İçeriğe atla

Afrika Kraliçesi (film)

Afrika Kraliçesi
The African Queen
"Afrika Kraliçesi" (The African Queen) filminin özgün sinema afişi
YönetmenJohn Huston
YapımcıSam Spiegel
SenaristJames Agee
John Huston
C. S. Forester (1935 tarihli romanı)
OyuncularHumphrey Bogart
Katharine Hepburn
Robert Morley
MüzikAllan Gray
Görüntü yönetmeniJack Cardiff
KurguRalph Kemplen
StüdyoHorizon Pictures
DağıtıcıUnited Artists
Saga (Türkiye DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, macera, aşk, savaş
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1951
Çıkış tarih(ler)i23 Aralık 1951, ABD
1952-1953 sinema mevsimi İstanbul (Rüya Sineması)
Süre105 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Birleşik Krallık Birleşik Krallık ortak yapımı
Dilİngilizce (yer yer Almanca ve Swahili)
Diğer adlarıAfrika Kraliçesi (Türkiye)
L'african queen (Fransa)
La regina d'Africa (İtalya)
La reina de África (İspanya)
African Queen (Batı Almanya)

Afrika Kraliçesi, 1951 ABD İngiltere ortak yapımı romantik macera filmidir. Özgün adı The African Queen olan film Türkiye'de 1952-1953 sinema mevsiminde gösterime girmiştir.[1] Mayıs 1973'te Sinematek'te[2] gösterildikten sonra 2000'li yıllarda Türkçe dublajla DVD formatında da dağıtılmıştır.

Amerikalı sinemacı John Huston'ın yönettiği "Afrika Kraliçesi", İngiliz yazar C. S. Forester'ın 1935 tarihli aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Filmin uyarlama senaryosunu aslında bir sinema eleştirmeni olan James Agee yazmıştır. Bu Agee'nin ilk senaryosudur. Technicolor görüntülerini Jack Cardiff'in çektiği filmin özgün müziğini Allan Gray bestelemiş, başlıca rollerinde ise Humphrey Bogart, Katharine Hepburn ve Robert Morley oynamışlardır. "Afrika Kraliçesi" Huston, Bogart ve Hepburn'ün ilk renkli filmleridir. Aynı zamanda Bogart ve Hepburn'ün birlikte oynadıkları tek filmdir. Filmde nehrin yoğun kamışlarla kaplı olarak göründüğü sahneler Türkiye'de Dalyan'da çekilmiştir.[3]

Forester'ın romanı Türkiye'de 1972 yılında Feza Özegen'in Türkçesiyle Milliyet Yayınları'ndan çıkmıştı.

Filmde, I. Dünya Savaşı sırasında Afrika'nın doğusunda, nehir boyundaki köylere külüstür teknesiyle malzeme taşıyan ayyaş ve derbeder kaptan Charlie Allnut (Humphrey Bogart) ve İngiliz misyoner, kız kurusu Rose Sayer (Katharine Hepburn)'in öyküsü anlatılır. Filme adını veren "Afrika Kraliçesi" Allnut'ın buharlı teknesinin adıdır. Tehlikeli sularda Alman istilasından kaçarlarken kader birliği etmek zorunda kalan bu iki zıt karakter bir yandan hayatta kalmaya çalışıp, bir yandan da peşlerindeki Alman torpido botuyla savaşmak zorunda kalırlar. Her zaman olduğu gibi zıt kutupların birbirini çekmesi kaçınılmaz olacaktır ve şartlar bu uyumsuz çifti birbirine yakınlaştıracaktır.

Humphrey Bogart bu filmdeki performansıyla En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandı. Bu onun aldığı ilk ve tek Oscar ödülü olmuştur. Film ayrıca "en iyi yönetmen", "en iyi senaryo" ve en iyi kadın oyuncu" (Katharine Hepburn) dallarında da Oscar ödülüne aday gösterilmişti. BAFTA ödülleri'nden de "en iyi film" ve "en iyi aktör" (Bogard) dallarında olmak üzere ikisine aday gösterildi ama hiçbirini kazanamadı.[4]

Film 1995 yılında ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[5]

Konusu

İngiliz Protestan misyonerler Rose Sayer (Katharine Hepburn) ve erkek kardeşi Samuel Sayer (Robert Morley) 1914'te Almanların egemenliğindeki Doğu Afrika'da bir yerli köyünde görev yapmaktadırlar. Kanadalı kaptan Charlie Allnut (Humphrey Bogart) ise külüstür çatanasıyla nehir boyunca posta ve malzeme taşımaktadır. Evde kalmış bir kız kurusu olan Rose Sayer ne kadar otoriter ve kuralcı ise, alkolik kaptan Charlie Allnut da bir o kadar derbeder ve kural tanımaz bir insandır. Misyoner kardeşler her seferinde bu pasaklı ve berduş kaptanın kaba saba davranışlarına katlanmak zorunda kalırlar.

