İçeriğe atla

Afrika Devletler Birliği

Afrika Devletler Birliği bayrağı (Nisan 1961 itibarıyla)

Afrika Devletler Birliği ya da bir diğer adı ile Gana-Gine-Mali Birliği, Afrika kıtasında kurulan kısa süreli siyasi birlik.

Batı Afrika ülkesi Gana'nın devlet başkanı Kwame Nkrumah bağımsızlığını yeni kazanan ülkesi Gana'nın tek başına bağımsızlığının, diğer Afrika ülkelerinin sömürgeci ülkelerden kurtulana ve bağımsızlıklarını kazanana ve tüm Afrika ülkelerinin birliği sağlanana kadar bir anlam ifade etmeyeceğini dile getirmiştir.[1] Bu açıklamalar ışığında 23 Kasım 1958 tarihinde ilk önceleri Batı Afrika Birliği adı ile Gana ve Gine birleşmiş, bu isim Mayıs 1959 tarihinde Afrika Devletler Birliği olarak değiştirilmiştir. Birlik, Pan-Afrika renklerinden oluşan Gana bayrağından esinlenerek oluşturulan bayrağı kendine resmi bayrak olarak seçmiş, Gana bayrağından farklı olarak tek siyah yıldız yerine üye ülkeleri simgeleyecek şekilde iki siyah yıldızdan oluşturmuştur. Birliğin düşüncesi bu yıldızları katılacak üye ülke sayısı oranında arttırma yönündeydi. Birlik üyesi ülke sayısı Nisan 1961 yılında Mali'nin de katılması ile üçe yükselmiş, bayrakta bulunan yıldız sayısı da aynı sayıda arttırılarak üçe çıkartılmıştır. Her ne kadar birlik 1961 yılında birlik tüzüğünü oluşturmuş, 1962 yılında da gümrük mevzuatında birlik üyesi ülkeler için olumlu düzenlemeler yapsa da, hiçbir siyasi etkisi olamamış, birliğe katılacak başka ülkelerde söz konusu olmadığı için birlik kısa sürede dağılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "l'intégration régionale en Afrique". 12 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yukarı Volta</span>

Yukarı Volta ya da resmi adıyla Yukarı Volta Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında bulunan, Fransa sömürgesinden 1958 yılında özerkliğini, 5 Ağustos 1960 tarihinde de bağımsızlığını kazanan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Togo</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Togo, resmî adıyla Togo Cumhuriyeti, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Burkina Faso, doğuda Benin ve batıda Gana ile komşudur. Güneyde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi'ne kıyısı bulunur. Başkenti ülkenin güneybatı ucundaki Lomé'dir. Yaklaşık 8 milyonluk nüfusu ve 57.000 km²'lik yüzölçümüyle Afrika'nın en küçük ülkelerinden biridir. Gana ve Benin sınırları arasında ortalama uzaklığı yalnızca 115 km olan Togo ayrıca dünyanın en dar ülkelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Senegal</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Senegal, resmî adıyla Senegal Cumhuriyeti, Senegal Nehri'nin güneyinde, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Batıda Atlas Okyanusu 531 km, kuzeyde Moritanya 813 km, doğuda Mali 419 km, güneyde ise Gine 330 km ve Gine-Bissau 338 km sınırı bulunan Senegal'in toplam sınır uzunluğu Atlas Okyanusu dahil 3171 km'dir. Yeşil Burun Adaları Senegal kıyılarının 560 km ötesindedir. Gambiya bu ülkenin 300 km içerisine kadar ilerleyen bir anklav halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kwame Nkrumah</span> Ganalı siyasetçi

Kwame Nkrumah, Ganalı siyasetçi. Nkrumah, Afrika ülkesi Gana'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı olarak bu makama gelmiştir. Nkrumah, Afrika'nın sömürgecilik karşıtı ve 20. yüzyılın en etkili Pan-Afrikacı liderlerinden biri olmuş,

<span class="mw-page-title-main">Bağlantısızlar Hareketi</span> uluslararası oluşum

