İçeriğe atla

Afganistan Silahlı Kuvvetleri

Afganistan Silahlı Kuvvetleri
د اسلامي امارت وسله وال ځواکونه (Peştuca)
Afganistan İslam Emirliği'nin amblemi, silahlı kuvvetlerin tüm kolları için rozet görevi görüyor
Kuruluş1997 (27 yıl önce) (1997)
Şimdiki hal8 Kasım 2021 (2 yıl önce) (2021-11-08)
BirimlerAfgan Ulusal Ordusu
Afganistan Hava Kuvvetleri
Genel Bilgiler
Etkin personel sayısı170.000 (2023)[1]
IISS: 165,000: 75,000 tam zamanlı; 90,000 yerel milisler (2022)[2]
Sanayi
Dış yardımlar Rusya,  İran,  Çin
İlgili maddeler
TarihAfganistan ordu tarihi
RütbelerAfganistan'ın askeri rütbeleri

Afganistan Silahlı Kuvvetleri, resmi adıyla Afganistan İslam Emirliği Silahlı Kuvvetleri (Peştuca: د اسلامي امارت وسله وال ځواکونه, Farsça: نیروهای مسلح امارت اسلامی افغانستان), Taliban hükümeti tarafından kontrol edilen askeri güçlerdir. Bu kuvvetler ilk kez, Taliban'ın 1992-1996 yılları arasında süren Afgan İç Savaşı'nın ardından Afganistan'ı ele geçirmesiyle 1997 yılında kurulmuştur. Ancak 2001 yılında ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesi ve Taliban hükümetinin düşmesiyle dağıtılmıştır.

Taliban, 20 yıl sonra 15 Ağustos 2021'de Kabil'in yeniden ele geçirilmesi ve ABD destekli Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin çöküşünün ardından, 8 Kasım 2021'de Afganistan Silahlı Kuvvetleri'ni yeniden kurmuştur.

Silahlı kuvvetler tarihi

Ayrıca bakınız: Afganistan ordu tarihi

Nisan 1978'de, Afganistan Halk Demokratik Partisi'ne (PDPA) sadık hükümet üyeleri tarafından Sevr Devrimi olarak bilinen bir darbe yapıldı. Bu darbe, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi'ne yol açtı. 1981 yılında The New York Times'a göre Afganistan Silahlı Kuvvetleri'nde yaklaşık 85.000 asker bulunmaktaydı.[3] Afgan Ordusu'nda çoğunluğu zorunlu askerlik yapan 35-40 bin civarında asker bulunuyordu; Afganistan Hava Kuvvetleri'nde ise yaklaşık 7.000 personel görev yapıyordu. 1984 yılında ise toplam askeri personel sayısı 87.000 civarındaydı.[4]

1980'ler boyunca Afganistan Silahlı Kuvvetleri, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri tarafından desteklenen ve Pakistan Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilen isyancı gruplarla mücadele etti. Bu isyancı gruplar, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'dan çekilmesini ve Sovyet destekli Devlet Başkanı Muhammad Necibullah'ın hükümetinin devrilmesini amaçlıyorlardı. 1985 yılına gelindiğinde, çok sayıda askerin ordudan firar etmesi nedeniyle Afgan Silahlı Kuvvetleri'nin personel sayısı 47 binin altına düşmüştü.[5] Hava Kuvvetleri'nde 7.000 subay bulunuyordu. 5 bine yakın subaya Küba Devrimci Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri ile Çekoslovakya Hava Kuvvetleri danışmanları destek veriyordu.[6]

Birimler

Kara Ordusu

Ayrıca bakınız: Afgan Ulusal Ordusu

Taliban yönetimindeki ordu, 8 Kasım 2021'de Afganistan İslam Emirliği Ordusu[7] olarak kuruldu ve bu orduya aynı zamanda İslam Emirliği Ordusu ve Afgan Ordusu da denilmektedir. Ordu, yenilgiye uğrayan Afgan Ulusal Ordusu'ndan büyük ölçüde teçhizat ele geçirdi. Kabil'in düşüşünün ardından yaklaşık 2.000 araç Taliban'ın eline geçti; bu araçlar arasında Humvee, M1117 Guardian, MaxxPro MRAP ve Oshkosh ATV yer alıyordu. Piyade ekipmanları açısından, ele geçirilen malzemeler arasında M4 karabina, M16 tüfeği, gece görüş gözlükleri, zırh kıyafetleri, iletişim ekipmanları ve RPG bulunuyordu. Bu ABD yapımı silahların, Taliban savaşçılarının çoğu tarafından taşınan Rus yapımı AK-47 ve AK-74 tüfeklerinin yerini aldığı bildirilmektedir.[8]

