Adrien de Gerlache
Adrien de Gerlache | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Adrien Victor Joseph de Gerlache de Gomery 02 Ağustos 1866 Hasselt, Belçika |
| Ölüm | 04 Aralık 1934 (68 yaşında) Brüksel, Belçika |
| Milliyet | Belçikalı |
| Mezun olduğu okul(lar) | Free University of Brussels |
| Meslek | Deniz subayı |
| Tanınma nedeni | Belçika Antarktik Keşif Gezisi komutanı |
| Evlilik | Suzanne Poulet (1904-1913) Elisabeth Höjer (1918-1934) |
| Çocuk(lar) | Philippe Marie-Louise Gaston de Gerlache |
Baron Adrien Victor Joseph de Gerlache de Gomery FRSGS (2 Ağustos 1866 - 4 Aralık 1934), Belçika Kraliyet Donanması'nın 1897-99 Belçika Antarktik Keşif Gezisi'ne liderlik eden Belçikalı subayı.
Erken dönem
Belçika'nın doğusundaki Hasselt'te bir subayın oğlu olarak doğan de Gerlache, Brüksel'de eğitim gördü. Küçük yaşlardan itibaren denize derin bir ilgi duydu ve 1883 ve 1884'te bir okyanus gemisinde kabin görevlisi olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne üç yolculuk yaptı. Free University of Brussels'de mühendislik okudu. 1885 yılında üçüncü yılını bitirdikten sonra üniversiteden ayrılarak 19 Ocak 1886'da Belçika Donanması'na katıldı.
Ostend denizcilik okulundan mezun olduktan sonra ikinci ve üçüncü teğmen olarak balıkçılık koruma gemilerinde çalıştı. Ekim 1887'de San Francisco'ya gitmek üzere olan bir İngiliz gemisi Craigie Burn'de denizci olarak sözleşme imzaladı, ancak gemi Horn Burnu'nu geçemedi ve Montevideo'da hurdaya satıldı. Uruguay ve Arjantin'de vakit geçirdikten sonra Avrupa'ya döndü. Konstantinopolis ve Karadeniz'e yaptığı bir gezinin ardından, Belçika Donanması'nda teğmen olarak atanmadan önce Hollanda-Amerika Hattı'nda dördüncü subay olarak çalıştı. Temmuz 1894'e kadar Ostend-Dover feribotlarında zabit olarak çalıştı, bu arada kurslara katıldı ve 22 Ağustos 1894'te kaptan oldu.[1]
Oostende-Dover feribotlarındaki monoton çalışmadan bıkan de Gerlache, Kongo'ya bir keşif gezisi için Belçika Kralı Leopold II ve Galli Amerikalı maceracı Henry Morton Stanley'e hizmet vermeyi teklif etti, ancak teklif reddedildi. Kutup kaşifi Otto Nordenskiöld'e yazılan mektup yanıtsız kaldı. Sonunda kendi Antarktika seferini planlamaya ve tanıtmaya başladı ve planını 1894'te Belçika Kraliyet Coğrafya Topluluğu'na önerdi.[2]
İlk seferi
1896'da de Gerlache, Norveç yapımı balina avcılığı gemisi Patria'yı satın aldı ve gemiyi kapsamlı biçimde yeniden donattı ve Belgica adını verdi. Roald Amundsen, Frederick Cook, Antoni Bolesław Dobrowolski, Henryk Arctowski ve Emil Racoviţă'nın da aralarında bulunduğu çok uluslu bir ekiple 16 Ağustos 1897'de Anvers'ten yola çıktı.[3]
Belgica, Ocak 1898'de Antarktika Yarımadası'ndaki Graham Land kıyılarına ulaştı. Graham Land kıyısı ile batıdaki bir dizi ada arasında ilerleyen de Gerlache, bu geçide Belgica Boğazı adını verdi.[4] Bu boğaz daha sonra onun onuruna Gerlache Boğazı olarak yeniden adlandırıldı. Yaklaşık 20 ayrı çıkarma yaparak birkaç adanın haritasını yapıp adlandırdıktan sonra, 15 Şubat 1898'de Güney Kutup Dairesi'ni geçtiler.[4]
28 Şubat 1898'de de Gerlache'nin keşif gezisi, Peter I Adası yakınında Bellinghausen Denizi'nin buzlarında mahsur kaldı. Çabalarına karşın kışı Antarktika'da geçirmek zorunda kalacaklarını kısa sürede anladılar.[3] 17 Mayıs'ta bütün bir karanlık başladı ve 23 Temmuz'a kadar sürdü. Mürettebat gemiyi buzdan kurtarmak için çabalarken yedi ay daha süren bir zorluk çekildi. "Belçika'ya geri döneceğini duyurarak" gemiden ayrılan Belçikalı bir denizci de dahil olmak üzere pek çok kişi akıl sağlığını kaybetti. Ekip aynı zamanda iskorbüt hastalığına yakalandı.