Sonunda İngiltere ve Almanya arasında beklenen savaş patlak verince Charlie misyonerleri uyarır ve köyü terk etmelerini önerir. Tehlikeyi küçümseyen Samuel ve Rose önce bunu reddederler. Ancak Alman askerleri köyü yakıp köylüleri sürmeye başlayınca durumun ciddiyetini anlarlar. Samuel maruz kaldığı şiddet sonucunda aklını yitirir ve ölür. Rose ise Charlie'nin teknesine biner ve birlikte oradan uzaklaşırlar. Amaçları "Bora" adı da verilen "Ulanga Nehri" boyunca ilerleyerek büyük göle varmaktır. Gölün karşı kıyısındaki Kenya'ya da ulaşabilirlerse özgürlüklerine de kavuşmuş olacaklardır. Ancak 10 metre boyunda ve 30 yaşındaki bu külüstür buharlı tekneyle çıktıkları yolculukta onları sayısız tehlikeler beklemektedir. Nehir boyunca karşılarına çıkan akıntılar, çavlanlar, fırtına ve yağmurlar, parazitler ve vahşi hayvanların yanı sıra Almanlara ait bir kontrol noktasında silahlı tacize uğrarlar, motor şaftları ve pervaneleri kırılır ve sonunda nehrin göle açılan sazlıklarla kaplı deltasının karmaşık labirentlerinde sıkışır kalırlar. Tam umutlarını kaybetmişken aniden başlayan sağnak yağış tekneyi saplandığı çamurdan kurtararak göle atar. Ancak sevinçleri pek uzun sürmez, çünkü gölde devriye gezen Alman torpido botu "Luisa" ile burun buruna gelmişlerdir. Derhal geriye dönerek sazlıkların arasına saklanırlar.

Bu yolculuk iki zıt karakterli insanı değiştirmiş ve birbirlerine yaklaştırmıştır. Charlie alkolü bile bırakmıştır. Rose'un önerisiyle teknede bulunan ve bir maden ocağına ait olan oksijen tüpleri ve dinamit lokumlarını kullanarak gayet ilkel iki torpido yaparlar ve "Afrika Kraliçesi" nin burnuna yerleştirirler. Amaçları özgürlükleriyle aralarındaki tek engel olan Alman teknesi "Luisa" ya çarparak onu batırmaktır. Ancak gölde aniden patlayan bir fırtına "Afrika Kraliçesi" ni batırır. Charlie ve Rose Almanlara esir düşerler ve casusluk suçlamasıyla alel acele yargılanıp idama mahkûm edilirler. Tam "Luisa" nın güvertesinde asılacaklarken Charlie Alman kaptandan kendilerini evlendirmesini ister. Kaptan tam da idam mahkûmlarının bu tuhaf son isteklerini yerine getirmişken beklenmedik bir şey olur. Alman torpido botu "Luisa", gölün dibine gitmeyip sadece tersyüz olmuş şekilde su yüzeyinin altında kalmış olan torpido yüklü "Afrika Kraliçesi" ne çarpar ve meydana gelen büyük patlamanın sonucunda parçalanarak batar. Charlie ve Rose göle düşerek kurtulurlar.

Oyuncu kadrosu

Filmin tanıtım fragmanı
Oyuncu Rolü
Humphrey BogartCharlie Allnut
Katharine HepburnRose Sayer
Robert MorleyPeder Samuel Sayer
Peter BullLouisa'nın Kaptanı
Theodore Bikelİkinci Kaptan
Walter GotellGemi Görevlisi
Peter SwanwickKontrol noktası Shona'nın Komutanı
Richard MarnerShona'da Komutan Yardımcısı
Filmin çekimlerinde kullanılan tekne "Afrika Kraliçesi" şu anda Key Largo, Florida'da sergilenmektedir.

Uyarlandığı roman

Film, C. S. Forester (Cecil Scott Forester) takma adıyla yazan Kahire doğumlu İngiliz romancı Cecil Louis Troughton Smith (1899-1966)'in 1935 yılında yayımlanan aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Forester daha çok 18. yy deniz savaşlarını konu alan romanlarıyla tanınmakla birlikte "Afrika Kraliçesi" onun en bilinen eserlerinin başında gelir.

