İçeriğe atla

Afrika dinozorları listesi

Bu, Afrika'da fosilleri ve kalıntıları bulunmuş dinozorların listesidir. Afrika zengin fosil kayıtlarına sahiptir, ancak dağınık ve eksiktirler. Özellikle Trias ve Erken Jura dönemlerinde yaşamış dinozorlar açısından zengin bir bölgedir.

Abrictosaurus.
Afrovenator.
Allosaurus.
Carcharodontosaurus.
Ceratosaurus.
Elaphrosaurus.
Giraffatitan.
Heterodontosaurus.
Massospondylus.
Paralititan.
Nomen dubium[1]
Nomen nudum[2]
Geçersiz
Afrika dinozorları listesi
İsimDönemBeslenme Şekli[3]Notes
AardonyxJura Devriotobur
AbrictosaurusJura Devriotobur
AegyptosaurusKretase Devriotobur
AetonyxJura DevriotoburMuhtemelen Massospondylus ile eş anlamlıdır.
AfrovenatorJura Devrietobur
AlgoasaurusJura Devri/Kretase Devriotobur
AllosaurusJura Devrietobur
AngolatitanKretase Devriotobur
AntetonitrusTrias Dönemiotobur
ArcusaurusJura Devriotobur
AtlasaurusJura Devriotobur
AustralodocusJura Devriotobur
BahariasaurusKretase Devrietobur
BerberosaurusJura Devrietobur
BlikanasaurusTrias Dönemiotobur
CarcharodontosaurusKretase Devrietobur
CeratosaurusJura Devrietobur
CetiosaurusJura Devriotobur
ChebsaurusJura Devriotobur
CristatusaurusKretase Devrietobur
DeltadromeusKretase Devrietobur
DicraeosaurusJura Devriotobur
DracovenatorJura Devrietobur
DryosaurusJura Devriotobur
ElaphrosaurusJura Devrietobur
ElrhazosaurusKretase Devriotobur
EocarchariaJura Devrietobur
EocursorTrias Dönemiotobur
EucnemesaurusTrias Dönemi(tartışmalı)
EuskelosaurusTrias Dönemiotobur
FabrosaurusJura Devriotobur
GeranosaurusJura Devri(bilinmiyor)
GiraffatitanJura Devriotobur
GyposaurusJura Devriotobur
HeterodontosaurusJura Devriotobur
IgnavusaurusJura Devriotobur
InosaurusKretase Devri(bilinmiyor)
JanenschiaJura Devriotobur
JobariaKretase Devriotobur
KangnasaurusKretase Devri(bilinmiyor)
KarongasaurusKretase Devriotobur
KemkemiaKretase Devrietobur
KentrosaurusJura Devriotobur
KryptopsKretase Devrietobur
LanasaurusJura Devriotobur
LesothosaurusJura Devriotobur
LikhoelesaurusTrias Dönemi(bilinmiyor)Muhtemelen dinozor değil, (tartışmalı)
LurdusaurusKretase Devriotobur
LycorhinusJura Devriotobur
MalawisaurusKretase Devriotobur
MassospondylusJura Devriotobur
MegapnosaurusJura Devrietobur
MelanorosaurusTrias Dönemiotobur
NigersaurusKretase Devriotobur
NqwebasaurusKretase Devrietobur
OuranosaurusKretase Devriotobur
ParalititanKretase Devriotobur
ParanthodonKretase Devriotobur
PlateosauravusTrias Dönemiotobur
RebbachisaurusKretase Devriotobur
RugopsKretase Devrietobur
SigilmassasaurusKretase Devrietobur
SpinosaurusKretase Devrietobur
SpinophorosaurusJura Devriotobur
SpinostropheusKretase Devrietobur
StormbergiaJura Devri(bilinmiyor)
SuchomimusKretase Devrietobur
TazoudasaurusJura Devriotobur
TendaguriaJura Devriotobur
ThotobolosaurusTrias Dönemiotobur
TornieriaJura Devriotobur
VulcanodonJura Devriotobur

Zaman çizelgesi

Yukarıdaki listeden seçilmiş dinozorların yaşadığı düşünülen dönemlerin zaman çizelgesi;

MezozoikTrias DönemiJura DevriKretaseRugopsKemkemiaDeltadromeusBahariasaurusAegyptosaurusSigilmassasaurusParalititanCarcharodontosaurusRebbachisaurusSpinosaurusNigersaurusOuranosaurusEocarchariaKryptopsSuchomimusCristatusaurusLurdusaurusJobariaNqwebasaurusValdosaurusParanthodonTendaguriaMalawisaurusGiraffatitanElaphrosaurusBarosaurusAustralodocusCeratosaurusKentrosaurusDryosaurusJanenschiaDicraeosaurusSpinostropheusAfrovenatorChebsaurusAtlasaurusCetiosaurusBerberosaurusGyposaurusDracovenatorMegapnosaurusLesothosaurusLanasaurusLycorhinusHeterodontosaurusAbrictosaurusMassospondylusStormbergiaTazoudasaurusEocursorVulcanodonPlateosauravusMelanorosaurusEuskelosaurusEucnemesaurusBlikanasaurusAntetonitrusMezozoikTrias DönemiJura DevriKretase

