İçeriğe atla

Afganistan İslami Birlik Partisi

Afganistan İslami Birlik Partisi
حزب وحدت اسلامی افغانستان
Genel başkanKerim Halili
KurucuAbdul Ali Mazari
Kuruluş tarihi1989
MerkezKâbil, Afganistan
İdeolojiŞii İslamcılığı
Hazara Azınlık hakları
Resmî renklerSiyah, Kırmızı ve Yeşil
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Afganistan

Afganistan İslami Birlik Partisi (Farsçaحزب وحدت اسلامی افغانستان, kısa yazılışı ile "Hizb-e Vahdet"), Afganistan'daki tüm üyeleri ve destekçileri Hazaralar olan Hazara siyasi partilerinden biridir.

Şii lider Abdul Ali Mazari tarafından, Pakistan ve İran merkezli dokuz ayrı ve ağırlıklı olarak düşman askeri ve ideolojik grubu bir araya getiremek üzere kuruldu. Kurulduğu yıl olan 1989'dan beri Afganistan'da siyasi ve askeri açıdan önemli bir role sahiptir. Afganistan'daki birçok parti gibi Afganistan İslami Birlik Partisi'de 1980'li yıllarda çalkantılı bir dönem olan anti-sovyet direniş hareketlerinde kök saldı. Parti birbirine zıt görüşe sahip 9 ayrı askeri ve siyasi grubun bir araya gelmesiyle oluşturuldu. Parti, 1990'lı yılların başlarındaki Afganistan İç Savaşı'nda Kabil'de ve ülkenin diğer bazı bölgelerinde iç savaşın ana aktörlerinden biri olarak boy gösterdi. İslamcılık partinin ileri gelen liderlerinin ideolojisi olmasına rağmen parti yavaş yavaş Hazara etnik grubunun siyasi talep ve isteklerini yansıtmadaki ana araç görevini üstlendi. Partinin ideolojik arka planı ve etnik grup desteği, siyasi karakterini ve gündemini şekillendirdi.

2009 yılında Afganistan İslami Birlik Partisi'nde ayrılmalar gerçekleşti. Parti en az 4 ayrı gruba bölündü ve her biri parti adının ve mirasının sahipliğini talep etmektedir. Bu partilerden en büyük ikisi Afganistan Halkının İslami Birlik Partisi ve Afganistan Ulusal İslami Birlik Partisi'dir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Afganistan İslam Cumhuriyeti". mfa.gov.tr. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">MPLA</span> Angolayı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi parti

MPLA, Angola'yı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi partidir. 1961-1975 yılları arasında bağımsızlık için Portekiz ile savaşmış, 1975-2002 yılları arasında ise çıkan iç savaşta UNITA ve FNLA ile savaşmış ve zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin İç Savaşı</span> 1927-1950 yılları arasında Çinde süren iç savaş

Çin İç Savaşı, Çin'de Milliyetçi Parti (Kuomintang) ile Komünist Parti arasında yaşanmış bir savaştır. 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Milliyetçi Partisi'nin sağ kanadının ÇMP-ÇKP ittifakındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi. Komünistler şu anki Çin'i kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğine bağlı özerk devlet

Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, diğer ismiyle Özbekistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi. Cumhuriyet, 1924 yılında kuruldu. 1991 yılında Özbekistan Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını ilan ederek Sovyetler Birliği'nden ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mozambik Kurtuluş Cephesi</span>

Mozambik Kurtuluş Cephesi 1975 yılında bağımsızlığını kazandığından beri Mozambik'i yöneten siyasi partidir. Ana dayanağı azınlık olan Shangaan etnik grubudur. Kurtuluş önderleri ve parti liderleri Fabio Symplicio'dur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kore İşçi Partisi</span> Kuzey Koredeki iktidar siyasi parti

Kore İşçi Partisi (KİP), genelde Kuzey Kore olarak bilinen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde iktidarda olan siyasi partidir. Yüksek Halk Meclisinde temsil edilen en büyük partidir ve Anavatanın Birleşmesi için Demokratik Cephe'yi oluşturan diğer iki yasal parti ile birlikte de jure ile bir araya gelmektedir. Bu küçük partiler KİP'ye tamamen bağımlıdır ve KİP'nin “öncü rolünü” varlıklarının bir koşulu olarak kabul etmektedir. Parti, ülkenin kurulmasından beri iktidardadır ve liderleri Kim İl-sung (1949-1994), oğlu Kim Jong-il (1994-2011) ve torunu Kim Jong-un (2011-) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hizb-i İslami</span> Afganistanda İslami bir parti

Hizb-i İslami, "İslam Partisi" anlamına gelir. Çoğunlukla Afganistan'daki komünist yönetimle ve SSCB ile olan savaşları ile bilinir. Gulbeddin Hikmetyar tarafından kurulmuş ve yönetilmiştir. 1975 yılında Afganistan'da kurulmuştur. 1969'da komünizme karşı savaşmak amacıyla Kâbil'de Kâbil Üniversitesi'nden bir grup öğretmen ve öğrencinin kurduğu "Müslüman Gençlik" organizasyonunun çatısı altında büyümüştür. Parti Peştun milliyeti içerisinde büyümüştür. İdeolojisini Müslüman Kardeşler, Ebu'l A'lâ el-Mevdudî ve Pakistan İslam Cemaati'nden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Halkının İslami Birlik Partisi</span>