15 Şubat 1899'da gemi, mürettebatın açtığı kanaldan ilerlemeye başlayabildi. 7 mil kat etmeleri neredeyse bir ay sürdü ve 14 Mart'ta buzları temizlediler. Sefer 5 Kasım 1899'da Anvers'e döndü. 1902'de de Gerlache'nin 1901'de yayınlanan Quinze Mois dans l'Antarctique ("Antarktika'da On Beş Ay") adlı kitabı[5] Fransız Akademisi tarafından ödüle layık görüldü.
Keşif gezisi sırasında toplanan mantarlar, Marietta Hanson Rousseau ve Elisa Caroline Bommer tarafından 1905'te yayınlanan bir makalede tanımlandı.[6]
Sonraki yıllar
de Gerlache, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer birçok keşif gezisine katıldı:[7]
- 1901'de Basra Körfezi'ne ticari ve bilimsel bir gezi
- Jean-Baptiste Charcot'un ilk Antarktika seferi (1903-1905). de Gerlache bu yolculuğa başladı ancak gemi Madeira'ya ulaştığında Belçika'ya döndü[8]
- Belgica gemisiyle Grönland Denizi'ne sefer (1905)
- Barents Denizi ve Kara Denizi seferi (1907)
- Belgica gemisiyle Grönland, Spitsbergen ve Franz Jozef takımadalarına sefer (1909)
1904'te evlendiği ilk eşi Suzanne Poulet'ten iki çocuğu vardı: Philippe (1906 doğumlu) ve Marie-Louise (1908 doğumlu). Bu evliliğin 1913'te sona ermesinin ardından de Gerlache, İsveç'ten Elisabeth Höjer ile evlendi. Onunla birlikte, 1919'da kaşif Gaston de Gerlache adında başka bir oğlu daha oldu. 1950'lerde Gaston, Antarktika'daki bir Belçika araştırma istasyonuna katılarak babasının izinden gitti.
Adrien de Gerlache, 1934'te Brüksel'de 68 yaşında paratifo ateşinden öldü.
Övgüler
Çoğunlukla Antarktika'da olmak üzere çeşitli coğrafi öğelere onun adı verilmiştir: Gerlache Burnu, Gerlache Dağı, Gerlache Körfezi, Gerlache Adası, Gerlache Boğazı ve de Gerlache deniz dağlarının yanı sıra Grönland'daki Pic de Gerlache ve ayın güney kutbuna yakın de Gerlache krateri.[1] Antwerp'in rıhtımlarından birinin adı De Gerlachekaai'dir.
Kaynakça
- ^ a b Verlinden, Jozef (2009). Naar Antarctica - Belgen en Nederlanders op Expeditie naar de Zuidpool (Felemenkçe). Tielt: Lannoo. ss. 109-111. ISBN 978-90-209-8613-6.
- ^ Houvenaghel, Guy T. (September 1980). "Belgium and the early development of modern oceanography, including a note on A.F. Renard". Oceanography: the Past. Proceedings of the Third International Congress on the History of Oceanography held 22–26 September 1980 at the Woods Hole Oceanographic Institution, Woods Hole, Massachusetts, USA. Third International Congress on the History of Oceanography. New York: Springer. Erişim tarihi: 22 Nisan 2013.
- ^ a b "Adrien de Gerlache". 16 Ocak 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2013.
- ^ a b "15 Adrien de Gerlache (1897-1899)". 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2013.
- ^ de Gerlache, Adrien (1902). Quinze Mois dans l'Antarctique (Fransızca). Bruxelles: Ch. Bulens.
- ^ Bommer, Eliza; Rousseau, Marietta (1905). "Champignons. Résultats Voyage du S. Y. Belgica en 1897–1898–1899". Rapports Scientifiques. 6: 1:15.
- ^ Kløver, Geir O., (Ed.) (2010). Antarctic Pioneers. The Voyage of the Belgica 1897-99. Oslo, Norway: The Fram Museum. ISBN 978-82-8235-007-5.
- ^ "Jean-Baptiste Charcot - French Antarctic Expedition 1903-1905". Cool Antarctica. 20 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
- Sancton, Julian (2021). Madhouse at the End of the Earth: The Belgica's Journey into the Dark Antarctic Night. ISBN 978-1984824332.
Dış bağlantılar
- Newspaper clippings about Adrien de Gerlache in the 20th Century Press Archives of the ZBW