Kategori kriterleri

Dip notlar

  • ^ '''nomen dubium''':(şüpheli tür adayı) Dinozor sınıflandırmasını ifade etmek için kullanılan fosil materyalinin uygun sınıflandırmayı sağlaması için çok eksik olduğu anlamına gelmektedir. Orijinal adın referansı korunur ve daha fazla malzeme kullanılabilir olduğunda sınıflandırma revize edilebilir.[4]
  • ^ '''nomen nudum''':(Latince "çıplak isim"): Yayınlarda yer alan ancak henüz resmi olarak ICZN standartlarına göre yayınlanmamış isimdir. Bu durumda olan bir takson ileride bir redeskripsiyon yayınıyla genişçe tanıtıldıldığında 'nomen nudum' hali ortadan kalkar. Nomina nuda (çoğulu)[5]
  • ^ Dinozorların beslenme şekillerini belirlemek bazen oldukça zor olmaktadır ve belirtilen bilgiler "en iyi tahmin" olarak kabul edilmelidir.

İlgili linkler

Kaynakça

  • “African Dinosaurs Unearthed: The Tendaguru Expeditions (Life of the Past)”, Gerhard Maier, 2003,(İngilizce) ISBN 978-0253342140
  • [8] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bruce Anderson,African dinosaurs(İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dinozor</span> Mezozoik Çağa (kuşlar dahil) hâkim olan sauropsid omurgalılar kladı

Dinozor (Dinosauria), ilk olarak Mezozoyik zamanda ortaya çıkan ve yaşayan tek üyeleri kuşlar olan arkozor sürüngen grubu. Dinozor adı, Richard Owen tarafından Grekçe "korkunç" anlamına gelen deinos ve "kertenkele" anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşur. Dinozorlar, 243 ile 233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıkmış ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerinin soyu tükenmiştir. Dinozorlar, sıcakkanlı ve soğukkanlı arası özellikler gösteren mezoterm canlılardı. Mezozoyik'te oldukça başarılı biçimde tüm kıtalara yayılan dinozorlar çok farklı nişleri doldurdu. Yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yaklaşık olarak 1.000 kadar kuş olmayan dinozor türünün yaşadığı belgelendi. Bugün dinozorların evrimsel olarak devamı olan kuşların 11.000 kadar türü vardır ki bu, yaşayan memelilerin tür sayısının (~6000) yaklaşık iki katıdır. Dinozorların nasıl yaşadığı, ne kadar çeşitlendiği ve ekosistemdeki yerleri kadar kuş olmayan dinozorların nasıl yok olduğu da bilim camiasını uzun zamandır meşgul etmektedir. Kuş olmayan dinozorları yeryüzünden silen yok oluşun aşamalı mı, yoksa yerbilimsel olarak katastrofik (ani) mi olduğu tartışmalıdır.

<i>Triceratops</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Triceratops, 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış otobur bir kuş kalçalı dinozor cinsi. Kretase döneminin sonunda pek çok canlının yokolduğu büyük felakete kadar yaşamış son dinozorlardandır. Triceratops, iri, dört ayaklı bedeni; büyük, kemikli bir yaka ve üç boynuz taşıyan başı; günümüz gergedanlarına olan benzerlikleri ile en kolay tanımlanabilen dinozor türlerinden biridir. Ayrıca, bilinen en büyük etobur dinozorlardan olan Tyrannosaurus ile aynı alanı paylaşmıştır ve muhtemelen onunla savaşan hayvanlardandır.

<span class="mw-page-title-main">Dinozorların evrimi</span>

Dinozorlar, 232-234 milyon yıl önce orta Triyas devrinin son zamanı olan Ladinyan döneminde arkozorlardan evrildiler. Dinozorlar iyi araştırılmış bir grup olup kafatası alnının üst kemiğinin mevcut olmaması, ön kol ile omuz eklemi arasındaki uzun kol kemiği olan humerus üzerinde deltopektoral aralık çıkıntısının eksikliği gibi birçok özellikler incelenerek tanımlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Dinozorlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede dinozor cinsleri kapsamlı bir şekilde listelenmiştir. Listede, geçerli olan veya henüz resmi isimlendirmesi yapılmamış 1379 cins ve alt sınıf dinozor ismi yer almıştır. Bazı isimlerin yanına aşağıdaki terminolojide belirtilen açıklamalar eklenmiştir.

<i>Dromaeosaurus</i> soyu tükenmiş teropod dinozor cinsi

Dromaeosaurus, Geç Kretase devri'nde batı Amerika'da ve Kanada'da yaşamış, paravian Theropod dinozor cinsidir.

<i>Dryosaurus</i>

Dryosaurus, meşe yaprağına benzeyen belli belirsiz dişleri nedeniyle meşe kertenkelesi adını alan 155-145 milyon yıl önce Jura Devri'nde Afrika ve Kuzey Amerika bölgelerinde yaşadığı düşünülen otobur dinozordur. İngiltere ve Wight Adası bulgu merkezli, 1975'te bulunan Valdosaurus canaliculatus ve 1920'de tanımlanan Dysalotosaurus lettowvorbecki başta Dryosaurus altus'un Dryosaurus türünde sınıflandırılmıştır. Sonradan ayrı cinsler olarak adlandırılmışlardır.