Afganistan Halkının İslami Birlik Partisi Afganistan'da Afganistan İslami Birlik Partisi'nde yaşanan ayrılıklardan sonra kurulan bir siyasi partidir. Liderliğini Muhammed Mohaqiq yapmaktadır. Parti 2004'te Mohaqiq, Planlama Bakanlığı'ndaki görevinden istifa ettikten sonra kuruldu. Hükûmetten ve Afganistan İslami Birlik Partisi'nden istifa ettiğini açıkladıktan sonra Mohaqiq, Afganistan Halkının İslami Birlik Partisi'nin kuruluşunu ve 2004 başkanlık seçimlerinde aday olduğunu duyurdu. Partiyi kurmasına rağmen Mohaqiq Hazara milliyetçi platformunda bağımsız olarak seçim kampanyaları düzenledi. Diğer birçok aday gibi Mohaqiq'da "halkın adamı" imajını vurguladı ve halkın çıkarı için savaşacağına dair söz verdi. Başkan Karzai'nin yanında başkan yardımcısı olarak görev yapan Afganistan İslami Birlik Partisi lideri Karim Khalili'ye rağmen Mohaqiq Hazara halkının oylarının büyük çoğunluğunu aldı.

Afganistan Ulusal İslami Birlik Partisi Afganistan'da Muhammad Akbari'nin liderliğini yaptığı bir siyasi partidir. Akbari, Taliban'dan Hazara bölgesinin kontrolü teklifini alınca Afganistan İslami Birlik Partisinden ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Demokratik Cumhuriyeti</span> Ülke

Afganistan, resmi adı Afganistan Demokratik Cumhuriyeti, 1987'den sonra Afganistan Cumhuriyeti, Afganistan'da 1978-1992 yılları arasında, sosyalist Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin (ADHP) yönetimde olduğu dönemi kapsar.

17 Ekim Birliği yaygın olarak Ekimci Part olarak bilinir, Rus İmparatorluğu'nun son döneminde liberal-reformist Meşrutî monarşist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi</span> Suriye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Filistinde etkin olan milliyetçi bir siyasi parti

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin'de faaliyet gösteren Suriye milliyetçisi bir partidir. Bugünkü Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Ürdün, Filistin, İsrail, Kıbrıs, Sina, Hatay ve Kilikya dahil olmak üzere, Bereketli Hilal'i kapsayan, coğrafi sınırlara sahip bir Büyük Suriye ulus devletinin kurulmasını savunur. Aynı zamanda, örneğin Güney Amerika'da, Suriye ve Lübnan diasporasında da aktif olmuştur.

Aşağıda, İslami demokrasi sistemi altında çeşitli yaklaşımlarda İslam kimliği veya siyasi İslam'ı savunan siyasi partilerin listeleri bulunmaktadır. İslami demokrasi, İslami ilkeleri demokratik bir çerçeve içinde kamu politikasına uygulamayı amaçlayan politik bir ideolojiye atıfta bulunur. Listeler ideolojik bağlılığa göre sınıflandırılmış ve ülkeye göre sıralanmıştır.

Bu makale Afganistan'daki siyasi partileri listeler.

Liderlik seçimi, çeşitli ülkelerde siyasi bir parti üyelerinin partinin liderini belirlemek için yaptığı bir siyasi yarışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Birlik Partisi (Sudan)</span> Sudanda bir siyasi parti

Demokratik Birlik Partisi, aynı zamanda Orijinal Demokratik Birlik Partisi olarak da bilinir. Sudan'da Hatmiyye sufi tarikatı ile yakından bağlantılı bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Hizb-i İslami Gulbeddin</span> Öncelikli Peştun Afgan siyasi partisi ve eski milisler

Hizb-i İslami Gulbeddin Türkçe adıyla İslam Partisi 1975 yılında kurulmuş,askeri kolu olan bir siyasi partidir. Sovyet-Afgan Savaşı sırasında Mücahid gruplarla birlikte Sovyetler Birliği ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'ne karşı savaşmıştır. ABD işgali sürecinde ABD karşısında zaman zaman Taliban safında savaşmıştır. Hizb-i İslami'nin 2 ye bölünmesi sonrası Gulbeddin Hikmetyar liderliğinde kurulmuştur. Sovyet-Afgan Savaşı'nda Amerika Birleşik Devletleri tarafından desteklense de sonrasında ABD ile savaş haline girmişlerdir. İslamcı ve Aşırı sağ bir çizgide kurulmuştur, 2016 yılında askeri faaliyetleri son bularak sadece siyasi bir parti haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de siyaset</span> Suriyenin siyasi sistemi

Suriye Arap Cumhuriyeti'nde siyaset, çok partili temsili olan yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşir. Devlet Başkanı Beşşar Esad ve onun Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970 darbesinden bu yana ülke siyasetinde baskın güçler olarak kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Hizb-i İslami Halis</span> Afganistanda bir siyasi parti

Hizb-i İslami Halis, Muhammed Yunus Halis tarafından kurulan Afgan siyasi eski Mücahit hareketi.