İçeriğe atla

Afşin Bey

Afşin Bey
Büyük Selçuklu Komutanı
Kişisel bilgiler
Doğum ?
Ölüm 1078

Afşin Bey ya da Emir Afşin, 11. yüzyılın tanınmış Selçuklu beylerindendir. Horasanlı Türkmen bir aileden geldiği bilinir. Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesi, adını Afşin Bey'den almaktadır.

Hayatı

11. yüzyıl başlarında Horasan'dan Selçuklu'nun Bizans serhaddine bazı Türkmen aileleri yerleştirildi. Afşin Bey de bölgeye bu vesileyle gelen önemli akıncı beylerindendir.

1066'da Murat ve Dicle civarlarında akınlarda bulunmuş ve yapılan muharebelerde Urfa tekfuru Aruandanos'u mağlup etmiştir.

1069'da Halep civarında cereyan eden Bizans - Selçuklu savaşı sırasında Anadolu içlerine sızıp Sakarya kıyılarına kadar gelmiştir. Amorium şehrini kuşatıp yağmalamıştır. Dönüş yolunda Antakya’yı da kuşatmış fakat istediği ganimeti alınca kuşatmayı sonlandırmıştır.

1070’te Sultan Alp Arslan'ın eniştesi Erbasgan, Bizans’a iltica etti. Sultan Alparslan bu durum üzerine Afşin Bey’e, Erbasgan’ı yakalamasını emretti. Erbasgan da emri altındaki “Nâvekiyye" Türkmenleri ile Bizans'a kaçtı ve ivedilikle İstanbul’a sığındı. Afşin Bey, Marmara kıyıları boyunca ilerleyerek Üsküdar'a geldi ve imparatora elçi göndererek “Aramızda barış olduğu için ülkenizde hiç kimseye dokunmadım. Size sığınan Erbasgan ve Nâvekiyyeler, sultanın düşmanlarıdır. Bizans topraklarını da yağma ve tahrip etmişlerdir. Bu sebepten onları bize teslim etmeniz gerekir” dedi. Fakat imparator, Erbasgan ve maiyetindekileri teslim etmedi. Ağır kış şartlarının da yaklaşması üzerine Afşin Bey, Ahlat 'a döndü ve durumu Sultan Alparslan'a anlattı. Erbasgan'ın Bizans'a sığınması üzerine bazı Nâvekiyye Türkmenleri, başka beylerin komutaları altında Anadolu'da Bizans akınlarını sürdürdüler.[1]

1071'de Malazgirt Muharebesi'ne katıldı ve zaferin kazanılmasında etkin rol aldı. Muharebeden sonra da Anadolu'ya akınlar gerçekleştirdi. Anadolu gazalarında ün kazanıp buraların Türk yurdu olmasına ve İslamlaşmasına hizmet etti. Sultan Alparslan'ın vefatından sonra Melikşah'ın emrine girdi. Melikşah, 1077'de Suriye topraklarını Afşin Bey gibi birçok Türkmen beyi ile birlikte kardeşi Tutuş'un emrine verdi. Tutuş ve beyleri, Fâtımî kuşatması altındaki Şam vilayetinin valisi Atsız Bey'in yardım çağrısı üzerine Şam'a gittiler. Fâtımîler'i geri çekilmek zorunda bırakıp şehre girdiler. Tutuş burada bir bahane ile Atsız'ı yay kirişiyle boğdurdu ve buraya Selçuklu emiri olarak tayin edildi. Afşin Bey duruma tepki gösterdi ve askerleriyle Tutuş'un hizmetinden ayrıldı. Bundan sonraki yaşamı ve ölümü hakkında fazla bilgi bulunmaz. Ailesinden tanınan tek kişi yine kendisidir.[2][3]

Kültürel etkileri ve mirası

Afşin, adını Afşin Bey'den alır. 2021 yılında başlayan ve devam eden Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Emre Bulut tarafından canlandırılmaktadır. Malazgirt 1071 filminde Haluk Piyes tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "NÂVEKİYYE TÜRKMENLERİ SORUNU". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021. 
  2. ^ "Afşin Bey". 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021. 
  3. ^ "alparslanin-yildirim-komutani-afsin-bey". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malazgirt Meydan Muharebesi</span> 26 Ağustos 1071 tarihinde Bizans İmparatorluğu ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan savaş

