İçeriğe atla

Adolph Fischer

Adolph Fischer, (1858 – 11 Kasım 1887), Alman asıllı Amerikalı anarşist ve işçi birliği aktivisti. Haymarket Ayaklanması'ndan sonra idam edildi.

İlk yıllar

Adolph Fischer, Almanya'nın Bremen kentinde doğdu ve 8 yıllık ilkokul eğitimini burada aldı. Babası sık sık sosyalist mitinglere katılırdı. Fakat Fischer, okulda sosyalizmin sağlıksız bir yaşam tarzı olduğunu düşünürdü. Bununla birlikte Almanaya'daki çalışma şartlarını gözlemleyerek zıt bir sonuca ulaştı.

1873'te 15 yaşındayken ABD'ye göçtü. Little Rock - Arkansas'ta bir basımevinde çırak dizgici olarak çalışmaya başladı. Sonra 1879'ta, Alman Tipografi Birliği'ne katıldığı St. Louis-Missouri'ye göçtü. 1881'de Johanna Pfauntz ile evlendi. Bu evliliğinden biri kız üç çocukları oldu. 1881'de karısı Johanna ile birlikte Nashville-Tennessee'ye, Alman göçmenler için yayınlanan bir gazete olan Anzeiger Südens'in çıkarılmasında dizgici olarak kardeşine yardım ettiği yere göçtüler.[1] 1883'te ailesiyle birlikte, August Spies ve Michael Schwab tarafından çalıştırılan bir işçi gazetesi olan Arbeiter-Zeitung'da dizgici olarak çalıştığı Chicago'ya göç etti. İşçilere kendilerini savunmalarını öğretmek için oluşturulmuş radikal bir yan kuruluş olan Working Person's Association ve Lehr-und-Wehr Verein'e katıldı.

Haymarket Ayaklanması

Ayaklanmadan önce

3 Mayıs 1886'da McCormick Biçerdöver Fabrikası'nda birkaç işçinin öldürüldüğü ayaklanmadan sonra Fischer, bir karşılık oluşturmak için Lake Caddesinde Greif's Hall'de bir toplantıya katıldı. Bu; ertesi günkü bombalamaların önceden bilindiğinin kanıtlanması için savcılığın kullandığı, adı kötüye çıkmış "Pazartesi Gecesi Komplosu" idi. Toplantıya başkanlık eden ve daha sonra dokunulmazlık karşılığında eyalet adına tanıklık eden George Engel ve Godfried Waller da katılımcılar arasındaydı. (Bombalamalardan sonra Waller da yakalandı.)

Toplantı, bir sonraki gece Haymarket'de bir toplantı planlanmasıyla sonuçlandı. Fischer, toplantıyı bildiren el ilanlarının basılmasıyla görevlendirildi. İngilizce ve Almanca basılan ilk el ilanları "İşçiler; kendinizi silahlandırın ve tam güç için ortaya çıkın." ifadesini içeriyordu.[2] Toplantıda konuşmaları için davet edilen Spies, bu ifade çıkarılana kadar katılımı reddetti ve Fischer istenmeyen ifadenin olmadığı başka bir ilan hazırladı.[3]

Ayaklanma

Fischer, ertesi geceki Haymarket toplantısına katıldı ve Albert Parsons ve Samuel Fielden adlı casusların yaptığı konuşmayı dinledi. Fielden'in konuşmasının sonuna doğru, bombalamanın ve ayaklanmanın meydana geldiği anda bulunduğu Zepf's Hall adlı yerel bir salona gitti. Karışıklıktan sonra da evine gitti. Bir sonraki gün yakalandı. Polise göre yakalandığı sırada eşyaları da üzerindeydi: doldurulmuş bir tüfek, keskinleştirilmiş bir eğe ve bombaları tetiklemede kullanılan bir ateşleme kapsülü.

Duruşma

Duruşmada Fischer'e karşı sürülen deliller genel olarak "Pazartesi Gecesi Komplosu"daki rolü ve Haymarket ilanlarının basılmasındaki rolüydü. Lehr und Wehr Verein'deki üyeliğinin de üzerinde duruldu. Waller; Fischer'in Haymarket toplantısını planlayanlardan biri olduğu (Fischer de, o kişinin Waller olduğunu iddia etti) ve orada polise saldırı için hazır olunarak herhangi bir faciaya yol açılabilineceği şeklinde tanıklık yaptı.[4] Waller, ayrıca Fischer'in kendisine bir önceki yıl polise karşı kullanmak için bir bomba verdiği şeklinde de tanıklık yaptı.[5] Başka bir tanık da, Fischer'in bombalamaların olduğu anda, bomba atıcıyla birlikte bulunduğu şeklinde tanıklık yaptı.[6]

Ayaklanmadan sonra ailesi

Adolph'un ölümünden sonra, karısı Johanna ve çocukları; St. Louis-Missouri'nin bir banliyösü olan Maplewood'da kardeşi Rudolph Pfountz'un yakınına, St. Louis bölgesine döndüler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Çalışmalar

Konuyla ilgili yayınlar

  • David, Henry. The History of the Haymarket Affair. New York: Collier Books, 1963.