Hava Kuvvetleri

Ayrıca bakınız: Afganistan Hava Kuvvetleri

Kaynakça

  1. ^ "IEA's army now totals 170,000: MoD's Inspector General". Ariana news. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  2. ^ IISS Military Balance 2022, p.247.
  3. ^ "Afghan Military Aid Said to Study In Soviet". The New York Times. 11 Kasım 1981. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2009. 
  4. ^ Amstutz 1986, s. 65.
  5. ^ Nyrop & Seekins 1986, s. xvii.
  6. ^ Nyrop & Seekins 1986, s. 327.
  7. ^ @modafghanistan2 (10 Ocak 2022). "د افغانستان اسلامی امارت د اردو زړور او میړني مجاهدین د اسلامی نظام د پیاوړتیا او د خپل مجاهد ولس د خدمت په خاطر هر ډول قربانۍ او سرښندنې ته چمتو دي. #دملي_دفاع_وزارت t.co/BC4aNXrt3a" (X gönderisi) (Peştuca). Erişim tarihi: 10 Nisan 2022 – X vasıtasıyla. 
  8. ^ Shelton, Tracey (20 Ağustos 2021). "The Taliban's new armoury of US-made equipment includes planes, guns and night-vision goggles". ABC News. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan bayrağı</span> Afganistanın ulusal bayrağı

Afganistan bayrağı, Afganistan'ın ulusal bayrağıdır. Ülke, Hotakîler tarafından kurulduğu 1709 yılındaki ilk bayrağından bu yana 25 bayrağa sahip. Sadece 20. yüzyılda Afganistan, o dönemdeki diğer tüm ülkelerden daha fazla 19 ulusal bayrak kullandı ve bunların çoğu siyah, kırmızı ve yeşil renklere sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan-Türkiye ilişkileri</span>

Afganistan-Türkiye ilişkileri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Afganistan İslam Emirliği'yle süregelen uluslararası politikalarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (2001-2021)</span> ABDnin Afganistana girmesiyle başlayan süreç

Afganistan Savaşı, 2001 Ekim'inin 7. gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 11 Eylül saldırıları gerekçesi ile yapılmıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un "terörle mücadele" politikası kapsamında yaptığı bir savaştır. Harekât Usame bin Ladin'in yakalanmasına değin sürecekti. Aynı zamanda Taliban ve diğer Taliban yandaşı güçlerin ortadan kaldırılması ile harekât sona erecekti. Böylelikle Afganistan'da iç güvenlik sağlanmış olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Hava Kuvvetleri</span> Şu anda Afganistanda bulunan hava kuvvetleri personel sayısı tam olarak bilinmemektedir

Afganistan Hava Kuvvetleri, 2004'ten 2021'e kadar Afganistan İslam Cumhuriyeti'ne bağlı Afganistan Silahlı Kuvvetleri'nin hava harp gücüydü. 1. Kanat Kabil'de, 2. Kanat Kandahar'da, 3. Kanat Shindand'da ve 4. Kanat kuzey Afganistan'daki Mezar-ı Şerif'te olmak üzere dört kanada bölünmüştü. Korgeneral Mohammad Dawran, Afgan Hava Kuvvetleri'nin son Genelkurmay Başkanı ve Kabil'in Düşüşünden önceki son Afgan Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abdul Fahim Ramin'di. Afgan Hava Kuvvetleri'nin komuta merkezi, Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'nda bulunuyordu. Herat Eyaletindeki Shindand Hava Üssü ana eğitim tesisi olarak hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil Uluslararası Havalimanı</span> Kâbilde yer alan uluslararası havalimanı

Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Afgan Ulusal Ordusu</span>

Afganistan Kara Kuvvetleri, Afgan Silahlı Kuvvetlerinin kara harp koluydu. Afganistan İslam Cumhuriyeti altında, Kabil'deki Savunma Bakanlığı'na bağlıydı ve büyük ölçüde ABD liderliğindeki NATO kuvvetleri tarafından eğitildi. Bu kuvvet 2002 yılında kurulmuştur. Afganistan Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük kuvvetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hizb-i İslami</span> Afganistanda İslami bir parti

Hizb-i İslami, "İslam Partisi" anlamına gelir. Çoğunlukla Afganistan'daki komünist yönetimle ve SSCB ile olan savaşları ile bilinir. Gulbeddin Hikmetyar tarafından kurulmuş ve yönetilmiştir. 1975 yılında Afganistan'da kurulmuştur. 1969'da komünizme karşı savaşmak amacıyla Kâbil'de Kâbil Üniversitesi'nden bir grup öğretmen ve öğrencinin kurduğu "Müslüman Gençlik" organizasyonunun çatısı altında büyümüştür. Parti Peştun milliyeti içerisinde büyümüştür. İdeolojisini Müslüman Kardeşler, Ebu'l A'lâ el-Mevdudî ve Pakistan İslam Cemaati'nden almıştır.