Bağlantısızlar Hareketi, kendilerini hiçbir güç blokuna dahil veya hariç olarak addetmeyen 100 üzerinde ülkenin bir araya gelerek oluşturdukları bir uluslararası oluşumdur. Soğuk Savaş döneminde Batı İttifakı ve Doğu Bloku'nun yanı sıra üçüncü bir blok olmuştur. Bu hareket çoğunlukla Güney Amerika, Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkelerinden oluşur. Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri ise aralarında Batı ittifakı ve Doğu Bloku olarak ikiye bölünmüşlerdir. Bunun sebebi ise I. Dünya Savaşı'ndan itibaren gelen ve II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş ile devam eden Avrupalı devletlerin güç yarışı ve dünyadaki egemenlik yarışıdır. Bağlantısızlar Hareketi bir diğer tabirle doğu dünyasının batı dünyasındaki bölünmelere taraf olmamak istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Cumhuriyeti</span> Orta Doğuda bir ülke (1958-1971)

Birleşik Arap Cumhuriyeti 1958'den 1971'e kadar Orta Doğu'da bulunan egemen bir devletti. Başlangıçta 1958'den 1961 Suriye Darbesi'nden sonra Suriye birlikten ayrılana kadar Mısır ve Suriye arasında siyasi bir birlikti. Mısır 1971 yılına kadar resmi olarak Birleşik Arap Cumhuriyeti olarak bilinmeye devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhtâr Veled Dâde</span>

Muhtâr Veled Dâde, ülkesinin Fransa'dan bağımsızlık kazandığı 1960'tan, bir askerî darbeyle devrildiği 1978'e kadar Moritanya devlet başkanı olarak görev yapmış olan siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nyerere</span>

Julius Nyerere, Tanzanyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Nyerere, Afrika ülkesi Tanzanya'nın başbakan olarak görevde olduğu bir dönemde 1961 yılında elde ettiği bağımsızlık sonrası ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1962 ile 1985 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Bu süreçte Nyerere 1962 ile 1964 yılları arasında Tanganika Cumhuriyeti'nin, 26 Nisan 1964 tarihinden itibaren de ülkesinin Zanzibar ve Pemba Halk Cumhuriyeti'nin birleşmesi sonucu oluşan Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'nin devlet başkanlığını yürütmüştür. Nyerere Afrika Birliği Örgütünün (OAU) önde gelen kurucularından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Sömürge Savaşları</span> Portekiz Ordusuyla Portekiz’in Afrika’daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki yaşanmış savaşlar

Portekiz Sömürge Savaşları, aynı zamanda Denizaşırı Savaş ve Kurtuluş Savaşı olarak da bilinir, Portekiz Ordusuyla Portekiz'in Afrika'daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki savaşların adı. Soğuk Savaş döneminde Afrika kıtasındaki belirleyici ideoloji ve silahlı çatışmalardır. Portekiz, diğer Avrupa uluslarının aksine 1950 ve 1960'lı yıllarda Afrika'daki sömürgelerini bırakmamıştır. 1960'lı yıllarda sayısız silahlı kurtuluş örgütü ülkelerdeki komünist hareketin de gelişmesiyle bağımsızlık savaşı vermeye başlayacaktır. Bölgede ABD, Çin ve aparthayd yönetimindeki Güney Afrika desteğinde örgütlenen anti-komünist silahlı kuvvetlerle bağımsızlık yanlıları arasında iç savaşa varacak çatışmalar yaşanacaktır. Bölgedeki Portekiz'e karşı en belirgin kurtuluş savaşı veren ülkeler Angola, Mozambik ve Gine-Bissau olacaktır. Angola'da MPLA, Gine-Bissau'da PAIGC, Mozambik'de FRELIMO koordineli verdikleri silahlı mücadele karşısında Portekiz yönetimi zorlansa da öldürücü darbeyi 1974 yılında Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devrimi indirecektir. Portekiz Ordusu içerisinde örgütlenen Movimento das Forças Armadas Afrika'da sürmekte olan kanlı sömürge savaşları ve Salazar yönetiminden genel olarak kamuoyunun rahatsızlığı nedeniyle halkı da arkasına alarak darbe yapmış ve devrim sürecini başlatmıştır. Ülkedeki siyasal yapıda çok önemli değişiklikler gerçekleştiren yeni yönetim sömürgelerde kalan askerî birlikleri hızla geri çekecek ve Afrika'daki sömürgelerde iktidar yerel örgütlere hızla bırakılacaktır. Nisan 1974'te Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devriminin sömürge savaşını sona erdirmesinin ardından sömürge ülkelerindeki yüzbinlerce Portekiz vatandaşı ülkeye geri dönmeye başlamış, askerî personelin yanı sıra değişik etnik kökenden Afrikalı-Portekiz dönmüştür. Bu devasa göçten sonra özellikle Angola ve Mozambik'de uzun yıllar sürecek olan iç savaşlar çıkmıştır. Eski sömürge ülkeleri bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra ciddi sorunlarla karşılaşacak, ekonomik ve sosyal gerilemenin yanı sıra, yolsuzluk, yoksulluk, eşitsizlik ve merkezi planlama eksikliği bağımsızlık dönemi üzerine kurulan beklentileri yerine getirmeye engel olacaktır. Afrika'da ilk sömürge sahibi olan Avrupalı ülke olan Portekiz, sömürgelerini de en son terkeden ülke olacaktır. Eski sömürgelerdeki ülkeler olan Angola'da Agostinho Neto, Mozambik'de Samora Machel, Gine-Bissau'da ise Luis Cabral devlet başkanı olacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Benin bayrağı</span> Ulusal bayrak