Malazgirt Meydan Muharebesi, 26 Ağustos 1071 tarihinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen arasında Malazgirt Ovasında gerçekleşen muharebedir. Alp Arslan'ın kesin zaferi ile sonuçlanan bu muharebe, "Türklere Anadolu'nun kapılarını açan son muharebe" olarak bilinir ve savaşın ardından pek çok Türk Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çaka Bey</span> Türk amiral

Çaka Bey veya Çağa Bey, Selçuklu komutanı ve denizcisidir. 1071'deki Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından Selçukluların Anadolu coğrafyasına yayıldıkları dönemde Smirni merkezli bağımsız bir beylik kurmuştur. Türk tarihinin ilk donanmasını oluşturduğu için tarihteki ilk Türk amirali olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman Şah</span> Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Kutalmışoğlu Süleyman Şah veya kısaca Kutalmışoğlu, Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusudur. Selçuk Bey'in oğlu Arslan Yabgu'nun torunudur. Babası Kutalmış Bey'dir. Erhan Afyoncu'nun tespitlerine göre mezarı Halep Kapısı'ndadır. Kutalmışoğlu Süleyman Şah öldüğünde Caber Kalesi'ne defnedildiği yönündeki rivayetler doğru değildir. Zira Kutalmışoğlu öldürüldüğünde Caber Kalesi henüz Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilmemişti.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

Ebu'l-Kasım, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk döneminde İznik valisidir. Hanedanın kurucusu ve ilk sultan Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın ölümünden sonraki Fetret döneminde 3 yıllık bir süre Anadolu Selçuklu Devleti'ni yönetti. Süleyman Şah doğu seferine çıkarken akrabası Ebu-l Kasım'ı devletin başına vekili olarak atamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

Bolybotum Muharebesi, Polybotum Muharebesi, Bolvadin Muharebesi, Anadolu Selçuklu devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında 1116 yılında yapılan Selçukluların galibiyeti ile sona eren savaş.

<span class="mw-page-title-main">Emir Mengücek</span>

Emir Mengücek, Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alp Arslan'ın komutanlarından, 1080'de Mengücekliler Devleti'nin kurucusudur.

Roussel de Bailleul, Norman savaşçı, komutan ve maceracı.

Artuk Bey, Artuklu Beyliği'nin kurucusu olan Türk komutandır.

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

Çubuk Bey, Selçuklu komutanı ve Çubukoğulları Beyliği’nin kurucusudur.

Atsız bin Uvak el-Harezmi, ayrıca al-Aksis, Atsız ibn Uvak, Atsız ibn Ok ve Atsız ibn Abak olarak da bilinir, 1071'de Kudüs'ü Fâtımî Halifeliği'nden ele geçirdikten sonra Filistin ve Güney Suriye'de Navakiye Türkmen Beyliği'ni kuran Harezmli Türk komutanıdır.

Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.

Dilmaçoğlu Mehmed Bey, Dilmaçoğulları Beyliği'nin kurucusu olan Türk komutan.

<i>Alparslan: Büyük Selçuklu</i> Türk televizyon dizisi

Alparslan: Büyük Selçuklu, Akli Film imzalı, yönetmenliğini Sedat İnci'nin yaptığı, senaryosunu ise Emre Konuk ve İsa Yıldız'ın kaleme aldığı, ilk bölümü 8 Kasım 2021 tarihinde yayınlanan tarihî ve kurgu türündeki Türk televizyon dizisidir. Dizi, 2020-2021 yılları arasında yayınlanan Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinin tarih olarak öncesini anlatsa da, devamı niteliğindedir. Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun devlet yapısını, siyasi olaylarını, savaşlarını ve Sultan Alparslan'ın hayatını ele almaktadır. 2 sezondan oluşan dizi, 6 Kasım 2023 tarihinde yayınlanan 61. bölümü ile final yaparak sona erdi.

<i>Malazgirt 1071</i> 2022 çıkışlı Türk sinema filmi

Malazgirt 1071, 2019 yılı yapımı, Malazgirt Meydan Muharebesi'ni konu edinen, yönetmenliğini Özgür Bakar ve Bilal Kalyoncu'nun üstlendiği aksiyon, tarih ve savaş türündeki Türk yapımı sinema filmidir. Filmin başrollerinde Cengiz Coşkun, Caner Kurtaran, Vildan Atasever ve Haluk Piyes bulunmaktadır. Filmde Alp Arslan'ı Cengiz Coşkun, Romen Diyojen'i ise Caner Kurtaran canlandırmaktadır. 2019'da çekilen film, 11 Şubat 2022 tarihinde vizyona girmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.