Afganistan Savaşı veya Afganistan İç Savaşı ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Emirliği</span>

Afganistan Emirliği, Orta ve Güney Asya'nın arasında yer alan, 1823-1926 yılları arasında hüküm sürmüş, bugünkü Afganistan ve Pakistan'ın bir kısmını oluşturan sınırlar içinde yer alan eski bir tarihi devlet ve emirliktir. Söz konusu devlet Kabil'deki Barakzay Hanedanı'nın kurucusu Dost Muhammed Han'ın Dürrânîler'i ortadan kaldırılmasıyla kuruldu. Emirliğin tarihinde; Orta Asya'da süper güç olma yarışı içinde olan Britanya İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu'nun arasındaki Gölgeler Turnuvası etkili olmuştur. Bu dönem, Afganistan'daki Avrupa etkisi olarak da nitelendirilmiştir. Afganistan Emirliği, daha sonra İngiliz güçleri tarafından Birinci İngiliz-Afgan Savaşı'na yol açan Sih İmparatorluğu ile olan savaşa devam etti. Savaş, İngilizlerin geri çekilip Dost Muhammed Han'ın yeniden tahta geçmesiyle sonuçlandı. Ancak İkinci İngiliz-Afgan Savaşı sırasında Britanyalılar bu sefer Afganları mağlup etmeyi başararak bugün modern Pakistan sınırları içinde yer alan Afgan topraklarını işgal etti ve Afgan dış ilişkilerini kendi himayesine aldı. Bu durum Afganların Üçüncü İngiliz Afgan Savaşını kazandıktan sonra Ravalpindi Antlaşması'nın imzalanması sonucu Emanullah Han'ın kontrolü geri kazanmasıyla son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Krallığı</span> 1926-1973 yılları arasında Orta Asyada bir monarşi

Afganistan Krallığı, Güney ve Orta Asya'da 1926'da Afganistan Emirliği'nin halefi olarak kurulan bir anayasal monarşiydi. Tahta çıktıktan yedi yıl sonra ilk kralı Emanullah Han tarafından emirliğin krallığa dönüşümü ilan edildi. Monarşi, 1973 Afganistan Darbesi'yle birlikte sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (1978-günümüz)</span>

Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Afganistan cumhurbaşkanı</span> Afganistan İslam Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı (2004-2021)

Afganistan İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, anayasal olarak Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin (2004-2021) devlet ve hükûmet başkanı ve Afganistan Silahlı Kuvvetleri başkomutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan ordu tarihi</span>

Afganistan ordusu, ilk kez 1709'da Kandehar'da Hotakîler'in ve ardından Dürrânîler'in kurulmasıyla ortaya çıkmıştır. Afgan ordusu, ülkenin Abdurrahman Han tarafından yönetildiği 1880'de İngilizlerin yardımıyla yeniden yapılandırılmıştır. 20. yüzyılın başlarında Kral Emanullah Han'ın yönetimi sırasında ve daha sonra Kral Muhammed Zahir Şah'ın kırk yıllık yönetimi sırasında modernize edildi; Sovyetler Birliği, 1950'ler ve 1970'ler arasında neredeyse tüm silah, eğitim ve askeri ihtiyaçları sağladı. 1978'den 1992'ye kadar, Sovyet destekli Afgan Silahlı Kuvvetleri, o zamanlar Amerika Birleşik Devletleri, Pakistan ve diğer ülkeler tarafından desteklenen çok uluslu mücahit gruplarla şiddetli çatışmalara girdi. Başkan Necibullah'ın 1992'de istifa etmesi ve Sovyet desteğinin sona ermesinden sonra, Afgan ordusu farklı gruplar tarafından kontrol edilen kısımlara ayrıldı. Bu dönemi, liderleri Pakistan Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilen ve etkilenen Taliban rejimi izledi.

Bu makale Afganistan'daki siyasi partileri listeler.

Burası Cesurların Yurdu, Peştuca bir nâşid ve Afganistan İslam Emirliği'nin de facto ulusal marşıdır. Ayrıca akapella şarkısıdır, yani müzik aletleri içermez, çünkü enstrümanlar Afganistan'daki birçok İslâm âlimi tarafından haram olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği lideri</span> Afganistanın devlet başkanı

Afganistan İslam Emirliği lideri veya Afganistan İslam Emirliği yüce lideri Taliban'ın emiri 1996'dan 2001'e kadar ve 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana Afganistan'ın fiili yöneticisi ve devlet başkanıdır. Yüce lider olan emir, Taliban ve Afganistan yönetimiyle ilgili tüm konularda sınırsız yetkiye sahiptir, ancak danışma organı olan Liderlik Konseyi onun karar verme sürecini önemli ölçüde etkiler. Siyasi ve askeri liderliğe ek olarak ulusal bir dini liderdir. Mevcut lider, Liderlik Konseyi tarafından seçilerek 25 Mayıs 2016'da göreve başlayan Hibetullah Ahundzade'dir.

Afganistan İslam Emirliği Dışişleri Bakanlığı Afganistan'ın dış ilişkilerini yönetmekten sorumlu kabine bakanlığıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.