Benin bayrağı günümüzde kullanılan hâli ile ilk olarak o dönem Fransa'ya bağlı bölge olarak özerkliğini kazanan Dahomey Cumhuriyeti'in bayrağı olarak göndere çekilmiştir. 1975-1990 yılları arasında ülke isminin değişikliğinin yanı sıra başka bir bayrak da kullanmaya başlayan ülke, komünist rejimin sona ermesi ile birlikte 1 Ağustos 1990 tarihinde yeniden bu bayrağı resmî bayrak olarak göndere çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gana bayrağı</span> Ulusal bayrak

Gana bayrağı, Gana'nın Etiyopya bayrağından esinlenerek oluşturduğu, günümüzdeki hâli ile de ilk olarak 6 Mart 1957 yılında kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gine-Bissau bayrağı</span> Ulusal bayrak

Gine Bissau bayrağı resmî olarak 24 Eylül 1973 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mali bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mali bayrağı, Mali devletinin resmi bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 1 Mart 1961 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Senegal bayrağı</span> Ulusal bayrak

Senegal bayrağı, Senegal devleti tarafından resmî olarak 20 Ağustos 1960 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mali arması</span> Ulusal arma

Mali arması, Afrika ülkesi Mali tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gana arması</span> Gananın resmî devlet arması

Gana arması, Afrika ülkesi Gana tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır. Arma bağımsızlığın kazanılmasından iki gün önce 4 Mart 1957 tarihinde Kraliçe II. Elizabeth tarafından takdim edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joaquim Chissano</span> Mozambik devlet başkanı (1986-2005)

Joaquim Alberto Chissano, Mozambikli siyasetçi. Chissano, Afrika ülkesi Mozambik'te 1986 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Chissano bu süreçte 1986 ile 1990 yılları arasında Mozambik Halk Cumhuriyeti'ni, 1990 ile 2005 yılları arasında da Mozambik Cumhuriyeti'ni yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pan-Afrika renkleri</span>

Pan-Afrika renkleri terimi, üç renkten oluşan iki farklı grup anlamına gelebilir. Kırmızı, sarı ve yeşil Etiyopya bayrağından ilham almıştır. Afrika ve Amerika'daki çeşitli ülke ve bölgelerin bayraklarında ve diğer amblemlerinde Pan-Afrikalı ideolojiyi temsil etmek için kullanılırlar. Rastafaryan hareketi ve birçok Pan-Afrika organizasyonu da sıklıkla renkleri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Siaka Stevens</span>

Siaka Probyn Stevens, Sierra Leoneli asker ve siyasetçidir. Stevens, Afrika ülkesi Sierra Leone'de 1967'de çok kısa bir süre ve 1968-1971 arası başbakan, 1971'den 1985'e kadar da devlet başkanı olarak görev yapmıştır.