İlgili Araştırma Makaleleri

1 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 121. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 244 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nikola Tesla</span> Sırp-Amerikalı mucit (1856–1943)

Nikola Tesla, Sırp mucit, elektrik mühendisi, makine mühendisi ve fütüristti. Günümüzde en çok alternatif akım (AC) elektrik kaynağı sistemine ve mühendisliğe verdiği katkılarla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Franz Kafka</span> Bohemyalı roman ve öykü yazarı (1883–1924)

Franz Kafka, Almanca konuşan Bohemyalı, roman ve hikâye yazarı. 20. yüzyıl edebiyatının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Gerçekçilik unsurlarını ve fantastik unsurları birleştiren eserleri tipik olarak tuhaf veya sürrealist ön yargılarla ve anlaşılmaz sosyal-bürokratik güçlerle karşı karşıya kalan izole kahramanlara sahiptir ve yabancılaşma, varoluşsal kaygı, suçluluk ve saçmalık temalarını keşfetme olarak yorumlanmıştır. "Dönüşüm", Dava ve Şato en bilinen eserleridir. "Kafkaesk" terimi, Kafka'nın yazdıklarındaki gibi durumları tanımlamak için üretilmiştir.

<i>Frankenstein</i> 1818 Mary Shelley romanı

Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Haymarket Olayı</span>

Haymarket Olayı, 1 Mayıs 1886'da Louisville, Kentucky'de (ABD) başlayan işçi grevleri sonucu 4 Mayıs'ta yine aynı şehirdeki Haymarket Alanında meydana gelen olay.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılışçılık</span> varlığın, doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı

Yaratılışçılık evren, Dünya, yaşam ve insanlar gibi unsurların ilahi yaratımın doğaüstü eylemlerinden kaynaklandığına dair dini inançtır. Yaratılışçılık doğal fenomenlerin kökeni ve gelişimini tanımlayan evrim gibi bilimsel açıklamaları kabul veya reddetme konusunda farklılık gösteren bir dizi dini görüşü içerir.

Yehova'nın Şahitleri, binyılcı, restorasyoncu ve teslis karşıtı inanca sahip, ana akım Hristiyanlıktan ayrılan bir Hristiyan mezhebidir. Yehova'nın Şahitleri temel Hristiyan inançlarını ve dinsel geleneklerini kabul etmeyip sadece "Yeni Dünya Çevirisi" adlı kendi Kutsal Kitap çevirilerini imanlarının temeli olarak alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık tarihi</span> Büyük Britanya tarihi

Birleşik Krallık tarihi, 18. yüzyılın başlarında Birlik Antlaşması ve Birlik Yasaları ile başlar. Birleşik Krallık'ın çekirdeği, 1707'de İngiltere ve İskoçya krallıklarının siyasi birliği yoluyla Büyük Britanya adlı yeni bir üniter devletin kurulmasıyla oluştu. Tarihçi Simon Schama, bu yeni Büyük Britanya devleti hakkında şunları söylemiştir:

Düşmanca bir birleşme olarak başladı, ancak dünyanın en güçlü ve sağlam birliğine dönüştü... Bu Avrupa tarihindeki en hayret verici dönüşümlerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

Tarihyazımı ya da historiyografi, tarih hakkında eserlerin yazımı ve tarihçilik kuram ve geçmişini ifade eden terimdir. Terim Yunanca ἱστοριογράφος tarih yazanlar ifadesinden gelir. Tarihçilik terimiyle sıklıkla aynı anlamda kullanılsa da, çağdaş dönemde ayrı bir disiplin olarak anılmaktadır. Tarihyazımı hem yazma sanatının, hem de tarih biliminin bir parçasıdır. Tarih alanının "sanat" ve "bilim" özelliklerine yapılan vurgu, kültür temelinde, pek çok farklı alandan düşünürün üzerinde fikir belirttiği ve tarihçilerin yöntem açısından tartıştığı önemli bir konudur. Bazıları tek bir "tarih"ten değil, olayın koşulları ve sonuçları nedeniyle çoğul "tarihler"den bahseder. Çağdaş tarihçiler için tarihin bilimselliği ya da böyle bir bilimsellik durumu vazgeçilemezdir. Hatta birbirlerinden tamamen ayrı iki uyumsuz özellik olarak görmek yerine birbirlerini tamamlayıcı olduklarına dair görüş daha yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Lysander Spooner</span> Amerikalı filozof ve yazar (1808 – 1887)

Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.