Roman Türkiye'de 1972'de Feza Özgen'in Türkçesiyle Milliyet Yayınları'ndan çıkmıştı. Ancak "Afrika Kraliçesi" bir çocuk romanı olmamasına rağmen roman Milliyet Yayınları'nın çocuk kitapları dizisinden ('Milliyet'in küçük mavi kitapları') çıkmıştı.[6]

Filmin romandan farkları

  • Romanda Charlie Allnut karakteri koyu Cockney aksanıyla konuşan bir Londralıyken, bu rolü canlandıran Humphrey Bogart'ın Cockney aksanını becerememesi nedeniyle filmde mecburen Kanadalı yapılmıştır.
  • Romanda adı Königin Luise olan Alman torpido botunun adı filmde "Luisa" olarak geçer.
  • Romanda, torpidobotun komutanı denizden ayrı ayrı topladıkları Rose ve Allnutt'ın aradıkları kaçaklar olduğunu -onlar ne kadar inkâr etseler de- can simitindeki Afrika Kraliçesi yazısından anlar. Onlara casus muamelesi yapacağını ve kanunlara göre onları asması gerektiğini bildirir, ancak sonunda yine de onları idam etmenin uygar bir davranış olmayacağına karar vererek gemisine beyaz bir ateşkes bayrağı çeker ve ikiliyi İngilizlere gönderip onlara teslim eder. İngilizlerin gözetiminde ayrı ayrı çadırlarda kalan Rose ve Allnutt daha sonra İngiliz Konsolosundan onları evlendirmelerini isterler. Filmde ise, torpido botun kaptanı Alman komutanı, sorgulamanın ardından her ikisini de casusluk suçlamasıyla idama mahkûm eder. Ölmeden önce Rose ve Allnutt son arzuları olarak kaptandan bu gemide kendilerini evlendirmesini isterler. Kaptan bu garip isteği yerine getirdikten sonra tam infazı gerçekleştirecekken torpil yüklü yarı batık Afrika Kraliçesi Alman botuna su seviyesi altından çarpar ve onu infilak ettirerek batırır. Yeni evli çift patlamadan yara almadan kurtulurlar ve özgürlüklerine doğru yüzerler.

Aldığı ödüller

Akademi Ödülü

Ödül:Kişi
En İyi Erkek Oyuncu Akademi ÖdülüHumphrey Bogart
Adaylıklar:
En İyi Kadın Oyuncu Akademi ÖdülüKatharine Hepburn
En İyi Uyarlama Senaryo Akademi ÖdülüJames Agee
John Huston
En İyi Yönetmen Akademi ÖdülüJohn Huston

ABD Ulusal Film Arşivi

  • 1994 yılında "Afrika Kraliçesi", Kongre Kütüphanesinde saklanmak üzere ABD Ulusal Film Arşivi'ne seçilmiştir.

BAFTA Ödülü

Ödül (1953)Kişi
- -
Adaylıklar:
BAFTA En İyi Film Ödülü
(Herhangi bir ülkeden En İyi Film) ABD 		-
BAFTA En İyi Yabancı Erkek Oyuncu Ödülü Humphrey Bogart
BAFTA En İyi Yabancı Kadın Oyuncu Ödülü Katharine Hepburn

Diğer

Amerikan Film Enstitüsü listeleri

Kaynakça

  1. ^ Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. s. 633. 
  2. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi (film)". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2010. 
  3. ^ "The African Queen (1951)/filming locations" (İngilizce). IMDb. 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2010. 
  4. ^ "The African Queen (1951)/awards" (İngilizce). IMDb. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2010. 
  5. ^ "en.wikipedia.org/National_Film_Registry". 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2010. 
  6. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi (roman)". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

16 Haziran, Miladi takvime göre yılın 167. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 198 gün vardır.

25 Aralık, Miladi takvime göre yılın 359. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 6 gün vardır.

29 Haziran, Miladi takvime göre yılın 180. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 185 gün vardır.

6 Şubat, Miladi takvime göre yılın 37. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 328 gün vardır.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kara film</span>

Kara film, öncelikle, kahramanlarını çürümüş ve itici algılanabilecek bir dünyanın içine yerleştiren Hollywood suç filmlerini tanımlamak için kullanılan bir sinema terimidir. Hollywood'un klasik kara film dönemi, 1940'ların başından 1950'lerin sonuna kadar uzanır. Bu dönemin az ışıklı, siyah beyaz çekilmiş kara filmleri, Alman Dışavurumcu sinemasından etkilenmiştir. Diğer taraftan ilk örnek teşkil eden hikâyeler ve klasik kara filmlere yönelik tutum, Büyük Bunalım döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan suç filmlerinden doğmuştur.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<i>Titanik</i> (film, 1997) 1997 yapımı Amerikan filmi

