

Hristiyan felsefesi, MS 2. yüzyıldan günümüze kadar Hristiyanlar tarafından ortaya konulan ve tartışılan felsefî fikirlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Étienne Gilson</span> Fransız filozof ve tarihçi (1884 – 1978)

Étienne Henri Gilson Fransız bir filozof ve felsefe tarihçisidir. Bir orta çağ felsefesi uzmanı olsa da, başlangıçta Descartes düşüncesi üzerinde uzmanlaşmıştır; kendini bir neo-thomistci olarak görmese de Thomas Aquinas düşüncesi bağlamında felsefesini icra etti. 1946'da Academie Française'in ölümsüz üyesi olarak seçilme ayrıcalığını elde etti. Gilson aynı zamanda Nobel edebiyat ödülüne de aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peter Lipton</span> Amerikalı filozof (1954 – 2007)

Peter Lipton, Amerikalı bilim filozofu ve epistemologdur. Kasım 2007'deki beklenmedik ölümüne kadar Cambridge Üniversitesi'nde Hans Rausing Profesörü ve Tarih ve Bilim Felsefesi Bölümü Başkanı ve King's College'ın bir üyesiydi. Cambridge web sitesindeki ölüm ilanına göre, "dünyanın önde gelen bilim filozoflarından ve epistemologlarından biri olarak tanındı."

<span class="mw-page-title-main">Jaakko Hintikka</span>

Kaarlo Jaakko Juhani Hintikka, Fin filozof ve mantıkçıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.