<span class="mw-page-title-main">1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 3 Kasım 1936 tarihinde Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt ile Cumhuriyetçi aday Alf Landon arasında gerçekleşti. Seçimleri, Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt büyük bir zaferle kazanarak yeniden Başkan oldu. Franklin D. Roosevelt'in 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ndan sonra uyguladığı ekonomi politikaları zaferde başrolü oynadı.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kadın</span> İslam toplumlarında kadının yeri

Müslüman kadınların deneyimleri farklı toplumlarda ve aynı toplum içinde büyük farklılıklar gösterir. Ortak yönleri ise, hayatlarını değişen derecelerde etkileyen, aralarındaki geniş kültürel, sosyal ve ekonomik farklılıklar arasında köprü kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren İslam dinine bağlılıklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karl Wittfogel</span> Alman akademisyen

Karl August Wittfogel Alman-Amerikalı oyun yazarı, dilbilimci tarihçi, türkolog, sinolog, öğretmen, yazar ve siyasetçi. Aslen Marksist ve Almanya Komünist Partisi’nin aktif bir üyesi olan Wittfogel, II. Dünya Savaşı’ndan sonra aynı derecede katı bir Anti-komünist olmuştur.

Bu listede ölüm cezasına hükmedilip ölüm sırasına alındıktan sonra suçsuz olduğu anlaşılan kişiler yer almaktadır. Listedeki bazı isimlerin itibarı öldükten sonra iade edilmiştir.

2017 Grammy Ödülleri, 12 Şubat 2017'de Staples Center, Los Angeles'ta yapılan ve CBS kanalında yayınlanan 59. Grammy Ödülü törenidir. Adaylar 6 Aralık 2016 tarihinde açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">James Bryant Conant</span> Amerikalı kimyager (1893 – 1978)

James Bryant Conant, Amerikalı bir kimyager, Harvard Üniversitesi'nin dönüştürücü bir Başkanı ve Batı Almanya'daki ilk ABD Büyükelçisiydi. Conant, 1916'da Harvard'dan Kimya alanında doktora derecesi aldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında ABD Ordusu'nda, özellikle Lewisite olmak üzere zehirli gazların geliştirilmesi üzerinde çalıştı. 1919'da Harvard'da yardımcı doçent ve 1929'da Sheldon Emery Organik Kimya Profesörü oldu. Doğal ürünlerin, özellikle klorofilin fiziksel yapılarını araştırdı ve kimyasal denge ile kimyasal süreçlerin reaksiyon hızı arasındaki bazen karmaşık ilişkiyi keşfeden ilk kişilerden biriydi. oksihemoglobin biyokimyası üzerine çalıştı ve metemoglobinemi hastalığına dair fikir verdi, klorofilin yapısını açıklamaya yardımcı oldu ve modern asit-baz kimyası teorilerinin altında yatan önemli anlayışlara katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Eugene V. Debs</span> Amerikalı sendikacı (1855 – 1926)

Eugene Victor "Gene" Debs Amerikalı bir sosyalist, politik aktivist, sendikacı, Dünya Endüstri İşçileri'nin (IWW) kurucu üyelerindendir. Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı için 5 kez Amerika Sosyalist Partisi adayı olmuştur. Başkanlık adaylıkları ve işçi hareketleriyle yaptığı çalışmalar sayesinde Debs sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan en tanınmış sosyalistlerden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Henry George</span>

Henry George, Amerikalı bir ekonomist, siyasetçi, filozof ve gazetecidir. Yazıları 19. yüzyıl Amerika'sında son derece popülerdi ve İlerici Dönem'in reform hareketlerini ateşledi. İnsanların kendi ürettikleri değere sahip olmaları gerektiği, ancak toprağın ekonomik değerinin toplumun tüm üyelerine eşit olarak ait olması gerektiği inancı olan Georgizm olarak bilinen ekonomik felsefeye ilham verdi. George, arazi değerleri üzerindeki tek bir verginin daha üretken ve adil bir toplum yaratacağını ünlü bir şekilde savundu.

<span class="mw-page-title-main">Johann Most</span>

Johann Joseph "Hans" Most, Alman-Amerikalı Sosyal Demokrat ve daha sonraları anarşist politikacı, gazete editörü ve hatipti. " Eylemin propagandası " kavramını yaygınlaştırmasıyla tanınmaktadır.