Titanik, James Cameron'ın yönetmenlik, senaristlik, ortak yapımcılık ve ortak kurgu yönetmenliğini yaptığı, 1997 yılı Amerikan yapımı epik, felaket ve romantizm temalı sinema filmi. Titanic'in batışı üzerine kurgulanan filmin başrollerini, geminin felaketle sonuçlanan ilk seyahati sırasında birbirine âşık olan farklı toplumsal sınıflara mensup iki genci canlandıran Leonardo DiCaprio ve Kate Winslet paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz kızı</span> denizlerde ve okyanuslarda yaşadığı inanılan mitolojik varlık

Deniz kızları, belinden yukarısı dişi bir insan görünümünde olan ama aynı zamanda bir balık kuyruğuna sahip efsanevi varlıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Humphrey Bogart</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1899 – 1957)

Humphrey Bogart, tam adı Humphrey DeForest Bogart, yarattığı sert adam tipiyle sinema tarihinde kalıcı bir iz bırakmış Amerikalı oyuncudur.

AFI's 100 Years...100 Movies Amerikan Film Enstitüsünün orijinalini 1998'de yayınladığı, 10 yıl sonra 2007'de ise tekrar düzenlediği, tüm zamanların en iyi 100 Amerikan filminin yer aldığı liste.

<i>Şaşkın Baba</i> (film, 1964)

Şaşkın Baba 1964 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı Father Goose olan film 2 Ocak 1967'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peter Lorre</span> Macar-Amerikalı sinema oyuncusu (1904 – 1964)

Peter Lorre, asıl adı László Löwenstein olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu doğumlu, Macar asıllı ABD vatandaşı oyuncu. Kariyeri boyunca tipik olarak, uğursuz yabancı rollerinde oynadı.

Beklenmeyen Misafir 1967 ABD yapımı dramatik güldürü filmdir. Özgün adı Guess Who's Coming to Dinner olan film 21 Ocak 1969 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Film sonraki yıllarda TRT Televizyonunda bu kez Bir Akşam Yemeği adıyla gösterilmişti.

<i>High Sierra</i> (film)

High Sierra 1941 ABD yapımı kara filmdir. Türkiye'de özgün adıyla literatüre geçmiş olan film, ileriki yıllarda da televizyonlarda yine özgün adıyla gösterilmiştir. Film adını ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bulunan sıradağlardan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Kramer</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1913 – 2001)

Stanley Kramer, Amerikalı sinema yönetmeni ve yapımcıdır.

Denizde İsyan, 1954 ABD yapımı dramatik savaş filmdir. İngilizce özgün adı olan The Caine Mutiny, "Caine'de İsyan" anlamına gelmektedir ve II. Dünya Savaşı sırasında Amerikan Donanması'nın Pasifik Harekâtı'nda görevli hayâli mayın tarama gemisi Caine kastedilmektedir.

<i>Bay Hulotnun Tatili</i>

Bay Hulot'nun Tatili, Jacques Tati'nin yönettiği 1953 Fransa yapımı satirik komedi filmidir. Bu siyah-beyaz film Türkiye'de son olarak 10. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin diğer filmleriyle birlikte gösterilmiştir.

AFI 100 Yıl serisinin bir parçası olan AFI's 100 Years…100 Passions, Amerikan sinemasındaki en büyük 100 aşk hikâyesinin bir listesidir. Liste, Amerikan Film Enstitüsü tarafından 11 Haziran 2002'de, Amerikan film ve TV oyuncusu Candice Bergen'in ev sahipliği yaptığı CBS televizyonu programında açıklandı.

<i>Sabrina</i> (film, 1954)

Sabrina, yönetmenliğini Billy Wilder'ın yaptığı, Taylor'ın 1953 tarihli oyunu Sabrina Fair’den Wilder, Samuel A. Taylor ve Ernest Lehman tarafından beyaz perdeye uyarlanmış 1954 Amerika yapımı romantik komedi-drama filmidir. Filmde Humphrey Bogart, Audrey Hepburn ve William Holden rol alıyor. Sabrina, Wilder'ın Paramount Pictures tarafından yayınlanan son filmiydi ve Wilder ile şirket arasındaki 12 yıllık iş ilişkisi bu filmle sona ermişti. Film, 6 Akademi Ödülü’ne aday gösterildi ve 2002 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmek üzere seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.