<i>Bagaraatan</i>

Bagaraatan, Geç Kretase döneminde yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Bu dinozora ait fosiller Moğolistan'da Nemegt Formasyonu'nda bulunmuştur. Bagaraatan yaklaşık 3-4 metre uzunluğunda bir dinozordu.

<i>Sarcosaurus</i> 205-190 milyon yıl önce Avrupa ana karasında yaşamış etobur bir dinozor

{{

Bu, Kuzey Amerika Kıtasında fosilleri ve kalıntıları bulunmuş dinozorların listesidir. Kuzey Amerika'da çok çeşitli dinozorların yaşadığını gösteren zengin dinozor fosil kayıtları mevcuttur. Bu en fazla çeşitliliğin bu kıtada olduğu anlamına gelmemektedir.

Bu, Güney Amerika Kıtasında fosilleri ve kalıntıları bulunmuş dinozorların listesidir.

Bu, Asya'da fosilleri ve kalıntıları bulunmuş, kuş olmayan dinozorların listesidir. En çok dinozor türü Asya kıtasında keşfedilmiştir.

Bu, Avrupa'da fosilleri ve kalıntıları bulunmuş olan dinozorların listesidir.

Plesiyozorlar listesi, yerel dilde yazılan terimler de dahil olmak üzere Plesiosauria takımına dahil edilen tüm cinsleri alfabetik bir sıralama ile göstermektedir. Liste yaygın olarak kabul edilen tüm cinsleri, aynı zamanda günümüzde şüpheli, geçersiz ya da resmen yayımlanmış olmayan, mevcutsa herhangi bir cinsin genç versiyonunu ve artık plesiyozorlar takımından çıkarılmış cinsleri de içermektedir.

İhtiyozorlar listesi (ichthyosaur), yerel dilde yazılan terimler de dahil olmak üzere Ichthyosauria (ihtiyozorya) takımına ya da Ichthyopterygia üst takımına dahil edilen tüm cinsleri alfabetik bir sıralama ile göstermektedir. Liste yaygın olarak kabul edilen tüm cinsleri, aynı zamanda günümüzde şüpheli, geçersiz ya da resmen yayımlanmış olmayan, mevcutsa herhangi bir cinsin genç ya da daha yaşlı versiyonunu (sinonimini) ve artık ihriyozor takımından çıkarılmış cinsleri de içermektedir.

Nomen dubium zoolojik bir türe bilimsel adlandırma yaparken bilinmeyen veya şüpheli bir tatbikte kullanılan terimdir. Uluslararası Terminoloji Kanunu; su yosunu, mantarlar ve bitkiler için ve Uluslararası Bakteri Terminolojisi Kanunu sistemlerinde "nomen dubium" yerine eş anlamlısı nomen ambiguum kullanılmaktadır.

İchnotakson dinozorlar listesi, ichnogenera grubunda yer alan dinozorların kapsamlı bir listesidir. Sıralamaya Aves sınıfı ve argo terimler dahil edilmemiştir. Bu listede genel olarak kabul görmüş ichnogenera grubu yer aldığı gibi şimdi geçersiz olan cinsler; şüpheli ya da resmi olarak yayınlanmamış ve genç sinonim isimler de bulunmaktadır.

Nomen nudum zoolojik veya botanik bir türe ait olmayan, kabul edilmemiş adlandırmanın tatbikinde kullanılan terimdir.

<i>Coelophysis</i> bazal teropod

Coelophysis, bundan yaklaşık 216 ila 196 milyon yıl önce yaşanan Triyas devrinin ikinci yarısında, günümüz Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ve ayrıca Güney Afrika ve Zimbabve'de yaşamış, Coelophysidae ailesinden bir bazal teropod dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<i>Saurophaganax</i> Jura devrinde yaşamış teropod dinozor cinsi

Saurophaganax, Amerika Birleşik Devletleri'nde Oklahoma eyaletinde Geç Jura yaşlı Morrison Formasyonundan büyük bir allosaurid dinozor cinsidir. Bazı paleontologlar, onun daha genç bir Allosaurus türü olduğunu düşünmektedir. Saurophaganax, sırt omuru dikenlerinin tabanındaki yanal tabakalanma ve kuyruk omurlarının ön yüzündeki kemiksi yay ile karakterize edilmiş çok büyük bir Morrison Allosaurid'idir. S. maximus'un uzunluğunun 10,5 m ila 13 m kadar geldiği, ve ağırlığının 3 ton ila 4,5 ton geldiği tahmin edilmektedir. 2020 yılında yapılan bir çalışmada, minimum ortalama ağırlığı 2,6 ton ve maksimum ortalama ağırlığı 4,7 ton olmak üzere genel ortalama olarak 3,5-3,8 ton ağırlık değerleri ortaya konmuştur.